سەمشىت دەرىخى

سەمشىت دەرىخى «بۇكسۇس دەرىخى» دەپمۇ ئاتىلىدۇ. ئۆزگەرگەن سورتلىرى كۆپرەك، ئۇ سەمشىت ئائىلىسىگە كىرىدىغان، دائىم كۆكىرىپ تۇرىدىغان چاتقال ياكى كىچىك دەرەخ. ئېگىزلىكى 6 مېتىرغا يېتىدۇ. غولى تۆت قىرلىق، يوپۇرمىقى تېرە ماددىلىق، يۇمىلاقسىمان دۈم تۇخۇم شەكىللىك، چوققىسى سەل-پەل ئويۇق ياكى دىقماق، يۈزى توق يېشىل، دۈمبە تەرىپى ئاق بوز رەڭلىك. ئەتىيازدا سېرىق رەڭلىك ئۇششاق چېچەكلەيدۇ. گۈللىرى يوپۇرماق قولتۇقىدا توپلىشىپ ئۆسىدۇ. 

 سەمشىت دەرىخىنىڭ ئۆسۈش سۈرئىتى ئىنتايىن ئاستا، 80-90 يىل ئۆسكەن دەرەخنىڭ دىئامېتىرى ئاران 10 سانتىمېتىر كېلىدۇ. سۇجۇ شەھىرى گۇاڭ فۇسىتۇ بۇتخانىسىنىڭ ئىشىكى ئالدىدا بىر تۈپ قەدىمىي سەمشىت دەرىخى بار بولۇپ، رىۋايەت قىلىنىشىچە، 700 ياشقا كىرىپتۇ، لېكىن ئۇنىڭ ئېگىزلىكى  10 مېتىرغا يەتمەيدۇ، كۆكرەك ئېگىزلىكىدىكى غولىنىڭ دىئامېتىرى ئاران 30 سانتىمېتىر كېلىدۇ. شۇڭا «مىڭ يىلدىمۇ چوڭ بولمايدىغان سەمشىت» دېگەن تەمسىل بار.

سەمشىت دەرىخى قىرقىپ پۇتاشقا چىداملىق. كۆپىنچە يان-ياقىلارغا يېشىل چىتلاق قىلىپ ئۆستۈرۈلىدۇ ياكى قىرقىپ گۈللۈك ۋە ھەر خىل گېئومېتىرىيىلىك شەكىللەردىكى چىتلاق-قاشا شەكلىگە كەلتۈرۈلىدۇ. مەملىكىتىمىزنىڭ قەدىمكى كلاسسىك ھويلا باغچىلىرىدا، يەنە ئۇنى شىر، تۇرنا قاتارلىق ھايۋانلارنىڭ شەكلىگە كەلتۈرۈپ ياساپ قويۇلىدۇ. سەمشىت دەرىخىنىڭ ياغىچى قاتتىق، چىڭ بولۇپ، ئويمىچىلىق ھۈنەر-سەنئەت بۇيۇملىرى ۋە ياغاچ تارغاق، سۈزگۈچ قاتارلىقلارنى ياساشقا ئىشلىتىشكە بولىدۇ. 

سەمشىت دەرىخىنىڭ ئەسلىي ماكانى مەملىكىتىمىزنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدىكى ھەرقايسى ئۆلكىلەر بولۇپ، ھازىر ھەرقايسى جايلاردا ئۆستۈرۈلمەكتە.