ۋۇخەننى قوغداش جېڭى

ئەسكىرىي كۈچ تەييارلىقى 

جۇڭگو تەرەپ 

 1938-يىلى گومىنداڭ ھۆكۈمىتى ۋۇخەننى قوغداش ئۈچۈن مىليون كىشىلىك قوشۇننى ئىشقا سېلىپ، ۋۇخەننى مەركەز قىلغان چاڭجياڭ دەرياسىنىڭ جەنۇبى ۋە شىمالىدىكى كەڭ رايونلاردا مۇداپىئە سېپى قۇردى. ياپونىيە ئەۋەتكەن 350 مىڭ كىشىلىك خىللانغان قۇرۇقلۇق، دېڭىز، ھاۋا ئارمىيىسى بەش يولغا بۆلۈنۈپ ۋۇخەن رايونىغا قاراپ ئىلگىرىلىدى. 

6-ئايدا ۋۇخەننى قوغداش شىددەتلىك جېڭى چاڭجياڭ دەرياسىنىڭ جەنۇبى ۋە شىمالىدا باشلاندى.

ياپونىيە تەرەپ

ياپونىيە تاجاۋۇزچى ئارمىيىسى مۇھىم قورغان تيەنجيا بازىرىنى ئىشغال قىلىش ئۈچۈن نەچچە كۈن كەسكىن جەڭ قىلىپ، كۈنىگە ئوتتۇرا ھېساب بىلەن 600 پايدىن ئارتۇق زەمبىرەك ئوقى ئاتتى، ھاۋادىنمۇ 1000 دىن ئارتۇق چوڭ بومبىلارنى تاشلىدى. بۇ يەرنى ساقلاۋاتقان جۇڭگو ئارمىيىسىنىڭ زەمبىرەكلىرىمۇ توختىماستىن گۈمبۈرلەپ، قەيسەرلىك بىلەن قارشىلىق كۆرسەتتى. ياپونىيە ئارمىيىسى 10 مىڭغا يېقىن ئەسكىرىنىڭ ئۆلۈشى ۋە يارىلىنىشى بەدىلىگە تيەنجيا بازىرىنى ئىگىلىدى. ئىككى تەرەپ ۋۇخەن ئەتراپىدا كۆپ قېتىم قانلىق جەڭ قىلدى، ياپونىيە ئارمىيىسى ۋۇخەن ئەتراپىدىكى مۇھىم جايلارنى پەيدىنپەي تازىلاپ، دابيېشەن تېغىدىكى ئىستراتېگىيىلىك جايلاردىن بۆسۈپ ئۆتۈپ بېيجىڭ-خەنكۇ لىنىيىسىنى كونترول قىلىپ، ۋۇخەننى ئۈچ تەرەپتىن قورشاش ۋەزىيىتىنى شەكىللەندۈردى. 10-ئاينىڭ 25-كۈنى جۇڭگو ئارمىيىسى ۋۇخەندىن چېكىنىشكە باشلىدى. 27-كۈنى ياپونىيە ئارمىيىسى ۋۇخەننى ئىگىلىدى. 

ۋۇخەننى قوغداش جېڭى 6-ئاينىڭ 12-كۈنى ياپونىيە ئارمىيىسى ئەنچىڭغا تاجاۋۇز قىلغاندىن باشلىنىپ، ۋۇخەن قولدىن كەتكەنگە قەدەر تۆت يېرىم ئاي داۋاملاشتى، مىللىي ھۆكۈمەت ئېلان قىلغان جەڭ خەۋىرىدە ئېيتىلىشىچە، بۇ ئۇرۇشتا ياپونىيە ئارمىيىسىدىن 200 مىڭدىن ئارتۇق ئادەم، جۇڭگو ئارمىيىسىدىن 400  مىڭدىن ئارتۇق ئادەم ئۆلگەن ۋە يارىدار بولغان. ۋۇخەننى قوغداش ئۇرۇشى ئاخىرلاشقاندىن كېيىن، ياپون باسقۇنچىلىرىغا قارشى ئۇرۇش ئىستراتېگىيىلىك تىركىشىش باسقۇچىغا كىردى. 

پو تيەن تارماق ئەترەت مۇقەددىمە جېڭى، چاڭجياڭ دەرياسىنىڭ جەنۇبىي قىرغىقىدىكى ئۇرۇش، چاڭجياڭ دەرياسىنىڭ شىمالىي قىرغىقىدىكى ئۇرۇش، دابيې تېغىنىڭ شىمالىيدىكى جەڭ، ياپونىيە ئارمىيەسىنىڭ گۇاڭجۇغا تۇيۇقسىز ھۇجۇمقىلىش ئۇرۇشى قاتارلىقلار. 

