查看完整版本: [-- خەنزۇۋان ئوقۇغۇچىلارنى يېتەكلەشتىن تەجرىبىلەر --]

تەۋپىق مۇنبىرى -> ئۈرۈمچى تەتقىقات مەركىزى ئۇچۇرلىرى -> خەنزۇۋان ئوقۇغۇچىلارنى يېتەكلەشتىن تەجرىبىلەر [打印本页] 登录 -> 注册 -> 回复主题 -> 发表主题

ozqan 2012-09-25 22:35

خەنزۇۋان ئوقۇغۇچىلارنى يېتەكلەشتىن تەجرىبىلەر

بۈگۈن ئۈرۈمچى شەھەرلىك ئوقۇتۇش تەتقىقات مەركىزنىڭ تىل-ئەدەبىيات ئوقۇتۇشىغا مەسئۇل تەتقىقاتچىسى ھامۇتجان ھېكىمنىڭ  ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن ئۈرۈمچىدىكى تولۇق ۋە تولۇقسىز ئوتتۇرىغا دەرس بېرىدىغان تىل-ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىلىرى ئۈرۈمچى شەھەرلىك ئوقۇتۇش تەتقىقات مەركىزىدە "خەنزۇچىدا ئوقۇغان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئانا تىل سەۋىيەسىنى قانداق قىلغاندا يۇقىرى كۆتۈرگىلى بولىدۇ ؟' دېگەن تېمىدا تەجىربە تونۇشتۇرۇش پالىيىتى ئورۇنلاشتۇردى .

بۇ پائالىيەتتە ئۈرۈمچى شەھەرلىك 46-ئوتتۇرا  مەكتەپتىن ئابدىلىم مۇئەللىم ،  20-ئوتتۇرا مەكتەپتىن رابىيگۈل مۇئەللىم ، 3-ئوتتۇرا مەكتەپتىن ئۇچقۇن مۇئەللىملەر ئۆزلىرىنىڭ خەنزۇ تىلىدا ئوقۇغان ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۇيغۇرچە ساۋادىنى چىقارغانلىقى  ، ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە سۆزلەش ، يېزىش ، ئوقۇش ، چۈشىنىش ئىقتىدارىنى قانداق قىلىپ يېتىلدۈرگەنلىكى ھەمدە ئۇلاردىن قانداق نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرگەنلىكى ھەققىدىكى ئەمەلىي تەجىربىلىرىنى كۆپچىلىككە تونۇشتۇرۇپ ئۆتتى .

ئۇلارنىڭ تەجىربىلىرىنىڭ مۇنبەردىكى مۇشۇ خىل ئوقۇغۇچىلارغا قانداق يۈزلىنىشنى بىلەلمەي تۇرغان ئوقۇتقۇچىلارغا چوقۇم پايدىسى بولىدۇ دېگەن ئۈمىدتە بۇ خاتىرەمنى كۆپچىلىكنىڭ ھوزورىغا سۇندۇم .

ئالدى بىلەن تەجىربە تونۇشتۇرغان ئوقۇتقۇچىلارغا ھۆرمىتىمنى بىلدۈرىمەن . . . ئۇلارنىڭ ئەجرىگە كۆپ رەخمەت ئېيتىمەن ...

بۇ ئۇستازلارنىڭ تەجىربىلىرىنى مەن تۆۋەندىكى بىرمۇنچە نۇقتىلارغا يىغىنچاقلاپ چىقتىم :

1. ئاتا-ئانىلارنى  يىغىنى ئېچىپ ، ئۇلارنى تەربىيەلەش ۋە ئۇلارغا ھەركۈنلۈك دائىملىق بالىغا ئورۇنلاشتۇرۇدىغان ئىشلارنى تاپشۇرۇش بەك مۇھىم . ئۇلارغا يەنە تۆۋەندىكى تەلەپلەرنى قويۇش زۆرۈر :
ئائىلىدە چوقۇم ئۇيغۇرچە سۆزلىشىش ،ئىمان-ئېتىقادلىق بولۇش ، ئۆرۈپ-ئادەتلىرىمىزنى بالىلارغا ئۆگىتىپ مېڭىشنى ئىزچىل ئىشقا ئايلاندۇرۇش .

2. بالىلارنىڭ ئوقۇش ،يېزىش ، سۆزلەش ، چۈشىنىش ئىقتىدارىغا  ئاساسەن ئۇلارنى گورۇپپىلارغا ئايرىش ، ھەر بىر گورۇپپىغا ئىقتىدارى سەل يۇقىرىلارنى باشلىق قىلىپ بېكىتىش .

