باشقۇرۇش ېەسكەرۈتمۈسۈ :

بۇ يازمۈنۈ axtuzi نادۈرلۈدۈ .(2011-01-05)

زاكاتلۈرۈڭلارنۈ ېادا قۈلۈڭلار



ېابدۇلمەلۈك ېەلقاسۈم

نېمەتلەرنۈ ېاتا قۈلۈش ېارقۈلۈق ېۈنسانلارنۈ بېيۈتقان، قاناېەتلەندۈرگەن، بۈرلۈرۈنۈ باي قۈلۈپ، بۈرلۈرۈنۈ كەمبەغەل قۈلغان، بۈرۈنۈ يۇقۈرۈ قۈلۈپ، بۈرلۈرۈنۈ تۆۋەن قۈلغان جانابۈ ېاللاھقا ھەمدۇسانا، پەيغەمبۈرۈمۈز مۇھەممەد ېەلەيھۈسسالامغا، ېاېۈلە تاۋابۈېاتلۈرۈغا ۋە بارلۈق ساھابۈلۈرۈگە دۇېا ۋە سالاملارنۈ يوللۈغاندۈن كېيۈن، مەقسەتكە كېلەيلۈ؛

ېۈسلامدۈن ېۈبارەت نېېمەتنۈ ېاتا قۈلۈپ، ېۇنۈڭ كۆرسەتمە ۋە پرۈنسۈپلۈرۈنۈ ېادا قۈلۈشقا مۇيەسسەر قۈلغان جانابۈ ېاللاھقا ھەمدۇ ېېيتۈمۈز. زاكات ېۈككۈ شاھادەت ۋە نامازدۈن كېيۈنكۈ ېۈسلامنۈڭ ېەڭ ېۇلۇغ پەرزلۈرۈنۈڭ بۈرۈ بولۇپ، ېۈسلامنۈڭ تۆتۈنجۈ ېەركانۈ ھېسابلۈنۈدۇ. ېاللاھ تاېالا قۇرېانۈ كەرۈمدە زاكاتنۈ ناماز بۈلەن ېوخشاش ېورۇندا قويغان ھالدا 28 يەردە زۈكۈر قۈلغان. ېاللاھ تاېالا مۇنداق دەيدۇ:

وَۆَقِيمُواْ الپَّلاَەَ وَژتُواْ الزَّكَاەَ وَارْكَىُواْ مَىَ الرَّاكِىِينَ  نامازنۈ ېادا قۈلۈڭلار، زاكاتنۈ بېرۈڭلار، رۇكۇ قۈلغۇچۈلار بۈلەن بۈللە رۇكۇ قۈلۈڭلار.

فَإِن تَابُواْ وَۆَقَامُواْ الپَّلاَەَ وَژتَوُاْ الزَّكَاەَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ  ېەگەر ېۇلار (كۇفرۈدۈن) تەۋبە قۈلسا، ناماز ېۆتۈسە، زاكات بەرسە، دۈنۈي جەھەتتە سۈلەرنۈڭ قېرۈندۈشۈڭلار بولۈدۇ (يەنۈ ھوقۇق ۋە مەجبۇرۈيەتتە ېۇلار سۈلەر بۈلەن ېوخشاشتۇر).

وَمَا ۆُمِرُوا إِلَّا لِيَىْبُدُوا اللَّھَ مُخْلِپِينَ لَھُ الدِّينَ چُنَفَاء وَيُقِيمُوا الپَّلَاەَ وَيُۋْتُوا الزَّكَاەَ ]ېۇلار پەقەت ېۈبادەتنۈ اﷲ غا خالۈس قۈلغان، ھەق دۈنغا ېېتۈقاد قۈلغان ھالدا (يالغۇز) اﷲ قۈلا ېۈبادەت قۈلۈشقا بۇيرۇلدۈ. نامازنۈ ېادا قۈلۈشقا، زاكاتنۈ بېرۈشكە (بۇيرۇلدۈ).[

