بۇ قىسقا ۋاقىت ئىچىدە تېز تارقىلدىغان يۇقۇملۇق كېسەللىك بولۇپ، ئوقۇش يېشىدىكى بالىلار بىلەن ئۆسمۈرلەردە كۆپرەك ئۇچرايدىغان كىسەللىك سەۋەبى: بۇ كېسەل كۆپىنچە يۇقۇش بىلەن تارالسىمۇ، لېكىن كېسەللەنگۈچى بالىنىڭ بەدەنگە سوغۇق ئۆتۈپ كېتىش، بەدىنىنىڭ كېسەلگە قارشىلىق كۈچىنىڭ تۆۋەنلىشى، بەدەننىڭ كېسەللىنىشكە مايىللىقى قاتارلىق سەۋەبلەرنىڭ رولىمۇ چوڭ بولىدۇ. بولۇپمۇ تېنى ئاجىز بالىلارنىڭ توڭۇپ قېلىشى، يامغۇردا قېلىشى، قىزىپ قەتكەندە سوغۇق سۇنى كۆپ ئىچىش، ئىسسىق، سوغۇق ھاۋانىڭ ئالمىشىشى، ئويناپ تەرلەپ كەتكەندە كىيمىنى سېلىۋىتىش قاتارلىقلار سەۋەب بولىدۇ. بەزىدە كىچىك بالىلارنىڭ ئوزۇقلىنىش ناچارلىق تۈپەيلىدىن مېڭىسى ئاجىزلاش، مېڭە ھۆللۈكى ئېشىپ كېتىش سەۋەبىدىن سوغۇق زۇكام كېلىپ چىقىدۇ. ئالامىتى: بىماردا قىزىش كۆرۈلىدۇ، كېسەللىك نەپەس سېستېمىسىغا تەسىر قىلغاندا نەپەسلىنىش تەسىرگە ئۇچرايدۇ. گال ئاغرىشم يۆتەل، بۇرۇندىن سۇ ئېقىش، كۆزدىن ياش ئېقىش ئالامەتلىرى كۆرۈلىدۇ، سېرىق ياكى قىزىلغا مايىل بەلغەم تۈكۈرىدۇ، بۇ ئۆزگىرىشلەر ئېغىرلاشسا كۆكرەك پەردە ياللۇغى ياكى ئۆپكە ياللۇغىغا ئايلىنىدۇ. بالىدا سىل جفراسمى بولسا كېسەللىك قاتتىق ئۆتىدۇ، نېرۋىغا تەسىر قىلغاندا باش قاتتىق ئاغرىيدۇ. بۇ بۇغۇملاردا ئاغرىش، روھىي ھالەت تۆۋەنلەش، بىئارام بولۇش كۆرۈلىدۇ. كېسەللىك ئېغىرلاشسا مېڭە پەردە ياللۇغى ۋە يۇلۇن پەردە ياللۇغىغا ئېلىپ بارىدۇ. ھەزىم خىزمىتىگە تەسىر قىلغاندا قاتتىق ھۆ بولىدۇ، تىل قارامتۇل سېرىق گەز باغلايدۇ، بەزى بالىلاردا ئىچى سۈرۈش كۆرۈلىدۇ. ئىچى سۈرۈش ئېغىرلاشقانسىرى قىزىتما ئۆرلەش، پەيلىرى تارتىشىش ئالامەتلىرى پەيدا. يۈرەككە تەسىر قىلغاندا تومۇرى توم ھەم تېز سالىدۇ، بەزى بالىلاردا يۈرەك ھەركىتى تېزلىشىدۇ. داۋالاش پىرىنسىپى: سەۋەبىنى ئېنىقلاپ، سەۋەبىگە قارىتا داۋالاش ئېلىپ بېرىلىدۇ. يەككە دورا بىلەن داۋالاش: 1-رېتسىپ ئاچچىقسۇدىن مۇۋاپىق مىقداردا ئېلىپ، قاينىتىپ، بۇسىنى پۇراتقاندا، يۇقۇملۇق زۇكامنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ. 2- رېتسىپ كۆك ماشتىن مەلۇم مىقداردا ئېلىپ، قاينىتىپ، ماش يېرىلغاندىن كېيىن ماشنى سۈزۈۋېتىپ، سۈيىگە ئازراق چۈچۈكبۇيا يىلتىزىنى سېلىپ، بىردەم قاينىتىپ سۈيى ئىچكۈزۈپ بېرىلسە، يۆتەل توختىتىدۇ، قىزىتما چۈشۈرىدۇ، تارقىلىشچان زۇكامغا مەنپەئەت قىلىدۇ. 3-رېتسىپ تاۋۇزدىن مۇۋاپىق مىقداردا ئېلىپ، سىقىپ، سۈيىنى سەل قىزىتىپ ئىچىشكە بېرىلسە، قىزىتما چۈشۈرىدۇ. 4-رېتسىپ بىنەپشە گۈلى، ئاق لەيلىگۈلى ۋە نېلۇپەر گۈلىدىن تەڭ مىقداردا ئېلىپ، قايناقسۇدا دەملەپ ئىستېمال قىلىشقا بېرىلسە، ياللۇغ قايتۇرىدۇ. قىزىتما چۈشۈرىدۇ، تارقىلىشچان زۇكامغا مەنپەئەت قىلىدۇ. 5-رېتىسپ ئوسما يىلتىزىدىن تۇققۇز گرام، قىرىق يۇپۇرماقتىن 33 گرام ئېلىپ، سۇدا قاينىتىپ ئىچكۈزۈپ بەرگەندەم تارقىلىشچان زۇكامغا مەنپەئەت قىلىدۇ.
دىققەت قىلدىغان ئىشلار: شوۋىگۈرۈچ ياكى يېشىل ماش سېلىنغان ئارپا ئېشى ئىچكۈزۈلىدۇ، ئۇسسۇزلۇققا ئارپا سۈيى، ئەرقى گاۋزىبان ئىچكۈزۈلىدۇ. ھەزىمنى ياخشىلاپ، بەدەننى قۇۋۋەتلەش ئۈچۈن پاقلان ياكى كەپتەر گۆشىدە شورپا قىلىپ، كۆك پۇرچاق ياكى بادام مېغىزى سېلىپ ئىچكۈزۈلىدۇ. كېسەللىك ساقايغۇچە سۈتم قايماق، قېتىق، سۇ مىيى، ئاق ۋە قارا شېكەر، لازا، مۇز سۈيى قاتارلىقلاردىن پەرھىز قىلىنىدۇ.
|