3 . بالىلارغا  ئانا تىلنى ئۆگىتىشتىن بۇرۇن ئۇلارنىڭ ئۆز مىللىتىگە بولغان ھۆرمىتىنى ، ئۆز تىلىغا بولغان قىزىقىشىنى ، ئۇنى ئۆگىنىشكە بولغان قىزغىن ئىشتىياقنى قوزغاش . بۇنىڭ ئۈچۈن : ئۇيغۇرلاردىكى مەشھۇر شەخسلەر  ھەققىدە  ؛ ئۇيغۇر ئۆرۈپ ئادەتلىرى، مەدەنيىتى ھەققىدە ماتىريال توپلاپ كېلىشكە تەشكىللەش ، خىلمۇ-خىل ئۇسۇللار بىلەن ئۇلارنىڭ  باشقا ساۋاقداشلىرى ئارىسىدىكى ھۆرمىتىنى تىكلەش ، ئۇلارنىڭمۇ  قىلالايدىغانلىقىنى باشقىلارغا بىلدۈرۈش ، ئۇلارنىڭ خىلمۇ-خىل ئالاھىدىلىكلىرىنى ( ناخشا ئېيتىش ، ئۇسۇل ئويناش ، ئىنگىلزچە سۆزلەش ، رەسىم سىزىش  مۇزىكا ئورۇنداش ...) كۆپچىلىك ئارىسىدا نامايەن قىلشقا پۇرسەت يارىتىپ بېرىش .

4 . بالىلارنىڭ مىجەزىدىكى جايىللىق ، ئوقۇتقۇچىلارنى ھۆرمەتلىمەسلىك ، شەخسىيەتچىلىك ، يات مىللەتلەرنىڭ بەزى ئىللەتلىرنى يۇقتۇرۋېلىش ، غەيرى يوللار ئارقىلىق ئۆزىنى كۆرسەتمەكچى بولۇشقا ئۇرۇنۇش  ... قاتارلىق جەھەتلەردىكى كەمچىلىكلىرىنى تۈزىتىشكە ھەر قاچان سەگەك تۇرۇش بىلەن بىرگە ئەن-ئەنە تەربىيەسى ، ئۆرۈپ ئادەت ، يۈرۈش تۇرۇشتىكى قائىدىلىرىمىزنى داۋاملىق ئۆگىتىپ مېڭىش ...

5.  بۇ ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىجتىمائىي پەنلەردە نەتىجىسى ياخشى بولىدىكەن . تولۇسىزدىكى خەنزۇ تىلىدا ئۆگىنىپ بولغان بىرنىڭ دەرسىمىزگە تولۇق ئوتتۇرىدا كىرگۈزۈلگەن تېكستلەر ھەققىدىكى چۈشەنچىسى كاللىسدا ئەسلىدىلا باركەن . تاپشۇرۇق بەرسە ياخشى ئورۇنداپ كېلىدىكەن ، خەنزۇ مەكتەپلەرگە قارىغاندا تاپشۇرۇق ئازكەن دەپ ، تاپشۇرۇقلاردىن ۋايسىمايدىكەن . كۆپۈنچىلىرنىڭ ئىقتىسادىي ئەھۋالى ئالاھىدە ياخشىكەن ، خىلمۇ-خىل كۇرسلارغا قاتناشقانكەن ، شۇڭا ئۇلارنىڭ بۇخىل ئارتۇقچىلىقلىرىنى تۇتۇپ ئۇلارنى رىغبەتلەندۈرگەندە ، ئۇلار بىلەن ئالاقىنى قويۇقلاشتۇرغىلى ، ئۇلارنىڭ ئۆزىگە بولغان ئىشەنچىنى قوزغىغىلى بولۇدىكەن .

6 . بۇ ئوقۇغۇچىلارغا  ئۈزلۈكسىز تەربىيە بېرىشتە ، مەزمۇن بەك مۇرەككەپ بولۇپ كەتمەسلىكى كېرەككەن . ھەر سائەتلىك دەرستە ئاڭلاپ يېزىش ، كۆچۈرۈپ يېزىش ،تەرجىمھالىنى يېزىش ، يۇمۇر ئوقۇش ، تارىم غۇنچىلىرى ، پەرۋاز ژورنىلىغا ئوخشاش خېتى چوڭ، مەزمۇنى ئاددىيراق بولغان ژورناللاردىكى مەزمۇنلارنى كۆپرەك ئوقۇتۇش ، بۇ ژورناللارغا مۇشتىرى قىلدۇرۇش ،جۈملىلەرنى تولۇقلاپ يېزىش ، كېڭەيتىپ يېزىش ، مەنىداش سۆزلەرنى سۆز ئورنىغا ئالماشتۇرۇپ قوللىنىش ، مەشىقلىرىنى ئىشلتىش ،دەرسخانىدا ئۆتۈلگەن دەرسنىڭ ۋەقەلىكىنى قىسقىچە سۆزلەپ بېرىش ، چۆچەك ئوقۇپ كېلىپ سۆزلەپ بېرىش ،قىيىن سۆزلەرنى تەلەپپۇز قىلىشنى ئۆگىتىش ،ئاددىي جۈملىلەرنى مۇرەككەپ جۈملىگە ئايلاندۇرغۇزۇش ، ماقال-تەمسىللەرنى توپلاتقۇزۇش ، يازدۇرۇش ،ئۇيغۇرچە ناخشا ئاڭلىتىش ، ئېيتقۇزۇش قوشاق يادلىتىش ،ئۈنلۈك ئوقۇشنى مەشىق قىلدۇرۇش ، ئادەتتىك جۈملىلەرگە ئىستىلىستىكىلىق ۋاستە قوشقۇزۇش ،ماقالە يازدۇرۇشتا بىر پۈتۈن ماقالە يېزىشنى ئەمەس ،  پارچىلارنى يېزىشنى ، يازغىنىنى چۈشىنىپ تۇرۇپ يېزىشنى ئۆگىتىش ، ئاددىي مەشىقلەر ئارقىلىق ئاستا-ئاستا چوڭقۇرلاش ، ئۇيغۇر تىلىغا ئائىت ئەڭ ئاددىي قايدە قانۇنىيەتلەرنى مىساللار ئارقىلىق ئۆگىتىپ قويۇش ... ئوقۇغۇچىلارنىڭ مەشىقلىرىگە بولغان باھالاشنى ھەرگىز بوشاشتۇرۇپ قويماسلىق ، ئامال بار كۆپ رىغبەتلەندۈرۈش . ئوقۇتقۇچى باھالاش ، ئوقۇغۇچىلار ئۆزئار باھالاش ، ئۆزى يازغىنى ئۆزى كىتاب بىلەن سېلىشتۇرۇپ كۆرۈپ ، ئۆزىنىڭكىنى ئۆزى باھالاپ خاتالىقلارنى تېپىپ چىقىش ، خەنزۇچە ئۆگەنگەن بەزى مەزمۇنلار بىلەن ئۇيغۇرچە ئۆگەنگەن بەزى مەزمۇنلارنى سېلىشتۇرغۇزۇپ پەرققە ئاساسەن ئۆگىتىش ئېلىپ بېرىش ( جۈملە بۆلەكلرىنى ئۆتكەندە خەنزۇچىدا قانداق ئايرىيتتىڭلار ، ئۇيغۇرچىدا مانداق ئايرىيمىز دېگەنلەرنى سېلىشتۇرۇپ ئۆگىتىش )