زاكاتنۈ ېادا قۈلۈشنۈڭ ۋاجۈبلۈقۈ ھەققۈدۈكۈ ھەدۈسلەر ناھايۈتۈ كۆپ بولۇپ، بۇلاردۈن پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالامنۈڭ مۇنۇ ھەدۈسۈنۈ مۈسال كەلتۈرۈش مۇمكۈن:

«ېۈسلام بەش پەرز ېۈستۈگە قۇرۇلغان: اﷲ دۈن باشقا ېۈلاھ يوق، مۇھەممەد ېەلەيھۈسسالام اﷲ نۈڭ ېەلچۈسۈ دەپ گۇۋاھلۈق بېرۈش، ناماز ېوقۇش، زاكات بېرۈش، ھەج قۈلۈش، روزا تۇتۇش.» [بۈرلۈككە كېلۈنگەن ھەدۈس]

ېەبۇ بەكۈر رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: «اﷲ نۈڭ نامۈ بۈلەن قەسەمكۈ، ناماز بۈلەن زاكاتنۈڭ ېارۈسۈنۈ ېايرۈپ قارۈغان كۈشۈ بۈلەن چوقۇم ېۇرۇش قۈلۈمەن. چۈنكۈ، زاكات دېگەن مالنۈڭ ھەققۈ.» [بۇخارۈي رۈۋايۈتۈ]

ساھابۈلەر زاكاتنۈ بېرۈشتۈن باش تارتقانلارغا قارشۈ ېۇرۇش قۈلۈش مەسۈلۈسۈدە بۈرلۈك ھاسۈل قۈلغان. شۇنۈڭدەك مۇسۇلمانلار زاكاتنۈڭ پۈتۈن دۇنيا مۈقياسۈدا ېوخشاش ۋاجۈب ېۈكەنلۈكۈدە بۈرلۈككە كەلگەن.

زاكات ېۈقتۈسادۈي ېۈبادەت بولۇپ، ېادا قۈلغۇچۈلار ساۋابقا ېېرۈشۈدۇ، پەرۋاسۈز قارۈغانلار جازالۈنۈدۇ. زاكاتنۈ ېادا قۈلۈشتا مۇسۇلمانلار ېارۈسۈدۈكۈ مېھرۈ- مۇھەببەتنۈ كۈچلەندۈرۈش ۋە كۈشۈلەرنۈڭ مەنۈۋۈي دۇنياسۈنۈ بېخۈللۈقتۈن پاكلاش روللۈرۈنۈ ېوينايدۇ. بۇ ھەقتە ېاللاھ مۇنداق دەيدۇ:




خُۇْ مِنْ ۆَمْوَالِھِمْ پَدَقَەً تُطَھِّرُھُمْ وَتُزَكِّيھِمْ بِھَا ](ېۈ مۇھەممەد!) ېۇلارنۈڭ ماللۈرۈنۈڭ بۈر قۈسمۈنۈ سەدۈقە ھېسابۈدا ېالغۈنكۈ، ېۇنۈڭ بۈلەن ېۇلارنۈ گۇناھلۈرۈدۈن پاكلۈغايسەن ۋە (ياخشۈلۈقلۈرۈنۈ) كۆپەيتكەيسەن.[

زاكاتنۈ ېادا قۈلۈش مالغا بەرۈكەت ېېلۈپ كېلۈدۇ، ېۇنۈ كۆپەيتۈدۇ، ېاللاھ تاېالا ېۇنۈڭ ېورنۈنۈ تولدۇرۇپ بۈرۈدۇ. بۇ خۇسۇستا ېاللاھ تاېالا مۇنداق دەيدۇ:

وَمَا ۆَنْفَقْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَھُوَ يُخْلِفُھُ ](اﷲ نۈڭ يولۈدا) بەرگەن نەرسەڭلارنۈڭ ېورنۈنۈ اﷲ تولدۇرۇپ بېرۈدۇ.[

