دۇبەي

دۇبەي ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ئىچىدە نوپۇسى ئەڭ كۆپ بولغان خەلىپىلىك، كۆلىمى 3980 كۋادرات كىلومېتىر كېلىدۇ، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ئومۇمىي كۆلىمىنىڭ % 5.8 نى، كۆلىمى جەھەتتىن ھېسابلىغاندا ئەبۇزەبى خەلىپىلىكىدىن قالسىلا ئىككىنچى چوڭ شەھەر. ئاساسلىق تۈۋرۈك كەسىپلەر ئەشيا ئوبوروتلىرى سودا، پۇل مۇئامىلە ئىشلىرى ۋە ساياھەت. نوپۇسى 2 مىليون 620 مىڭ ( 2014 - يىلى )، پۈتۈن مەملىكەت نوپۇسىنىڭ % 41.9 نى ئىگىلەيدۇ، ئاھالىسى ئەڭ كۆپ بولغان خەلىپىلىك.  دۇبەي ئىقتىسادى ئەمەلىي كۈچىدە ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى بويىچە بىرىنجى ئورۇندا تۇرىدۇ، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىگە % 70 ئەتراپىدا غەيرىي نېفىت سودا مەركەزلەشكەن، دۇبەي ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىدە « سودا مەركىزى » دەپ ئاتالغان، شۇنداقلا ئوتتۇرا شەرق رايونىنىڭ ئىقتىسادىي ۋە پۇل مۇئامىلە مەركىزى.

مىلان، پارىژ دۇنيا مودا مەركىزى، دۇبەيمۇ بۇ شەھەرلەردىن ھەرگىز قېلىشمايدۇ، دۇبەي كىيىم - كېچەكلىرى ھەقىقەتەن بەك ئۆزگىچە ئالاھىدىلىككە ئىگە، چۈنكى ئىسلام دىنىنىڭ ئاياللىرى چۈمبەل تارتىدۇ، چۈنكى بۇ خىل ئەھۋال 22 ئەرەب دۆلەتلىرىنىڭ ھەممىسىدە بار، ئۇنىڭ ئۆزگىچە ئالاھىدىلىكى سەۋەبتىن بىر نەچچە خىل تۈپتىن ئوخشىمايدىغان كىيىم - كېچەك ئۇسلۇبىنى كۆرگىلى بولىدۇ. 

ئورنى 

ئەرەب يېرىم ئارىلىنىڭ ئوتتۇرا قىسقىمىغا، ئەرەب قولتۇقىنىڭ جەنۇبىي قىرغىقىغا جايلاشقان، دېڭىز قولتۇقى رايونىنىڭ مەركىزى ۋە جەنۇبىي ئاسىيا ئىككىنچى چوڭ قۇرۇقلۇقى، دېڭىز قولتۇقى مەرۋايىت دەپ ئاتالغان. دېڭىز قىرغىقى لىنىيەسىنىڭ ئۇزۇنلۇقى 340 كىلومېتىر، غەربىي شىمالدا قاتار بىلەن قوشنا، غەربىي ۋە جەنۇبىي سەئۇدى ئەرەبىستان بىلەن چېگرىلىنىدۇ، شەرقىي ۋە شەرقىي شىمالى بىلەن ئومان تۇتىشىدۇ. ئۇ دېڭىز قىرغىقى بويلاپ غەربىي جەنۇب شەرقىي شىمال يۆنىلىشىدە ئۇزۇنلۇقى 30 كىلومېتىر، ئەڭ كەڭ يېرى 10 كىلومېتىر كېلىدۇ. بىر تەرىپىنىڭ ئۇزۇنلۇقى 14 كىلومېتىر كېلىدىغان دېڭىز تارمىقى ئىككى قىسىمغا بۆلۈنىدۇ، شەرقىي جەنۇب قىسمى دىلارە دەپ ئاتىلىدۇ، غەربىي شىمال قىسمىغا باي بالدۇرىئوس جايلاشقان. دېڭىز تارمىقى بولغان دىلارە ئەڭ ئاۋات جايلار. دېڭىز تارماق جەنۇبتىن شىمالغا خۇد گورچاكوف كۆۋرۈكى، ماكسىم كۆۋرۈكى ۋە تاغ تونېلى غەربىي قىسىمى بىلەن تۇتاشتۇرۇلغان. 

