ئاقيول تورىنىڭ خەۋىرى:

دېڭىز سەپىرى خاتىرىسى بىر گۈزەل ئايال يازغۇچى پاراخوتقا ئولتۇرۇپ ساياھتكە چىقىپتۇ ، ئۇنىڭ كۈندىلىك خاتىرە يازىدىغان ئادىتى بار ئىكەن ، ئۇ مۇنداق دەپ يېزىپتۇ : بىرىنچى كۈنى : مەن پاراخوت كاپىتانىنى ئۇچراتتىم ئىككىنچى كۈنى : مەن بەك تەلەيلىككەنمەن ، كاپىتان مېنى كەچلىك تاماققا تەكلىپ قىلدى . ئۈچىنچى كۈنى : كاپىتان مېنى پاراخوتنىڭ ھەممە يېرىنى ئېكىسكۇرسىيە قىلغۇزدى ، تۆجتىنچى كۈنى : كاپىتان ھۇجرىسىنى كۆرسەتتى ۋە ماڭا تەكلىپ قويدى ، بۇ ئۇنىڭ سالاھىيىتىگە زادىلا توغرا كەلمەيدىغان ئىش بەشىنچى كۈنى : ئۇ يەنە شۇ گېپىدە چىڭ تۇرۇۋالدى ، يەنە تېخى ، ئەگەر مەن ماقۇل بولمىسام پاراخوتنى دېڭىزغا غەرق قىلىۋىتىدىغانلىقىنى ئېيتتى ئالتىنچى كۈنى : مەن پۈتۈن پاراخوتتىكىلەرنى قۇتۇلدۇرۋالدىم . بەت سانى ئوخشىمايدۇ بىرەيلەن ئەدەبى ئوبزورچىدىن سوراپتۇ : - سىزنىڭچە كلاسسسىك رومان بىلەن ھازىرقى زامان رومانلىرىنىڭ پەرقى قانداق ؟ - كلاسسىك رومانلاردا ئەر كىشى ئايالىنى ئەڭ ئاز دېگەندىمۇ 100 - بەتتىن كېيىن سۆيىدۇ ، ھازىرقى زامان رومانلىرىدا بولسا 3 - بەتتىن ئاشماي تۇرۇپلا ناشايان ئىشلار يۈز بېرىدۇ شۇم خەۋەر ئاياللار كېسەللىكلىرى دوختۇرى بىر چىرايلىق ئاغرىقنى تەكشۈرۈپ بولۇپ دەپتىغۇ : - خانىم سىزگە بىر خۇشخگۋەر ئېيتىدىغان بولدۇم - مەن خانىم ئەمەس ، خانقىز - ھە؟! ئۇنداقتا مەن سىزگە بىر شۇمخەۋەر يەتكۈزىدىغان بولدۇم ساقال ئېلىش بىر ئەر ئەتىگەندە ساقىلىنى ئېلىۋېتىپ ئايالىغا دەپتۇ : - بىلەمسەن ، ھەر ئەتىگەنلىكى ساقال بۇرۇتۇمنى ئالغىنىمدا ئۆزۈمنى ياشىرىپ قالغاندەك ، ۋۇجۇدۇمغا كۈچ - قۇۋۋەت تولۇپ كەتكەندەك ھېس قىلىمەن . - ئۇنداق بولسا ساقال بۇرتىڭىزنى كەچتە ئۇخلاشتىن بۇرۇن ئالسىڭىز بولمامدۇ ؟ چوڭ چىۋىن بىر زىياپەتتە يېرىم يالىڭاچ كىيىنىۋالغان بىر ياش ئايالنىڭ ئەتراپىغا بىر مۇنچە ئەرلەر ئولىشىۋاپتۇ ، بىر خانىم نارازى بولۇپ ئېرىگە دەپتۇ : -ئۇنىڭ نەرى چىرايلىق ، ئاۋۇ ئادەملەر نېمانچە ئۇنىڭغا چاپلىشىۋالىدىغاندۇ ؟ - مەنمۇ بىلمىدىم ، ياخشىسى مەن بىر بېرىپ قاراپ باقاي ھە ئالدىن بىلىپ تۇرۇش بىر ئايال ئېرىنى قاتتىق باشقۇرىدىكەن . بىركۈنى ئايال ئانىسىنىڭ ئۆيىگە كېتىپتۇ . ئەر يالغۇز سىرتنى ئايلىنىپ كىرمەكچى بولۇپ، كۆزەينەك تاقاپ كاستۇم كىيىپ ، پۇلۇم بارمۇ يوقمۇ دەپ يانچۇقىغا قول سالسا بىر ئايالى يازغان بىر باغاقچە چىقىپتۇ :<< سەن بۇنچە رەتلىك كىيىنىپ نەگە بارماقچىدىڭ ؟