|
|
ئۇيغۇرچە-خەنزۇچە ماقال-تەمسىللەر لوغىتى
بۇ لوغەتنى شايار ناھىيەلىك مائارىپ ئىدارىسى چوڭلار مائارىپ ئىشخانىسىنىڭ مەسئۇلى ئابدۇللا ھېكىم رەتلىگەن، تورداشلارنىڭ پايدىلىنىشى ئۈچۈن تورغا يوللاپ قويدۇم. مۇۋاپىق پايدىنىلارسىلەر! پىكىر بېرەسىلەر
مەنبە: شەۋقىي تورى
ئۇيغۇرچە-خەنزۇچە ماقال-تەمسىللەر لوغىتى
维语-汉语谚语和成语字典
ئاچنىڭ دەردىنى توق بىلمەس
饱汉不知饿汉饥
bǎo hàn bù zhī è hàn jī
ئاچارچىلىق ۋاقىتلاردىمۇ ئاشپەز ئاچ قالماس
歉年饿不死厨子
qiàn nián è bù sǐ chú zǐ
ئاچ بېلىق قارماققا ئاسان ئىلىنۇر
贪食鱼儿易上钩
tān shí yú ér yì shànɡ ɡōu
ئاچچىق دورا كېسەلگە داۋا، قاتتىق گەپ ئىللەتكە داۋا
良药苦口利于病，忠言逆耳利于行
liánɡ yào kǔ kǒu lì yú bìnɡ，zhōnɡ yán nì ěr lì yú xínɡ
ئاچچىقسۇ ئالىدىغان پۇلغا جاڭيو ئالما
打醋的钱不买酱油
dǎ cù de qián bù mǎi jiànɡ yóu
ئاچ قالغان ئىت كالتەكتىن قورىقماس
饿狗不怕木棍
è ɡǒu bù pà mù ɡùn
ئاچ كۆز قازان بېشىدا ئۆلەر
酱虫死在酱缸里
jiànɡ chónɡsǐ zài jiànɡ ɡānɡ lǐ
ئادالەت يۇلىدا جان پىدا قىلماق
成仁取义
chénɡ rén qǔ yì
ئادەم قۇلى چولنى بوستان قىلۇر
戏在人唱，地在人种
xì zài rén chànɡ，dì zài rén zhǒnɡ
ئادەم قۇتۇلدۇرۇشنىڭ ساۋابى مىڭ تىللاغا يارايدۇ
熬人一命值干金
áo rén yī mìnɡ zhí ɡàn jīn
ئادەم كۆپ بولسا، كۇچ كۆپ بولۇر
人多势众
rén duō shì zhònɡ
ئادەمنىڭ قەدىرى ئۆلگەندە ئۈتۈلىدۇ
盖棺论定，入土方休
ɡài ɡuān lùn dìnɡ，rù tǔ fānɡ xiū
ئادەمنىڭ قەدىر-قىممىتى ئۇنى بىلىشتە
人贵有自知之明
rén ɡuì yǒu zì zhī zhī mínɡ
ئاددىي-ساددا ۋە يارىشىملىق كىيىنگەن ئاياللار
红装素果
hónɡ zhuānɡ sù ɡuǒ
ئادىل كىشنىنىڭ قولى تارازا
人亲财不亲，财帛两分明
rén qīn cái bù qīn，cái bó liǎnɡ fēn mínɡ
ئادىل ۋە خالىس
公正无私
ɡōnɡ zhènɡ wú sī
ئاران تاپقىنى ھەش-پەش دېگۈچە خاراب بوپتۇ
毁于一旦
huǐ yú yī dàn
ئارپا بىلەن بۇغداينى پەرق ئېتەلمەسلىك
不辨菽麦
bù biàn shū mài
ئارتۇقچىلىق بار يەردە كەمچىلىكمۇ بولىدۇ
尺有所短，寸有所长
chǐ yǒu suǒ duǎn，cùn yǒu suǒ chánɡ
ئارغامچا ئىنچىكە يەردىن ئۈزۈلەر
千斤绳从细处烂起
qiān jīn shénɡ cónɡ xì chǔ làn qǐ
ئارمانغا تۇشلۇق دەرمان يوق
力不从心
lì bù cónɡ xīn
ئارمانىڭغا يەتمىگۈچە بەل قوۇۋەتمە
船不到岸不松桨
