2 . قاشتېشىغا مەدىھىيە

2 . قاشتېشىغا مەدىھىيە
ياقۇت ـــ  Ⅰ ①       بىر خىل مېنىرال . خېمىيىلىك تەركىبى  AIO . بەزىدە تەركىبىدە ئاز مىقداردا تۈمۈر، تىتان ياكى خروم قاتارلىقلار بولىدۇ. ئۈچ ياقىلىق كىرىستال سېستېمىغا كىرىدۇ. كىرىستالى كۆپىنچە بەل دۇمبىقىغا ئوخشايدۇ. قۇراشمىسى دانچە ، زىچ كاللەك ھالەتتە بولىدۇ. رەڭگى ئادەتتە كۈكۈچ كۈلرەڭ ياكى سارغۇچ كۈلرەڭ ھالەتتە بولىدۇ. خىلمۇ – خىل رەڭلەردە بولىدۇ . ئەينەك پارقىراقلىقىغا ئىگە. ② ئاياللارنىڭ ئىسمى . Ⅱ مۇشۇ نام بىلەن ئاتالغان مىللەت ۋە بۇ مىللەتكە تەۋە بولغان كىشى . ئۇلار ياقۇتىستان جۇمھۇريىتىنىڭ ئاساسىي ئاھالىسىنى تەشكىل قىلىدۇ .
نەسىرىي شېئىر ـــ نەسىر ۋە شېئىر دېگەن ئىككى سۆزدىن بىرىككەن ئەدەبىياتتا ھەم نەسىرىي ئەسەر خۇسۇسىيتى بار، ھەم نەزمىي ئەسەر پۇرىقى بولغان ئەسەرلەر. تارىخى داستانلار، توي- تۈكۈن، مەشرەپلەردە ئېيتىلىدىغان بېيتىلار، رىۋايەت، قىسسەلەرنىڭ كۆپىنچىسى مانا مۇشۇ خىل نەزمىي، نەسىرىي شەكىلدە يېزىلغان.
پروزا ـــ ① ھاۋا رەڭلىك قىممەت باھالىق زىننەت بۇيۇملىرىغا ئىشلىتىلىدىغان تاش. ② ھاۋرا رەڭ.
كەھرىۋا ـــ قەدىمقى قارىغاي يىلىمى دەرىخىنىڭ تاشقا ئايلانغاندىكى شەكلى. سۇس سېرىق رەڭلىك، قوڭۇر رەڭلىك ياكى قىزىل قۇڭۇر رەڭلىك قاتتىق ماددا، ئىنتايىن چۈرۈك، يانغاندا يېقىملىق گاز پۇرىقى چىقىرىدۇ. سۈركىگەندە توك ھاسىل قىلىدۇ.
قاپىيە ـــ ئەرەب تىلىدىن كىرگەن ئاتالغۇ بولۇپ، لوغەت مەنىسى ئاھاڭداشلىق، ئەدەبىياتتا شېئىر مىسرالىرىنىڭ ئاخىرىدىكى سۆز ياكى بۇغۇملارنىڭ ئاھاڭداش بولۇپ كىلىشى قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ.
ۋەزىن ـــ ئەرەب تىلىدىن كىرگەن ئاتالغۇ بولۇپ لوغەت مەنىسى ماسلىشىش، لايىقلىشىش، تارازا، ئۆلچەم، مىزان، ئېغىرلىق، سالماق، ئەدەبىياتتا شېئىرنىڭ رېتىمى، ئاھاڭى ۋە تۈزۈلىشىنى بىلدۈرگۈچى بوغۇملار سانى ۋە ئۇنىڭ جايلىشىشى ۋەزىن دىيىلىدۇ.
سىموۋۇل ــــ  ① ئىسىتىستىكىلىق ۋاستىلەردىن بىر تۈرى . بۇنىڭدا بىرەر ئىش، نەرسە، ھادىسە قاتارلىقلار شەرتلىك ھالدا شۇلار ئىپادىلەپ بىرىدىغان ياكى ئەسلىتىدىغان تۇرمۇش ھادىسىلىرى ، ئۇقۇملار ۋە نەرسىلەرگە بەلگە قىلىنىدۇ ۋە تەققاس قىلىندۇ. ② بىرەر غايە،  چۈشەنچە،  ھادىسە ۋە شۇ قاتارلىقلارنى ئىپادىلەيدىغان ، ئەسلىتىدىغان باشقا نەرسە ، ھادىسە ، ياكى شەرتىلىك بەلگە .
زۇمرەت ــــ ① تەركىبىدە خروم بولغانلىقى ئۈچۈن ياپيېشىل كۆرىنىدىغان بىر خىل قىممەت باھالىق تاش . ② ئاياللارنىڭ ئىسمى . \L4+Dv
سەدەپ ــــ بەزى يۇمشاق تەنلىكلەرنىڭ يالتىراق ، قاتتىق قاسرىقى .
قەسىر ــــ ① پادىشاھلار ، خانلار ياكى فىئوداللارنىڭ ھەشەمەتلىك سارىيى . ② قەلئە ، قورغان . ③ ئومۇمەن ھەشەمەتلىك ساراي ، كاتتا ئۆي ، بىنا .
ئىزگۈ ــــ  خەيرىلىك ، ياخشى .
