شاپىلاق

ئەركمان · ۋاقتى: 2015-8-18 16:10:27

شاپىلاق
(ھەجۋىي)
تاھىر مالىك (ئۆزبېكىستان)

(ئېرىدىن كالتەك يېيىش بەختىدىن پايدا-مەنپەئەتلىنىدىغان خوتۇنلارغا بېغىشلانغان ھېكايە)
ھېچ نەرسىدىن ھېچ نەرسە يوق سوتقۇل خوتۇنى بىلەن ئۇرۇشۇپ قالدى. يوققۇئاباد تەرەپلەردە ئەر-خوتۇن جاڭجاللىرىدا غەلۋىنى ھېچ مەھەل ئەر بىرىنچى بولۇپ باشلىمايدۇ. بۇ قېتىم ھەم خوتۇننىڭ ئۆزى باشلىدى.
ـــــ ۋاي ئاتىسى، سىزگىمۇ بىرەر مەنسەپ تەگسىدى، ھۆكۈمەت بەرگەن ماشىنىدا بىزمۇ يايراپ يۈرەرىدۇق،______دەپ ئارزۇ قىلىپ قالدى.
ئەسلىدە، بۇ يامان گەپ ئەمەس، خوتۇننىڭ شۇنچىكى خام خىيالى. سوتقۇل ئۈندىمەي ئولتۇرغان بولسىغۇ ئوبدان بولاتتى، ئەمما شەيتان ئۇنىڭ كۆڭلىگە ۋەسۋەسە سېلىپ، خوتۇننىڭ ئارزۇسىغا ئۆزىنىڭكىنى قوشتى:
ـــــ شۇنى دېگىنە خوتۇن، ھۆكۈمەت بەرگەن ماشىنا بولسا، مەنمۇ بىلەتتىم زىياپەتلەرگە كېرىلىشىپ بېرىشنى. سەھەر سائەت ئۈچتە كوچىغا چىقىپ كوچا ئاپتوبۇسىنى پايلاپ سارغىيىپ تۇرماستىم، يانفونىمدىن گەرەجگە تېلېفون بېرىپ بۇيرۇق سوقاتتىم...
ـــــ يانفون دەيسىزغۇ تېخى، ئۆيدە مۇقىم تېلېفونمۇ يوققۇ،ـــــ نادان خوتۇن گەپنىڭ بېلىگە تەپتى.
ـــــ ھەي ئالدىراڭغۇ كالۋا، تېگىمگە ماشىنا بېرىپ قويغان ھۆكۈمەت چۆنتىكىمگە يانفون سېلىپ قويۇشنى بىلمەيتتىمۇ؟ سەن گەپ قوشماي، جىم ئولتۇر.
خوتۇن باش لىڭشىتىپ  جىم ئولتۇرۇشقا ماقۇل بولدى، سوتقۇل گېپىنى كەلگەن يېرىدىن داۋام قىلدى:
ـــــ ھە، گەرەجگە تېلېفون قىلىپ «ئاللو، گەلخان!» ...
ـــــ قانداقسىگە گەلخان؟ـــــ دېدى خوتۇنى تاقەتسىزلىنىپ.
ـــــ ھوي كالۋا، ساڭا جىم  ئولتۇر، دېدىم. گەلخان بولمىسا، ۋەلخاندۇر، شۇنداق بىرى بولىدۇ-دە بۇ ئورۇنغا. خوش، شۇنىڭغا ئېيتىمەن: قارا شوپۇرۇم، ئەتە سەھەردە، سائەت ئۈچتە ئىشىك ئالدىدا ماشىنا تۇرسۇن. مېنىڭ گېپىم - گەپ! دېگەن ۋاقتىمدا ماشىنا كېلىدۇ، سىگنال بېرىپ قويىدۇ.
ـــــ ۋاي، سىگنال بەرمىسۇن دادىسى، سەھەردە ھەممىنى ئويغىتىپ قويمامدۇ،___دېدى خوتۇن زارلىنىپ.
ـــــ ئويغانسا ئويغىنار، قوشنا - قولۇملار بىلىپ قويۇشسۇن بىزنىڭ كىملىگىمىزنى. شۇ گېپىڭ ئۈچۈن ماشىنىغا ئولتۇرغاچ يەنە بىر سىگنال چالدۇرۇپ قويىمەن تازا.
ـــــ ئەمىسە بۇرۇلغاندىمۇ بىرنى چالدۇرۇپ قويۇڭە، دۇز سەتەڭ بىر كۆيۈپ ئۆلسۇن.
