پەرزەتمۇ ، ياكى بەگزادىمۇ
(ھىكايە )
ئابدۇقەييۇمجان ( ئەختەر )

بىز شۇنداق ئىنسانلار .....
ئاخشام كىتاب كۆرىۋاتقان ئىدىم  ، تۇيۇقسىز تىلفۇنۇم سايراپ كەتتى ، تىلفوننى ئىلىپ :
- ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم دىيىشىمگە قارشى تەرەپتىن ياشقا چوڭ بىر ئاپاشنىڭ يىغلامسىراپ ، ئىغىزى گەپكىمۇ كەلمەي مىڭ تەسلىكتە سالىمىمغا جاۋاپ قايتۇردى .
توۋا ، كىم بولغىتتى بۇ ، ئەجىبا تۇققانلاردىن بىرى .... ياق بۇ ، تۇققانلارنىڭ ئاۋازى ئەمەس .
ئاپا كۆڭۈللىرىنى ھىرىم قىلمىسىلا ، ھەممەئىش ئۆتۈپ كىتىدۇ سىلى ...؟
ئۇ مىڭ تەسلىكتە يىغىسىنى توختۇتۇپ سۆزىنى باشلىدى ... ئۇنىڭ دىيىشچە ئۇ تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپتىكى يىقىن بىر ساۋاقدىشىمنىڭ ئاپىسى بولۇپ چىقتى ، ئىلگىرى ئوقۇۋاتقان ۋاقىتلىرىمدا دائىم دېگۈدەك بۇ ئاپاش بىلەن ئۇچۇرشۇپ يۈرگەچكە ئۆزۈمگە خىلى يىقىن كۆرەتتىم ، ئۇ ئاپاشمۇ مىنى گەپ سۆزلىرى ئورۇنلۇق ، بىشىدىن ئىسسىق سوغۇقلار ئۆتكەن بىر بالا دەپ قاراپ ماڭا ئامراقلىق قىلاتتى ، مەن قاچانلا بارسام بىر ئانىلىق مىھىر بىلەن كۈتۈپ ، مىسكىن ، قاتراڭغۇ ، يول - يول قورۇق چۈشكەن شۇ چىرايىغا ئىللىق بىر كۈلكە پەيدا بولاتتى ....
ئۇنىڭ ئىيتىشچە ، دوستۇم ئالىي مەكتەپكە ئۆتكەندىن كىيىن ئوقۇشتىن سىرىت قايسى بىر شىركەتنىڭ بازار ئىچىش خادىمى بولۇپ ئىشلىگەنلىكىنى ئىيتىپ تا ھازىرغىچە ئاپىسىنى چىقىمدار قىلماي ياشاۋاتقان ئىكەن ، ئارىدىن بىر مەزگىل ئۆتكەندىن كېيىن ، دوستۇمنىڭ سىنىپ مۇدىرى ئۇ ئاپاشقا تىلفون قىلىپ دوستۇمنىڭ ئۆزگۈرۈپ كەتكەنلىكى ، يامان ئادەملەر ئارلىشىپ قىلىپ مەكتەپكە كەلمەيۋاتقانلىقى ، شۇڭا تەربىيە قىلىپ قويىشىنى ئىتىپتۇ ، دوستۇمنىڭ ئانىسى ئۇ ياۋاش ، مۆمۈن پەرزەنتىگە ئىشىنىدىغان بولغاچقا بۇ ئەھۋاللارنى دوستۇمدىن سوراپ ، ئەھۋال ئىگەللەپتۇ ، دوستۇم ئاپىسىغا :
- مەن ياخشى ئەنسىرمە ئاپا ، مۇئەللىم بىلەن ئازراق ۋارقىرشىپ قالغان ئىدىم ، شۇڭا شۇنداق دىگەن ئوخشايدۇ دەپلا تىلفوننى قويۇپ تاكى تەتىلدە قايتقۇچە تىلفون قىلىپمۇ قويماپتۇ . بىچارە ئاپاش شۇ بالىسىغا ئىشىنىپ :
- بەلكىم ئۈگۈنۈشلىرى ئالدىراشتۇ ، ياكى بولمىسا تىلفوننى بۇزۇلۇپ قىپ تىلفون قىلالمىغاندۇ ، ياكى بولمىسا ..... دىگەندەك خىياللار بىلەن يۈرۈپتۇ .