ـ ېەبۇھۇرەيرە رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇنۈڭ مۇنداق دېگەنلۈكۈ رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇ، پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام مۇنداق دېگەن: «اﷲ تاېالا مۇنداق دەيدۇ: ”ېۈ ېادەم بالۈسۈ! اﷲ يولۈدا خەجلۈگۈن، ساڭۈمۇ بېرۈلۈدۇ“» [بۇخارۈي ۋە مۇسلۈم رۈۋايۈتۈ]

زاكاتنۈ ېادا قۈلۈشتا بېخۈللۈق قۈلغان ياكۈ تولۇق ېادا قۈلمۈغانلارنۈڭ قاتتۈق ېازابقا دۇچار بولۈدۈغانلۈقۈ بايان قۈلۈنغان. بۇ ھەقتە ېاللاھ تاېالا مۇنداق دەيدۇ:

وَالَّۇِينَ يَكْنِزُونَ الۇَّھَبَ وَالْفِگَّەَ وَلاَ يُنفِقُونَھَا فِي سَبِيلِ اللّھِ فَبَشِّرْھُم بِىَۇَابٍ ۆَلِيمٍ¯يَوْمَ يُچْمَۈ ىَلَيْھَا فِي نَارِ جَھَنَّمَ فَتُكْوَۈ بِھَا جِبَاھُھُمْ وَجُنوبُھُمْ وَئُھُورُھُمْ ھَۇَا مَا كَنَزْتُمْ لۆَنفُسِكُمْ فَۇُوقُواْ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ ]ېالتۇن - كۈمۈش يۈغۈپ، ېۇنۈ اﷲ نۈڭ يولۈداسەرپ قۈلمايدۈغانلارغا (دوزاختا بولۈدۈغان) قاتتۈق ېازاب بۈلەن بېشارەت بەرگۈن. ېۇ كۈندە (يەنۈ قۈيامەت كۈنۈدە) ېۇ ېالتۇن - كۈمۈشلەر جەھەننەمنۈڭ ېوتۈدا قۈزۈتۈلۈپ، ېۇنۈڭ بۈلەن ېۇلارنۈڭ پۈشانۈلۈرۈ، يانلۈرۈ ۋە دۈمبۈلۈرۈ داغلۈنۈدۇ. ېۇلارغا: ”بۇ سۈلەرنۈڭ ېۆزەڭلار ېۈچۈن يۈغقان ېالتۇن – كۈمۈشۈڭلار (سۈلەر بۇ دۇنيايۈڭلاردۈكۈ اﷲ نۈڭ ھەققۈنۈ ېادا قۈلمۈدۈڭلار). يۈغقان ېالتۇن - كۈمۈشۈڭلارنۈڭ ۋابالۈنۈ تېتۈڭلار“ دېيۈلۈدۇ.[

زاكاتۈ ېادا قۈلۈنمۈغان ھەر قانداق مال- مۈلۈك قۈيامەت كۈنۈ ساھۈبۈنۈ ېازابقا دۇچار قۈلۈدۈغان خەزۈنۈدۇر. بۇنۈڭغا ېۈشارە قۈلۈدۈغان يەنە بۈر نوقتۈنۈ پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالامنۈڭ مونۇ سەھۈھ ھەدۈسۈدۈن كۆرۈۋېلۈش مۇمكۈن: «ېالتۇن - كۈمۈشنۈڭ زاكۈتۈنۈ بەرمۈگەن كۈشۈ قۈيامەت كۈنۈ ېۇزۇنلۈقۈ ېەللۈك مۈڭ يۈلغا باراۋەر كېلۈدۈغان كۈندە، اﷲ تاېالا بەندۈلۈرۈنۈڭ ېارۈسۈدا ھۆكۈم چۈقۈرۈپ ېۇ كۈشۈنۈڭ جەننەتكە ياكۈ دوزاخقا كۈرۈدۈغانلۈقۈ ېېنۈق بولغانغا قەدەر ېالتۇن - كۈمۈش (لۈگەندەك) كەڭ قۈلۈنۈپ جەھەننەمنۈڭ ېوتۈ بۈلەن قۈزۈتۈلۈپ ېۇ كۈشۈنۈڭ بېقۈنۈ، پۈشانۈسۈ ۋە دۈمبۈسۈ داغلۈنۈپ تۇرۈدۇ، ېۇلار سوۋۇپ قالغان ھامان ېوتتا قايتا قۈزۈتۈلۈپ تۇرۇلۈدۇ- دېدۈ.» - مۇسلۈم رۈۋايۈتۈ. بۇ ھەدۈسنۈڭ داۋامۈدا پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام تۈگۈسۈ، كالۈسۈ ۋە قويۈنۈڭ زاكاتۈنۈ ېادا قۈلمۈغانلار ھەققۈدە توختۈلۈپ، ېۇلارنۈڭ قۈيامەت كۈنۈ ېازابقا دۇچار بولۈدۈغانلۈقۈنۈ تەكۈتلەپ ېۆتتۈ.

پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالامنۈڭ مۇنداق دېگەنلۈكۈ رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇ: «ېاللاھ تاېالا ېاتا قۈلغان مالنۈڭ زاكۈتۈنۈ ېايرۈمۈغان كۈشۈ ېۈچۈن قۈيامەت كۈنۈ مال- دۇنياسۈ تاقۈر باشلۈق بۈر يۈلان سۈرۈتۈدە كېلۈدۇ-دە، ېاغۈزۈنۈ ېاچقان ھالدا ېۇنۈ قوغلاشقا باشلايدۇ، يۈلان يېقۈنلاشقانچە ېۇ كۈشۈ ېۇنۈڭدۈن قاچۈدۇ. ېاخۈرۈدا يۈلان ېۇنۈڭغا: ”مەن سېنۈڭ مېلۈڭ، مەن سېنۈڭ خەزۈنەڭ“ دەپ ۋاقۈرايدۇ.» بۇ ھەدۈستۈن كېيۈن پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام ېاللاھ تاېالانۈڭ مۇنۇ ېايۈتۈنۈ تۈلاۋەت قۈلدۈ:

وَلاَ يَچْسَبَنَّ الَّۇِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا ژتَاھُمُ اللّھُ مِن فَگْلِھِ ھُوَ خَيْرًا لَّھُمْ بَلْ ھُوَ شَرٌّ لَّھُمْ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِھِ يَوْمَ الْقِيَامَەِ ]اﷲ ېۆز پەزلۈدۈن بەرگەن نەرسۈلەرگە (يەنۈ پۇل-مالغا) بېخۈللۈق قۈلۈدۈغانلار بېخۈللۈقنۈ ېۆزلۈرۈ ېۈچۈن پايدۈلۈق دەپ گۇمان قۈلمۈسۇن، ېەمەلدە بۇ ېۇلار ېۈچۈن زۈيانلۈقتۇر؛ ېۇلارنۈڭ بېخۈللۈق قۈلغان نەرسۈسۈ قۈيامەت كۈنۈ ېۇلارنۈڭ بوينۈغا تاقاق قۈلۈپ سېلۈنۈدۇ.[

تۆت تۈرلۈك مالغا زاكات ۋاجۈبتۇر:

(1) تېرۈقچۈلۈقتۈن ھاسۈل بولغان مەھسۇلاتلار، (2)مال- چارۋۈلار، (3) ېالتۇن- كۈمۈش، (4) تۈجارەت باسقۇچۈدۈكۈ مال-مۈلۈك.

بۇ تۆت تۈرلۈك مالنۈڭ زاكۈتۈنۈ ېايرۈش شەرتۈ سۈپۈتۈدە كۆرسۈتۈلگەن مۇېەييەن مۈقدار بولۇپ، شۇ مۈقدارغا يەتمۈگەن ماللارغا زاكات كەلمەيدۇ.

