بالىلارغا يالغانچىلىقنى قانداق ئۈگىتىۋاتىمىز

xarwaz

                                            بالىلارغا يالغانچىلىقنى قانداق ئۈگىتىۋاتىمىز            
      
                                               مەريەم قاسىم


- ئاپا رامزاندا يالغان گەپ قىلسا يامان بولىدۇ  - ھە ؟
ئەمدىلا 2 - سىنىپقا قەدەم قويغان سەبى بالىنىڭ سۇئالى مېنى ھەيران قالدۇردى .
- ھەرقانداق ۋاقىتتا يالغان گەپ قىلسا ياخشى ئەمەس  - دىدىم مەن قىزىمغا ئەستايىدىللىق بىلەن .
- چوڭ ئاپام رامزاندا يالغان گەپ قىلغان ئادەمنىڭ تىلى قۇرۇپ كېتىدۇ دېگەنتى ، - بىراق بىزنىڭ مۇئەللىم بۈگۈن يالغان گەپ قىلدى ،
تېخى بىزنىمۇ يالغا گەپ قىلىشقا مەجبورلىدى .
قىزىمنىڭ سۆزىدىن بىر نەرسىنى ھىس قىلمىغان بولساممۇ ، قىزىقىش بىلەن سورىدىم .
- قانداق يالغان گەپ قىلىشقا مەجبورلىدى ؟ قىزىم قانداقتۇر بىر مەخپىيەتلىكنى دەۋەتمەكچىدەك ئالدىمغا كېلىپ ئولتۇرۇپ ، ئاۋازانى ئالاھىدە -
چىقىرىپ :
- مەكتىپىمىزگە تەكشۈرۈشكە كېلىدىكەن ، ئۇلار كەلگەندە : « مۇئەللىمىڭلەر تاپشۇرۇقنى كۆپ بېرەمدۇ ؟ دىسە ، - يوق دەيسىلەر.
سىنىپتا : -تېلفۇندا سۆزلىشەمدۇ ؟ يەنە ئۇرۇپ - تىللامدۇ ؟ دىسە - ياق دەيسىلەر دەپ ئۈگەتتى »
- مۇئەللىمىڭلەر ئادەتتە قانداق قىلاتتى ؟
-ھەر كۈنى تاپشۇرۇق ئىشلىمىگەن بالىلارنىڭ بېششىغا كىتاپ بىلەن ئۇرىدۇ . تاپشۇرۇقنى ئۆيدە ئىشلەپ كەلمەيدىكەنسىلەر دەپ
ئارام ۋاقتىمىزدا ئوينىغىلى قويمايدۇ . مۇئەللىم دەرس ئۆتىۋاتقاندا تېلفۇن كەپ قالسا « كىتاپ كۆرىشە » دەپ ۋاقىراپ ( ئاۋازانى ئالاھىدە
ئىنچىكە سوزۇپ چىقىرىپ ) قويۇپ ، سىنىپنىڭ ئارقىغا بېرىپ تېلفۇندا سۆزلىشىدۇ ، بەزىدە ئۈنلۈك كۈلۈپ كېتىدۇ تېخى .
- سىنىپ ئېچىلىدىمۇ ؟
سىرتقا چىقسا مەكتەپ مۇدىرى تەنقىتلىمەمدۇ؟
قىزىمنىڭ سۇزلىرىدىن كۆڭلۇم غەشلىككە تولۇپ يۈرىكىم قانداقتۇر بىر ئاچچىق سېزىم بىلەن چىممىدە قىلىپ قالدىدە ئەنسىز دۈپۈلدەپ
كەتتى. قىزىم سۆزىنى داۋاملاشتۇرۇپ :
- مەن تىلىم قۇرۇپ كېتەمدىكىن دەپ يالغان گەپ قىلغۇم كەلمەيۋاتىدۇ .
- ياخشى بالا يالغان گەپ قىلمايدۇ . يالغان گەپ قىلغىنىڭىزنى باشقىلار بىلىپ قالسا سىزگە ئىشەنمەس بولۇپ قالىدۇ . شۇڭا راست گەپ
قىلغىنىڭىز توغرا .
- ياق ئاپا ، تەكشۈرگىچىلەرگە راست گەپ قىلغىنىمنى مۇئەللىم بىلىپ قالسا مېنى مەكتەپتىن ھەيدىۋېتىدۇ .
- مۇئەللىمىڭىز ئۇنداق قىلالمايدۇ .
- سىنىپىمىزدىكى پەرھاتنى كەتكۈزۋەتتىغۇ ئەمىسە ؟ شۇڭا مەن ئاغزىمنى چىڭ يۇمۇۋېلىپ گەپ قىلماي تۇرىۋالايمىكىن دەيمىن .
قىزىمنىڭ سۆزلىرىدىن ئۈنۈم ئىچىمگە چۈشۈپ ، ئىچىم ئاچچىق بولدى . بىز چوڭلار دائىم ئاشۇ گۈدەكلەرنىڭ قەلبىنى ھىچ قانداق داغ
قونمىغا ئاق قەغەزگە ئوخشىتىمىز ، ئۇنىڭغا ئاجايىپ گۈزەل رەڭدار رەسىملەرنى سىزىشنى ئارزو قىلىمىز . بىراق ئاق قەغەزدەك پاكىز
قەلىپلەرگە قانداق داغلارنى قوندۇرۋاتقانلىغىمىزغا ئانچە دىقەت قىلىپ كەتمەيمىز . بىز ئۆز قولىمىز ، ئەمىلىي ھەركىتىمىز بىلەن سەبىي قەلىپلەرگە
قوندۇرۋەتكەن ئاشۇ چاڭ - توزانلار يىللارنىڭ ئۆتۈشى بىلەن ئاستا - ئاستا قېلىنلاپ « پاسكىنا بۇلغانمىلار » نى پەيدا قىلغاندا بولسا
سەۋەپلىرىنى ئۆزىمىزدىن ئىزدەشكە جۈرئەت قىلالمايمىز .
ئوقۇتقۇچى مىللەتنىڭ ، ئەۋلاتنىڭ ئۇستازى بولۇش سۈپىتى بىلەن ھەر بىر ئېغىز سۆزى ۋە ھەركىتى ئاشۇ گۈدەكلەر قەلبىدە مەڭگۈلۈك
