查看完整版本: [-- ئەگەر مەن ساياھەت يېتەكچىسى بولۇپ قالسام --]

تەۋپىق مۇنبىرى -> تولوقسىز 9- يىللىق تىل-ئەدەبيات تەييارلىقلىرى -> ئەگەر مەن ساياھەت يېتەكچىسى بولۇپ قالسام [打印本页] 登录 -> 注册 -> 回复主题 -> 发表主题

tawpek 2012-11-21 18:03

ئەگەر مەن ساياھەت يېتەكچىسى بولۇپ قالسام

 

ئاغزاكى ئالاقە

ئەگەر مەن ساياھەت يېتەكچىسى بولۇپ قالسام
(2سائەت)
 
مۇھىم ۋە قىيىن نوقتىلارنى چۈشىنىش
1.تىلدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىشنى ئۆگىنىۋېلىش.

2.ئوخشىتىش، سۈپەتلەش، جانلاندۇرۇش ۋە مۇبالىغە قاتارلىق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن مۇۋاپىق پايدىلىنالايدىغان، ئۈنۈملۈك ئىشلىتەلەيدىغان ئىقتىدارنى يېتىلدۈرۈش

 

ھېسيات تەربىيىسى
بۇ سائەتلىك «ئاغزاكى ئالاقە»سەئىپىسىدە بېرىلگەن «ئەگەر مەن ساياھەت يىتەكچىسى بولۇپ قالسام» ناملىق مەزمۇننى ئوقۇتۇش ئارقىلىق ئوقۇغۇچىلارغا مەيلى يىتەكچى بولغاندا بولسۇن  ياكى ئادەتتە بىرەر جاينى ۋە تەپسىلاتنى ئاغىزاكىي ھالدا بىرەرسىگە تونۇشتۇرغاندا بولسۇن، نۇتۇقىمىزدا ئوخشىتىش، سۈپەتلەش، جانلاندۇرۇش ۋە مۇبالىغە قاتارلىق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن مۇۋاپىق پايدىلانغاندىلا ئاندىن قارشى تەرەپنى بەلگىلىك ھاياجانغا ۋە تەسەراتقا ئىگە قىلغىلى بولىدىغانلىقىنى چوڭقۇر ھېس قىلدۇرىمەن.

 

ئوقۇتۇش شەكلى
يىتەكلەش، ئىلھاملاندۇرۇش، قوزغىتىش، مىسال، ئۈلگە كۆرسىتىش ۋە رېپىتىس قىلدۇرۇش.

 

ئوقۇتۇش جەريانى ۋە ئۇسۇلى
بۇ سائەتلىك «ئاغزاكى ئالاقە» سەھىپىسىدە بېرىلگەن «ئەگەر مەن ساياھەت يىتەكچىسى بولۇپ قالسام» ناملىق مەزمۇنىنى ئوقۇتۇشتا ئالدى بىلەن ئوقۇغۇچىلارغا مەيلى يىتەكچى بولغاندا بولسۇن  ياكى ئادەتتە بىرەر جاينى ۋە تەپسىلاتنى ئاغىزاكىي ھالدا بىرەرسىگە تونۇشتۇرغاندا بولسۇن، نۇتۇقىمىزدا ئوخشىتىش، سۈپەتلەش، جانلاندۇرۇش ۋە مۇبالىغە قاتارلىق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن مۇۋاپىق پايدىلانغاندىلا ئاندىن قارشى تەرەپنى بەلگىلىك ھاياجانغا ۋە تەسەراتقا ئىگە قىلغىلى بولىدىغانلىقى توغرىسىدا مىسال ئارقىلىق بەلگىلىك چۈشەنچىگە ئىگە قىلىمەن. يەنى:

Ø      «دوستلار، بىز ئەڭ مەنزىرىلىك جايغا كېلىپ قالدۇق. قاراڭلار ئەنە، كەينىمىزدىكىسى ئەگرى-توقاي، ياپيېشىل ئورمانلىق، ئالدىمىزدىكىسى زۇمرەتتەك بوغدا كۆلى. ياپيېشىل تاغلار كۆلنى ئوراپ تۇرىدۇ، تاغۇ تاشلار كۆلگە سايە تاشلاپ تۇرىدۇ. ئۈستىمىزدە تاغ، ئالدىمىزدا سذ... ھەقىقەتەنمۇ كىشىنى ھاياجانغا سالىدىغان مەنزىرىدە-بذ.»