>> نېمىلا قىلسا كۆزگە سىغماسلىق بىر ئايال ئېرىنى بەك كۈنلەيدىكەن ، بىر قېتىم ئۇلار ساياھەتكە چىقىپتۇ . ئۇلار دېڭىز ساھىلىدا ئارام ئېلىۋاتسا ئالدىدىن بىر چىرايلىق قىز ئۆتۈپتۇ .ئەر ئىختىيارسىز لاپپىدە قاراپ قويۇپتىكەن ئايالىدىن دەككە يەپتۇ ، بىكاردىن بىكار ئازار يېگەن ئەر يەنە بىرەرسىگە قاراپ سالماي دەپ كۆزىنى چىڭڭىدە يۇمۇۋالسا ئايالى يەنە ۋاتىلداپ كېتىپتۇ : - ھە ، ئەمدى كۆزۈڭنى چىڭ يۇمۇۋېلىپ بايىقى بۇزۇقنى ئويلاۋاتامسەن ؟! ھېچبىر سەۋەنسىز سام قايتا توي قىپتۇ . ئۇ ياش ھەم چىرايلىق ئايالىغا دەپتۇ : - سۆيۈملۈكۈم ، مېنىڭ چوڭ بىر كەمچىلىكىم بار ، مەن ھەمىشە ھېچبىر سەۋەبسىزلا كۈنلەپ قالىمەن - قەدىرلىكىم ، خاتىرجەم بولۇڭ ، مەن ھەرگىز سىزنى سەۋەنسىز كۈنلەيدىغان ھالغا چۈشۈرۈپ قويمايمەن . پىركازچىك قوبۇل قىلىش شەرتى بىر ماگىزىن توي قىلغان ئەرلەرنى پىركازچىكلىققا قوبۇل قىلىش ئېلانى چىقىرىپتىكەن ، ئىش ئىزدەپ كەلگەنلەر سوراپتۇ : - بۇ نېمە ئۈچۈن ؟ - چۈنكى توي قىلغان ئەرلەر باشقىلارنىڭ ۋارقىراپ جارقىراشلىرىغا كۆنۈپ قالغان بولىدۇ . ئۇرۇش تەييارلىقى چېركاۋدا توي مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلۈۋاتاتتى ، بىر بالا دادىسىدىن سورىدى : - دادا ، مىنىشقا يىگىت بىلەن قىز بىر بىرىنىڭ قولىنى تۇتۇۋالىدۇ ؟ - ھە ، بۇ دېگەن بىر ئادەت ، بۇ خۇددى ئىككى بوكىسچىنىڭ مۇشتلىشىشتىن بۇرۇن قول ئېلىشقىنىغا ئوخشايدۇ . تويلۇق رەسىم پېتىر بىلەن مارى تويلۇق رەسىمگە چۈشمەكچى بوپتۇ . رەسىمچى دەپتۇ : - يېقىنراق تۇرۇڭ ، قولىڭىزنى يىگىتىڭىزنىڭ مۈرىسىگە قويۇۋالسىڭىز تېخىمۇ تەبىئيرەك چىقىدۇ . پېتىر ھەسرەتلىك ھالدا : - تېخىمۇ تەبىئىيرەك چىقسۇن دېسىڭىز ئۇنىڭ قولىنى يانچۇقۇمغا سېلىپ قويۇڭ . قاباھەتلىك چۈش بىر ئەر ئايالىنىڭ خورلاشلىرىغا چىدىماي ئۆيدىن چىقىپ مېھمانسارايغا بېرىپتۇ . كۈتكۈچى : ئەپەندىم : بۇ ياتاقتا تۇرسىڭىز خۇددى ئۆز ئۆيىڭىزدە تۇرغاندەك بولىسىز . ئەر : ئۇنداق بولسا ماڭا دەرھال باشقا ياتاققا ئالماشتۇرۇپ بېرىڭ ! پەرق ئېتەلمەسلىك ئا : كالتە چاچ قويۇۋالغان نيۇزەيكۇ كىيىۋالغان ئاۋۇ بالا قىزمۇ ئوغۇلمۇ ؟ ب : ئۇ مېنىڭ قىزىم ئا: ھە كەچۈرۈڭ ، مەن سىزنىڭ ئۇنىڭ ئانىسى ئىكەنلىكىڭىزنى بىلمەپتىمەن . ب : ياق ، مەن ئۇنىڭ دادىسى مەقسەت باشقا بىر رېژىسسور ئارتىس تاللاۋاتسا بىر ئايال ئىشىك چېكىپتۇ . - ئەپەندىم ، كەچۈرۈڭ - بولدى بولدى ، نېمە ئالاھىدىلىكىڭىز بار ؟ ھە ، ئالدى بىلەن ناخشىڭىزنى ئاڭلاپ باقاي . ئايال يۇقىرى ئاۋازدا ناخشا ئېيتىشقا باشلاپتۇ . - توختاڭ ! دەپ ۋارقىراپتۇ رېژىسسور ، - ئاۋازىڭىز شۇنچە سەت تۇرۇپ بۇ يەرگە كەلگىنىڭىز نېمىسى ؟ - مەن بۇ ئۆينى تازىلىغىلى كەلگەن . قورۇما ئىسستىش يېڭى توي قىلغان بىر جۈپ ئەر ئايال شېرىن ئۆتكۈزۈپ قايتىپ كەلگەندىن كېيىن ئېرى ئىشقا بېرىشتىن بۇرۇن ، ئايال سوراپتۇ : - قايتىپ كەلگەندە نېمە يەيسىز ؟ - پەقەت سىزنىلا يەيمەن ، - دەپتۇ ئەر ئامراقلىق قىلىپ ئەر ئىشتىن چۈشۈپ قايتىپ كەلسە ئايالى ئىچ كىيىم بىلەن راسا يۈگۈرۈپ يۈرگىدەك ... - نېمە قىلىۋاتىسىز ؟ - دەپتۇ ئەر ھەيران بولۇپ - قورۇما ئىسستىۋاتىمەن زىغىرلاش تاشقى كېسەللىكلەر دوختۇرى خانىمى بىلەن كېتىۋاتسا سېرىق چاچلىق بىر ساھىپجامال قىز ئۇنىڭغا قول پۇلاڭلىتىپتۇ . - ئاۋۇ بۇزۇق بىلەن نەدە تۇنۇشقانتىڭىز ؟ - دەپ سوراپتۇ ئايالى زەردە بىلەن - ھە ، بىز پەقەت كەسپىي مۇناسىۋەت تۈپەيلىدىن تونۇشۇپ قالغان . - شۇنداقمۇ ؟ سىزنىڭ كەسپىڭىزنىڭمۇ ياكى ئۇنىڭ كەسپىنىڭمۇ ؟ تۇنجى تۇغۇت بىر مۆتىۋەر ئۆيلىنىپ يەتتە ئاي بولغاندا ئايالى يەڭگىپ قويۇپتۇ ، مۆتىۋەر دوختۇردىن سەۋەبىنى سوراپتۇ . - ئەنسىرمەڭ ، - دەپتۇ دوختۇر ، - بۇنداق ئىش تۇنجى تۇغۇتتا يۈز بېرىپ قالىدۇ ، بۇندىن كېيىن بۇنداق ئىش قايتىلانمايدۇ . ئاددىي تەبرىكلەش بىر ئايال باركەندە كۈنبويى توختىماي ۋاتىدايدىكەن . ئايال : توي خاتىرە كۈنىمىزنى قانداق تەبرىكلىسەك بولار ؟ ئەر : ئۈچ مىنۇت سۈكۈتتە تۇرساق قانداق ؟   ئەسقاتىدىغان ئاۋاز ناخشىچى بولۇشنى ئارزۇ قىلىدىغان بىر قىز تۇنجى سائەتلىك دەرسىنى ئاڭلاپ بولۇپ، ئوقۇتقۇچىسىدىن سوراپتۇ : -ئېيتىڭا مۇئەللىم ، مېنىڭ ئاۋازىم ئەسقاتىدىغاندەكمۇ يا ؟ - ئەسقاتىدۇ ، ئەسقاتىدۇ ، ئەگەر بىرەر يەرگە ئوت كېتىپ قالسا تازا ئەسقاتىدۇ . ئىككى خىل روھىي ھالەت ئايال ئا : مېنىڭ ئېرىم كەچتە ئىشتىن ھېرىپ ئېچىپ قايتىپ كېلىپ كەچتە تاماق يەپ ئۇخلاپ ئەتسى ئەتىگەندە روھلۇق ئىشقا ماڭىدۇ . ئايال ب : مېنىڭ ئېرىم ئىشتىن روھلۇق قايتىپ كېلىپ ، ئەتىسى ھېرىپ ھالىدىن كەتكەن ھالدا ئىشقا ماڭىدۇ . دېھقانچىلىق مەيدانىنىڭ بىر خوجايىنى سەتەڭ بىر خېنىمنى باشلاپ ئۆزىنىڭ دېھقانچىلىق مەيدانىنى ئېكىسكۇرسىيە قىلدۇرۇپتۇ . خوجايىن بىر بۇقىنىڭ ھەدەپ بىر ئىنەككە ئارتىلىۋاتقىنىنى كۆرۈپ قاپتۇ - دە ھېلىقى ئايالنىڭ بېلىنى چىڭ قىسىپ تۇرۇپ دەپتۇ : - ئومىقىم ، مېنىڭمۇ شۇنداق قىلغۇم كېلىۋاتىدۇ . - ئەمىسە نېمىگە قاراپ تۇرىسىز ؟ - دەپتۇ ئايال ، - ئىنەك ئۆزىڭىزنىڭغۇ ؟! بىر بالا كونا ئالبۇمنى كۆرۈۋېتىپ پوپايكا توقۇۋاتقان ئاپىسىدىن سورىدى : - ئاپا ، سەن بىلەن بىللە تۇرغان قارا چاچلىق قاۋۇل يىگىت كىم ؟ - ئەخمەق بالا ، ئۇ سېنىڭ داداڭ بولمامدۇ ؟ - دادام ؟! ئەمىسە ھازىر بىر بىلەن بىللە تۇرۇۋاتقان تاقىرباش سېمىز ئادەم كىم ؟ باغچىدىكى ئۇزۇن ئورۇندۇقتا ئولتۇرغان بىر ئايال ئەتراپتا ئادەم يوقلۇقىنى كۆرۈپ پۇتىنى ئورۇندۇقنىڭ ئۈسىتىگە ئېلىپ ئولتۇرۇپتۇ . بىردەمدىن كېيىن بىر دىۋانە ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ : - خانىم ، ئوبدان ئۇچرىشىپ قالدۇق ، بىللە سەيلە قىلساق قانداق ؟- دەپتۇ . - ھەددىڭدىن ئاشما ! - دەپتۇ ئايال ئاچچىقلاپ ، مەن ھېلىقىدەك شاللاق ئاياللاردىن ئەمەس ! - ئۇنداق بولسا ، - دەپتۇ دىۋانە - سىز مېنىڭ بۇ كارىۋىتىمنىڭ ئۈستىدە نېمە ئىش قىلىسىز

ياشانغان پروفېسسور رېستۇرانغا كىرىپ كۈتكۈچىگە دەپتۇ : - ماڭا ئىس ئۆتۈپ كەتكەن تۇخۇم قورۇمىسى ، بىر ئىستاكان بەتتەم قەھۋە بىلەن ئىككى پارچە قېتىپ كەتكەن بولكا كەلتۈرۈڭ ، ئاندىن كېيىن يېنىمدا ئولتۇرۇپ ئاغزىڭىز بېسىقمىغان ھالدا مېنى يېرىم سائەت تىللاڭ . - نېمىشقا ئەمدى ؟ ئەپەندىم ؟ - ئۆلۈپ كەتكەن ئايالىمنى ئەسلەپ قوياي ، دېۋىدىم بىر ھاراقكەش يېرىم كېچىدە تازا مەس ھالدا يولدا كېتىۋاتسا ساقچى توسۇپ سوراپتۇ : - نەگە ماڭدىڭ ؟ - ھاراق ئىچىشنىڭ زىيىنى توغرىسىدا لېكسىيە ئاڭلىغىلى ماڭدىم . - بۇ يېرىم كېچىدە كىم ئۇ لېكسىيە سۆزلەيدىغان ؟ - خوتۇنۇم كېلىنىنى خورلاش بىلەن داڭ چىقارغان بىر ئايال بار ئىكەن ، بىر كۈنى ئوغلى بىر ئۇقتۇرۇشنى كۆتۈرۈپ كەپتۇ . - ئۇقتۇرۇشتا نېمە دەپتۇ ؟ - دەپ سوراپتۇ ئانا . - مەھەللە كومىتېتىنىڭ ئۇقتۇرۇشى ئىكەن ، مەھەللىمىزدە كېلىنىنى خورلايدىغان ئىككىيلەن بار ، كۆپچىلىك دىققەت قىلىپ قويۇڭلار ، دەپتۇ . ئانا سەل ئويلىنىۋېلىپ سوراپتۇ : - يەنە بىرى كىمكەن ؟ چىشى قاتتىق ئاغرىپ كەتكەن بىر قىز چىش دوختۇرىنىڭ ئالدىغا بېرىپتۇ : - ئەپەندى ، دەپتۇ ئۇ دوختۇرغا ، - دېمەكچى بولغانلىرىم بەلكىم ئەمەلىي بولماسلىقى مۇمكىن ، لېكىن مېنىڭچە بالىلىق بولۇش چىش ئاغرىقىنى تارتىشتىن ئاسانراق بولسا كېرەك . - ئۇنداق بولسا سىزنىڭ دېگىنىڭىزدەك بولسۇن ، - دەپتۇ چىش دوختۇرى ، - شۇتاپتا سىزنىڭ چىش تارتقۇزغىڭىز بارمۇ ياكى بالىلىق بولغۇڭىز بارمۇ ؟ مەنبە:ئۇنىڭ بۇنىڭدىن  رەتلەپ  قويدۇم.