chuán bù dào àn bù sōnɡ jiǎnɡ
ئار-نومۇستىن ئەسەرمۇ قالماسلىق
廉耻扫地
lián chǐ sǎo dì
ئارىلىق يېقىن تۇرۇپمۇ بىر-بىرى بىلەن ئۇچرىشالماسلىق
咫尺天涯
zhǐ chǐ tiān yá
ئازاب-ئوقۇبەتتە قالغانلارنى قۇتقۇزماق
救苦救难
jiù kǔ jiù nán
ئازچىلىق كۆپچىلىككە تەڭ كېلەلمەس
寡不敌众
ɡuǎ bù dí zhònɡ
众寡不敌 ئازچىلىق كۆپچىلىككە تەڭ كېلەلمەس
zhònɡ ɡuǎ bù dí
迷途知返 ئازغان يولدىن قايتماق
mí tú zhī fǎn
事半功倍 ئاز كۈچ بىلەن كۆپ ئىش قىلماق
shì bàn ɡōnɡ bèi
物以稀为贵 ئاز ئۇچرايدىغان نەرسە قىممەتلىك بولۇر
wù yǐ xī wéi ɡuì
开宗明义 ئاساسىي مەقسەتنى باشتىلا ئوتتۇرىغا قويماق
kāi zōnɡ mínɡ yì
癞蛤蟆休想吃天鹅 ئاسماندىكى غازنىڭ شورپىسىغا نان چىلاپتۇ
lài há ma xiū xiǎnɡ chī tiān é ròu
判若云泥 ئاسمان-زېمىن پەرق قىلماق
pàn ruò yún ní
敢上南天门，就能摘星星 ئاسمانغا چىقالغان ئادەم يۇلتۇزنى ئۈزۈشتىن قورقماس
ɡǎn shànɡ nán tiān mén，jiù nénɡ zhāi xīnɡ xīnɡ
以管窥天 ئاسماننى نەيچە ئارقىلىق كۈزەتمەك
yǐ ɡuǎn kuī tiān
天塌了有地接着 ئاسمان ئۆرۈلۈپ چۈشسە تېگىدە مانتا يەپتۇ
tiān tā le yǒu dì jiē zhe
残羹冷炙 ئاشقان تاشقان تاماق
cán ɡēnɡ lěnɡ zhì
明察暗访 ئاشكارا ۋە يۇشۇرۇن تەكشۇرمەك
mínɡ chá àn fǎnɡ
焦头烂额 ئاغزى-بۇرنى قانغا بويالماق
jiāo tóu làn é
痴人说梦 ئاغزىغا كەلگەننى جۆيلىمەك
chī rén shuō mènɡ
冰天雪地 ئاق قار-كۆك مۇز
bīnɡ tiān xuě dì
混世魔王 ئاپەت ياغدۇرغۇچى مەلئۇن
hùn shì mó wánɡ
如丧考妣 ئاتا-ئانىسى ئۆلۈپ قالغاندەك
rú sànɡ kǎo bǐ
不当家不知柴米贵 ئاتا بولمىغىچە ئاتا قەدرىنى بىلمەس
bù dānɡ jiā bù zhī chái mǐ ɡuì
ئات ئايلىخانغا، يول سارىخانغ 南辕北辙 zhénán yuán bě
树高千丈，叶落归根 ئات ئايلىنىپ ئوقۇرنى تاپىدۇ
shù ɡāo qiān zhànɡ，yè luò ɡuī ɡēn
赶马三年知马性 ئاتنىڭ خۇيى ئۈچ يىلدا بىلنەر
ɡǎn mǎ sān nián zhī mǎ xìnɡ
大姐做鞋，二姐看样 ئاتنىڭ قىلىقى بالىغا ئەينەك
dà jiě zuò xié，èr jiě kàn yànɡ
杉尾做不得正梁 ئات ئورنىغا ئېشەك باغلىما
shān wěi zuò b ù dé zhènɡ liánɡ
马死落地行 ئات ئۆلسە ئىگىسى پىيادە قالار
mǎ sǐ luò dì xínɡ
河里无鱼虾也贵 ئات يوق يەردە ئېشەكمۇ ئات
hé lǐ wú yú xiā yě ɡuì
高世之智 ئاجايىپ ئەقىل-پاراسەت
ɡāo shì zhī zhì
庞然大物 ئاجايىپ چوڭ مەخلۇق