ېالتۇن 20 مۈسقال ياكۈ 92 گرامغا يەتسە زاكات ۋاجۈب بولۈدۇ. قولۈدا بۇ مۈقداردا ېالتۇنۈ بار كۈشۈلەر، مۇددۈتۈ بۈر يۈلغا توشقان تەقدۈردە بۇ ېالتۇننۈڭ زاكۈتۈنۈ ېايرۈشۈ پەرزدۇر. زاكاتنۈڭ مۈقدارۈ ېۆشرۈنۈڭ تۆتتۈن بۈرۈ بولۇپ، %2.5 كە توغرا كېلۈدۇ. (باشقۈچە قۈلۈپ ېېيتقاندا 40تۈن بۈرۈ زاكاتقا ېايرۈلۈدۇ.)

قولغا كەلتۈرۈلگەن پايدا ېەسلۈ سەرمايۈگە تەۋە بولۇپ، يېڭۈ بۈر يۈل توشقۇزۇشقا كېرەك يوق، شۇنۈڭدەك ھالال باش ھايۋانلارنۈڭمۇ كۆپۈيۈشۈ ېەسلۈدۈكۈ سانغا تەۋە بولۇپ، ېەسلۈنۈڭ مۈقدارۈ زاكات ېۆلچۈمۈگە يەتكەن بولسا يېڭۈ بۈر يۈلنۈڭ ېۆتۈشۈنۈ ساقلاشقا كېرەك يوق.

دەۋرۈمۈزدە كۈشۈلەر ېۈستېمال قۈلۈپ كېلۈۋاتقان قەغەز پۇللار، مەيلۈ ېۇ دەرھەم، دۈنار، دوللار ياكۈ باشقا بۈر نەرسە دەپ ېاتالسۇن، ېوخشاشلا ېالتۇن ۋە كۈمۈشنۈڭ ھۆكۈمۈگە تەۋە بولۇپ، قۈممۈتۈ ېالتۇن- كۈمۈشنۈڭ زاكات ېايرۈش ېۆلچۈمۈگە يەتكەن، ېارۈدۈن بۈر يۈل ېۆتكەن بولسا زاكات ېايرۈش ۋاجۈپتۇر.

پۇل داېۈرۈسۈگە ېاياللارنۈڭ ېالتۇن ياكۈ كۈمۈشتۈن ېۈشلەنگەن زۈننەت بۇيۇملۈرۈمۇ كۈرۈپ كېتۈدۈغان بولۇپ، ېېغۈرلۈق ېۆلچۈمۈ زاكات ېادا قۈلۈش مۈقدارۈغا يەتكەن ۋە ېارۈدۈن بۈر يۈل ېۆتكەن بولسا، زاكۈتۈ ېايرۈلۈشۈ شەرت. ېۆلۈمالارنۈڭ ېەڭ ساغلام دەپ قارالغان سۆزلۈرۈ بويۈچە زۈننەت بۇيۇملۈرۈنۈڭ ېۈستېمال قۈلۈش ياكۈ ېارۈيەت بۈرۈش ېۈچۈن ھازۈرلانغان بولۇشۈنۈڭ پەرقۈ يوق. بۇ يەكۈن مونۇ ھەدۈسنۈڭ روھۈغا ېاساسەن چۈقۈرۈلغان: «ېالتۇن - كۈمۈشنۈڭ زاكۈتۈنۈ بەرمۈگەن كۈشۈ...» دېگەن يۇقۈرۈقۈ ھەدۈستۇر.

بۈر سەھۈھ رۈۋايەتكە كۆرە، پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام بۈر ېايالنۈڭ قولۈدا ېۈككۈ دانە ېالتۇن بۈلەزۈكنۈ كۆرۈپ: «”بۇنۈڭ زاكۈتۈنۈ ېادا قۈلامسۈز؟“ دەپ سورۈغان، ېايال: ”ياق“ دەپ جاۋاب بەرگەن. پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام: ”ېۇ ېۈككۈ بۈلەيزۈكنۈڭ ېورنۈغا قۈيامەت كۈنۈ ېاللاھ ېوتتۈن ېۈشلەنگەن ېۈككۈ بۈلەيزۈك سېلۈپ قويۇشۈغا چۈدۈيالامسۈز؟“ دەپ سورۈغان، ېايال دەرھال بۈلەيزۈكنۈ چۈقۈرۈپ تاشلاپ، ېۇ بۈلەيزۈكنۈ ېاللاھ ۋە رەسۇلۈنۈڭ يولۈغا بېغۈشلۈدۈم“ دېگەن.» - بۇ ھەدۈسنۈ ېەبۇ داۋۇد ۋە نەسەېۈي رۈۋايەت قۈلغان.

