|
تەبىئەت پەلسەپەسىگە ئائىت روبائىلىرىمدىن
قاسىم سىدىق
*
تەبىئەت ئەگرىنى قىلسا ئىختىيار، ئۇنى تۈزلەيمەن دەپ زورۇقماڭ زىنھار. خۇدا نۇرغا پەيۋەنىد قىلغان ئالەمنى، بەندە تۈز قىلالماس،توۋلۇشۇپ شوئار!
*
ھەركەت ئۆزى ئەگرى،شۇڭا سەن،مەن بار، شۇ سەۋەپ سەييارە،كۈللى ئالەم بار. بالىلار ئوينىغان نۇرنىڭ ئۆزىدە، پەقەت ئەگرى سىزىق سىزار قەلەم بار!
*
ھەر ھەرىپ تەكتىدە بار شۇنداق ھېكمەت،
قەلەم تۈزلا سىزسا بەرپا بولماس خەت!
“ئالەم”نى يازغاندا “خەتتات”نىڭ قولى،
تەۋرىمەي تۈز ماڭماس،كاللاڭنى ئىشلەت!
* ساماۋى زەررىدىن پۈتكەن ھەر ۋۇجۇت،
مەيلى سەن مەيلى مەن ۋە مەيلى بىر بۇت.
شۇ زەررە ھەركىتى بولمىسا ئەگرى،
پۈتۈلمىش بىر جايدا بولامدۇ مەۋجۈت؟!
*
بىز تۈزلا ماڭساق تاراپ كېتىمىز، چېكى يوق مەنزىلگە قاراپ كېتىمىز. ئورتاق بىر مەركەزنى قىلساقلا دەۋرى، تارىخ بەتلىرىدە پارلاپ كېتىمىز!
*
بىر تال يەككە ھەرىپ ئاڭلاتماس مەنا، ئىككى ھەرىپ شېئىر پۈتەلمەس يانا. مەنتىق مەركىزىدە تالاي ھەرىپنى، چۈرىگەن قەلەمكەش سانىلور دانا.
*
شېئىر ھەم تەبىئەت بىر جان-بىر تەندۇر،
زىمىنلا ۋەتەنمۇ؟ ـ روھ ھەم ۋەتەندۇر!
ۋۇجۇدۇم زەررىلەر جەمگاھى مەخلۇق،
روھىم جەمگاھتىكى بەرقى گۈلشەندۇر.
* كائىنات شېئىردۇر،شېئىرىم كائىنات، جاھاننىڭ ھۆسنىدۇر بۇ بىرجۈپ، ھەيھات! ئۇلار بىر-بىرسىنى قىلىشار كۆزگۆ، شۇ تۈستە يېشىلەر سانسىز تىلسىمات.
*
“تۈز”دىگەن بۇ خەتمۇ ئەگرىدىن پۈتۆر،
چاقى ئايلانمىغان سەپەرسىز ئۆتۆر.
ئايلاندى دىمەكلىك ئېگىلدى دېمەك،
ئېگىلمەك ھەممىنى ئۇيۇل-جەم ئىتۆر!
* نەۋرەمدىن تالىشىپ ئوينىغاندا نۇر،
سۈردۈم مەن ئۆمرۆمدە سۈرمىگەن ھۇزۇر.
كائىنات سىرىنى كۆردۆم ئۇنىڭدىن،
كاتتا تۇنلاردىنمۇ ئەقىل بەك پۇزۇر!
*
نۇر گەردىشىدە ئالەمنىڭ سىرى، زەرىسى-دولقۇنى....بارچە تەسۋىرى. بولمىسا ئۇنىڭدا شۇنچىلىك ھېكمەت، نە قىلسۇن نۇر ئويناپ مەندەك بىر قېرى؟! * بىرئۆمۆرقوغلۇشۇپ بىر ئەزىلى ھەق، نىسبېلىك ئىچىدىن تاپقىنىم مۇتلەق. ماكان ھەم مۇتلەقتۇر،ماددا ھەم مۇتلەق، سامادا يۇلتۇزلار شۇڭا مۇئەللەق!
*
يولتۇز بەربات بولسا زەررە بولغۇسى،
ماكان يۇلتۇزلارغا قەبرە بولغۇسى.
قەبرىدىن تۆرىلىپ كىيىنكى ئالەم،
بۇرۇنقى ئالەمگە نەۋرە بولغۇسى!