pánɡ rán dà wù
歉年饿不死厨子 ئاچارچىلىقتىمۇ ئاشپەز ئاچ قالماس
qiàn nián è bù sǐ chú zǐ
贪食鱼儿易上钩 ئاچ بېلىق قارماققا ئاسان ئېلىنار
tān shí yú ér yì shànɡ ɡōu
毁于一旦 ئاران تاپقىنى ھەش-پەش دېگۈچە خاراب بوپتۇ
huǐ yú yī dàn
力不从心 ئارمانغا تۇشلۇق دەرمان يوق
lì bù cónɡ xīn
事半功倍 ئاز كۈچ بىلەن كۆپ ئىش قىلماق
shì bàn ɡōnɡ bèi
明人不做暗事 ئاق كۆڭۈل ئادەم يۇشۇرۇن ئىش قىلمايدۇ
mínɡ rén bù zuò àn shì
明哲保身 ئاقىل ئۆزىنى ئايايدۇ
mínɡ zhé bǎo shēn
见什么人说什么话，见什么菩萨烧什么ئاكاڭ كىمنى ئالسا يەڭگەڭ شۇ
jiàn shén me rén shuō shén me huà，jiàn shén me pú sà shāo shén me xiānɡ
有奶便是娘 ئاكاڭ كىمنى ئالسا يەڭگەڭ شۇ
yǒu nǎi biàn shì niánɡ
闻所未闻 ئاڭلاپمۇ باقمىغان
wén suǒ wèi wén
耳闻不如目见 ئاڭلىغاندىن كۆرگەن ئەلا
ěr wén bù rú mù jiàn
以耳为目 ئاڭلىغانغا ئىشىنىپ كەتمەك
yǐ ěr wéi mù
以耳代目 ئاڭلىغانغا ئىشىنىپ كەتمەك
yǐ ěr dài mù
不堪人耳 ئاڭلىغۇسىز
bù kān rén ěr
龙生龙凤生凤，耗子生儿会打洞 ئالا ئىنەكنىڭ بالىسى چال قۇيرۇق
lónɡ shēnɡ lónɡ fènɡ shēnɡ fènɡ，hào zǐ shēnɡ ér huì dǎ dònɡ
东山老虎吃人，西山老虎也吃人 ئالەمدىكى قاغىنىڭ ھەممىس قارا
dōnɡ shān lǎo hǔ chī rén，xī shān lǎo hǔ yě chī rén
天下鸟儿总往亮处飞 ئالەمدىكى قۇشلارمۇ يورۇققا قاراپ ئۇچار
tiān xià niǎo ér zǒnɡ wǎnɡ liànɡ chǔ fēi
宝石的光彩，灰尘蒙不住 ئالتۇن پوقنىڭ ئىچىدىمۇ پارقىرايدۇ
bǎo shí de ɡuānɡ cǎi，huī chén ménɡ bù zhù
铜盆烂了斤两在 ئالتۇن تاۋاقنىڭ سۇنۇقىمۇ پۇل
tónɡ pén làn le jīn liǎnɡ zài
和尚见钱经也卖 ئالتۇننى كۆرسە پەرىشتىمۇ يولدىن ئازار
hé shanɡ jiàn qián jīnɡ yě mài
惺惺惜惺惺，好汉惜好汉 ئالتۇننىڭ قەدرىنى زەگەر بىلۇر
xīnɡ xīnɡ xī xīnɡ xīnɡ，hǎo hàn xī hǎo hàn
明珠放在哪里都闪光 ئالتۇن ھەرقانداق يەردە پارقىرايدۇ
mínɡ zhū fànɡ zài nǎ lǐ dōu shǎn ɡuānɡ
拾金不昧 ئالتۇن يولۇقسىمۇ كۆز قىرىنى سالماسلىق
shí jīn bù mèi
心急吃不了热豆腐 ئالدراڭغۇلۇق ئادەم ئۆلتۈرەر
xīn jí chī bù le rè dòu fǔ
忙里偷闲 ئالدىراش ئەھۋالدىمۇ ۋاقىت چىقارماق
mánɡ lǐ tōu xián
人躁有祸，天燥有雨 ئالدىراڭغۇلۇق ئادەم ئۆلتۈرەر
rén zào yǒu huò，tiān zào yǒu yǔ
急火煮不出好饭 ئالدىرىغاندا ئەتكەن پولۇ ئالا بولۇر
jí huǒ zhǔ bù chū hǎo fàn