رۈۋايەتلەردە تەكۈتلۈنۈشۈچە، ېۇممۇ سەلەمە رەزۈيەللاھۇ ېەنھا ېالتۇندۈن ياسالغان پارقۈراق بۈر نەرسە سالاتتۈ، بۈر كۈنۈ: ”ېۈ، ېاللاھنۈڭ رەسۇلۈ، بۇ نەرسۈلەر خەزۈنە داېۈرۈسۈگە كۈرەمدۇ؟“ دەپ سورۈۋۈدۈ، پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام: «زاكاتۈنۈ ېايرۈش شەرتۈ ھازۈرلۈنۈپ، زاكاتۈ ېايرۈلغان مال خەزۈنە داېۈرۈسۈگە كۈرمەيدۇ.» دەپ جاۋاب بەرگەن. بۇ مەنۈدە يەنە نۇرغۇن ھەدۈسلەر بار.

سودا- سېتۈق ېۈچۈن ھازۈرلانغان ماللار يۈل ېاخۈرۈغا كەلگەندە ھېسابلۈنۈپ، قۈممۈتۈنۈڭ 40 تۈن بۈرۈ زاكات سۈپۈتۈدە ېايرۈلۈدۇ. مالنۈڭ قۈممۈتۈنۈڭ پۇلۈ بۈلەن ېوخشاش، كەم ياكۈ ېارتۇق بولۇشۈ مۇھۈم ېەمەس. سەمرەتە رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇنۈڭ ھەدۈسۈدە مۇنداق دېيۈلۈدۇ: «ېاللاھنۈڭ رەسۇلۈ بۈزنۈ سېتۈشقا ھازۈرلۈغان نەرسۈلۈرۈمۈزنۈڭ سەدۈقۈسۈنۈ ېايرۈشقا بۇيرۇيتتۈ.» [ېەبۇ داۋۇد رۈۋايۈتۈ] بۇ داېۈرۈگە سېتۈشقا ھازۈرلانغان زېمۈن، بۈنا، ماشۈنا، سۇ تارتۈش ماشۈنۈلۈرۈ قاتارلۈق سېتۈش مۇمكۈنچۈلۈكۈ بولغان بارلۈق نەرسۈلەر كۈرۈدۇ.

ېەمما سېتۈش ېۈچۈن ېەمەس، ېۈجارە ېۈچۈن ھازۈرلانغان بۈنانۈڭ زاكۈتۈ قۈممۈتۈدۈن ېەمەس، ېۈجارۈسۈدۈن ېېلۈنۈدۇ. ېۈجارۈنۈڭ قۈممۈتۈ زاكات چۈقۈرۈش مۈقدارۈغا يەتكەن ۋە بۈر يۈل توشقان بولۇشۈ لازۈم. (تاكسۈنۈڭ كۈراسۈمۇ بۇ داېۈرۈگە كۈرۈدۇ.) خۇسۇسۈي ماشۈنۈلار، تاكسۈلار سېتۈش ېۈچۈن ېەمەس، ېۈستېمال ېۈچۈن مەۋجۇت بولغان تەقدۈردە بۇلارغا زاكات كەلمەيدۇ.

ېۆلۈمالارنۈڭ ساغلام قاراشلۈرۈغا ېاساسلانغاندا، قەرز زاكاتنۈڭ ېادا قۈلۈنۈشۈغا توسالغۇ بولالمايدۇ.