Ø      «مېھمانلار، بىز كۆرۈپ تۇرغان بۇ جامە ئوتتۇرا ئاسىياغا مەشھۇر قەشقەر ھېيتگاھ جامەسى. بۇ جامەنىڭ ئورنى ئەسلىدە بىر قەبرىستانلىق بولۇپ، شەھەر سىرتى ھېسابلىناتتى. قەبرىستانلىقتا ئېلىپ بېرىلىدىغان دىننىي پائالىيەتلەرنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، 1442-يىلى بۇيەرگە بىر كىچىك مەسچىت سېلىنغان. مەشھۇر شائىر، قەشقەر ھاكىمى زوھۇرىدىن ھاكىمبەگ 1839-يىلى قەشقەر شەھىرىنى كېڭەيتىپ ياساتقاندىن كېيىن، ھېيتگاھ مەسچىتى شەھەر ئىچىدىكى مەركىزىي مەسچىتكە ئايلانغان ۋە يەنە بىرقېتىم چوڭ رېمونت قىلىنىپ، ‹ھېتگاھ جامەسى› دەپ ئاتالغان. شۇنىڭدىن كېيىن ھېيتگاھ جامەسى كۆپ قېتىم كۆپ قېتىم رېمونت قىلىنغان ۋە بارغانسىرى كېڭەيتىلگەن.

جامەنىڭ ئىگىلىگەن ئومۇمىي يەر كۆلىمى 16مىڭ 800كۋادرات مېتىر، مەسچىت قىسمىنىڭ ئىگىلىگەن يەر كۆلىمى ئىككى مىڭ 600كۋادرات مېتىر، ئۇنىڭ ئىچىدە 140تال تۆۋرۈك بار. ھەر يىلى روزا ھېيت ۋە قۇربان ھېيتتا جامە ئىچى ۋە سىرتىدىكى مەيدان ئاجايىپ قىزىپ كېتىدۇ.» ...

ئاخىرىدا ئوقۇغۇچىلارغا ئالدىنقى سائەتتە تەييارلىغان گۇجانباغ ئوتتۇرا مەكتەپنى ساياھەت قىلغاندا يازغان ساياھەت خاتىرىسىگە ئاساسەن بىر پارچە سۆز تەييارلاشقا يىتەكلىنىدۇ.

كېيىنكى سائەتتە ئوقۇغۇچىلارنىڭ گۇجانباغ ئوتتۇرا مەكتەپنى ساياھەت قىلغاندا يازغان ساياھەت خاتىرىسىگە ئاساسەن تەييارلىغان سۆز تىزىسى بۇيىچە ئوقۇغۇچىلارنى «ساياھەتچى» قىلىپ نۆۋەت بۇيىچە ساياھەت يىتەكچىسى قىلىپ رەپىتىس ئېلىپ بېرىشقا يىتەكلەيمەن.

