سەبرى

سەبرى  بولسا گۈلسامساق ئائىلىسىدىكى كۆپ يىللىق سامان غوللۇق ئۆسۈملۈك بۇلۇپ، سەبرى يوپۇرمىقىنىڭ سىقىپ چىقىرىپ قاتۇرۇلغان شىرنىسى. ئاسان ئۇۋىلىدۇ، تەمى ئاچچىق، پۇرىقى دىماققا ئۇرۇلسا بۇرۇننى ئېچىشتۇرىدۇ. قارا رەڭدە، كاللەك بولىدۇ.گۈلى ئېچىلىشتىن بۇرۇن يوپۇرمىقى ئۈزۈپ يېغۋىلىنىدۇ. ئېلىمىزنىڭ جەنۇب تەرىپىدە ئاز مىقداردا تېرىپ ئۆستۈرۈلىدۇ. بۇ ئەسلى شىمالىي ئافرىقىنىڭ مەھسۇلاتى، ھازىر جەنۇبىي ئامېرىكا، غەربىي ھىندى تاقىمئاراللىرى، ئافرىقىنىڭ جەنۇبىي تەرەپلىرىدە كەڭ كۆلەمدە تېرىپ ئۆستۈرۈلمەكتە.

غەيرىي تەبىئىي بەلغەم خىلىتىنى سۈرۈش، يەل ھەيدەش، ئاغرىق پەسەيتىش، ماددىلارنى يۇمشىتىش، ئىچنى سۈرۈش، توسالغۇلارنى ئېچىش، ئاغرىق پەسەيتىش، مېڭە ۋە ئاشقازاننى تازىلاش، قۇرت ئۆلتۈرۈش، ھەيز ماڭدۇرۇش، سۈيدۈك كەلتۈرۈش، ئىششىق قايتۇرۇش،

جاراھەتلەرنى تازىلاش، چاچ ئۆستۈرۈش.

خاس تەسىرى

غەيرى تەبىئى بەلغەم  خىلىتىنى سۈرگۈچى  دورا

ئەكىس تەسىرى

ئادەتتە بوۋاسىرغا زىيان قىلىدۇ، مىقداردىن ئاشۇرۇپ ئىشلەتسە قان كەلتۈرىدۇ، ئۈچەي ۋە جىگەرنى زەئىپلەشتۈرىدۇ.

1. سەبرىدىن بەش گرامنى قايناق سۇ بىلەن ئىچىپ بەرسە، ئاشقازاندىكى ھۆللۈكنى سۈرۈپ، ئاشقازاننى تازىلايدۇ.

2. سەبرىنى مەستىكى رۇمى بىلەن قوشۇپ تالقانلاپ ئىچىپ بەرسە، مېڭىنى تازىلايدۇ.

3. سەبرىنى غارىقۇن بىلەن قوشۇپ سۇپۇپ قىلىپ ئىچىپ بەرسە، ئاشقازان كېسىلىگە پايدا قىلىدۇ.

5. سەبرىنى تالقانلاپ، ئۇندەك قىلىپ كۆزەە سۈرمە قىلسا، كۆرۈش قۇۋۋىتىنى ئاشۇرىدۇ ھەم كۆزنىڭ يىرىڭلاپ ۋە قىچىشىپ ئاغرىغىنىغا پايدا قىلىدۇ.

6. سەبرىنى ئاق توغرىغۇ ۋە تۇز بىلەن قوشۇپ باشقا چېپىپ بەرسە، باش ئاغرىقىنى پەسەيتىدۇ.

7. سەبرىنى پاقىيوپۇرمىقىنىڭ سۈيى بىلەن قوشۇپ كىچىك بالىنىڭ بېشىغا چاپسا، باشتىكى جاراھەتلەرنىڭ ھۆللۈكىنى قۇرۇتىدۇ ھەم پاقىيوپۇرمىقىنىڭ سۈيى بىلەن ئارىلاشتۇرۇپ بۇرۇنغا ۋە قۇلاققا تېمىتسا، بۇ ئورۇنلاردىكى جاراھەتلەرگە پايدا قىلىدۇ، قاپاقنىڭ تاتلىق ئۇرۇقى بىلەن قوشۇپ بۇرۇنغا چېپىلسىمۇ يۇقىرىقى تەسىرنى بېرىدۇ.

8. سەبرىنى ھەببۇلئاس شەربىتى بىلەن قوشۇپ باشقا چاپسا، پىتنى يوق قىلىدۇ، چاچنى ئۆستۈرىدۇ ۋە قارايتىدۇ.

ئىشلىتىلىشى

سەبرىنىڭ يۇيۇلغىنى يۇيۇلمىغىنىدىن كۈچلۈك، شۇڭا ئۇنى ئىشلىتىشتە ئىمكان بار يۇيۇپ ئىشلىتىش لازىم.

دورىلىق ئورنى

سەبرە يوپۇرمىقى (يوپۇرمىقىنىڭ سىقىپ چىقىرىپ قاتۇرۇلغان شىرنىسى)

مىقدارى

2 ~ 6 گرام

ساقلاش

 سالقىن ئورۇندا قۇرۇتۇپ ساقلىنىدۇ.

ئورۇنباسارى

شەھمەنزەل، سوقمۇنىيا

تۈزەتكۈچىسى

ئۈچەي كېسىلى ئۈچۈن كەتىرا، ئاشقازان ۋە جىگەر كېسىلى ئۈچۈن قىزىلگۈل، مەقئەت كېسىلى ئۈچۈن مۇقەل، گۈل يېغى، بىنەپشە يېغى ياكى ئۈچەي يېغى قوشۇپ بېرىش، ئەمما زىيانلىق كېسەللەرگە ئىمكان بار ئىشلەتمەسلىك كېرەك.

ھەببى تانكار، ھەببى شەبيار، ھەببى سەبرى، ھەببى ئاپارەج

ئادەتلەنگەن قەۋزىيەت، تال ياللۇغى، كۆز ئاجىزلىقى، ھەيز توسۇلۇش، سۈيدۈك تۇتۇلۇش، ھەر خىل جاراھەت، كۆيۈك يارىسى، سۇلۇق تەمرەتكە، بوغۇم ئاغرىقى، جىگەر ۋە باشقا ئەزالاردىكى توسۇلۇش، مالىخولىيا، مېڭە كېسەللىرى، ئۈچەيگە مەددە پەيدا بولۇش قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.

كېلىش مەنبەسى(ئەسەر)

ئۇيغۇر تېبابىتى خام دورىلار ئىلمى بىرىنچى توم(سىناق نۇسخا) شىنجاڭ تېببىي ئۇنىۋېرسىتېتى.  ^[0]