پەيزىۋاتتا توپلانغان ئۇيغۇر خەلق ماقال-تەمسىللىرى (1)

داۋامىنى يەنە يوللايمەن،يەنە تەكلىپ پىكىر بولسا قۇبۇل قىلىمەن،مىنىڭچە ھەممىنى كۆرۈپ بۇلۇپ شۇلارنىڭ ئىچىدە بىرتالمۇ پەيزاۋات خەلقىگە تەۋە ماقال-تەمسىل يوقكەن دەيدىغانلار  دەلىللەپ باقسا قارشى ئالىمەن...........

پەيزاۋات خەلىق ماقال-تەمسىللىرى(4)
توپلىغۇچى:ئادىلجان قادىر


ئىشتىنىمنىڭ ئېغى يوق پاچىقى چېتىقلىق،
ئۆيىمىزنىڭ تېمى يوق،دەرۋازىسى ئىتىكلىك.

ئامان بولسا بۇ بېشىم،يەنە چىقار بۇ چېچىم.

ئورۇق كىيىكنى ياراتماي،سىمىز كىيىكنى تاپالماي،تاغدىن چۈشكەن باراتۋاي.

ييشى پولو بىلەن سامسا،ئوينىشى دېسكۇ بىلەن تانسا.

گۈلۈڭ بولسا گۈلۈڭنى قىس،بولمىسا كۆتۈڭنى قىس.

ئىشەك ئەيىپنى قۇيرۇقى بىلەن ياپىدۇ،ھەزىلەك ئەيىپىنى بۇرىتى بىلەن ياپىدۇ.

گالدىن ئۆتكىنى غەنىمەت،چايناۋاتقاندا گۇمان بار.

گۆش بىلەن ياغ بىر تۇغقان،پىيازنىڭ كۆيگىنى كۆيگەن.

ئۇسساپ قالساڭ يەپ تۇرغىن قايماق بولسىمۇ،
قەدىناستىن ئايرىلما مايماق بولسىمۇ.

كىسەلنىڭ يامىنى يۇقۇملۇق،خىزمەتنىڭ مەركىزى موقۇملۇق.

مۇشۇ دۆڭ بولمىسا قاغا قونمايتى،قاغا ئۇچمىسا ئىشەك ئۈركىمەيتى،ئىشەك ئۈركىمىسە ئانام ئۆلمەيتى.

ئەجرىڭىزگە  بارىكاللا  ، سىزگە ئۇتۇق تىلەيمەن. ماتىريال  جەھەتتە  قىينالسىڭىز  پۇتۇن كۇچۇم بىلەن ياردەم  قىلىمەن .ئىزدىنىشلەر  توختاپ  قالمىغاي .   بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   گۈزەلنۇر ھېيت تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-3-7 11:00  

بۇ ماقال - تەمسىللەرگە ھازىرچە يۇرت تەۋەلىكى بېكىتىشنىڭ ھېچقانداق ھاجىتى يوق .

‹‹ئورۇق كىيىكنى ياراتماي،سىمىز كىيىكنى تاپالماي،تاغدىن چۈشكەن باراتۋاي››. بۇ ماقالنىڭ ئەسلى مۇنداق: ‹‹قارا كىگىزنى ياراتماي ، لايدا ياتقان باراتباي››.
ئېسىمىزدە بولسۇن ماقال- تەمسىلنىڭ يىنىك قۇراللانغان ئاتلىق ئەسكەرلىك خارەكتىرىنى يوقىتىۋىتىشكە ھەرگىز بولمايدۇ .

بىزدە يەنە ‹‹ ئالتە ئۆچكىگە يەتتە تېكە›› دېگەن ماقال بار . بۇنى ئۆتكەندە بىرسىنىڭ ئاغزىدىن مۇنداق ئاڭلىدىم . ‹‹ ئالتە ئۆچكىگە يەتتە تاكا، ئۈچى ئويناڭ تۆتى باكا››.
بۇنىڭدىن كۆرۈۋىلىش مۈمكىن بەزىلەر قىزىقچىلىك يۈززىسىدىن مىللەت ئەقىل پاراسىتىنىڭ جەۋھىرى ھېساپلانغان ماقال - تەمسىللىرىمىزنى بۇزىۋاتىدۇ. بۇ جەھەتتە ئىتوتچى ئابدۇكىرىم ئابلىز ياخشى رول ئويناپ بېرىۋاتىدۇ .

ئومۇمەن يۇقىرىقى ماقال- تەمسىللەر ھەممە يەردە قوللىنىۋاتقان ماقال- تەمسىلەردىن كۆپ پەرىق قىلمايدىكەن .
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئابدۇخېلىل تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-3-7 11:44  

«نېنىم بار دەپ يەۋەتمەڭ،گىپىم باردەپ يەۋەتمەڭ».
«بۇنى نېنىم بار دەپ يەۋەتمەڭ،گېپىم باردەپ دەۋەتمەڭ» دەيمىزغۇ دېيمەن؟

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   بىلقىز سۇلايمان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-3-7 12:58  

بىلقىز ھەدىمىزگە كۆپ رەھمەت،ئىملاغا دىققەت قىلماپتىمەن،بۇندىن كىيىن تېخىمۇ ئەستايدىلراق بۇلۇشقا تىرىشاي!