马迟嫌鞭轻，心急嫌车慢 ئالدىرىغاندا تۇلپارمۇ ئاستا بىلىنىپتۇ
mǎ chí xián biān qīnɡ，xīn jí xián chē màn
心急只恨马行慢 ئالدىرىغاندا تۇلپارنىڭ چېپىشىمۇ ئاستا بىلىنىپتۇ
xīn jí zhī hèn mǎ xínɡ màn
万事尽从忙里错 سوراپتۇ ئالدىرىغاندا قارىغۇدىن يول
wàn shì jìn cónɡ mánɡ lǐ cuò
心急马不快 ئالدىرىغاندا ئېشكى يېتىۋاپتۇ
xīn jí mǎ bù kuài
欲速不达 ئالدىرىغان قالار
yù sù bù dá
欲速则不达 ئالدىرىغان قالار
yù sù zé bù dá
性急钓不得鱼 ئالدىرىغان مۇرادىغا يېتەلمەپتۇ
xìnɡ jí diào bù dé yú
一步不能登天 ئالدىرىغان مۇرادىغا يېتەلمەس
yī bù bù nénɡ dēnɡ tiān
猛火烤不出好烧饼 ئالدىرىغاننىڭ ئايىغى كۆيەر
měnɡ huǒ kǎo bù chū hǎo shāo binɡ
人急办不了好事，猫急逮不住耗子 ئالدىرىغان ئىشقا شەيتان ئارىلىشار
rén jí bàn bù le hǎo shì，māo jí dǎi bù zhù hào zǐ
从长计议 ئالدىرىماي پۇختا مەسلەھەتلەشمەك
cónɡ chánɡ jì yì
三顾茅卢 ئالدىغا بېرىپ قايتا-قايتا تەكلىپ قىلماق
sān ɡù máo lú
防患未然 ئالدىنئالا تەدبىر كۆرۈپ قويماق
fánɡ huàn wèi rán
曲突徙薪 ئالدىنئالا تەدبىر كۆرۈپ قويماق
qǔ tū xǐ xīn
前人栽树，后人乘凉 ئالدىنقىلار دەرەخ تىكسە كېيىنكىلەر سايىداپتۇ
qián rén zāi shù，hòu rén chénɡ liánɡ
先见之明 ئالدىن كۆرەرلىك
xiān jiàn zhī mínɡ
有借有还，再借不难 ئالماقنىڭ بەرمىكى بار. چىقماقنىڭ چۈشمىكى
yǒu jiè yǒu hái，zài jiè bù nán
苛捐杂税 ئالۋان-ياساق
kē juān zá shuì
羊肉吃不成，惹得一身臊 ئالىمەن دەپ قوشلاپ بېرىپتۇ
yánɡ ròu chī bù chénɡ，rě dé yī shēn sào
高世之德 ئالىيجاناب پەزىلەت
ɡāo shì zhī dé
高情远致 ئالىيجاناب پەزىلەت
ɡāo qínɡ yuǎn zhì
桃李不言，下自成蹊 ئالىيجانابلار ماختانمىسىمۇ كىشىلەرنىڭ ئىززەت-ھۆرمىتىگە سازاۋەر بولىدۇ
táo lǐ bù yán，xià zì chénɡ qī
福无双至 ئامەت قوشلاپ كەلمەس
fú wú shuānɡ zhì
音容笑貌 ئاۋازى ۋە چىراي شەكلى
yīn rónɡ xiào mào
先下手为强 ئالىدۇ ئاۋۋال قول سالغان ئۈستۈنلۈكنى
xiān xià shǒu wéi qiánɡ
腿快不怕路远 ئايىغى چاققانغا يول ئۇزۇن بىلىنمەس
tuǐ kuài bù pà lù yuǎn
原形毕露 ئەپت-بەشرىسى ئاشكارىلانماق
yuán xínɡ bì lù
獐头鼠目 ئەپت-بەشرىسى يىرگىنىشلىك
zhānɡ tóu shǔ mù
心红手巧，废物变宝 ئەپچىل كىشىنىڭ قولىدا كېرەكسز نەرسە كېرەكلىك بولۇر
xīn hónɡ shǒu qiǎo，fèi wù biàn bǎo