ـــــ خوپ، سېنىڭمۇ ئارزۇيۇڭ ئۆلمىسۇن. سائەت ئۇچتە جۆرەقۇلنىڭ ئاشخانىسىغا بارىمەن. ماشىنىدىن چۈشىشىم بىلەن «كېلىڭ، ئاكاجان، كېلىڭ»، دەپ تۇرىشىدۇ. بىر چەتە بىر توپ ئادەم نۆۋەت كۈتۈپ تۇرغان بولىدۇ، لېكىن مېنى ئالاھىدە ئىززەت-ئېكراملار بىلەن ئىچكىرىگە باشلايدۇ. ئۇ يەردە ئىككى چىنە ئاش يەب... ياق، ئىچكىرىدە ئاشتىن ئاۋال يۈزدە-يۈز ساپ كانياكتىن ئىچمەي بولمايدۇ. ئاندىن كېيىن ئىككى چىنە ئاش يەپ، يەنە سۆلەت بىلەن چىقىمەن. كېيىن ساتقۇلنىڭ ئاشخانىسىغا بارىمەن. ئۇ يەردە ھەم ئەھۋال شۇ: كېلىڭ-كېلىڭ، ئېلىڭ-بېقىڭ...
ـــــ ھوي دادىسى، ئۇ يەردە كۆپ ئىچمەڭ، ئىشقا بارىدىغان ئادەمسىز، يەنە ھىدى كېلىپ تۇرسا...
ـــــ ئېي نادان خوتۇن، ئەمەلدارغا بۇنىڭ ئەيىبى يوق. سەن جىم ئولتۇر دەيمەن، ئامەت كەلگەن دەۋردە دەۋران سۈرۈۋېلىش كېرەك. شۇ پەيتكىچە ماڭا بىراۋ سەھەردىكى ئاشتا ئون گرام  قۇيۇپ بېرىۋىدىمۇ؟! داد دېسەڭ - دېمىسەڭ ساتقۇلنىڭكىدە ھەم ئەللىك گرام قېقىۋالىمەن. ئۇنىڭدىن كېيىن داتقۇلنىڭ ئاشخانىسىغا بارىمەن. ئۇنىڭدىن كېيىن مەتقۇلنىڭكىگە... ياق، بۈگۈنىگە شۇ ئۈچى يېتەر. مەتقۇل سەل تۇترۇقسىزراق بالا، ئۇنىڭكىگە بارمىساممۇ بولىدۇ. كېيىن قارنىمنى سىيلاشتۇرۇپ ئۆيگە كېلىمەن. ئىشقا بارغىچە بىر سائەت مۈگدىۋالىمەن، سەن تېلېفونلارنى ئۆچۈرۈپ قويىسەن. بەلكى... توغرا، ئىدارىغا بېرىۋەرگىنىم ماقۇلدۇر-ھە؟ ئىدارەمدىمۇ ئۇخلايدىغان خانەم بارغۇ؟ كاتىپىمغا تېلېفون قىلىپ قويسام، چاي-قەھۋە دەملەپ تۇرىدۇ.
بۇ گەپ خوتۇنغا ياقمىدى، جىم ئولتۇرۇپ ئاڭلاش لازىملىقىنى ئۇنتۇپ، ئېرىنىڭ گېپىنى بۆلدى:
ـــــ ئىدارىدە سىزگە پىشىرۇپ-سوۋۇتۇپ قويغىنى يوق. ئۆيگە كېلەسىز. چاينى ئۆزۈم دەملەپ تۇرىمەن. سىز ئۇخلاپ تۇرغىچە مەن ماشىنىڭىزغا ئولتۇرۇپ بازارغا بېرىپ لازىمەتلىكلەرنى ئېلىپ كېلىمەن.
ـــــ ئۇنداق قىلىشىڭنىڭ ھاجىتى يوق، شوپۇر بالىغا دەپ قويۇمەن، بازارنى ئۆزى ئايلىنىپ لازىملىقنى سېتىۋالسا بولىدۇ. سەن ساتىراچقا بېرىپ، ئېچىغان قېتىق ھىدى كېلىپ تۇرغان بۇ چېچىڭنى شامپو-پامپودا يۇغۇزۇپ، ئادەم سىياقىغا كىرىۋال.
ـــــ ئەزانمۇ توۋلىمىغان، ئىت پوق يېمىگەن چاغدا قايسى ساتىراچقا بارارمەن؟
ـــــ كاتىپىمغا تېلېفون قىلساڭ، قەيەردىلىكىنى دەپ بېرىدۇ.
