ئاناتىلىم تىلىم ھەققىدە بىرنەچچە كەلىمە سۆز [ئۇلىنىشنى كوپىيەلەش]

بىر يوقاپ كىتىش كىرزىسىغا ئۇچرىغان تىلنى ياش ئەۋلاتلار كۆپلاپ ئۆگەنسە ،بۇ تىلنى ساقلاپ قىلىش ۋە راۋاجلاندۇرۇشتا ئۈمۇت بولغىسىدۇر،بۇنىڭ ئەكسىچە گەرچە بۇ تىلنى كۆپلىگەن ئوتتۇرا ياشلىقلار ۋە ياشانغانلار سۆزلىسىمۇ ياش ئۆسمۈرلەر كۆپلەپ ئۆگەنمىسە ۋە ئىشلەتمىسە ،بۇتىلنىڭ كەلگۈسىدىن سۆز ئاچماق  تەستۇر.شۇڭا مەدىنىيەتنى ئاسلىماتسىيە قىلغۇچىلار بۇنى ياخشى بىلگەن گەپ. شۇنىڭ بىلەن بىرگە بىر تىلنى ساقلاپ قېلىش ياكى قالالماسلىق كۆپىنچە شەخىسنىڭ ئارزۇسىغا باقماي بەلكى جەمىئەت تەرەققىياتى تەرپىدىن بەلگىلىنىپ قالىدۇ.مەسلەن ئالايلۇق خەنزۇ تىلى ۋە ئىنگىلىز تىلىنى ياخشى بىلسە خىزمەت تاپماق ئاسان ۋە ئىستىقپالى پارلاق بۇلىدۇ ،شۇڭا كىشىلەر ئالدىراپ بۇتىللارنى ئۆگىنىشىدۇ .بۇنىڭغا بىر مىسال كەلتۈرەۈم كىلىۋاتىدۇ،بىزنىڭ مەھەللىدە خېلى ئوقۇمۇشلۇق بىر دادىنىڭ بىر بالىسىنى خەنزۇچە مەكتەپكە بېرىپ بىر بالسىنى  ئانا تىلىم يوقالمىسۇن  دىگەن ئۈمۈت بىلەن ئۇيغۇرچە مەكتەپكە بەرگەنلىكىنى  ئاڭلىغانمەن،نەتىجىسىگە قىزىقامسىز ،تۇلىمۇ ئەپسوس ،ئادەمنىڭ يۈرىكىنى ئېچىشتۇرىدىغىنى خەنزۇچىدا ئوقىغىنى يول تېپىپ بىيىپ كەتتى . بىراق ئۇيغۇرچىدا ئوقىغىنى تۇرمۇش كاپالەت پۇلى ئېلىپ ئاران كۈن كەچۈرۋاتىدۇ.يەكۈنلەپ كەلسەم بەزى ئالىملار ئېتقاندەك  يوقاپ كىتىش كىرزىسىغا ئۇچرىغان بىر تىلنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۇن ،شۇ تىلنى ياخشى ئۆگىنىش ۋە شۇ تىلغا قوشۇپ يەنە بىر چەتئەل تىلى ئۆگىنىپ قويۇش كېرەك.
   مەنمۇ ئاناتىلىمنى سۆيىمەن، ئۇنىڭ ئۈچۈن يۈرىكىم ھەرمىنۇت ھەر سىكۇنت ئوت كاۋاپ .بىز ئانا تىلىمىزنى ھەرخىل سەۋەپلەر بىلەن بىر ياققا تاشلاپ قويماي ،ئۇنى پەخىرلىنىپ  ۋە سۆيۈپ ئىشلىتىشىمىز .ئۇنىڭ قانۇندىكى تىگىشلىك ھوقوقلىرىنى تىرىشىپ قوغداپ ۋە ئەسلىگە كەلتۈرىشىمىز ،ئۆزىمىزنى تېخىمۇ تىرىشىپ كۈچلەندۈرىشىمىز كېرەك ۋە بۇ ئانا تىلىمىزنىڭ   بىزدىن كۈتكەن كۈچلۈك تەققەززاسىدۇر،
  

ئوز  ئانا  تىلمىزنى  بىلمەسلىك   بۇ   بىر   جىنايەت،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،