7 . ئەڭ مۇھىم بىر مەسلە شۇكى ،  ئوقۇتقۇچى بۇ خىل ئوقۇغۇچىلارغا  مۇئامىلە قىلغاندا چوقۇم بەك سەۋرچان  بولۇش ، ئىزچىل بولۇش ، بەزى ياتلاشقان ھۆرمەتسىزلىكلەرگە تېرىكمەي مۇئامىلە قىلىش ، ئوقۇغۇچىنى كۆپ ئىلھاملاندۇرۇش ، ئۆزىگە بولغان ئىشەنچىنى ئۇيغۇر تىلىنى چوقۇم ياخشى ئۆگىنىپ كېتەلەيدىغانلىقىنى ، چۈنكى ، ئۇلارنىڭ تومۇرىدا ئېقىۋاتقىنى  ئۇيغۇرنىڭ قېنى ئىكەنلىكىنى ، ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە سەۋىيەسىنىڭ تۆۋەن بولۇپ قېلىشىدىكى سەۋەنلىكنىڭ ھەرگىزمۇ ئۇلارنىڭ سەۋەنلىكى ئەمەسلىكىنى ئۇلارغا دائىم ئەسكەرتىپ تۇرۇش ... 

       ئەڭ ئاخىرىدا ئۈرۈمچى شەھەرلىك 46-ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ تىل-ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىسى ئابدىلىم مۇئەللىمنىڭ بۇخىل ئوقۇغۇچىلارنى تەربىيەلەشتە ئۇلارنى ھەر شەنبە ئىزچىل 4 سائەت ، ئۇنىڭدىن سىرت ئۇلارنىڭ ۋە ئاتا-ئانىلىرىنىڭ تەلىپى بويىچە بۇ ئوقۇغۇچىلارغا يەكشەنبە كۈنلىرىمۇ ھەقسىز  تەكرار قىلىپ ، ئۆزىنىڭ بارلىق ۋاقتىنى بالىلار ئۈچۈن سەرپ قىلغانلىقىدەك ئېسىل روھىنىڭ كۆپچىلىكنى زەرەتلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن ، شۇنداقلا ، ئۇ ئوقۇتقان مەكتپىمىزدە تولۇق ئوتتۇرىغا كەلگەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۇنىڭغا بولغان چەكسىز ھۆرمىتىدىن ، ئۇنىڭ تۇغۇلغان كۈنى بولغاندا بىر قانچە سىنىپتىكى ئوقۇغۇچىلارنىڭ توپلىشىپ رۇخسەت سوراپ ، تەبرىكلەشكە بارغانلىقدىن تولىمۇ تەسىرلىنىپ ، بالىلارنىڭ بىزنىڭ ئەجرىمىزنى ھامان چۈشىنىدىغانلىقىنى ، باسقان ئىزلاردىن ھامان گۈللەرنىڭ ئۈنۈپ چىقىدىغانلىقىدىن ئىشەنچكە تولۇپ ، ئابدىلىم مۇئەللىمگە بولغان ئەڭ يۇقىرى ھۆرمىتىمنى مۇنبەر يۈزىدە ئۇنىڭغا بىلدۈرىمەن . بۇنداق  ئوقۇتقۇچىلار ئەتراپىمىزدا يەنە كۆپ بولۇشى مۇمكىن .  ھارمىغايسىلەر بالىلار ئۈچۈن بارلىقىڭلارنى سەرپ قىلىۋاتقان ھارماس ھەقىقىي ئوقۇتقۇچىلار !!!