*
يۇلتۇزلار يوقۇلۇر،يوقالماس زەررە، شۇ زەررە يۇلتۇزنى ياسار مىڭ مەررە. ئىلاھى كىتاپنى ۋاراقلىساڭمۇ، زەررە يوقالماس دەپ قىلار ئىشارە!
*
ئەزىلى بىر مەنتىق پەرمايىش قىلور، بۇيرۇق شۇ-مەۋجۇدات نامايىش قىلور. ئىگىسى بۇيرىغان ھالنى كۆرسەتسەم، نادانلار بىلەلمەي،كۆپ كايىش قىلور!
* ماكان ئەگرى دەرلەر بىر قانچە نادان،
ھەركەت ئاغار ئېمىش شۇ ماكان سايان.
ماكان تۇرسا چەكسىز شەكلى نە قىلسۇن؟،
شەكىل چەكلىك بولۇر مۇتلەق،بې گۇمان!
* ساماۋى زەررىگە “ئېن”دەپ ئات قويدۇم، “زامان”نى ئۆلتۆردۇم ياكى مات قويدۇم. شەكلى بار مەخلۇقنىڭ پەيلىنى بىلدىم، “يوقلۇق”تا ئۆزەمگە ئېھتىيات قويدۇم.
*
ساماۋى زەررىگە ئۆلۈم ئەسلا يات،
ئىلاھتەك باقى ئۇ،ئۇ بىر تىلسىمات.
خاقانى ئالەمنىڭ مۇتلەق مۆلكى ئۇ،
ئۇنىڭسىز قۇرۇلماس ھەيۋەت كائىنات.
*
ساماۋى زەررىلەر بۆلۈنمەس ئەبەت، پەقەت شۇنىڭغىلا كەلمەس قىيامەت. مەخلوقنىڭ قالغىنى ئەجەل ئىلكىدە، ئىلاھا،ئىلكىڭدە جىمىكى ھېكمەت!
*
ئاي،يۇلتۇز، تىرىك جان،زاتلىق جىمىسى،
ساماۋى زەررىنىڭ جىلۋە -جۇلاسى.
قىل بىلەن باغلانغان گۇيا بۆيۈك پىل،
ئىلاھى قانۇننىڭ بۇ بىر نەماسى!
*
يۇلتۇزلۇق ئاسماننى ئىمارەت، دېسەك، ساماۋى زەررىدۇر بېناكار كېسەك. ساماۋى زەررىنىڭ بېناكارىنى، كۆز بىلەن كۆرمەك يوق،ئۇ بەكمۇ يۆكسەك!
*
ساماۋى زەررىدۇر گۇيا بىر نۇقتا، كۆرمىكىڭ مۈشكۈلدۇر زاتىنى ھەتتا. ئىلاھى بۇيرۇققا پەرمانبەردار ئۇ، شۇ سەۋەپ ھۆنىرى كاتتا،بەك كاتتا!
*
چەكسىز بۆلۈنگەنلەر چېچىلار چەكسىز،
بىر ۋۇجۇت جەم بولماس ئۇلاردىن شەكسىز.
ھەر مەخلۇق ساماۋى زەررە جەمگاھى،
زات چەكسىز بۆلۈنمەس،ئاڭلا، شەرەپسىز!
* جەمگاھلار ھەرقاچان بېرەر شاھادەت،- زات چەكسىز بۆلۈنمەس،ئەبەدىل ئەبەت. ئەي ھەكىم،تىلىڭنى تارىتقىن كۇفرىدىن، چەكسىزلىك ئىلاھقا تالىق بىر خىسلەت!
* زات چەكسىز بۆلۈنمەس،بۇ كالامى ھەق، ھەم چەكسىز بىرىكمەس،بۇمۇ ھەم مۇتلەق. مەخلۇقلار ئىككى چەك ئىچرە دەۋرىدۇر، ماكان پايانىدا سەرسان-مۇئەللەق.
*
بۆلۆنگەن ساماۋى زەررىدە توختار، ئۇنىڭ نېرىسىغا ئەقىل قىلماس كار. زات چەكسىز بۆلۆنەر،دىگەن ھەكىملەر، ئەقلىدىن ئاداشقان يا چەككەن كۆكنار!
* زات چەكسىز بۆلۆنسە يازالمايسەن خەت، چەكسىز بىرىكسىمۇ كۆرۆنمەس ئەبەت. بىز تۇرغان ۋە كۆرگەن رەڭگا-رەڭ ئالەم، ھەر ئان چەكلىك مەن دەپ قىلار ئىشارەت!
| 
ئىگىسى: tayanqimbar
يوللىغان ۋاقتى 2015-2-9 19:54:27