تاپشۇرۇق:
ئوقۇتقۇچى مۇۋاپىق تاپشۇرۇق بەرسە بولىدۇ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


tawpek 2012-11-21 18:05
قىرائەتخانا
شەيدا ـــ  ① ھەددىدىن ئارتۇق مەپتۇن بولغان، پۈتۈن ۋۇجۇدى بىلەن بىرىلگەن ئاشىق. ② بىرەر نەرسىگە ھەددىدىن ئارتۇق قىززىقىش بىلەن بىرىلگۈچى؛ مەستانە.
مەلئۇن ـــ  لەنەت قىلىنغان، لەنىتى، ئۆلگۈر.
قالقان ـــ ① قەدىمقى زامان ئۇرۇشلىرىدا بەدەننى قېلىچ، نەيزە قاتارلىقلار زەربىسىدىن ساقلاش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدىغان چەمبەر ياكى تۆتبۇرجەك شەكىلىدىكى بىر خىل قۇرال. ②مۇداپىئە ئۈچۈن قۇرغان تامنىڭ ئۈستىگە ئۈچبۇلۇڭ شەكىلدە تىزىلغان كېسەك قۇرۇلما.
تاۋۇت ـــ  ئۆلگەن ئۆلۈكنى دەپنە قىلىشتا يەرلىككە قۇيۇشتا جەسەتنى سېلىپ كۆتۈرىدىغان ياغاچ ياكى تۆمۈردىن ياسالغان قۇرۇلما؛ جىنازا.
كۆسەي ـــ  ① تۇنۇرنىڭ ئوتىنى يىغىدىغان ۋە ئوت چوخچىلايدىغان ئوزۇن ياغاچ ۋە شۇنىڭ رولىنى ئوينايدىغان نەرسە. ② قارا مىلتىق.
ماتا ـــ  پاختا يىپتىن يەرلىك تۇقۇش دوكىنىدا توقۇلغان رەخت؛ بۆز.
زەپەر ــــ  ① قولغا كەلگەن نەتىجە، غەلبە، مۇۋاپىقيەت. ② ئەرلەرنىڭ ئىسمى.
ۋولقان ـــ  يانار تاغ.
قاداق ــــ  Ⅰ  ① ئېغىرلىق ئۆلچەم بىرلىكى، مىقدارى 0.454 كىلوگرامغا تەڭ. ② قاداقلاپ ئۆلچەيدىغان تارازا.  Ⅱ نەرسىلەرنىڭ ئۇزاق ۋاقىت سۈركىلىشى بىلەن تېرىدىكى مۇڭگۈز قەۋىتىنىڭ ئېششىشى نەتىجىسىدە پۇت ۋە قول ئالقانلىرى ياكى پۇت بارماقلىرى يۈزىدە پەيدا بولىدىغان قاتتىق ھالەتتىكى ئۇششاق قاپارتىقۇ.  Ⅲ سۇنغان فارفۇر بويۇملىرىنى ياماش ئۈچۈن ئشىلىتىلىدىغان بىر خىل مىخ، ئادەتتە مىس ياكى تۆمۈردىن ياپلاق ھەم ئەگىمەچ ئىككى ئۇچى ئۇچلۇق قىلىپ ياسىلىدۇ.  Ⅳ ئالتۇن ياكى كۈمۈشتىن ياسىلىپ باش كىيىمگە تاقىۋېلىنىدىغان بىر خىل زىننەت بۇيۇمى.
ساداق  ـــ ئوقيانىڭ ئوقىنى سالىدىغان ئوقدان.  
رەھناما  ـــ يول كۆرسەتكۈچى، باشچىلىق قىلغۇچى، يىتەكچى.
سۈر ـــ  Ⅰ ① قورقۇنۇچ، ۋەھىمە. ② سالاپەت. Ⅱ تۇزلاپ ياكى ئىسلاپ قۇرۇتۇلغان. Ⅲ ئەپ، پەن، يول.
زەردە ــــ ① ئاشقازاندىكى ئۆت سۇيۇقلۇقى، سەپرا. ② كۈچلۈك غەزەپ- نەپرەت، ئاچچىق.  
