كۆكنار ئۇرۇقى

بۇ كۆكنار ئائىسىىدىكى ئۆسۈملۈك (papa veris somniFerum.L ) نىڭ پىشقان غوزا مېۋىسىنىڭ ئۇرۇقى بولۇپ، ئۇرۇقى ئۇششاق، شەكلى بۆرەك شەكىللىك رەڭگى ئاق ياكى قارا بولىدۇ. سىرتقى يۈزىدە تورسىمان سىزىقچە بار. تەمى ئاچچىق، پۇرىقى ئۆتكۈر كېلىدۇ.

چىقىش ئورنى

ھىندىستان، ئىران، تۈركىيە، بۇلغارىيە قاتارلىق جايلاردىن، ھەمدە مەملىكىتىمىزنىڭ بەلگىلەنگەن ئورۇنلىرىدا تېرىپ ئۆستۈرۈلىدۇ.

خىميىلىك تەركىبى

تەكـىـرىبـىدە پاپـاۋېـىـن (papawerine)، مـورفـىـن (morphine )، ناركوتىن (narcotine )، كېدەيبىن، (codeine) تېبايىن (thebaine) ئۇچۇچان تەركىب، قاتارلىق تەركىبلەر بار.

سۈت مەنى پەيدا قىلىش، بۆرەكنى قۇۋۋەتلەش، مەست قىلىش، ئۇخلىتىش، ئاغرىق پەسەيتىش، مېڭە، جىگەر ۋە بەدەننى قۇۋۋەتلەش، ساپ قان پەيدا قىلىش، سەمرىتىش، بەلغەم بوشىتىش، مەنىنى تۇتۇش خۇسۇسىيىتىگە ئىگە.

ئورۇنباسارى

تاتلىق بادام يېغى، ئوسۇڭ ئۇرۇقى.

ئەكىس تەسىرى

باھنى ئاجىزلاشتۇرىدۇ

تۈزەتكۈچىسى

ھەسەل، بادام مېغىزى.

ۋەكىل خاراكتېرلىك پىششىق دورا ياسالمىسى

ھـەبـبـى شـەقـىـقـە، لوئوقى سەرپىستان، تەرياقى نەزلە، لوئوقى نەزلە، لوبۇب سەغىر.

مېڭە، جىگەر ۋە بۆرەك ئاجىزلىقى، كۆكرەك يىرىكلىكى، مەنى بالدۇر كېتىش، بەدەن ئاجىزلىق، ئىچى سۈرۈش، يۆتەل قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.

1. يۆتەل، ئىچى سۈرۈش ۋە مەنى بالدۇر كېتىش، داۋالاشتا، كۆكنار ئۇرۇقىدىن 5 گرام ئېلىپ، سۇپۇپ تەييارلاپ ئىچىپ بەرسە بولىدۇ.

 2. ئۆپكىدىكى يىرىڭنى يوقىتىش، مېڭىنى قۇۋۋەتلەش، جىگەر ۋە بۆرەك ئاجىزلىقىنى داۋالاش ئۈچۈن، كۆكنار ئۇرۇقىدىن 10 گرام ئېلىپ، قاينىتىپ، ئىچىپ بەرسە بولىدۇ.

3. مېڭە ۋە ئومۇمىي بەدەننى قۇۋۋەتلەش ئۈچۈن، كۆكنار ئۇرۇقى 8 گرام، ئۇستىقۇددۇس، گاۋزىبان، لاچىندانىنىڭ ھەر بىرىدىن 10 گرام، ھەسەلدىن 200 گرام ئېلىپ قائىدە بويىچە مەجۈن تەييارلاپ، ئىستېمال قىلىنىدۇ.

مىقدارى

2 – 1 گرام.

ياز پەسلىدە مېۋىسى پىشقاندا، ئۇرۇقى ئاجرىتىۋېلىنىپ،ئاپتاپتا قۇرۇتۇپ، قۇرغاق جايدا ساقلىنىدۇ.^[0]