شىئەندىن ئۇيغۇر شاھزادىسىنىڭ مەڭگۈتېشى تېپىلدى

musapirman

قەبرىنىڭ ئورنىنىڭ ئادرىسىنى  ئۇقىۋالساق  بوپتىكەن ،  ناۋادا  شۇ  تەرەپكە  بارغانلار دۇئا  قىلىپ ئۆتەتتى.

musapirman

sewriyar  ئۇ چاغلاردا ئۇيغۇرلار بۇتقا ئىشىنەتتى . قىززىقچىلىق  قىپقويدۇم ئۇيغۇر  شاھزادىكەن سۈيۈنۈپ دىگەن  گەپ .

sewriyar

ئەنلۇشەن شسىمىڭ توپىلىڭى(742-756) نى تېنجىتىش ئۈچۈن ئۇيغۇر خانلىقى تەكلىپكە ئاساسەن تۇنيۇقۇق ۋە شاھزادىنىڭ قۇماندانلىقىدا قۇشۇن ئەۋەتكەن ،توپىلاڭ 756-يىلى تېنجىتىلغاندىن كېيىن 780يىللىرى ئەتراپىدا تۇنيۇقۇق ئالەمدىن ئۆتكەن ،(غەيرەت ،ئوسماننىڭ ئۇيغۇرلار غەرىپتە ۋە شەرىقتە دىگەن كىتابىدا قۇجۇلۇق شى جەمەتى تەزكىرسى ۋە ئوۋياڭشەننىڭ كىتاپلىرىدىن نەقىل ئالغان )
كۆرىۋېلىشقا بولۇدىكى تۇنيۇقۇق بىلەن كەلگەن شاھزادە بىر يېشىدا ئۇرۇشقا قاتناشقىلى كەلدى دىگەن بىلەنمۇ 795يىلغىچە 31ياشقا كىرىپ قالىدۇ دىمەك  بۇ  19ياشلىق قاراچۇر تېكىن تۇنيۇقۇق بىلەن توپلاڭ تېنجىتىشقا كەلگەن ئۇ شاھزادە ئەمەس .

sewriyar

789-يىلى ئالىپ قۇتلۇق بىلگە قاغان ئۆلىپ تاراس قاغان تەخىتكە چىقتى ،تاراس قاغاننى ئىنىلىرى تەخىت تالىشىپ ئۆلتىرىپ ئېل كۆر قاغان تەخىتكە چىقتى(790-795 )،شۇ يىلى سارت ،ئاق تۈرۈك ،قارلۇق قەبىلىلىرى تۇبەتلەر بىلەن بىرلىشىپ ئۇيغۇر خانلىقىغا ھۇجۇم قىلدى ،يەنە شۇ 790يىلى ئۇيغۇر قوشۇنى بىلەن تاڭ سۇلالىسى قوشۇنى بېيتىڭدا مەغلۇپ بولغاندا ،ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ۋەزىرى ئېل ئۇگاس جاۋاپكارلىقتىن قېچىش ئۈچۈن تاڭ سۇلالىسىنىڭ بېيتىڭ جىيدۇشىسى ياڭ شىگونى ئالداپ ئۆلتىرۋەتتى ،795يىلى ئېلكۆر ئۆلگەندىن كېيىن ئورنىغا ئادىز قابىلىسىدىن بولغان ۋەزىر  قۇتلۇق(795-805) تەخىتكە چىقتى ،ۋە ئۆزىنى تەڭرىدە قۇتلۇق بولمىش كۇلۈگ بىلگە قاغان دەپ ئاتىدى تاڭ سۇلالىسى ئۇنى ئېتراپ قىلىپ دىيانەتمەن قاغان دەپ نام بەردى .دىمەك قاراچور تېگىن ئېلكورنىڭ ئوغلى ياغلاقار ئۇرىقىدىن بولغان شاھزادە بۇلىشى مۇمكىن ،ئۇ   ئادىز ئۇرۇقىدىن بولغان  قۇتلۇق قاغان  تەخىتكە چىققاندىن كېيىن بەلكىم ياڭشىگونىڭ ئەنتى ئۈچۈن قەسىتلەنگەن تاڭ سۇلالىسىنىڭ ئادىز ئۇرىقىدىن بولغان كېلىپ چىقىشى ۋەزىر بولغان  قۇتلۇق قاغاننىڭ تەخىتكە ئولتۇرىشىنى مۇبارەكلەش سوغىسى بۇلۇپ كەتكەن بولىشى مۇمكىن .(لى زۇ شىياۋنىڭ   ئۇيغۇرلار دىگەن كىتابىنىپ بىرىنچى قىسمىدىن پايدىلاندىم )
دىمەك بۇ شاھزادەنىڭ قەۋرىسى بىزنى  ئۇيغۇر خانلىق تارىخىدىكى ھاكىميەتنىڭ ياغلاقارلار قولىدىن ئادىزلار قولىغا ئۆتىش تارىخىنى ئېچىپ بېرىشتىكى مۇھىم يىپ ئۇچى بىلەن تەمىنلەيدۇ . بۇ پەقەت مېنىڭ شەخسى   پەرىزىم .