聊以卒岁 ئەپلەپ-سەپلەپ يىلدىن چىقىۋالماق
liáo yǐ zú suì
早出晚归 ئەتىگەن بېرىپ كەچ قايتماق
zǎo chū wǎn ɡuī
朝不保墓 ئەتىگىنى ئاخشىمىغا كۆزى يەتمەسلىك
zhāo bù bǎo mù
朝不保夕 ئەتىگىنى ئاخشىمىغا كۆزى يەتمەسلىك
zhāo bù bǎo xī
春雨贵如油 ئەتىيازدا ياغقان يامغۇر گۆھەردىن قىممەت
chūn yǔ ɡuì rú yóu
腹心之疾 ئەجەللىك بالايئاپەت
fù xīn zhī jí
代代相传 ئەجدادتىن ئەۋلادقا قالدۇرماق
dài dài xiānɡ chuán
贱买无好货 ئەرزان گۆشنىڭ شورپىسى يوق
jiàn mǎi wú hǎo huò
艺多不压身 ئەر كىشىگە يەتمىش تۈرلۈك ھۈنەر ئاز
yì duō bù yā shēn
素昧平生 ئەزەلدىن تونۇش ئەمەس
sù mèi pínɡ shēnɡ
素不相识 ئەزەلدىن تونۇشمايدىغان
sù bù xiānɡ shí
男人大丈夫，流血不流泪 ئەزىمەتتىن قان ئاقسىمۇ ياش ئاقمايدۇ
nán rén dà zhànɡ fū，liú xiě bù liú lèi
好记性不如烂笔头 ئەس خاتىرەڭدىن خەت خاتىرەڭ ياخشى
hǎo jì xìnɡ bù rú làn bǐ tóu
养兵千日，用兵一时 ئەسكەر ساقلاش ئۇزۇن مۇددەتلىك ئىش، (ئەسكەر) ئىشلىتىش بىر قېتىملىق ئىش
yǎnɡ bīnɡ qiān rì，yònɡ bīnɡ yī shí
一分钱，一分货 ئەسكى تۇماققا تاز كاللا خېرىدار
yī fēn qián，yī fēn huò
弃之敝屣 ئەسكى كەشتەك تاشلىۋەتمەك
qì zhī bì xǐ
一个鸡蛋吃不饱，一身臭名背到老 ئەسكىنىڭ نامى ئەۋلادتىن-ئەۋلادقا قالار
yī ɡè jī dàn chī bù bǎo，yī shēn chòu mínɡ bèi dào lǎo
最坏的车轮声最响 ئەسكى ھارۋىنىڭ ئاۋازى قاتتىق چىقار
zuì huài de chē lún shēnɡ zuì xiǎnɡ
知尽能索 ئەقىل-پاراسەت ۋە كۈچ-قۇۋۋەت تۈگەپ قالماق
zhī jìn nénɡ suǒ
聪明本是苦功夫 ئەقىل جاپالىق ئەجىردىن كېلىدۇ
cōnɡ minɡ běn shì kǔ ɡōnɡ fū
合情合理 ئەقىلگە مۇۋاپىق
hé qínɡ hé lǐ
聪明人乐于负重 ئەقىللىق ئادەم جاپاغا تەييار
cōnɡ minɡ rén lè yú fù zhònɡ
好兔不吃窝边草 ئەقىللىق توشقان ئۇۋىسى ئەتراپىدىكى ئوتنى يەپ سالماس
hǎo tù bù chī wō biān cǎo
好马不在鞍辔，有志不在年高 ئەقىل ياشتا ئەمەس باشتا
hǎo mǎ bù zài ān pèi，yǒu zhì bù zài nián ɡāo
怕走崎岖路，莫想攀高峰 ئەگرى-توقاي يولدىن قورققان ئېگىز چوققىغا چىقالماس
pà zǒu qí qū lù，mò xiǎnɡ pān ɡāo fēnɡ
人多出韩信 ئەل بار يەردە ئەر بار
rén duō chū hán xìn
|
|
|Archiver|يانفون|قاماقخانا|تىلىمىز ئۇيغۇر مېدىيەسى
( 京ICP备14003962号-4 ) 
ۋاقتى: 2014-2-24 22:49:36
ساقلاش
ھەمبەھر
微信