ئارقا تام(پوۋېست)ماخمۇت يولۋاس(2013-يىللىق خانتەڭرى مۇكاپاتى)

باھالىغۇچىلارنىڭ ئەسەرگە بەرگەن كونكېرىتنى باھاسىمۇ بىللە قوشۇپ يوللانغان بولسا ،ئەدەبىياتىمىزدا مۇنداق-مۇنداق ئۆلچەملەرمۇ بار ئىكەن دەپ بىلىۋالغان بولاتتۇق.

«ئىلى دەرياسى»نىڭ ئۆتكەن يىللىق 2-3-سانلىرىدىن بۇ پوۋېسىتنى ئوقۇپ، ئەسەرنىڭ ئۆزگىچىلىكىگە، بەدىئى مۇۋەپىقىيىتىگە قايىل بولغان شۇنىڭدەك پىروزا ئىجادىيىتىمىزدە يېڭىدىن-يېڭى تالانىت ئىگىلىرىنىڭ يېتىشىپ چىقىۋاتقانلىقىدىن خۇشال بولغان ئىدىم. مانا بۇ يىل بۇ ئەسەر  «خانتەڭرى چوققىسى» غا چىقتى.
يەنە بىر قېتىم مۇبارەك بولسۇن، ماخمۇتۇم ساڭا!

پوۋسىت ھەقىقىتەن ياخشى يېزىلىپتۇ. بۇنداق قىزقارلىق تىل ھەم ئىپادىلەر ئوقۇرمەننى قىزىقتۇردۇ. بولۇپمۇ پىروزا ئەسەرنىڭ باشلىنىشى بەك ئوبدان باشلانمىسا بولمايدۇ. ئادەمنى قىزىقتۇرۇپ ئىچكىرگە مەرھەمەت قىلمىسا مەززىسى بولمايدۇ.

تېما يوللىغىنىڭىزغا رەھمەت.

مەنمۇ  ئۇقۇپ  ئىچىگە  كىرىپلا  كەتتىم    ھەقىقەتەن  ياخشى  يېزىلغان  پوۋستكەن  

بۇ پوۋېستنى «ئىلى دەرياسى»نىڭ شۇ سانلىرىنى تاپشۇرۇپ ئېلىپلا ۋاقتىدا ئوقۇپ تۈگەتكەنىدىم. بۇ پوۋېست يۇقىرىدا تورداشلار مۇئەييەنلەشتۈرۈپ ئۆتكەندەك بىر ياخشى ئەسەر. پوۋېستنىڭ مۇۋاپىقىيىتى ۋە دوستۇم مەخمۇت يولۋاس ئېرشكەن شەرەپتىىن سۆيۈندۈم. ئۇنىڭ بۇندىن كېيىن تېخىمۇ ياخشى يازمىلارنى دىققەت نەزەرىمىزگە سۇنالايدىغانلىقىغا تولۇق ئىشەنچ قىلىمەن!