رايون ئورنى

دۇبەي توققۇز رايونغا ئايرىلىدۇ : 1 ~ 4 - رايون، ئالتە شەھەر رايونى، 7 ~ 9- شەھەر ئەتراپى، 8 بولسا جەمشىت سەدەپ قۇلۇلىسى ئەلى. ھەر بىر رايون، مەھەللە كۆلىمى ۋە ئاساسلىق تاشيول چېگرا سىزىقى ئايرىم. ھازىر 132 مەھەللىسى بار. 

دۇبەي شەھەرلىك ھۆكۈمەت ئاساسى 1954 - يىلى قۇرۇلغان شەھەر مەمۇرىيىتى باشقارمىسى. 1961 - يىلى، راشىد قەبىلە باشلىقى بۇيرۇق چۈشۈرۈپ شەھەر مەمۇرىيىتى كومىتېتى قۇرۇغان. 1965 - يىلىدىن باشلاپ شاھزادە ھەمدان ھازىرغىچە كومىتېتىنىڭ رەئىسى. 1974 - يىلى ، شەھەرلىك ھۆكۈمەت باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىنى كېڭەيتىپ، پۈتكۈل دۇبەي خەلىپىلىكى شەھەر مەمۇرىيىتى كومىتېتى ۋە شەھەرلىك ھۆكۈمىتىدىن تەشكىل تاپقان، بۈگۈنكى شەھەرلىك ھۆكۈمەت ئاساسىي جەھەتتىن ئىككىنچى ئاپپاراتىنى كۆرسىتىدۇ. ئۇنىڭدا باش كاتىپ، مۇئاۋىن باش كاتىپلىرى، بەش نەپەر باش كاتىپى ياردەمچىسى بىلەن 12 ئىدارە، تۆت ئۆي، ئىككى جاي، بىر مەركەزدىن تەركىب تاپقان. باشقۇرۇش، شەھەر قۇرۇلۇشى، قاتناش، تازىلىق، باغچە، يېشىللىق، بازار قاتارلىقلار شەھەر مەمۇرىيىتى ئىشلىرىغا مەسئۇل بولىدۇ. 1996- يىلى، شەھەرلىك ھۆكۈمەت خام چوتى 5 مىليارد 450 مىليون ئامېرىكا دوللىرىغا يەتكەن. 

خەلىپىلىكتىكى % 42.3 نوپۇس ھىندىلار، %17 ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى پۇقرالىرى، % 13.3 پاكىستانلىق، % 7.5 بېنگاللىقلار،

％ 9.1  ى ئەرەبلەر، % 10.8 باشقا ئىرقىي مىللەتلەر.  

دۇبەي ھۆكۈمەت تىلى ئەرەب تىلى بولۇپ، لېكىن ئىنگلىز تىلى، ھىندىچە، ھەم ئوردۇ تىلى كەڭ دائىرىدە ئىشلىتىلمەكتە، پارىس تىلى،  پەنجاب تىلى، مارايام تىلى ۋە تارىم گالوۋا تىلى ئاز ساندىكى كىشىلەر تەرىپىدىن ئىشلىتىلىدۇ. دۇبەي سودا ساھەسىدە ئىنگلىز تىلى ئىنتايىن كەڭ قوللىنىلىدۇ، مەسىلەن، سودا شىركىتىنىڭ خىزمەتچىسى، سودا سارىيى، مېھمانساراي، ئايرودوروم، بانكا قاتارلىق ئورۇنلاردىكى ئىشچى، شۇنىڭدەك تاكسى شوپۇرى، ئاخبارات ۋاستىلىرى تىجارەت باشلىغۇچى قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسىگە ئىنگلىز تىلىدا ئىنتايىن راۋان سۆزلىيەلەيدۇ، دۇبەي كۆپ مەنبەلىك مەدەنىيىتىنىڭ خەلقئارالىق چوڭ شەھەر بولۇش سۈپەت ئالاھىدىلىكىنى ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرىدۇ. 