ئىز قالدۇرىدۇ . ئوقۇتقۇچىنىڭ نەمۇنە قالغان ياخشى سۆز ۋە ئىش - ھەركەتلىرى جەميەتنىڭ ھەممە قاتلاملىرىدا يادلىنىدۇ . ئەگەر
سۆزى ۋە ھەركىتى ئارقىلىق يامان تەسىر بېرىدىكەن ئۇ مەڭگۈ يۇغىلى بولمايدىغان داغقا ، ساقايتقىلى بولمايدىغان جاراھەتكە ئايلىنىدۇ.
ياش گۈدەكلەرنىڭ ئىستىقپالى ئاخىرقى ھېساپتا ئوقۇتقۇچىنىڭ قانداق تەبىيلىشىگە باغلىقتۇر . شۇڭلاشقا بالىلار ياخشى تەربىيەگە ئىگە
بولالىسا بۈيۈك مۆجىزە يارىتالايدۇ ، ئەكسىچە بولسا ئەلگە ئاپەت ئېلىپ كېلىدۇ .
ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئۆزىگە تەلمۈرۈپ ئولتۇرغان ئاشۇ گۈدەكلەرنى كۇزگە ئىلماي ، كىچىك چاغلاپ ئۆزى ئېيتقان سۆزلىرىگە ئۆز ئەمىليىتى
ئارقىلىق خىلاپلىق قىلسا ئوقۇغۇچىلارنىڭ پاك قەلبى سەمىمىيەتسىزلىكنىڭ قەبىھ ئۇرۇقلىرى بىلەن توشۇپ كەتمەسمۇ ؟
« بۆرە كەلدى » ، « قۇرۇق تەشتەك كۆتەرگەن بالا » دىگەن خەلق چۆچەكلىرىنى ئوقۇتۇش ئارقىلىق ئوقۇغۇچىلارغا سەمىمىيەتلىكنىڭ
كىشىلىك مۇناسىۋەتتىكى ئەڭ گۈزەل ئەخلاق ئىكەنلىگىنى سەمىمىيەتسىزلىك يالغانچىلىقنىڭ ئەڭ ناچار ئىستىللىقىنى ئاغزى - ئاغزىغا تەگمەي
سۆزلەپ « يالغانچىنىڭ قۇيرىغى بىر تۇتام » بولدىغانلىغىغا ئىشەندۈرۈشكە تىرىشىۋاتقان ئاشۇ ئوقۇتقىچىلار يەنە شۇ ئوقۇغۇچىلىرىنى يالغان
گەپ قىلىشقا مەجبورلىسا ، ئۇ ھالدا ئۇلار زادى قايسىنى قوبۇل قىلار .
ئوقۇتقۇچىلار مەكتەپ مۇدىرىنىڭ تەنقىتلىشىدىن قورقۇپ ، ئۆتكەلدىن ئۆتىۋېلىشنى ئويلاپ ، ئۆزىنىڭ شەخسى خاھىشى بويىچە سەبىي دىللارغا
سەمىمىيەتسىزلىك يالغانچىلىقنىڭ تامغىسىنى باسسا ئۇ بىر ئېغىر گۇنا ، ھەتتا جىنايەت بولماي نىمە ؟
ناۋادا ئوقۇتقۇچىنىڭ ئۈگەتكىنى بويىچە يالغان گەپ قىلىشقا ئادەتلەنگەن ئوقۇغۇچى شۇ ئادىتى بويىچە كۈنلەرنىڭ بىرىدە ئوقۇتقۇچىسىنى ئالدىسا
« يالغان گەپ قىلىشنى مەن ساڭا ئۈگەتكەن ئىدىم » دىگەن گۇنا تۇيغىسى ، شۇ ئوقۇتقىچىدا پەيدا بولارمۇ ؟
ھازىرقى بالىلار كىچىك بولغىنى بىلەن ھەر خىل چارە - ئاماللار بىلەن چوڭلارغا تاقابىل تۇرالايدۇ ، قىلتاق قۇرالايدۇ . بەزىدە يالغاننى شۇنچىلىك
قاملاشتۇۋېتىدىكى ئۆزىنى خېلى ئەقىللىق چاغلايدىغان ئاتا - ئانىلارنىمۇ شەكسىز ئىشەندۇرۋېتىدۇ . مۇشۇنداق ئەھۋالدا ئوقۇتقۇچىلارنىڭ بالىلارنى
يالغان سۆزلەشكە مەجبورلىشى خۇددى زىرائەتلەرنىڭ ئارسىدا ياۋا ئوت - چۆپلەرنى ئاينىتىش ئۈچۈن ئوغۇت بەرگەندەك ئىش بولمادۇ ؟
يالغانچىلىق يامان ئىللەت بولۇپلا قالماي ئېغىر گۇناھ . بۇ بالىلار ئۈچۈنلا ئەمەس ، چوڭلار ئۈچۈنمۇ ئوخشاشلا نومۇسسىزلىقتۇر . « كىچىك ئىشلار »
دا يالغان سۆزلەشنى ئېتىبارغا ئالماي يۈرگەنلىرىمىزدە جەمىيەتلىشىپ كەتكەن ساقتىپەزلىك ، سەمىمىيەتسىزلىكلەر تۈپەيلى كىشىلەر ئارسىدا
سەمىمىيەتلىكنىڭ ئەنقانىڭ تۇخمىدەك قىممەتلىك بولۇپ كېتىۋاتقانلىقلىرىنى خۇرسىنىش ئىچىدە ھىس قىلىمىز . مەكتەپ ئوقۇغۇچىلارنىڭ كوللىكتىپ
پالىيەت ئېلىپ بارىدىغان مۇھىم جايى . بۇ گۈزەل جاينىڭ كۆزگە چېلىقىدىغان جايلىرىدا ، دەرسخانە تاملىرىدا ئوقۇغۇچىلارنى سەمىمىلىككە
ئۈندەيدىغان گۈزەل ئىبارىلەر ھەر ۋاقىت ئۇلارغا تەبسسۇم قىلىپ تۇرىشىدۇ . تۈرلۈك قائىدە - نىزاملار ، ئەخلاقىي تەربىيەنىڭ كۆپ خىل شەكىللىرىمۇ
ئوقۇتۇش خىزمىتىدە ئادەم تەربىيلەشنىڭ ماھىيەتلىرىنى گەۋدىلەندۈرۈپ تۇرۇپتۇ . ئۇنداقتا بىز ئوقۇغۇچىلارغا سەمىمىيەتسىزلىكنى كۆپ ئۈگەتتۇقمۇ
ياكى سەمىمىيلىكنىمۇ ؟