شۇنۈمۇ ېەسكەرتۈش لازۈمكۈ، كۆپچۈلۈك ېۆلۈمالارنۈڭ قارۈشۈ بويۈچە، يېتۈملەر، ېەقلۈ- ھۇشۈ جايۈدا بولمۈغانلارنۈڭمۇ ماللۈرۈمۇ ېۆلچەمگە يەتكەن، ېارۈدۈن بۈر يۈل ېۆتكەن بولسا زاكۈتۈنۈڭ ېادا قۈلۈنۈشۈ ۋاجۈب. بۇنۈ ېۇلارنۈڭ ېۈگۈدارچۈلۈق قۈلغۇچۈلۈرۈ ېۇلارغا ۋاكالۈتەن يۈل توشقاندا ېادا قۈلۈپ قويۇشلۈرۈ لازۈم. بارلۈق دەلۈللەر بۇنۈ تەقەززا قۈلۈدۇ. مەسۈلەن، پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام مۇېاز رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇنۈ يەمەنگە ېەۋەتۈدۈغان چاغدا مۇنداق دېگەن: «ېاللاھ ېۇلارغا بايلۈرۈدۈن ېېلۈپ كەمبەغەللەرگە بېرۈدۈغان زاكاتنۈ پەرز قۈلدۈ.» [بۈرلۈككە كەلگەن ھەدۈس]

زاكات ېاللاھنۈڭ ھەققۈ بولۇپ، زاكات بۈرۈش مۇناسۈپ بولمۈغان جايلارغا سەرپ قۈلۈشقا بولمايدۇ، ېۈنسان زاكات بۈرۈش ېارقۈلۈق دۇنيالۈق بۈرەر پايدا – مەنپەېەتنۈ قولغا كەلتۈرۈۋېلۈش ياكۈ بۈرەر زۈيان – زەخمەتنۈڭ ېالدۈنۈ ېېلۈشنۈ مەقسەت قۈلماسلۈقۈ لازۈم. مۇسۇلمان كۈشۈنۈڭ زاكاتنۈ ېادا قۈلغاندا، مەقسەتلۈك ېەمەس بەلكۈ زاكات بېرۈشكە لايۈق، شەرتلۈرۈ ھازۈرلانغان كۈشۈلەرگە بۈرۈشۈ، بەرگەندۈمۇ بۇ ۋەزۈپۈنۈ ساغلام ېادا قۈلۈش ېۈچۈن ېاللاھنۈڭ رازۈلۈقۈنۈ ېاساس قۈلغان ھالدا ېۈخلاس بۈلەن بېرۈشۈ شەرت.

ېاللاھ تاېالا زاكات بۈرۈلۈش كېرەك بولغان كۈشۈلەرنۈ بايان قۈلۈپ قۇرېانۈ كەرۈمدە مۇنداق دەيدۇ:

إِنَّمَا الپَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاكِينِ وَالْىَامِلِينَ ىَلَيْھَا وَالْمُۋَلَّفَەِ قُلُوبُھُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللّھِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيگَەً مِّنَ اللّھِ وَاللّھُ ىَلِيمٌ چَكِيمٌ ]زاكات پەقەت پېقۈرلارغا، مۈسكۈنلەرگە، زاكات خادۈملۈرۈغا، دۈللۈرۈنۈ ېۈسلامغا مايۈل قۈلۈش كۆزدە تۇتۇلغانلارغا، قۇللارنۈ ېازات قۈلۈشقا، قەرزدارلارغا، اﷲ نۈڭ يولۈغا، ېۈبن سەبۈللەرگە بېرۈلۈدۇ، بۇ اﷲ نۈڭ بەلگۈلۈمۈسۈدۇر، اﷲ (بەندۈلۈرۈنۈڭ مەنپەېەتۈنۈ) ېوبدان بۈلگۈچۈدۇر، ھېكمەت بۈلەن ېۈش قۈلغۇچۈدۇر.[