ئادىلجان ئاكا يەنىمۇ تىرشىڭ.مەنمۇ پەيزاۋاتتىن مەن ئادەتتە قوشاق توپلايمەن.ھازىر توپلىغىنىم   ئەللىك پارچىدىن ئاشىدۇ.يازغىنىممۇ ئەللىك پارچىدىن ئاشىدۇ.

مېنىڭ چ چ نۇمۇرۇم:1379339970

سىزنىڭچۇ؟
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   م.ق.غەرىبى تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-3-7 18:01  

تىلەكلىرىڭىزگە رەھمەت ئىككىمىز بىر يۇرىتتىن ئىكەنمىز مەنمۇ غۇلتوغراقتا تۇغۇلغان،ئەسلى خىزمەت ئورنۇممۇ شۇيەردە،ئۆمەكتە تەكلىپ بىلەن ئىشلەۋاتىمەن،ئورتاق تىرىشىايلى!
چ چ نۇمۇرۇم:1584010814

قۇشاقلارنى تېخىمۇ جىق توپلاڭ،ھازىر پەيزاۋات تارىخ ماتىرىياللىرىنىڭ تۆتىنجى توپلامىنى تۈزۈش خىزمىتى ئىشلىنىۋاتىدۇ،ئۇلارغا تەڭلەپ باقارمىز!

ياغ بىلەن گۆش بىر تۇغقان،پىيازنىڭ كۆيگىنى كۆيگەن.

بار بىلەرمەن،يوق چىنەمتەي.

يۇقارقى ماقال-تەمسىلنىڭ تەۋەلىكىنى تازا ئېنىق بىلمىگەچكە قۇشۇپ يوللىمىدىم،لىكىن بۇ ماقال تەمسىلنى پەيزاۋاتتا ئاڭلىغان..........

‹‹ئورۇق كىيىكنى ياراتماي،سىمىز كىيىكنى تاپالماي،تاغدىن چۈشكەن باراتۋاي››. بۇ ماقالنىڭ ئەسلى مۇنداق: ‹‹قارا كىگىزنى ياراتماي ، لايدا ياتقان باراتباي››.

مېنىڭ بىلىدىغىنىم:«توغراق ئوتۇنىنى ياراتماي،پاسا قالىغان باراتباي»

دېمەك ،بۇ خىل ئەھۋال ماقال-تەمسىللەرنىڭ   ھەر يۇرتتا ھەر خىل  ۋارىيانتلىرى بولۇدىغانلىقىنى  چۈشەندۈرىدۇ.

مىنىڭچىمۇ ماقال-تەمسىلنىڭ يۇرت تەۋەلىكىنى بىكىتىش ئانچە ئاسان ئەمەس، باشقا يۇرتتا ئاڭلىغان ماقال تەمسىلنى باشقا يۇرتنىڭ شىۋىسىدە دىيىش تامامەن مۇمكىن، بۇنىڭلىق بىلەن يۇرت تەۋەلىكى ئۆزگىرىپ كەتمەيدۇ، مەنچە يەنىلا ئۆزىڭىز دىگەندەك ئۇيغۇر خەلق ماقال-تەمسىللىرى دەيلى، چۈنكى مۇشۇ ماقال تەمسىللەر ئىجات قىلىنغان دەۋىر، ماكان، زامان، شەخىس قاتارلىقلاردىن بىز ھازىرچە تولۇق خەۋەردار ئەمەس، شۇنداققۇ....

   يۇرىتدېشىمنىڭ پەيزاۋاتنىڭ تارىخى جەھەتتىكى ئىزدىنىشلىرىنى توختىتىپ قويماي داۋاملىق ئىلگىرلىشىگە، بىزنى تۈرلۈك بىلىملەر بىلەن تەمىن ئىتىشىگە  تىلەكداشمەن.

ئادىلجان بۇ ماقال-تەمسىللەرنى پەيزىئاۋاتتا ئاڭلىغان بولغاچقا ،«پەيزىئاۋات ماقال-تەمسىللىرى» دەپ ئاپتۇ.  شۇڭا،بۇنى  مۇۋاپىق ئەمەس دەپ تالاش-تارتىش قىلىشنىڭ ھاجىتى يوق.ئاخىرى بېرىپ ھەممىسى ئۇيغۇر خەلىق ماقال-تەمسىللىرى.ئەدەبىي ئىجادىيەت بىلەن شۇغۇللانغۇچىلاردا سىزگە ئوخشاش بىر روھنىڭ بولىشىنى تېلەيمەن.دېگەندەك يازغۇچى،شائېر دىگەننىڭ يانچۇغىدا كىچىك بىر خاتىرە- قەلىمى بولمىسا،ھەممىنى بىر ئاخشامدا ئولتۇرۇپ،ۋەزىپە قىلىپ يېىزىپ بولغىلى بولمايدۇ،سىز دىگەندەك پەيزاۋات خەلقىمۇ ئەقىللىق،زېرەك خەلىق.ئەل ئىچىدە يەنە بىز ئاڭلاپ باقمىغان تالاي ھېكمەتلەر،ماقال-تەمسىللەر بار.ھارمىغايسىز! بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئالىم ياسىن تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-12-21 19:44