تەتىل بوپتۇ ، دوستۇم يۇتقا قايتىپتۇ ، ئىگىرى شۇنچە ئاددىي - ساددا كىيىنىدىغان دوستۇمنىڭ كىيىملىرى بىچارە ئاپاش كۆرۈپ باقمىغان پۇزۇر كىيىملەر ، قولىدا بولسا كۆزىنى چاقنىتىدىغان قىممەت باھالىق سائەت ، ئەقلىي ئىقتىدارلىق يانفون ،.... ئىشقىلىپ ئۇ ئاپاش بۇ بالىدىن ھەيران قىپ ئالدىدا شۇنچە تەمتىرەپتۇكى ، قوللىرى ئىشقا بارماي ، پۇتلىرى كالامپايلىشىپتۇ ...
ئاپاش بىر كۈنى ئەھۋالنى سورىغاندا :
- بۇلارنى ئىشلەپ ھالال يول بىلەن تاپتىم ... دەپلا گەپنى تۈگۈتىپتۇ ، تەتىلمۇ توشۇپ قاپتۇ ، دوستۇم مەكتەپكە قايتىپتۇ ، كۈنلەر شۇنداق داۋام قىپتۇ ، ئىلگىرى كۈندە نەچچە رەت تىلفون قىلىپ ھارمايدىغان دوستۇم مانا ئەمدى نەچچە - نەچە ئايلاپ تىلفون قىلماپتۇ ، بىچارە ئانا پەرزەت ئىشقىغا چىدىماي ئۆزى تىلفون قىپتۇ ، ئەپسۇس ، تىلفۇنى ئىتىك ....
بىچارە ئانا ئولتۇرالماي  قالغان مۇشۇ كۈنلەردە ، ناتونۇش بىر تىلفون نومۇرىدىن تىلفون كىلىپ ، دوستۇمنىڭ توردىن پايدىلنىپ سەكسسەن نەچچە مىڭ يۈەن قەرىز پۇل ئىلىپ قايتۇرمىغانلىقى ، مەكتەپتە بولسا قائىدىگە خىلاپ ھالدا ھاراق ئىچىپ مەكتەپتىن قوغلانغانلىقى ، شۇڭا دوستۇم بىلەن ئالاقىلشالماي ساقچىلار ئارقىلىق بۇ تىلفون نومۇرىنى تىپىپ تىلفون قىلغانلىقى ، تىزدىن قەرىزنى قايتۇشنىڭ لازىملىقى بولمىسا ئاقىۋىتىنىڭ ياخشى بولمايدىغانلىقىنى ئىيتىپتۇ.....
بىچارە ئانا بۇ سۆزلەرنى ئاڭلاپ ئەقلىنى يوقۇتۇپتۇ ، خۇددى ھەممە يەر قاراڭغۇلاشقاندەك بولۇپ نەچچە كۈن گاراڭ يۈرۈپتۇ . كىيىن يەنە شۇ پەرزەنتىدىن ئەنسىرەپ دوستۇمنىڭ ئالاقىسىنى قىپ ماڭا تىلفون قىپتۇ ...
بىچارە ئاپاش ، شۇ گەپلەرنى ئىيتىپ بولغۇچە يۇم - يۇم يىغلاپ شۇنچىلىك قىنالدى بىچارە ئاپاشنىڭ ئۇ ئەھۋالىنى كۆرۈپ يۈرەكلىرىم ئۆرتىنىپ كەتتى ، مەن قولۇمدىن كىلىشچە ياردەم قىلىدىغانلىقىمنى ئىيتىپ ، يۈرەكلىرىم زەردەپ ھالدا تىلفوننى قويۋەتتىم .....
قەدىرلىك ، مىھمان ، دىلكەش ئاتا - ئانىلار ، شۇ بارلىقىڭلار بولمىش پەرزەنتىڭلارنىڭ ئەھۋالىنى ئۇقۇپ قويۇڭلار ، ئىشلەۋاتمەن ، دەرىسلىرىم ئىغىر دەپ قويۇپ ، سىزنى ، ئۆز ئاتا - ئانىسىنى ئەيمىندۈرگۈدەك ، تەمتىرەتكۈدەك كىيىنىپ ، سىز چۈشۈڭىزدىمۇ كۆرۈپ باقمىغان قىممەت باھالىق بۇيۇملارنى ئىشلىتىۋاتقان پەرزەنتىڭىز ياشلارنىڭ بىشىنى قايمۇقتۇرۋاتقان « يۇقۇرى ئۆسۈملۇك ئوقۇغۇچىلار قەرىزى » بىلەن « بەگزادىلەر» چە ياشاۋاتقانمىدۇ ؟ ئويلىنىپ بىقىڭ ، سىز شۇ « بەگزادىڭىز  » نىڭ قۇلىغا ئايلىنىپ قىلىشتىن بۇرۇن پەرزەنتىڭەزنى شۇ ھاڭلاردىن تارتىۋىلىڭ!!. ....
(راست ئىشلار خاتىرسى )
2017- يىلى 3- ئاينىڭ 9- كۈنى سەھەر ، ئۈرۈمچى