 مۇنبەردىكى بارلىق ئوقۇتۇچىلارنىڭ بۇخىل ئوقۇغۇچىلارنى تەربيەلەشتىن ئىبارەت  ، قارغۇنىڭ كۆزىنى ئاچقاندەك بۇ ئىككى دۇنيا ساۋابلىق ئىشتىن ھەرگىز باش تارتماسلىقىنى ئۈمىد قىلىمەن .

kok-sultan 2012-09-26 08:28
ناھايىتى ئەھمىيەتلىك پائالىيەت بوپتۇ، مۇلاھىزىمۇ ئورۇنلۇق ئېلىپ بېرىلىپتۇ....

r.muhemmet 2012-09-26 16:07
تولىمۇ ئەھمىيەتلىك ئىلمىي پائالىيەت بوپتۇ. مەزكۈر تەجىربە ئالماشتۇرۇش يىغىنىدا ئوتتۇرغا قويۇلغان تەجىربىلەر كەڭ كەسىپداشلارنىڭ باش قېتىنچىلىقىنى ھەل قىلىشىدا ياردىمى خېلىلا زوردۇر.
مىللىي مائارىپىمىزدا دۇچ كېلىۋاتقان ھەل قىلىش زۆرۈر بولغان مەسىلىلەرنى مۇشۇنداق ئىلمىي مۇھاكىمە، تەجىربە ئالماشتۇرۇش پائالىيەتلىرىنى ئورۇنلاشتۇرۇش ئارقىلىقمۇ ھەل قىلىشنىڭ ئۈنۈملۈك ئۇسۇللىرىنى تېپىپ چىققىلى بولىدۇ.
ئۆزقان ئەمەلىي قىممەتكە ئىگە مۇھىم تەجىربىدىن بىزلەرنى مەنپەتدار قىلغىنىڭىزغا كۆپ رەھمەت ... ئەجرىڭىزدىن قىزىل گۈللەر ئۈنگۈسى...

tawpek 2012-09-26 16:26
ئوقىۋىتىپ شۇنداق سۆيۆندۆم، مۇشۇ تېمىدا مۇشۇنداق بىر پائالىيەتنىڭ تەشكىللەنگىنى ھەقىقەتەن ئادەمنى سۆيۆندۈرىدۇ. مۇمكىن بولسا بۇ ھەقتە مائارىپ گۈلزارىمۇ بىر فىلىم ئىشلىشى كىرەك.

بىزنىڭ بۇ تەرەپتە بۇنداق مەسىلىلەر ئانچە ئىغىر بولمىسىمۇ لىكىن تولوقسىزنىمۇ ساۋاتسىز پۈتتۈرىدىغان ئوقوغۇچىلار ھەر بىر سىنىپتىن 4-5 تىن چىقىپ مىڭىۋاتىدۇ.

بۇ تېمىنى ئوقوپ تىل-ئەدەبىيات ئوقوتقۇچىسى بولوش سۈپىتىم بىلەن ھىچ بولمىغاندا ئۆزۆم دەرىس بىرىدىغان سىنىپتىكى ساۋاتسىزلارنى بولسىمۇ ئازايتىشقا بەل باغلىدىم.

مۇمكىن بولسا تولوقسىزدىكى ساۋاتسىزلارنىڭ ساۋادىنى چىقىرىش ھەققىدىكى تەجرىبىلەرنىمۇ ئوتورغا قويساق. مەنچە باشلانغۇچتا نەچچەيىلدا چىقمىغان ساۋاتنى چىقىرىشمۇ ئۇنچە ئاسان بولماسلىقى مۇمكىن.

uzqak 2012-09-26 21:00
ئۆزقان ھارمىغايسىز! تۇلىمۇ زۆرۈر بولىۋاتقان مەسىلە ئۈستىدە  قىممەتلىك پىكىر ئالماشتۇرۇش بولغانلىقىدىن سۆيۈندىم. جۈملىدىن مۇشۇنداق ئىلمىي پائالىيەتنى تەشكىللىگەن ھامۇتجان مۇئەللىمگىمۇ رەخمەت! بىزنىڭ مەكتەپتىمۇ  مۇشۇ باش قىتىقچىلىقى ...
ھەر بىر سىنىپتا ئاز دېگەندە 15 ئەتراپىدا خەنزۇچە سىنىپلاردىن چىققان ياكى ساۋادى چىقمىغان ئوقۇغۇچىلار  بار. مەكتەپنىڭ 8 -سائەتتە (ئۆزلىكىدىن ئۆگىنىش سائاتى )بۇ ئوقۇغۇچىلارنى يىغىپ ئايرىم يىتەكلەشكە ئوقۇتقۇچى سەپلەپ، « ساۋادسىزلىقىنى يۇيۇش» قا ئاتلانغان بولسىمۇ يۇقۇرقىدەك يېتەكلەش ئۇسۇللىرى ھەققىدە ئىزدىنىشىمىز كەمچىلكەن . ئادەتتە مېنىڭ بۇ بالىلارغا قوللانغان ئۇسۇلۇم  كۈندە بىر بەت سۇئال لايىھىلەش  (بەك ۋاقىت ئېلىپ كېتىدىكەن  ) مەزمونى ئاددى ، يادلاش، جۈملە تۈزۈش، كۈچۈرۈپ يېزىش دېگەندەك بىرنەچچە تەرەپ بىرلەشكەن بولۇپ ئاتا - ئانىلار چۇقۇم ئىمزا قۇيۇپ بېرىشى كېرەك. ئاندىن گۇرۇپ باشلىقلىرى تەكشۈرۈپ باھا سۆزى يېزىپ بولغاندىن كېيىن ئۆزۈم يەنى بىر قېتىم تەكشۈرىمەن. يۇقۇردا دىيىلگەندەك بۇ بالىلاردا مىجەز - خارەكتىر جەھەتتىن ئۆزىدىن ياتلىشىش بەك ئېغىر. مېھرى- مۇھەببەت بىلەن ئۇلارنى  سېپىمىزگە قۇشۇش قايىل قېلىش ئۈچۈنمۇ خېلى كۈچ كېتىدىكەن.مۇشۇنداق مۇھاكىمىلەر بولۇپ تۇرسا بۇ ئىشلارمۇ ئىزىغا چۈشۈپ قالار....

