يۇرا تېغى

فرانسىيە بىلەن شۋېتسارىيە چېگرىسىغا جايلاشقان. شەرقىي شىمال، غەربىي جەنۇب يۆنىلىشىدە ئالىپ تېغىدىن رونا، بېن دەريا ۋادىسىغىچە 600 كىلومېتىر ئۇزۇنلۇقتا سوزۇلۇپ تۇرىدۇ. تاغنىڭ ئۈستى قىسمى سەل تەكشى، ئوتتۇرىچە ئېگىزلىكى 1000 مېتىر ئەتراپىدا كېلىدۇ. تاغلىقنىڭ كۆپ قىسمى يۇرا دەۋرىدىكى بور ۋە ئاھاك تاشلاردىن تۈزۈلگەنلىكى ئۈچۈن كارستلىق يەر شەكلى تەرەققىي قىلغان. تاغدىكى ئەڭ ئېگىز بولغان كرېت-دې-لا-نېگى چوققىسىنىڭ ئېگىزلىكى 1723 مېتىرغا يېتىدۇ. تاغلىقتا ئارشاڭ بۇلاقلار كۆپ. تاغنىڭ كۆپ قىسمىنى قېلىن يىڭنە يوپۇرماقلىق ئورمانلار قاپلاپ تۇرىدۇ.

شېۋىتسارىيىنىڭ غەربىي شىمالىي قىسمى ۋە گېرمانىيە، فرانسىيەگە تۇتاشقان، قۇرۇلما جەھەتتە ئالپ تېغى بەلبېغىنىڭ ئالدىنقى قۇرۇقلۇقى. ئۇنىڭ شەرقىي جەنۇبى يۇقىرى گىرادۇستا شەكلى ئۆزگىرىدىغان ئالپىس تېغى ئوتتۇرىسىدا سوزۇلۇپ ياتىدۇ، يېڭى مولاس يۇقىرى ئېرا رايونى. يۇرا تېغى رايونى ئالپ تېغىنىڭ ياي بولغان غەربىي شىمال گەۋدىىسىدىن ھاسىل بولغان ھىلال ئايسىمان بولۇپ، ئوتتۇرا قىسمىدا كەڭلىكى ( تەخمىنەن 07 كىلومېتىر )، ئىككى ئۇچى تار. 

ئۇنىڭ غەربىي شىمالى سىرتى بولسا بىر ياپما يەر قاتلىمىدىن تەركىب تاپقان، ئۈستەلسىمان يۇرا تېغى دەپمۇ ئاتىلىدۇ؛ ئىچكى قەۋىتى يېتىلىپ سىرتقى قەۋەت سىيرىلىپ پۈرمىلىنىش تەسىرى بىلەن ئېتىلىپ ئۈزۈلۈش رولىنى ئالاھىدىلىك قىلغان، ئوتتۇرا ھايات ئېراسى يەر قاتلىمى خەيشى ئۇل ئۈستىدە سىيرىلىپ، ترىئاس سىستېمىسى ئىچىدە تۇز قاتلىمىنىڭ بولۇش سۈپىتى بىلەن سىيرىلىپ ئاجرىلىش قەۋىتى يۈزىگە ئانتىكلىنال يادرو قىسمى ئاشكارا چىقىپ تۇرىدۇ. بەلباغ ئىچىدە تەخمىنەن 160 دۈم پۈرمە بولۇپ، دۈم پۈرمە ساندۇققا ياكى يەلپۈگۈچسىمان، بۇ روشەن بولمىغان سىنكلىنال، مەشھۇر يۇرا تېغى پۈرۈلمە شەكىللىك. پۈرۈلمە بىر قانىتى دائىم بۆسۈلگەن ئۈزۈلمە تەرىپىدىن بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرايدۇ، بارلىق تۈزۈلمە ئورتاق سىرتقى شىمالغا قاراپ غەربىي تەرىپى ھەرىكەت ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرىدۇ. ^[0]