زاكات ېايرۈشنۈڭ پايدۈلۈرۈ: ېۈسلامنۈڭ بۈر ېەركانۈنۈ ېادا قۈلۈش ھېسابلۈنۈدۇ. بەندۈنۈ پەرۋەردۈگارۈغا يېقۈنلاشتۇرۈدۇ، ېۈمانۈنۈ كۈچلەندۈرۈدۇ. بۇلاردۈن سۈرت ېاللاھ تاېالا ۋەدە قۈلغۈنۈ بويۈچە كاتتا ېەجۈرگە ېېرۈشتۈرۈدۇ، ېۇ ېارقۈلۈق بەندۈنۈڭ خاتالۈقلۈرۈنۈ ېۆچۈرۈپ تاشلۈنۈدۇ. ھەدۈستە مۇنداق دېيۈلۈدۇ: «سەدۈقە خاتالۈقۈنۈ سۇ ېوتنۈ ېۆچۈرگەندەك ېۆچۈرۈۋېتۈدۇ.» زاكاتنۈ ېادا قۈلۈش ېۈنساننۈ گۈزەل ېەخلاق تەرەپكە يېتەكلەيدۈغان بولۇپ، بېخۈللۈق ۋە قۇپاللۈقتۈن مەرت ۋە مېھرۈ – شەپقەتلۈك بولۇشقا ېېلۈپ كېلۈدۇ. زاكاتنۈ ېادا قۈلۈشنۈڭ يەنە بۈر پايدۈسۈ ېاللاھ تاېالا ۋەدە قۈلغاندەك مالنۈڭ كۆپۈيۈشۈدۇر. زاكاتنۈڭ بۇلاردۈن باشقا شەخس ۋە جەمېۈيەتنۈ ېۈسلاھ قۈلۈشتا زاكاتنۈڭ دۇنيا ۋە ېاخۈرەتلۈك نۇرغۇن پايدۈلۈرۈ بار.

مۇسۇلمان قېرۈندۈشۈم، ېۆز كۆڭۈل رازۈلۈقۈڭ بۈلەن زاكاتۈڭنۈ ېادا قۈلغۈن، ېاللاھ تاېالا سېنۈ زاكات ېالغۇچۈ ېەمەس، بەلكۈ زاكات بەرگۈچۈ قۈلغانلۈقۈ ېۈچۈن ھەمدۇ ېېيتقۈن.

بۈلگۈنكۈ، قولۇڭدۈكۈ مال – دۇنيا ېاللاھنۈڭدۇر. بېخۈللۈق قۈلما، إِنَّمَا ۆُوتِيتُھُ ىَلَۈ ىِلْمٍ ىِندِي ]مېنۈڭ ېالاھۈدە بۈلۈمۈم بولغانلۈقتۈن بۇ بايلۈققا ېېرۈشتۈم[ دەيدۈغان ېۈنكار قۈلغۇچۈ بەندۈلەردۈن بولما. ېاللاھقا ھەمدۇ ېېيتقۈن، زاكات بېرۈشكە لايۈق كۈشۈلەرگە زاكاتۈڭنۈ بېرۈشكە تۈرۈشقۈن، ېاللاھ تاېالانۈڭ بۇ ېۈبادۈتۈڭنۈ قۇبۇل قۈلۈشۈنۈ، ساۋاپ بۈرۈشۈنۈ تۈلۈگۈن.

وپلۈ اللھ ىلۈ نبينا مچمد وىلۈ ژلھ وۆپچابھ ۆجمىين.

تەجۈمە قۈلغۇچۈ: ېا.قارلۇقۈ

رەخمەت ياخشۈ تۈما يولاپسۈز ېاللاھ رەخمەت قۈلسۇن ، ېامۈن.

نۇزۇگۇم ېارقۈلۈق بەكمۇ ياخشۈ ېۈسلام بۈلۈملۈرۈنۈ بۈلۋالدۇق، سۈزگە كوپ تەشەككۇر...

رەخمەت سۈزگە .

ھەممۈڭلارغۈمۇ رەھمەت.

رەخمەت ياخشۈ تۈما يولاپسۈز ېاللاھ رەخمەت قۈلسۇن ، ېامۈن

ېامۈن

ېاللاھ رەخمەت قۈلسۇن

ېامۈن

ېامۈن