دۇبەي ئەرەب ئەللىرىنىڭ دۆلەت دىنى ئىسلام دىنى، ئاھالىسىنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى مۇسۇلمان. ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى يەتتە خەلىپىلىك ئىچىدە سۈننىي مۇسۇلمانلار كۆپ ساننى ئىگىلىدى، ئەمما دۇبەي، شىئە مەزھىپىدىكى مۇسۇلمانلار بولسا نىسپىي ھالدا كۆپرەك، مۇسۇلمانلار ئومۇمىي سانىنىڭ %35-%40 نى دۇبەي ئىگىلىگەن. دۇبەي شەھەر ئىچىگە تارقالغان چوڭ - كىچىك مەسچىتلەر كىشىلەرگە ناھايىتى قولايلىق ئېلىپ كەلدى. دۇبەي مۇسۇلمانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، يەنە ئومۇمىي نوپۇسنىڭ ٪12 ئەتراپىدا ھىندى دىنى مۇرىتلىرى ۋە ئومۇمىي نوپۇسنىڭ %8 ئەتراپىدا كاتولىك دىنى ۋە خىرىستىئان مۇرىتى، ئۇنىڭدىن باشقا ئاز مىقداردىكى تاڭغان سېللار. 

دۇبەي دەرياسىدىكى دې لا غەرب سودىگەرلىرى مۇھىم سودا پورتى. تاكى 1990 - يىلىغىچە، دۇبەي شەھەر رايونى يەنىلا ئالتۇن سودا مەركىزى، ھىندىستاندىن ئالتۇن ئىمپورت قىلىش چەكلەنگەن.

ئەرەب دۇنياسىغا نىسبەتەن ئالتۇن ئەڭ ئېسىل زىننەت بۇيۇمى ھىسابلىنىدۇ. بولۇپمۇ دۇبەيگە نىسبەتەن ئالتۇن ياسىلىش شەكلىنىڭ سەرخىللىقى بىلەن دۇنياغا داڭلىق؛ ئەرەبتە نىفىت بايقىلىشىدىن بۇرۇن ئەرەب بىرلەشمىسى خەلىپىكىنىڭ ئاساسلىق ئىشلەپچىقىرىش مەھسۇلاتى زىببۇ - زىننەت ۋە دېڭىز ئۈستى سودا مۇلازىمىتى بولۇپ، ياۋرۇپا، ئاسىيا قاتارلىق قىتئەلەرگە ئىكىسپورت قىلىدۇ؛ شۇڭا دۇبەيدە زىببۇ - زىننەتچىلىك تەرەققىياتى ئىنتايىن تېز بولغان. دۇبەي ئوتتۇرا شەرقتىكى " شياڭگاڭ " ھىسابلىنىدۇ؛

دۇبەيدىكى ئالتۇننىڭ باھاسى يەر شارى بويىچە ئەڭ ئەرزان، دۇبەي دۇنيا سودا مەركىزىكى ئىككىنچى چوڭ ئالتۇن بازىرى ھىسابلىنىدۇ؛ بۇ يەردىكى ئالتۇنلار 18K، 22Kۋە 24K بويىچە سېتىلمايدۇ. 24K ئالتۇندا ھەر خىل شەكىللەرنى ياسىغىلى بولۇپلا قالماي يەنە، ئالتۇن تەڭگىنىمۇ 24K لىق ئالتۇندىن قۇيۇپ چىققىلى بولىدۇ؛  ^[0]