نىجاتلىق 2012-09-27 16:49
ھەقىقەتەن ياخشى يېزىلىپتۇ.

danix 2012-09-29 20:07
      يۇقارقى ئۇسۇللار ناھايىتى يۇقۇرى پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە ئۇسۇللاركەن .
مەنمۇ ھەر يىلى باشلانغۇچنى خەنزۇ مەكتىپىدە ئوقۇغان ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادىنى چىقىرىپ كەلدىم . بۇنىڭدا ئۆزقان مۇئەللىم ئېيتقاندەك شۇ ئوقۇغۇچىلارنى ئۆز مىللىتىنى سۈيۈش ئىدىيىسىگە كەلتۈرۈش كېرەك . ئۇلارغا « سەن ئۇيغۇر بالىسى تۇرۇپ ، ئۇيغۇر يېزىقىنى بىلمىسەڭ ، سېنى قانداقمۇ ئۇيغۇر دېگىلى بولسۇن ؟  ھېلىمۇ ياخشى ھازىر ئۇيغۇر يېزىقىنى ئۆگىنىشكە بەل باغلاپسەن ، سەنمۇ تىرىشقىن ، مەنمۇ ساڭا ھارماي ئۆگىتەي» دەپ ، ئۇلار بىلەن كۆپرەك بىللە بولۇپ ، باشقا بالىلارغا تاپشۇرۇق بېرىشنى ئۇنتۇپ قالساقمۇ ، ئۇلارغا تاپشۇرۇق بېرىشنى ھەرگىز ئۇنتۇپ قالماي ، ئىشلىگەن تاپشۇرىقىنى دەل ۋاقتىدا كۆرۈپ ، دەپتىرىگە ۋە ئۆزىگە ئىلھام بولىدىغان باھالارنى يېزىپ ۋە سۆزلەپ تۇرۇش ناھايىتى مۇھىمكەن .
بۇ ئىش ناھايىتى جاپالىق ، ئەمما ، ساۋادى چىققان شۇ ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادىنى چىقارغان شۇ ئوقۇتقۇچىنى مەڭگۈ ئۇنتۇپ قالمايدىغانلىقىنى ئويلىغاندا ، بۇ ئادەمگە ھېچقانچە جاپا بىلىنمەيدىكەن . مېنىڭچە ، مىللەتنى سۆيۈش ، تىل - يېزىقىمىزنى قەدىرلەش روھىغا ئىگە بولغان ئوقۇتقۇچىلار ئۈچۈن بۇ تېخىمۇ شۇنداق ! بۇ ساۋاپلىق ئىش ، بۇ ساۋاپلىق ئىشقا يول كۆرسەتكەن ئۆزقانغا ئاللا رەھمەت قىلغاي !

