قۇربان ھېيت توغىرىسىدا
قۇربان ھېيت دۇنيا مۇسۇلمانلىرىنىڭ ئەنئەنىۋى دىنىي بايراملىرىدىن بىرى ، روزى ھېيتتىن كىيىن دەل 70 - كۈن قۇربان ھېيت نامىزى ئوقىلىدىغان كۈن بولۇپ ھېساپلىنىدۇ . دىيارىمىزدا ھېيت نامازلىرى سەئۇدى ئەرەبىستاندىن ۋاقىت پەرقى سەۋەبىدىن بىر كۈن كىيىن ئوقىلىدۇ .
دىيارىمىزدا ، ئۇيغۇر ، قازاق ، ئۆزبىك ، تاتار ، تاجىك ، خۇيزۇ ، قىرغىز ، دۇڭشياڭ ، سالا ، باۋئەن قاتارلىق بىر قانچە ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدىغان مىللەتلەر بۇ ئىسىل بايرامنى ئۆتكۈزىدۇ .
بىزنىڭ ئەنئەنىۋى بايراملىرىمىزدىن روزا ھېيت ھىجىرىيە شەۋۋەل ( 10 - ئاي ) نىڭ 1- كۈنى ، قۇربان ھېيت زۇلھەججەر ( 12- ئاي ) نىڭ 10- كۈنى قىلىپ بەلگىلەنگەن . ھىجىرىيە يىلى مىلادىيە يىلىدىن 21 سائەت كەم بولغاچقا بىزدەك مىلادىيە يىلنامىسىنى قوللىنىدىغانلاردا بۇ ئىككى ھېيت ۋاقتى ھەر يىلى 10-11 كۈن ئىلگىرى سۈرۈلىدۇ . روزا ھېيت ، قۇربان ھېيىت ھەر 2.8 يىلدا بىر ئاي ، ھەر 32.6 يىلدا بىر يىل ئالدىغا سۈرۈلۈپ دەۋىرلىك ئايلىنىدۇ .
قۇربان ھېيت بايرىمى ھىجرىيىنىڭ 1- يىلى يولغا قويۇلغان بىر بايرام بولۇپ ، ھەر يىلى زۇلھەججە ئېيىنىڭ 10-13 - كۈنلىرى ئېلىپ بېرىلىدىغان ۋە ھەر يىلى بىر قېتىم قۇتلىنىدىغان بايرامدۇر . بۇ ھەقتە رىۋايەت قىلىنغان ھەدىسلەردىن بىرى مۇنداق :
«پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەككىدىن مەدىنىگە ھىجرەت قىلىپ كەلگەندە ، مەدىنىلىكلەرنىڭ ئىككى بايرىمى بارلىقىنى بايقىدى . (ئۇ ۋاختىدا يەسرىب دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ ، پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام مەدىنىگە كەلگەندىن كىيىن «مەدىنە» دەپ ئاتىلىشقا باشلايدۇ) مەدىنىلىكلەر بۇ بايراملاردا ئويناپ كۈلۈپ كۆڭۈل ئاچاتتى . بۇنى كۆرگەن پەيغەمبىرىمىز : «ئاللاھ تەئەلا سىلەرگە سىلەر تەبرىكلەۋاتقان بۇ ئىككى بايرامنىڭ ئورنىغا بۇ ئىككىسىدىن ياخشىراق ئىككى بايرامنى - روزى ھېيت ۋە قۇربان ھېيت بايراملىرىنى - ھەدىيە قىلدى» دىگەن . (قاراڭ، ئەبۇ داۋۇد، سالات، 239؛ نەسەئىي، ئىيدەين، 1؛ مۇسنەدى ئەھمەد، 3، 103 ۋە 178 - چى ھەدىسلەر).
بۇ يىل ھىجرىيىنىڭ 1431- يىلى بولغانلىقىغا قارىغاندا بۇ يىل كېلىدىغان قۇربان ھېيت بايرىمىنىڭ 1431 - چى قۇربان ھېيت بولىدىغانلىقىنى ئېيتىشقا بولىدۇ . چۈنكى پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام مەدىنىگە رەبىئۇلئەۋۋەل ئېيىنىڭ باشلىرىدا كەلگەن بولۇپ ، رامىزان بايرىمى ھىجىرىيە كالېندارى بويىچە ھەر يىلى 10- ئاينىڭ 1- 2 سىدە ، قۇربان ھېيت بولسا 11 - ئاينىڭ 10-13 - كۈنلىرى قۇتلىنىدۇ...
‹ئۇيغۇر ئىسلام مۇنبىرىدىن ئىلىندى ›
ھېيت نامىزى قۇربان ھېيتنىڭ بىرىنجى كۈنى كۈن نەيزە بويى ئۆرلىگەنددىن باشلاپ كۈن قايرىلغىچە ، قۇربان ھېيت نامىزى دەپ نىيەت قىلىنىپ ئىككى رەككەت ئوقىلىدۇ .