                           
                            مەنبە :  پەن ۋە تۇرمۇش   

                     

xarik

بۇ كىچىك ئىشلاكەن ...بۇنداق ئىشلا تېخىمۇ كۆپەيسە كۆپىيىدۇكى ھەرگىزمۇ يوقىلىپ كەتمەيدۇ .........بىزنىڭ باشلانغۇچ ۋە تۇلۇقسىزدا ئوقۇۋاتقان مەزگىللەردە بۇنداق ئىشلار تېخخمۇ كۆپ ئىدى ھازىر ھەرھالدا بەزى ئىشلانى ئۇ چاغلادىكىدىن ياخشىراقمىكىن دەپ ئويلايمە.......

nijat0220

سەل قاراشقا  بولمايدۇ.

BULAKOGLI

بالىلىرىمىز مۇشۇنداق يالغانچىلىقنى كىچىگىدىن باشلاپ ئۈگۈنۈپ ھازىر قاراپ تۇرۇپ يالغاننى توقۇيدىغان بوپ كەتتى.

alkanat

ئاۋۇ قىزچاق ئادەمنىڭ بەكلا ئامراقلىقىنى كەلتۈردى دېسە. مېنىڭمۇ ئاشۇنداق قىزىم بولسىچۇ!

ahu

ياخشى تىما ئىكەن.مىنىڭچە مائارىپتا كىچىك ئىش يوق،بىراق ھازىر ئەۋج ئېلىۋاتقان شەكىلۋازلىق مائارىپىمىزغىمۇ سىڭىپ كىرمەكتە