ۋۇخەننى قوغداشنى، گومىنداڭ ھۆكۈمىتى قايتىدىن ئىستراتېگىيەلىك مۇداپىئە ئورۇنلاشتۇردى، مۇھىم نۇقتىنى ۋۇخەن ئەتراپىدا 6-ئايدىن 10-ئايغىچە ياپونىيە ئارمىيىسىگە بىر قاتار باتۇرلۇق بىلەن مۇداپىئە ئۇرۇش قىلىش، دۈشمەننىڭ ئىلگىرى سۈرۈش يولىدا زور بەدەل تۆلىدى. چاڭجياڭ دەرياسىنىڭ شىمالىي قىرغىقىغا جايلاشقان ، ياپونىيە ئارمىيەسى زې تيەنجياجېن، قورغان جېڭى ھېسابلىنىدۇ « جەڭدە ئۆلگەن كىشى 287، يارىلانغىنى 866 ئادەم، ( بۇنىڭ ئىچىدە ئوفىتسېر 15 )، جەمئىي 1150 ئادەم، مۆلچەردىكىدىن يەنە كۆپەيگەن. چاڭجياڭ دەرياسىنىڭ جەنۇبىي قىرغىقىدا، جياڭشى ماتوۋ بازىرىدا، جۇڭگو قوشۇنلىرى بىلەن دۈشمەن سەككىز كېچە شىددەتلىك جەڭ قىلىدۇ، دۈشمەنلەر كۆپلەپ يوقىتىدۇ. 

دۆلەت قوشۇنلىرىنىڭ قايسى جايلىرىدىكى قەيسەرلىك بىلەن، ئۈزلۈكسىز توسۇپ زەربە بېرىشىگە ئۇچراپ، ھەرقايسى يۆنۈلۈشتىكى ياپون ئارمىيىسى ئېغىر چىقىم تۆلەش بەدىلىگە دۇچار بولغاندىن كېيىن، 10- ئاينىڭ ئاخىرىغىچە، شەرقتىن، جەنۇب، شىمالىي ۋۇخەننى ئۈچ تەرەپتىن قورشاش كىچىكتۈرۈلدى. شۇنداقتىمۇ، دۆلەت تەرەپتىن ياپون باسقۇنچىلىرىغا قارشى ئۇرۇشنى ئۇزاققىچە ئىستراتېگىيەلىك نۇقتىدىن چىقىش قىلىپ، دۈشمەن بىلەن ھەل قىلغۇچ جەڭ قىلغان، بەلكى ۋۇخەندىن چېكىنىپ، جانلىق كۈچىنى ساقلاپ قالدى.

جىگۇڭ تېغى ۋۇخەن بىرلەشمە جېڭى تارىخىي خاتىرە سارىيى، شىنياڭ شەھىرىگە جايلاشقان جىگۇڭ تېغى مەنزىرە رايونى ئىچىدە. 2008 - يىلى نويابىردا، خېنەن ئۆلكىلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرى ئىدارىسى شىنياڭ شەھىرى جىگۇڭ تېغى مەنزىرە رايونى نەنگاڭ گۈللۈك راۋىقىنى رېمونت قىلىش ۋە قايتىدىن ئورۇنلاشتۇرۇش، ۋۇخەن بىرلەشمە جېڭى ئۈچۈن تارىخىي خاتىرە سارىيى بولۇپ قالدى. گۈللۈك راۋىقى ئەسلىدە ئەنگىلىيىنىڭ تۇرۇشلۇق ۋۇخەن سودىگەرلەر بېرگېن ئېن 1918 - يىلى قۇرغان، كېيىن ئېلىپ سېتىش ئېغىزى بولغان، ئامېرىكا گۈللۈك

بانكىسى دەپ ئاتالغان. 1937 - يىلى مىللىي ھۆكۈمەت ھەربىي كومىتېتىنىڭ ۋۇخەن ھەربى مەھكىمىسىنىڭ جىگۇڭ تېغىدا بولۇشى بىلەن، جياڭ جيېشىنىڭ ۋاقىتلىق ئىشلىتىش بازىرى بولغان، ھەمدە يېقىن ئەتراپتىكى ھاۋا ھۇجۇمىدىن ساقلىنىش ئۆڭكۈرى سېلىنغان. 1938 - يىلى يازدا، جياڭ جيېشى بۇ يەردە « ئوتتۇرا تۈزلەڭلىك يىغىنى » ئاچتى، ياپونىيە ئارمىيىسىنىڭ « چاڭجياڭ دەرياسىنىڭ سەكرەپ ئىلگىرىلەش » ئىستراتېگىيەلىك، تۈزىتىش بۈيۈك ۋۇخەننى قوغداش پىلانىنى تەھلىل قىلىپ، ۋۇخەن ئەتراپىدىكى ياپون باسقۇنچىلىرىغا قارشى ئۇرۇشنى ئورۇنلاشتۇردى. ^[0]