نامازدىن يېنىپ قۇربانلىق قىلىنىدۇ ، قۇربانلىق مال ، تۆگە ، كالا ، قوي ، ئۆچكە قاتارلىقلارنىڭ قۇربى يېتىدىغىنىچە بولسا بولىدۇ .
قۇربانلىققا تاييارلانغان جانىۋار چوقۇم ساغلام ۋە ھالال بولىشى كېرەك ، ئاجىز ، ئورۇق ، مېيىپ ، بوغاز ماللار قۇربانلىققا يارىمايدۇ .
دىيارىمىزدا قۇربان ھېيت ئۆز ئۆرۈپ - ئادەتلىرىمىزگە يارىشا ئۆتكۈزىلىدۇ .
ئائىلىلەردە ساڭزا سېلىنىپ ، ھېيت پەتىچىلىرى ئۈچۈن دەستۇرخان ھازىرلىنىدۇ ، مىللىي كارخانىلىرىمىزدىن ئارمان ، ئىخلاسلارنىڭ ساپ مۇسۇلمانچە مەھسۇلاتلىرى ھېيتلىق دەستۇرخىنىمىزنى موللاشتۈرۈپ ، كىشىنى سۆيۈندۈرىدۇ .
پەتىلەش ھېيتلارنىڭ ئاساسلىق پائالىيەتلىرىنىڭ بىرى ، ئادەتتە تۇپراق بېشىدىن يانغاندىن كىيىن ، پەرزەنتلەر ئاتا - ئانىلارنىڭ يېنىغا بارىدۇ ، يېقىن تۇققانلار ئۆز - ئارا پەتىلىشىدۇ ، ئاداۋەتلىشىپ قالغانلار چاي سۇنۇشۇپ يارىشىدۇ .
بەزى جايلاردا ھېيتلىق مەيدان پائالىيەتلىرى ئۇيۇشتۇرۇلىدۇ . بارلىق ھېيت ئەھلى قاينام تاشقىنلىققا چۈمىشىدۇ .
ھەتتا يېڭى كىيىم كىيىشىپ ، چوڭلاردىن ھېيتلىق پۇللارغا ئېرىشكەن بالىلارمۇ خوشاللىقتا قېيغېتىشىپ ئوينىشىدۇ ،
مانا بۇ يىلمۇ ئاللاھنىڭ ھىممىتى بىلەن ئاسايىشلىق ، بەرىكەتلىك يەنە بىر قوربان ھېيتقا ئۇلاشتۇق ، ئاللاھقا مىڭ قەترە شۈكرى .
بۇنداق خاسىيەتلىك ۋاقىتلاردا ئەتىراپىمىزغا قارايلى ، تۇرمۇشنىڭ ئېغىرچىلىقلىرىدىن ھالسىراۋاتقانلار بارمۇ
- يوق ؟ يۆلەنچۈكسىز بويۇن قىسىۋاتقانلار بارمۇ - يوق ؟
بىز ئائىلىمىزدىكىلەر بىلەن مولچىلىققا تولغان بايرامنى كۆتىۋېلىشقا تەييارلانغاندا ، جۆرىسىدىن ئايرىلغان ئاجىز ئاياللار ، ئاتا - ئانىسىدىن مەزگىلسىز يىتىم قالغان نارسىدىلەر ، قارانچۇقسىز ياشانغانلار ...... ئۇلار نىمە قىلىۋاتىدۇ ؟ قازناقلىرىدا ئۈچ قۇر ساڭزىغا چىقىنغۇدەك لازىمەتلىكلىرى بارمىدۇ ؟ قولىنىڭ قىسقىلىغىدىن بىرەر قۇر يېڭى ئىگىنگە ئېرىشتۈرەلمىگەن باللىرىغا قاراپ ئۇھسىنىپ قالارمۇ ؟ تەڭتۈشلىرى يېڭى كىيىملەرنى كىيىپ چىقسا شۇ نارسىدىلەرنىڭ بوينى قىسىلارمۇ ؟
ئىسلام نۇرى دىلىمىزدا ھەقىقى نۇرلانسۇن ، ئىنسانلىقىمىز ، مەرتلىكىمىز ئەتىراپىمىزدىكى ھەر - بىر ئاجىزنى بىز بىلەن بىللە شاتلاندۇرسۇن ، قولىمىزدىن كىلىشىچە ياردەم قىلىپ ، ئۇلۇغ قۇربان ھېيتنى ھەقىقى مەنىدە ئۆتكۈزەيلى !
بىزنىڭ كىچىكىنە ياردىمىمىز بەلكىم ئۇلار ئۈچۈن ئالامچە خوشاللىق بېغىشلىشى مۇمكىن ،
[ بۇ يازماشەخلاتەرپىدىن2010-11-15 08:57دە قايتا تەھر ]
| تەۋسىيە
| ئىزدەش رايۇنى
| مۇلازىمەتلىرىمىز
| بانكا
| مىدال مەركىرى
