| tawpek |
2013-07-22 16:58 |
ئەدەبىيات بىلىم نوقتىللىرى(1)
مۇنبەردىن ئىلىنىپ تولوقسىزغا ماسلاشتۇرۇلدى. cr27q6_
@j K7bab:
ئەدەبىيات بىلىم نوقتىللىرى(1) *QG>U [
1. ئۇيغۇر شېئىريىتىنىڭ شەكىللىرى. ① مەسنەۋى- ئىككى مىسرالىق شېئىرلار قاپىيە شەكلى ...CC ,BB,AA k =ru)
_$2
②غەزەل- مەسنەۋىگە ئوخشاش ئىككى مىسرالىق شېئىر بولۇپ ئەمما قاپىيىلىنىش شەكلى ئوخشىمايدۇ،....AD,AC,AB,AA j;=+5PY
③مۇرەببە- تۆت مىسرالىق كۇبلىتلاردىن تۈزۈلگەن شېئىر، &s_[~g<
④مۇخەممەس- ھەربىر كۇبلىتى بەش مىسرادىن تەركىپ تاپقان شېئىر. S =U*is
⑤رۇبائىي- تۆت مىسرادىن تۈزۈلۈپ مۇستەقىل پەلسەپىۋى پىكىرنى ئىپادىلەيدىغان شېئىر. ⑥مۇئەمما-شېئىرى تېپىشماق $Dxz21|P7
★نەسىر ھەققىدە قىسقىچە چۈشەنچە R
Q X
نەسىر مەزمۇنى، شەكلى ، تىلى ۋە ئىپادىلەش ئۇسۇلى جەھەتتە ئەڭ جانلىق، ئەڭ ئەركىن، ئەڭ ئىخچام ۋە ئەڭ ئاز چەكلىمىلىككە ئۇچرايدىغان بىر خىل ئەدەبىي ژانىردۇر. ئۇ كەڭ ۋە تار مەنىگە ئىگە. d(jd{L4d
كەڭ مەنىدىكى نەسىر- شېئىرىي يول بىلەن يېزىلمىغان، يەنى قاپىيەسىز، كۇپلېت مىسرالاشتۇرۇلماي يېزىلغان ھەرقانداق ماقالىلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. )|~pocXt<
تارمەنىدىكى نەسىر بولسا شېئىر ئەسەرلەر، ئېپىك ئەسەرلەر، سەھنە ئەسەرلىرى بىلەن بىر قاتاردا تۇرىدىغان ھەم لىرىك ھەم ئېپىك، درامماتىك ئەسەرلەرنىڭ بەزى ئالاھىدىلىكلىرىنى ئۆزىدە ئومۇملاشتۇرغان بىر خىل ئەدەبىي ژانىرنى كۆرسىتىدۇ. * 8CI'U
X
نەسىرنىڭ تۈرلىرى- ئىپىك نەسىر، لىرىك نەسىر، مۇھاكىمىلىق نەسىر jqPQ= X
★ لىرىك نەسىر-ئاپتورنىڭ تۇرمۇشتىن ئالغان تەسىراتىنى لىرىك ھېسىيات بىلەن ئىپادە قىلىدىغان نەسىر لىرىك نەسىر دەپ ئاتىلىدۇ. ئاپتورنىڭ ئۇنىڭدا مەلۇم ۋەقەلىك، مەلۇم مەنزىرە كۆرنىشى ئارقىلىق ياكى شۇ ۋەقە، مەنزىرە، پېرسوناژلارغا بولغان سوبىيكتىپ ھېسىياتى بىۋاستە ئىزھار قىلىنىدۇ. شۇنداقلا ھېسىيات بىۋاستە ئىزھار قىلىنىدۇ. كۆركەم مەزمۇن مۇھىتى يارىتىلىدۇ. بىراق، لىرىك نەسىر ئېپىكىلىق بايانى ۋەقەنى چەتكە قاقمايدۇ. ھېس-تۇيغىنى ئاساس قىلىدۇ. < S:SIaf0
★ ئىپىك نەسر- بۇ ئادەم ۋە ئىش ،ۋەقەلەرنى تەسۋىرلەش ئاساس قىلىنغان نەسرىي ئەسەر بولۇپ،ماھىيەتلىك ئەھمىيەتكە ئىگە بولغان شەخس ،ۋەقەلەرنىڭ ئۆزگىرىش،راۋاجلىنىش جەريانىنى نۇقتىلىق ھالدا ئىپادىلەيدىغان بىر خىل شەكلدۇر. E? l_ *[G
★مۇھاكىمىلىق نەسر-مۇھاكىمە ۋە باياننى ئاساسلىق ئىپادىلەش ئۇسۇلى قىلغان ھەم سىياسى خاراكتېرلىق ھەم ئەدەبىي خاراكتېرلىق نەسرلەرنى كۆرسىتىدۇ .بۇ خىل نەسرلەردە جانلىق ۋە ئوبرازلىق تىل ئارقىلىق تۇرمۇشتىكى مەلۇم بىر تىپىك شەخس ،ۋەقە ياكى مەلۇم كۆزقاراش ئۈستىدە مۇھاكىمە ۋە مۇلاھىزە يۈرگۈزۈپ،ئىدىيە ئالغا سۈرىلىدۇ .مۇھاكىمىلىق نەسر-فېلياتون،نەسرىي ئەدەبىيات،ئەدەبىي خاتىرە قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. *,.WI )@
|
|