مەنمۇ ئانا تىلىمىز توغرۇلۇق بىرەر تېما يازاي دەپ تۇراتتىم ، بۇ تېمىڭىزنى كۆرۈپ بەكمۇ مەمنۇن بولدۇم.
ئانا تىلىمىزنىڭ كەمسىتىشكە،مەسخىرىگە ئۇچراۋاتقانلىقىنى بۈگۈنكى جەمئىيەتتە ماڭدامدا بىر ئۇچرىتىپ تۇرىمىز.چوڭ بولسۇن ياكى كىچىك بولسۇن تۆت ئېغىز گەپنىڭ ئىككىسىنى ئۇيغۇرچە ئىككىسىنى خەنزۇچە دەۋاتقان. باشقا مىللەتنىڭ تىلىنى ئۆگىنىش،ئانا تىلدىن باشقا بىرەر تىل
ئۆگىنىش ياخشى ئىش.
لېكىن ئۆزىمىزنىڭ ئانا تىلىمىزنى ئىشلىتىشكە توغرا كەلگەن يەردە باشقا مىللەتنىڭ تىلىنى ئارلاشتۇرماي ساپ ئىشلەتسەك دېگەن قاراشتىمەن.

شۇڭا بوۋىلىرىمىز بىزگە مۇنداق شىئىرلارنى قالدۇرۇپتىكەن:

ئۇيغۇر بولساڭ بالاڭغا ئۇيغۇرچىنى ئۈگەتكىن،
پىچىرلىشىپ سارايدا قويما ئۇنى دالاندا.
باشقا تىلدا سۆزلىشىپ ئۆز تىلىنى چۈشەنمەي،
يىغلاپ مىللەت دەردىدە ئامىتىگە كۈلەلمەي،
بالاڭ يالغۇز قالمىسۇن ئۇيغۇرچىنى ئۆگەتكىن.
                     

تۇغۇلساڭ قەيەردە شۇ سېنىڭ ئېلىڭ،
تۆكۈلگەن ئۇ يەرگە ئۆز كىندىك قېنىڭ.
دىلىڭنى يورۇتۇپ ئىلىم ئۆگەتكەن،
ئۇنۇتما ئۇ سېنىڭ ئۆز ئانا تىلىڭ .

دەۋرگە ماسلىشىپ يېتىشىپ مېڭىڭ،
كۆپ تىلنى ئۆگىنىپ كۆپ بىلىم ئېلىڭ.
ۋە مەيلى يات تىلدا باش بولۇپ كېتىڭ،
تۈۋرىكى ئانا تىل سىز بىلىپ يېتىڭ.

تېما ئىنكاسلىرىڭلار مىنى خېلى ھاياجانغا سالدى ، بەزى بىر قېرىنداشلىرىمىزنىڭ كوچىلاردا پاراڭلىشىپ مېڭىشلىرى ئىچىمنى ئاچچىق قىلىپ قاتتىق ئويلىنىشقا سېلىپ قويغان ئىدى

  

ئۆلدى دەپ بىلىڭلارئېلىمدىن كەچسەم،
جاھالەت باسىدۇ بىلىمدىن كەچسەم،
ئۇيغۇر تىزىمىدىن ئۆچۈرۈڭلار مېنى،
ئۆز ئانام ئۆگەتكەن تىلىمدىن كەچسەم.

بەلكىم ھەرقايسى بۇلەرمەنلەر ئۆزىنىڭ كۇپ تىل بىلىدىغانلىقىنى كۆز -كۆز قىلىشىدىغاندۇ

شۇنى دېمەمسىز شاھزادە،كۆپ تىل بىلگەننىڭ كۆز-كۆز قىلغۇدەك نېمىسى بار.
كۆپ تىل ئىگەللەپ كۆپ بىلىم ئالسا ئۆزىگە ياخشى.
باشقا مىللەتنىڭ تىلىنى ئۆگىنىشكە قىزىقسىلا تىل ئۆگىنىش تەس ئەمەس ھازىر.
ئىشقىلىپ ئۆزمىللىتىمىزدىن بولغان بىرقىسىم كىشىلەردە مىللىي غۇرۇر دېگەن نەرسە قالمىدى.
مۇشۇنداق كېتىۋەرسە...............ھەي.....ھەي....ھەي.....