ۋادەرىخا ــــ ۋاي ئىسىت، ۋاي ئەپسۇس.  
باتالىئۇن ـــ يىڭ.
قاپساش ـــ   Ⅰ   ① ئەتراپنى قۇرشاش، مۇھاسىرىگە ئېلىش. ② ئالدىنى تۇراش، بىر يەرگە قىستاپ قويۇش، قىستاش. Ⅱ تىللىماق.
مۇۋەپپەق بولۇش ـــ  مۇيەسسەر بولۇش، مەقسەتكە يىتىش ئىرىشىش.
ئوفىتسىر ـــ  ئارمىيىدىكى كۇماندىرلار سوستاۋىغا مەنسۇپ  ھەربىي خىزمەتچى  ،ھەربىي  باشلىق .
پولكوۋنىك ـــ  رۇسچە ھەربى ئاتالغۇ يەنى شىتات بىرلىكىنى ئىپادىلەيدۇ ،  پولىك كۇماندىرىنى كۆرسىتىدۇ .
پارتىزان ـــ دۈشمەن بېسىۋالغان جايلاردا دۈشمەنگە قارىشى ياكى بىرەر دۆلەتتە ھاكىميەتكە قارىشى ئۆز ئىختىيارى بىلەن قۇراللىق كۈرەش ئېلىپ بارغۇچىلار ئەترىتىنىڭ ئەزاسى.
شىتاب ـــ ① ھەربىي قىسىملارنىڭ قۇماندانلىق ئورگىنى . ② كۆچمە . يەرلىك ئۇرۇنلاردىكى بىرەر ئىنشائات ياكى قۇرلۇش ئۇرۇنلىرىغا يىتەكچىلىك قىلىش ۋەزىپىسىنى ئۆز ئۈستىگە ئالغان ئورگان ؛ رەھبەرلىك ئاپپاراتى .
ئەھدە ـــ پۈتۈشكەن، بىرلىككە كەلگەن، قەتئىي سۆز، ۋەدە، لەۋزە، قارار.
چوقان سېلىش ـــ  ۋاراڭ- چۇرۇڭ قىلىش، سۈرەن چىقىرىش.
كابىنكا ـــ ئاپتوموبىل، تاراكتۇر قاتارلىقلارنىڭ شوپۇر ئولتۇرۇپ رول باشقۇرىدىغان، كونتىرول قىلىدىغان، شوپۇر مەشغۇلات قىلىدىغان قىسمى.  
جىلە بولۇش ـــ بىرەر ئىش تۈپەيلىدىن كۆڭلىدە پەيدا بولغان تىتىلداش، تېرىكىش، خاپىلىق.
چوقۇنۇش ـــ ① ئىتىقاد قىلىش. ② پۈتۈنلەي ئىشەنمەك، ئەقىدە قىلماق.  
مۇپەسسەل ــــ يىپىدىن- يىڭنىسىغىچە پۈتۈن تەپسىلاتىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان، باشتىن- ئاخىر، ئومۇميۈزلۈك، ئەتراپلىق، تەپسىلىي.  
ئەھيا قىلىش ـــ بەرپا قىلىش، بىنا قىلىش.  
ئافراسياب ـــ تۈركىي مىللەتلەرنىڭ رىۋايەتلىرىدە تەسۋرلىنىدىغان  پادىشاھى بولۇپ ئۇ يەنە ئالىپ ئەرتۇڭا دەپمۇ ئاتىلىدۇ.
قالماق ـــ  ① ئۇيغۇرلارنىڭ موڭغۇللارنى بىر خىل ئاتىشى. ② روس فىدىراتسىيسىنىڭ بىر ئاپتۇنۇم جۇنھۇرىيتىدە ياشايدىغان بىر مىللەتنىڭ نامى.
مەدىرىسە ـــ  ئىسلام دىنى بۇيىچە ئىلىم تەھسىل قىلىدىغان ئالى مەكتەپ ، بىلىم ئېلىش ئورنى .