xayda 2012-09-30 16:27
      خەنزۇۋانلىق ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئانا تىل تەپەككۇر مەسىلىسى ھەقىقەتەن تەخىرسىز بىر مەسىلە بولۇپ قالدى. مېنىڭ  خەنزۇۋانلىق ئوقۇغۇچىلارنى نىشان قىلغان ئۇيغۇر تىلىنى ئۆگىنىش كۇرژۇك پائالىيىتىم  مانا ھازىر ئىككىنچى يىلىغا قەدەم قويدى. مېنىڭ بۇ كۇرژۇكنى تەشكىللىشىمگە مۇنداق بىر ئىش سەۋەب بولدى. بىر كۈنى دەرس ئۆتۈۋېتىپ بىر قىز ئوقۇغۇچىدىن: « سىزنىڭ ئوقۇش نىشانىڭىز نېمە؟ » دەپ سورىدىم. ئۇ ياندۇرۇپلا مەندىن: « مۇئەللىم، نىشان دېگەن نېمە؟ » دەپ سورىماسمۇ، ھاڭ - تاڭ  قالدىم. ئاڭغىچە باشقا ئوقۇغۇچىلار « ئۇ مىنكۇخەن » دەپ ئۈلگۈردى. ( مەن بۇنى بىلمەيتتىم ) كېيىن سۈرۈشتۈرۈپ كۆرسەم، تولۇق 1 - يىللىقلاردا ( 3 سىنىپ ) خەنزۇۋانلىق ئوقۇغۇچىدىن 12 نەپەر باركەن. ئۇلار ئەڭ ئادەتتىكى تۇرمۇش سۆزلىرىنىمۇ چۈشەنمەيتتى. ئىمتىھاندا 15 - 20 نومۇر ئالاتتى. ماقالىنى خەنزۇ يېزىقىدا يازاتتى. ئۇيغۇرچە ياز دېسە، بەزىلىرى 5 - 6 قۇر، بەزىلىرى ئاران 2 قۇر، ھەتتا يەنە بەزىلىرى پۈتۈنلەي ئاق تاشلاپ قوياتتى. ئۇلارنىڭ ئانا تىل تەپەككۇرى ھەقىقەتەن كىشىنى چۆچىتەتتى. بۇ ئىشنى كۆرۈپ خېلى كۈنلەرگىچە پەرىشان يۈردۈم. ئاخىرى « قولۇمدىن كېلىدىغىنى شۇكەن » دەپ، ئۇلارنى تەشكىللەپ، ئۇيغۇر تىلىدىن تولۇقلاپ دەرس ئۆتتۈم. ھەپتىنىڭ 2 - ، 4 - كۈنلىرى دەرستىن كېيىن ئېلىپ بېرىۋاتىمەن. ھازىر ئەمدى تولۇق 3-يىللىقتىكى خەنزۇۋانلىق ئوقۇغۇچىلارمۇ قاتنىشىۋاتىدۇ. جەمئىي 16 نەپەر ئوقۇغۇچى بار.
      نۆۋەتتە خەنزۇ تىل - يېزىقىدىكى مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار يىلدىن يىلغا كۆپىيىپ بارماقتا.( يەسلى مائارىپىدىكى ئاتالمىش « قوش تىل » گۈدەكلىرى < سۆيۈملۈك بىچارىلەر > بۇنىڭ سىرتىدا )  بۇ ئەھۋال بۈگۈنكى كۈندە مۇشۇنداق بىر تۈركۈم ئانا تىل ساۋاتسىزلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. بۇ سان ئۈلۈكسىز كۆپەيسە، ئۇيغۇر تىلىنىڭ كېيىنكى ئىستىقبالى ... نېمە دېسەم بولا؟ تىلىم كۆيىدۇ. ئىچىم  ئاچچىق بولىۋاتىدۇ. خۇددى بىرى خەرتىكىمنى سىقىۋاتقاندەك، نەپەس يېتىشمەيۋاتقاندەك. قىسقىسى، بىز ئوقۇتقۇچىلار جۈملىدىن تىل - ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىلىرى ئۆزىمىزنىڭ تېگىشلىك بۇچى ۋە مەسئۇلىيىتىمىزنى ئۇنتۇپ قالمايلى.
      كۇرژۇك ئېچىپ ھېس قىلغىنىم:
      1.     8 سائەتلىك دەرستىن كېيىن ئېلىپ بارىدىغان بولغاچقا، ئوقۇغۇچىلار ئۆيلىرىگە ئالدىراپ، ئىزچىل قاتنىشالمىدى. ( شەنبە كۈنى ۋاقىت چىقىرىشنى پىلانلىدىم )
     2. ئۆزقان دېگەندەك ئۇلارغا بەك يۇقىرى تەلەپ قويساق، ئاسان قوبۇل قىلالمايدىكەن. شۇڭا يېتەكچى سەۋرچان بولۇش كېرەككەن.
     3.ئۇيغۇر تىلى ئۆگىنىشنى بىرلا ئۇسۇلدا ئەمەس، بەلكى كۆپ خىل ئۇسۇللاردا ئېلىپ بارغان ياخشى. يەنى يازدۇرۇش، ئوقۇش، مەشق ئىشلەش، ئىمتىھان ئارقىلىق دىئاگۇنۇز قويۇش...دېگەندەك...
      تۆۋەندىكىسى مېنىڭ كۇرژۇك پىلانىم: (قىسقارتىلدى)
    