ـــــ ھەيي،...___ خوتۇن ھەيران بولۇپ يەنە گەپ باشلىماقچى ئېدى، سوتقۇل يول بەرمىدى:
ـــــ ھە-پەلىمە. بۇنداق ئىشلارنى ياشلار ياخشى بىلىشىدۇ. سەن دېگىنىم بويىچە قىل.
ـــــ خوپ، ئۇنىڭدا كۈندۈزى ماشىنىڭىزنى بېرىپ تۇرارسىز، بۆشۈك تويغا بېرىپ كېلىمەن.
ـــــ كۈندۈزى ماشىنا ئۆزۈمگە كېرەك. مەجلىس-پەجلىسكە چاقىرىپ قېلىشىدۇ.
ـــــ ئىشخانىڭىزدا ماشىنىغا ئولتۇرماسسىز؟
ـــــ بوپتۇ، جېنىمغا تېگىۋەرمىگىنە، ئورۇنباسارىمنىڭكىنى بېرىپ تۇرىمەن.
ـــــ ئەتە بېرىپ تۇرارسىز، ئانامنى كۆرۈپ كېلىمەن.
ـــــ يەكتاققا بارغىچە ماشىنىدا چارچاپ ئېزىلىپ كېتەرسەن، ئايروپلاندا بېرىۋەرگىن.
ـــــ ماشىنىدا بېرىشنىڭ سۆلىتى باشقىچەرەك بولىدۇ.
ـــــ مەيلى، كاتىپىممۇ ھاممىسىنى كۆرگىلى بارماقچى ئىدى، بىرگە بېرىپ كېلەرسەن.
ـــــ كاتىپىڭىزنى  يېنىمغا تىقىشتۇرماڭ. ئۆزۈم يالغۇز بارىمەن،ــــ دېدى خوتۇن بېلىگە قولىنى قويۇپ.
ـــــ بىرگە بارىسەن!___دېدى سوتقۇل قەتئىي.
ـــــ ياق،ـــــ دېدى خوتۇن جاھىللىق بىلەن.
ـــــ بىرگە بارمىساڭ، چۈش ماشىنىدىن،ـــــ دەپ ۋارقىرىدى سوتقۇل.
ـــــ چۈشمەيمەنغۇ تازا، كاتىپىڭىز چۈشسۇن!ـــــ دېدى خوتۇن بوش كەلمەي.
ـــــ چۈش دەيمەن!
ـــــ ياق، ياق!
گەپ شۇ يەرگە كەلگەندە سوتقۇل چىدىيالماي جاھىل خوتۇنىنىڭ يۈزىگە بىر شاپىلاق ئۇردى. خوتۇن «ۋاي!» دەپ يۈزىنى سىيلىغىنىچە ئېرىگە چەكچىيىپ قارىدى:
ـــــ نېمىگە؟ نېمىشقا ئۇرىسىز؟
ـــــ ئۆزۈڭ نېمىشقا ماشىنىدىن چۈشمەيسەن؟
ـــــ قېنى، قانداق ماشىنا؟
ئەمدى سوتقۇل خوتۇنىغا چەكچىيىپ قالدى: دەرۋەقە... نېمىلەرنى دېيەلەيتتى؟
خامخىيالغا باشچىلاپلا كىرىپ كەتكەن ئەر-خوتۇن بىر-بىرلىرىگە چەكچىيىشكەنلىرىچە ئولتۇرۇپ قېلىشتى.
ئەمدى «سوتقۇل كىم ئۆزى، بىرەر ۋەزىرلىكتە بۆلۈم باشلىقى بولۇپ، ئەتە-ئۆگۈن يېڭى ئەمەلگە كۆتۈرۈلۈدىغان ئادەممۇ؟» دېگەن سوئال تۇغىلار ھەقاچان؟ سوتقۇلنىڭ مەنزىلىنى ئېيىتىپ قويايلى: ئاشۇ ئۆزىڭىز بىلگەن ئەگرى كوچىنىڭ بېرىشتىكى ئوڭ، كېلىشتىكى چەپ تەرىپىگە جايلاشقان ياماقچىلىق دۇكىنىدىن تاپىسىز. پەقەت... ئەمەلدارلىق ئارزۇسىدا خوتۇنىنىڭ يۈزىگە بىر شاپىلاق ئۇرغىنىنى ئەسلىتىپ، ئۇ بىچارىنى خىجالەت قىلماڭ، بولامدۇ؟

(ئىلكاندا تەرجىمە قىلىندى ، تەرجىمە 70 % توغرا بولىدىكەن،ئەركمان)

		ساقلاش	پارول قايتۇرىۋېلىش
پارول			تىزىملىتىڭ