قۇندۇز ــــ سۈت ئەمگۈچى ھايۋان. چاشقانغا ئوخشايدۇ ، ئارقا پۇتىدا ئۈزگىچىسى بولىدۇ . قۇيرۇقى ياپىلاق ، تۈكلىرى ئۇزۇن  ھەم قېلىن ، دۈمبە تەرىپى قىزغۇچ قوڭۇر ، قۇرسىقى كۈلرەڭ ، چىشلىرى ئۆتكۈر كىلىدۇ . دەرەخلەرنى چىشلەپ ئۇشتالايدۇ . سۇ بۇيىدا ياشايدۇ . دەرەخ قوۋزاقلىرى ۋە نىلوپەر قاتارلىقلار بىلەن ئۇزۇقلىنىدۇ. تېرىسى ئەتىۋارلىق . ئەركەكلىرى قۇندۇز قەھرى ئاجىرىتىپ چىقىرىدۇ. ② ئاياللارنىڭ ئىسمى .
پەزلى  ــــ  ئىجابى خىسلەت ؛ ئېسىل ئەخلاق ،  پەزىلەت .
تاۋاق ــــ Ⅰ ① ياغاچتىن ئۇيۇپ ، قىرىپ ياسالغان تەخسە شەكىللىك قاچا ، ئاياق . ② ھەر خىل لىگەنلەر . Ⅱ تاختا : باسما تاۋاق .
كۇرسى ــــ ① بەندىڭ ، ئۇرۇندۇق . ② باھاسى ، قىممىتى .
نازىنىن ــــ  چىراي تۇرقى، قەددى- قامىتى كىلىشكەن، گۈزەل ناھايىتى چىرايلىق.
پايە ـــ ① ئېگىزلىككە چىقىپ چۈشۈشتە ئىشلىتىلىدىغان شوتا، پەلەمپەي، باسقۇچ. ② پۇت، ئاياغ. ③ ياغاچ ياكى ساپالدىن ياسىلىدىغان چىراغ قۇيۇلىدىغان جاھاز. ④ ئۆسۈملۈكلەرنىڭ شېخى، يۇپۇرمىقى، گۈلى ۋە مېۋىلىرىنى كۆتۈرۈپ تۇرىدىغان يەر ئۈستى قىسمى، غۇلى، تۈپى.
چىركاۋ ـــ خىرىستىئان دىنى مۇرىتلىرىنىڭ دىننى پائالىيەت بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ۋە ئىبادەت قىلىدىغان، دىنى پائالىيەتلەر ۋە مۇراسىملارنى ئۆتكۈزىدىغان ئۇرنى.
مىھراب ـــ ① مەسچىتنىڭ قىبلە تەرىپىدىكى تېمىنىڭ ئوتتۇرىسىغا يەنى ئىمام تۇرىدىغان ئۇرۇنغا ئۇيۇپ چىقىرىلىغان گۈمبەزسىمان قۇرۇلما. ② جۈمە ياكى باشقا مۇناسىۋەتلىك نامازلاردا ئىمامنىڭ خۇتىبە ئوقۇشى ئۈچۈن تەييارلانغان تەكشىلىكتىن ئېگىزرەك بولغان جاي.
مەرمەر ـــ بىر خىل ئاينىغان جىنىس ، ھاك تاش ، دولۇمىت ، قاتارلىقلار تېگىپ ئاينىش ياكى رايۇنلۇق ئاينىش تەسىرىدە قايتا كىرىستاللىنىپ پەيدا بولىدۇ . ئاساسى مىنرال تەركىبى كالتسىت . تۇز كىسلاتاسىدا كۆپۈكلىنىدۇ . تەڭ دانلىق ياكى تەڭسىز دانلىق ئاينىغان كىرىستاللىق قۇرۇلمىغا ئىگە بولۇپ دانچىلىرىنىڭ چوڭ- كىچىكلىكى ئوخشىمايدۇ . ئادەتتە ئاق ۋە باشقا رەڭدىكى ئارىلاشمىلار نەتىجىسىدە ھەرخىل رەڭلىك بولىدۇ . مەرمەرنى سىىلىقلىغاندىن كېيىن بەك چىرايلىق كۆرىنىدۇ . شۇڭا قۇرۇلۇش ، ھەيكەلتاراشلىق ۋە زىننەتلەشتە ماتىرىيال قىلىنىدۇ .
لېچەك ـــ كۆپىنچە ياشانغان ئاياللار بېشىغا سالىدىغان رومال.
ماتا ـــ پاختا يىپتىن يەرلىك توقۇش دوكىنىدا توقۇلغان رەخت، بۆز.

ئەكبەرنىياز	2013-03-24 23:57
كۇرسى ــــ ① بەندىڭ ، ئۇرۇندۇق . ② باھاسى ، قىممىتى . ZkW, بۇنداق دېسەك قانداق بولار ؟ M ]dS>W%U كۆپ رەھمەت ، ھارمىغايسىز !!!

tawpek	2013-03-31 00:45
شۇنداق ئاتايدىغۇ ئەكبەرجان، سافانىمۇ شۇنداق ئاتاپ قويۇشلار بار.

مەمەتئېلى	2013-04-19 11:52
ھارمىغايسىز.

tawpek	2013-04-22 00:48
بۇدەرىستە بىرمۇنچە تاشلارنىڭ نىمىلىكىنى بىلىۋالدىم مەنمۇ.

查看完整版本: [-- 2 . قاشتېشىغا مەدىھىيە --] [-- top --]

Powered by phpwind v8.7 Code ©2003-2011 phpwind
Gzip enabled