      ئۇيغۇر ئانا تىلىنى ئۆگىنىش كۇرژىكى

كۇرس يېتەكچىسى : پەرھات يۈسۈپ
( 2012  ــ 2013 – يىلى 1 – ئوقۇش مەۋسۈمى )
    كۇرژۇك ئېچىشنىڭ زۆرۆرىتى:
   مەن دەرس بېرىۋاتقان تولۇق ئىككىنچى يىللىقلاردا تولۇقسىز مائارىپنى خەنزۇ تىلىدا تاماملىغان خەنزۇۋانلىق (مىنكۇخەن) ئوقۇغۇچىلاردىن 12 نەپەر بار. ئۇلارنىڭ ئۇيغۇر ئانا تىل تەپەككۇرى كىشىنى چۆچىتىدۇ ۋە چوڭقۇر ئويغا سالىدۇ. چۈنكى ئۇلار ئەڭ ئادەتتىكى تۇرمۇش سۆزلىرىنىمۇ چۈشەنمەيدۇ ياكى تەستە چۈشىنىدۇ. مەن مۇشۇ بوشلۇقنى ئازراق بولسىمۇ  تولدۇرۇش مەقسىتىدە بۇ كۇرسنى ئاچتىم.
     كۇرژۇك ئوبيېكتى:    
    تولۇقسىز مائارىپنى خەنزۇ تىلىدا تاماملىغان تولۇق 2 – ۋە 3 – يىللىقتىكى مىللىي ئوقۇغۇچىلار.
     كۇرژۇك مەزمۇنى:
    ئۇيغۇر ئانا تىل بىلىملىرىدىن لېكسىيە ۋە مەشق.
    كۇرژۇك مەقسىتى:
   ئۇيغۇر ئانا تىلىدىن دەرس تولۇقلاش ئارقىلىق ئۇيغۇر تىلىنى بىلىش ۋە چۈشىنىش، جۈملىدىن ئالىي مەكتەپ تىل – ئەدەبىيات ئىمتىھانىغا تاقابىل تۇرۇش.
   كۇرژۇك ۋاقتى:
   ھەر ھەپتىنىڭ سەيشەنبە، پەيشەنبە كۈنلىرى. (دەرستىن كېيىن )
   كۇرژۇك شەكلى:
   لېكسىيە سۆزلەش، مەشق ۋە كۆنۈكمە ئىشلەش، ئىمتىھان ئېلىش.
   ئۆگىنىش تەلىپى:    
   ئۆگىنىشتە تۈز يول يوق. ئۆزىگە قاتتىق تەلەپ قويۇش، ئىرادىلىك بولۇش، ئىزچىللىق بولۇش، يېرىم يولدا توختاپ قالماسلىق، تەكرارلاپ تۇرۇش. قىسقىسى، ئۆز ئانا تىلىنى قىزغىن سۆيۈش.

كۇرسانتلار ئارخىپى (تولۇق 2 – يىللىق)
    

tawpek 2012-09-30 17:44
بىزنىڭ بۇ تاغ تۇرادا ئەھۋال ئۇنچىۋالا ئىغىر بولمىسىمۇ لىكىن ئالدىمىزدا كۆرىدىغان كۈنىمىز باركەن دىسە.

تەبەسسۇم 2012-10-04 15:20
ئۇلارنى بىرىنچى يىللىقنىڭ باللىرىنى يېتەكلىگەندەك يېتەكلەيدىغان گەپ شۇ  ئامال يوق،خالىس ئەمگەكچىلەر كۆپ بولىشى كېرەك.

uzqak 2012-10-04 16:48
شەيدا مۇئەللىم ئىنكاسىڭىزنى كۆرۈپ بەكمۇ تەسىرلەندىم. ئۇ ئوقۇغۇچىلارنى يېتەكلەش ئاسان ئەمەس، ئەسلى ئىنكاسنىمۇ ئايرىم تېما قىلىپ « كۇرژۇك» ھەققىدە تەپسىلى چۈشەنچە بەرسىڭىز بوپتىكەن، ياكى پىلان ۋە ئەمىلىلەشتۈرۈش جەريانىدىن خەۋەردار قىلسىڭىز بىرلىكتە پايدىلانغان بولساق بەك ياخشى بولاتتىكەن . .. ھارمىغايسىز!

tawpek 2012-10-04 17:16
شەيدا بىلەن ئۇزچاقنىڭ ئىنكاسلىرىنى كۆرۆپ مەكتىۋىمىزدىكى يوق نەرسىنى ھىس قىلدىم.

نۇرغۇن ئاقماس كۈرژۈكلەر بار، ئىككى ھەپتىدە بىر قىتىم ئىككى سائەتلىك. لىكىن ئويلاپ باقسام ساۋات چىقىرىش كۈرژىكى يوقكەن.

ئىلمى مۇدىرغا بىر تەكلىپ بىرىپ باقاي قىنى.

رەيھانگۇل 2012-10-30 19:56
مېنىڭچە چوقۇم سىزنى مەسئۇل قىلىدۇ ئۇ كۆرژۇكقا.

danko 2012-10-30 20:11
خەنزۇۋان ئوقۇغۇچىلارنى يېتەكلىگەندە، ئۇلارنىڭ ئوقۇش ساۋادىنى چىقىرىشتا ئوقۇش ماھارىتى بىلەن مىللىي ئەنئەنە ئېڭىنىمۇ تەڭ يېتىلدۈرۈشنىڭ يەنە بىر ئۇسۇلى «ئۇيغۇر خەلق چۆچەكلىرى» دىن ئوقۇپ كېلىش تاپشۇرۇقى بېرىش كېرەك. بۇ يەردىمۇ بەزى ئوقۇتقۇچىلىرىمىز خەنزۇۋان ئوقۇغۇچىلارغا ئۇيغۇر تىلى ئۆگىتىش كۇرسى ئېچىۋاتىدۇ. ئۇلار يۇقىرىقىدەك ئۇسۇل قوللانغان. ئۈنۈمى خېلى ياخشى دەيدۇ.