ataata

ياخشى ئىنكاسلار چۈشۈپتۇ ! بۇ ساھەدە بىلىمىم بولمىغاچ ، سۈكۈتتۈ تۇرۇپ تارىخچىلارنىڭ ئىنكاسلىرىنى كۆرەي .   

ئەنۋەر

(خەنزۇچە يېزىقتا ئۇيغۇر شاھزادىسى گېچۇەينىڭ دادىسىنىڭ تاڭ سۇلالىسىغا ياردەملىشىپ ئۆڭلۈك سۆيگۈن قوزغىلىڭىنى باستۇرغانلىقى،)بىز بۇرۇنلاردا خەنچە ئىسىم قويدىكەنمىزدە؟

matimatika

ئىشقىلىپ بۇ بىر ئەھمىيەتلىك بايقاش بوپتۇ !

نۇرغۇن ئۇيغۇرلارنىڭ ئاسسىمىلاتسىيە بولغانلىقىنىڭ ئارخولوگىيىلىك ئىسپاتى، ئىلگىركىلىر پەقەت يازما ئىسپاتلار ئىدى.

تېما ئىگىسىگە تەشەككۇر !

muqam

دوستلار ئالدىرىماڭلار يەنە بىر قانچە كۈندىن كېيىن ( ۋاڭ سۇلالىسىنىڭ پالانچى يىللىرى بۇ ئۇيغۇر شاھزادە ۋاڭ سۇلالىسىنىڭ پادىشاھىغا ئەل بولۇپ، سالامغا ئالدىغا بارغاندا ئاغرىق سەۋەبىدىن بۇ دۇنيادىن خۇشلاشقان ) دېگەندەك ( تەۋرەنمەس ) دەلىل - ئىسپاتلار ئارقىلىق بىزگە دۆلىتىمىزدىكى ( كۆزگە كۆرۈنگەن ) داڭلىق ئارخىئولۇگلار بىر مۇنچە ۋەز - نەسىھەتلەرنى قىلىدۇ ھەم بىر مۇنچە خەنچە ماتېرىياللار بىلەن تەمىنلەيدۇ ......

obul21c

بۇ خەۋەرنى تېلۋېزوردا مەملىكەت خەۋەرلىرىدىمۇ ئېلان قىلدى.

tanhaxir

توۋا دەيمەن شۇ بىر شاھزادە تۇرۇپ ئۇنىڭ مەڭگۈ تېشىنىڭ  ئەسلى ئىگىسىنىڭ تىل -يېزىقىدا يېزىلماي  ،خەنچە يېزىلىشى ،ئۇيغۇرچىنىڭ يەنىلا قىستۇرلۇپ بوش قالغان يەرگە بويۇن قىسىپ يېزىلىشى   مېنىڭ ئىچىمنى بەك پۇشۇردى  نېمە ئۈچۈن شۇ  شاھزادىنى يەرلىككە قويۇشقا ئۇيغۇر چىقمىغانمۇ ؟ ،خەت يازغۇدەك ئۇيغۇر چىقمىغانمۇ؟  ئۇلار بەك ئالدىراش كۆمۈپ قويۇڭلار دەپلا كېتىپ قالغانمۇ ؟   يەرنىڭ ئاستىدىن چىققاننىڭ ھەممىسى راس بولاۋەرمەيدۇ ....؟!