ياغاچ نەقىش سەنئىتى دېگىنىمىز ، پىچاقتا ياغاچنى يۇنۇش ئارقىلىق گۈل چىقىرىش سەنئىتىنى كۆرسىتىدۇ . بۇ ئاساسلىقى بىناكارلىقتا قوللىنىلىدۇ . ئۇيغۇر ، ئۆزبىك قاتارلىق مىللەتلەر مەسچىت ھەم ئولتۇراق ئۆيلىرىنىڭ ئىشىك ، دېرىزە ، لەمپە ، تۈۋرۈك ، لىم ، چەڭزە ئۇچى ، تۈۋرۈك تەگلىكى قاتارلىق جايلىرىغا تۈرلۈك گۈل – نەقىشلەرنى ئويۇشقا ئامراق . بۇ گۈل – نەقىشلەرنىڭ تولىسى گېئومېتىرىك شەكىللەر ۋە گۈل – گىياھ نەقىشلىرى بولۇپ ، بىنانىڭ قۇرۇلمىسى ، تاشقى كۆرۈنۈشىگە قاراپ ، شۇنىڭغا مۇۋاپىق كېلىدىغان ، بىر – بىرىگە ماسلاشتۇرۇلغان نەشقىلەرنى چۈشۈرىدىغان ئەھۋاللارمۇ بار . نەشقىلەردە تۈز سىزىق شەكلى ئاساس قىلىنىدۇ . نەقىشلەر تولىمۇ كۆركەم ، ھەيۋەتلىك بولۇپ ، نەقىش بىلەن ئۆيلەرنىڭ قۇرۇلمىسى ئورگانىك بىرلىشىپ ، بىناغا ئالاھىدە ھۆسۈن قوشىدۇ . شىبە مىللىتى ئولتۇراق ئۆيىنىڭ دېرىزىسىگە ، ساندۇق ، جاۋەن قاتارلىق ئۆي جاھازىلىرىغا مودەنگۈل ، نېلۇپەر گۈلى ئاساس قىلىنغان نەقىشلەرنى ئويۇشنى ياخشى كۆرىدۇ . قازاقلارنىڭ كېگىز ئۆيى ھەم ئائىلىدە ئىشلىتىدىغان سوغا (ياغاچ چىلەك) ، ئاياق( ياغاچ قاچا) ، ساپلىق ، قوشۇق قاتارلىق ياغاچتىن ياسالغان ئەسۋابلارنىڭ ھەممىسىدە ئويما نەقىشلەر بار. موڭغۇللارنىڭ چالغۇ ئەسۋابىنىڭ دەستە ئۇچىغا ياغاچتىن ئويۇلغان كىچىك ئات بېشى قوندۇرۇلغان بولغاچقا ، ئۇ ئات باشلىق غېجەك دەپ ئاتىلىدۇ . شىنجاڭدىكى ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ ياغاچ ئويما سەنئىتى مەخسۇس بوۋاقلار ئۈچۈن لايىھىلەنگەن بۆشۈكتە ئالاھىدە گەۋدىلىنىدۇ . ياغاچ ئويمىنىڭ بېكىتىپ قويۇلغان قىلىپ شەكلى يوق . ئۇنى سەنئەتكارلار تامامەن ئۆزلىرىنىڭ بەدىئىي ماھارىتىگە قاراپ ئويۇپ چىقىدۇ . شۇڭا جايلارنىڭ ياغاچ ئويمىلىرى بىر – بىرىگە ئانچە ئوخشاپ كەتمەيدۇ .