لالە424 2012-11-04 01:11
ۋۇي مۇنداق ياخشى ئىشلارمۇ بوپتۇ ئاخىر، ساۋابلىق يىغىنكەن بۇ ! قاتناشقانلارنىڭ ھەم يوللۇغۇچىنىڭ ئەجرىگە بارىكاللا ! مەنمۇ بىرمەزگىل ئاشۇنداق چوڭراق بالىلارنىڭ ساۋادىنى چىقىرىپ باققان، شۇنداق قىينالغان ئىدىم... ئۇلار ھەقىقەتەن كۆپ تەرەپلىمە ئۆگىنىشكە مۇھتاج، موھىمى ئۇيغۇر تىلى ساۋادىنى چىقىرىپلا قالماي، ئۇلارغا ئۆرپ-ئادەت ۋە ئەنئەنىمىزنى سىڭدۈرۈشكىمۇ كۈچىشىمىز كىرەك.

زۇلماكان 2012-11-09 19:11
يۇقارقى ئۇسۇللار ناھايىتى يۇقۇرى پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە ئۇسۇللاركەن .بىز دەل دۇچ كېلىۋاتقان مەسىلىلەر ئۆزقانغا كۆپ رەخمەت

تۆتتاش 2012-11-09 22:26
ئالدى بىلەن ئۆزقاننىڭ بىزگە ئەھمىيەتلىك تېمىنى يوللاپ  بەرگىنىگە كۆپ تەشەككۈر.

ھەي ئىسىت.ئۇيغۇر پەرزەنتلىرىنى ئاۋال ئۆز ئانا تىلىدىن ئايرىپ خەنزۇۋان قىلىپ تەربىيلەيمىز،ئاندىن مەلۇم باسقۇچقا يەتكەندە يەنە ئۆز ئانا تىلىمىزنى ئۆگىتىشنىڭ يەنىمۇ ئەھمىيەتلىك ئىكەنلىكىنى ھىس قىلىپ قايتا ئۆگىتىمىز.......ئات ئايلىنىپ  ئۇقۇرنى  تاپىدۇ  دە.

لىكىن بىزنىڭ قۇلىمىزدا(جەنۇپتا ) ئۇقۇۋاتقانلار تىگىدىن بۇززۇۋان بۇلۇپ يىتىشىپ چىقىدۇ.بۇنى قانداق  تۈزۈتۈش كېرەك؟

arkzat 2012-11-10 10:44
بۇ  ماھىيەتتىن ئالغاندا،«ئۆزۈم تاپقان بالاغا، نەگە باراي دەۋاغا»دىن باشقا نەرسە ئەمەس! كىچىكىدە ئىنتايىن ئاسان ھەم تەبىئىيلا قوبۇل قىلالايدىغان تەربىيەدىن ئۇلارنى ئۆزىمىز ئايرىپ قويۇپ، ئاندىن قونچاققا قېتىق ئىچۈرگەندەك نەدىكى بىر ۋاقىتلاردا چوقۇپ قالغان دەرەخنى يۇمران كۆچەتنى ئەگكەندەك ئەگسەك، دەرۋەقە نىسبەتەن قىيىن توختايدۇ. ئەمما بۇنىڭ يەنىلا كېچىكىپ بولسىمۇ ئەھمىيىتى زور بولىدۇ!
  مەركىزى شەھەرنىڭ بۇ تەجرىبىسىنى قىشلاقلارغا قەدەر ئومۇملاشتۇرۇش زۆرۈر ئىدى! ئەپسۇس....بۇنى كىملەر كىملەرنىڭ ماسلىشىشى بىلەن كىملەرگە قىلالايدۇ!!!!

ayhenim926 2012-11-16 03:30
مەنمۇ دەل مۇشۇنداق باشلانغۇچنى خەنزۇچىدا ئوقۇپ تولۇقسىزدىن قوش تىل سىنىپلىرىغا كىرگەن ئوقۇغۇچىلارغا دەرس بېرىمەن.

مەمەتئېلى 2013-04-28 12:47
ئۆزىنىڭ كىملىكىنى تۇنىتىۋاتقان ھارماس باغۋەنلەر، يۇلۇڭلار مەڭگۈ پارلاق بولغاي!!!!

gulnaz 2013-04-28 23:02
بۇ بەك ئېسىل مۇلاھىزە بوپتۇ.مەنچە ئاتا -ئانا بولغۇچى پەرزەنىتلىرى خەنزۇ مەكتەپنىڭ2-3-يىللىقلىرىغا چىققاندىلا ساۋادىنى چىقىرىشقا ئەھمىيەت بەرسە بۇنچىمۇ بوپ كەتمەس ئىدى.مېنىڭ ئاكاممۇ ئوغلى 2-يىللىقنى پۈتتۈرگەن يازلىق تەتىلدە ساۋادىنى چىقارغانتى.ھازىر 4-يىللىقتا ئوقۇۋاتىدۇ تېلىۋېزور ۋە گېزىتلەردىكى ئۇيغۇرچە خەتلەرنى بىمالال ئوقۇيدۇ.تېخى ئىزچىل« 3 تە ياخشى »لىقنى قولدىن بەرمەي ئوقۇۋاتىدۇ.

مەلىكەبېلقىس 2013-05-01 22:03
ياخشى تەجرىبىلەر توپلىنىپتۇ، مەنمۇ  خالىس ئەمگەكچىلەر قاتارىغا قېتىلاي .


查看完整版本: [-- خەنزۇۋان ئوقۇغۇچىلارنى يېتەكلەشتىن تەجرىبىلەر --] [-- top --]


Powered by phpwind v8.7 Code ©2003-2011 phpwind
Gzip enabled