ئىستىلا قىلىش ـــ باشقىلارنىڭ دۆلىتىنى، يېرىنى قۇرال كۈچى بىلەن بېسىۋېلىش، ھەم شۇنداق مەقسەتتە ئېلىپ بارغان ئىش- ھەرىكەت؛  پائالىيەت، سىياسەت، ئىشغالىيەت، تاجاۋۇزچىلىق.  
ئوشۇق ـــ  Ⅰ  ①  بەلگىلىك مىقدار ۋە ساندىن كۆپ، زىيادە، ئارتۇق. ② ئىھتياجىدىن نورمىدىن ئاشقان، ئارتۇقچە، بىھۇدە، ئېششىپ كەتكەن. Ⅱ① پۇنىڭ پاقالچەك سۆڭىكى بىلەن تۈۋەنكى قىسمىنى تۇتاشتۇرۇپ تۇرغان، ئوڭ سول ئىككى تەرەپكە بۆرتۈپ چىققان سۆڭەك. ② قوي، ئۆچكە قاتارلىقلارنىڭ پاچىقى بىلەن ساننى تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدىغان كىچىك سۆڭەك. ئادەتتە ئۇ قىمارۋازلارنىڭ قىمار قۇرالىمۇ قىلىنىدۇ.
پەقىر ـــ ① كەمبەغەل ، نامرات ، يوقسۇل  ② « كەمىنە ، مەن » مەنىسىدىكى ئۆزىنى كىچىك پىئل ۋە كەمتەر  تۇتىشنى بىلىدۇرىدىغان سۆز .  
سافالەت ـــ
سىفلىس كىسىلى ــــ  تاناسىل ئەزا كىسەللىكلىرىدىن بىرى. سىفلىس بۇرمىسىمان تەنچىسى تەرىپىدىن قوزغىتىلىدۇ، كۆپىنچە جىنسىي ئالاقىدىن يوقىدۇ.
خانىقا ـــ  ①  ئىشان سوپىلارنىڭ توپلىشىپ بىرلىكتە زىكىرىگە چۈشىدىغان، زىكىرى ئىبادەت قىلىدىغان خانىسى،  ئۇرنى. ② بىر قېتىمدا كۆپرەك ئادەم ناماز ئوقۇشقا بولىدىغان قىلىپ ياسالغان چوڭ مەسچىت، جامە. ③ چوڭ مەسچىتلەرنىڭ ناماز ئوقۇلىدىغان ئادەتتە كەڭ ۋە كاتتا بولىدىغان گۈمبەزلىك خانىسى.
دۇئاگۇي ــــ پات- پات دۇئا قىلىدىغان، دۇئا تىلاۋەت بىلەن شۇغۇللىنىدىغان.
روھانىي ـــ مۇئەييەن بىر دىنغا چوڭقۇر ئىتقاد قىلغۇچى كىشى، دىنىي يىتەكچىى، دىننىڭ پىشۋاسى.  
بەزدۈرۈش ـــ بىزار قىلدۇرۇش، ۋاز كەچتۈرۈش، يالتايتىش، زىرىكتۈرۈش.

tursun 2012-11-22 10:24
ئاسسالامۇ الايكۇم تەۋفىق، بۇ لايىھەرىڭىزمۇ ناھايىتى ياخشى تۇزۇلۇپتۇ،
ئۆزلىرىگە ئاپىرىن...!       

ئەكبەرنىياز 2012-11-22 10:28
ظەجرىڭىزگە كۆپ رەھمەت ، ھارمىغايسىز !!!

بابۇر0725 2014-03-05 00:49
ئىنكاسلار ئاساسىدا تۇلۇقلاپ تەييارلاپ مۇكەممەللەشتۇرۇپ قوللىنىشنى توغرا تاپتىم


查看完整版本: [-- ئەگەر مەن ساياھەت يېتەكچىسى بولۇپ قالسام --] [-- top --]


Powered by phpwind v8.7 Code ©2003-2011 phpwind
Gzip enabled