مەن يېقىندىن بۇيان دۇنياۋى مەشھۇر ئەسەرلەردىن بىر قانچىنى ئوقۇپ باقاي دەپ خېلى كۈنلەردىن بۇيان ئەدىبلىرىمىزنىڭ ئەسەرلىرىنى ئوقۇشقا ۋاقىت ئاجرىتالماي كەلگەن ئىدىم.
مۇنبەرلەردە 19-قېتىملىق «خانتەڭرى ئەدەبىيات مۇكاپاتى» ھەققىدىكى چېكىدىن ئاشقان، كىشىنىڭ كۆڭلىنى غەش قىلىدىغان تالاش-تارتىشلارنى كۆرۈپ ئىچىم ئاچچىق بولدى، شۇنىڭ بىلەن بۇ ئاچچىقنى مۇشۇ مۇكاپاتقا ئېرىشكەن ئەسەرلەرنى ئوقۇش بىلەن باسايچۇ دەپ ئويلاپ «ئىلى دەرياسى» ژۇرنلىدا ئېلان قىلىنغان ئاسىمجان ئوبۇلقاسىم مۇنبەرگە يوللاپ قويغان «ئارقا تام» ناملىق پوۋېستنى ئوقۇپ چىقتىم. ئەسەرنى ئوقۇشقا كىرىشكىنىمدىن باشلاپ ئوقۇپ تۈگەتكۈچە بولغان تۆت سائەتتەك ۋاقىتنىڭ قانداق ئۆتۈپ كەتكىنىنى، ئۆزۈمنىڭ نەدە تۇرىۋاتقىنىمنى پۈتۈن ئۇنتۇپ ئەسەر ئىچىگە سىڭىپ كەتكىنىمنى تۇيمايلا قاپتىمەن.
ئەسەر ئاخىرلاشتى، لېكىن ئەسەرنىڭ قەلبىمدە قالدۇرغان غەليانلىرى تېخى ئاخىرلاشمىغان ئىدى، قەلب چوڭقۇرلۇقىمغا تىنىپ كەتكەن قانداقتۇر بىر ئىزگۈ تۇيغۇلارنى ئويغىتىپ تەگسىز پىكىرلەر قاينىمىغا غەرق قىلغان بۇ ئەسەر مېنى بىردىنلا ئۆزۈمگە، ئۆزىمىزنىڭ ئەدەبىياتىغا قايتۇرۇپ كەلگەن ئىدى. مەن ئاستا-ئاستا يىراق-يىراقلارغا مەنە ئىزدەپ كېتىپ قالغان پارچە-پارچە ئۆزۈمنى «ئارقا تام» كەينىدىكى ئىنسان بىلەن روھنىڭ سۆھبىتىدە تىرىلىۋاتقان كەچمىشلەرگە قايتۇرۇپ كەلدىم. بىردە مەھمۇد يولۋاسنىڭ قەلىمىدە ھەر بىر سۆز-جۈملىلەرگە سىڭىپ كېتىۋاتقان مەنە كەڭلىكى مېنى تارىخنىڭ قىسمەتلىرىگە تويۇندۇرسا؛ بىردە رېئاللىقنىڭ قات-قاتلىرىغا سىڭىپ كېتىۋاتقان كىملىكىمىز ئاشۇ ئەسەردىكى پېرسوناژلار خاراكتېرىدە لايت-يۇلت قىلىپ چاقنايتتى.
بۇ ئەسەرنىڭ مۇكاپاتقا ئېرىشكىنىدىن شۇنچىلىك خۇرسەن بولدۇمكى، مۇشۇنداق ياخشى ئەسەرنى يازغان ئاپتورغا، ژورنال بېتىدە تۇغۇم بەرگەن مۇھەررىرلەرگە، مۇشۇنداق سەرخىل ئەسەرنى تونۇپ باھالىغان ئۇستازلىرىمىزغا رەھمەت ئېيتماي تۇرالمىدىم.
گەپ بىزدە مۇشۇنداق ياخشى ئەسەرلەرنى كۆرىدىغان كۆز يوق ئەمەس، ئەكسىچە مۇشۇنداق ياخشى ئەسەرلەرنى يازالايدىغان دىت ۋە قەلەم يەنىلا كەمچىل ئىكەن.

تىلى ئاجايىپ ئويناق، ۋەقەلىكى قىزىقارلىق ، تۇرمۇشقا يېقىن چىققان پوۋېست بوپتۇ بۇ. ئارقا تامنىڭ كېچىدە تىپىلىشى جېنىدە ئەسەرنىڭ. .. ھۆسىيىن دەڭجا. ئەسەرنىڭ قۇرۇلمىسى، تىلى، يازغۇچىنىڭ تىل ئىشلىتىش ئالاھىدىلىكى ئەسەرنى ئوقۇغان ئادەمنى ھەقىقەتەنمۇ قايىل قىلىدۇ. جاھاندا غورىگۈل ئۆتسەڭمۇ كۆڭلۈڭ تىنچ بولسا، ئائىلەڭدىكىلەر بىلەن خۇشال ئۆتسەڭ، قورسىقىڭ ئاچ قالمىسا، سالامەت بولساڭ جاھاندا ئۇنىڭدىن ئارتۇق بەخت بولمايدۇ. ئەسەردىكى سەمەتباي دەل شۇنداق بەختلىك ئادەم بولدى ئاخىرى.

خەلقىمىز مەنىۋىيىتىگەرۇھى ئۇزۇق بىرەلەيدىغان يازغۇچىللىرىمىزنىڭ كۆپلەپ يىتىشىپ چىقىشى،ھەممىمىزنىڭ ئەڭ تاتلىق ئۈمۈدى!!

ھەقىقەتەن ئوقۇپ ھاردۇقى چىققۇدەك پوۋسىتكەن.ئوقۇپ نۇرغۇن نەرسىلەرنى ھىس قىلدىم.ئەسەر يازغۇچىنىڭ قوللىرىغا دەرت كەلمىسۇن.

ئۈچتىن ئىككى قىسمىنى 72 مىنۇتتا ئوقۇپتىمەن ئەسەرگە كرىپلا كەتتىم زادى،ياخشى يىزىپسىز

ئەسەرلىرىڭىزنى تولىمۇ كىچكىپ كۈرۈپتىمەن، سىزگە تېخىمۇ يۇقىرى پەللە تىلەيمەن، ئىزدىنىشلىرىڭىز ئوتۇقلۇق بولسۇن !

ئاپتورغا بارىكاللا! تەربىيە بولار، مىسال بولار، ئىشارەت-جۇۋالدۇرۇز بولار... مۇشۇنچىلىك بولار! مەن ھەممىدىن بەك ئىدىيەگە سىڭدۈرمەكچى بولغان تەربىيەتلىرىنى ياقتۇردۇم. قىزىقارلىق تىل ماھارىتى ئاندىن ياقتى. ئاپتور ۋە يوللىغۇچى بەرىكەتلىك بولسۇن ئىنشائاللاھ!