تەبەسسۇم

تەبەسسۇم

ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىن

تەبەسسۇم ، ئۇ ، تاۋار ئەمەس ، ئالدى – ساتتى قىلىدىغان ياكى پۇل ئورنىدا بانكىغا قويۇپ ساقلايدىغان. تەبەسسۇم ، ئۇ ، مۇغەمبەر كۈلكە ۋە خۇشامەت ھىجىيىشى ئەمەس ، ناپاك نىيەتنى بېزەپ جۇلالاندۇرغان ۋە بىر پاشكا ئالىي ماركىلىق تاماكىدەك يانچۇققا سېلىپ يۈرىدىغان. تەبەسسۇم – ئىنسان قەلبىنىڭ سىرتلاشقان نادىر گۈل – چېچىكى ، ئىنسانىي ھېسسىياتنىڭ خۇشبۇي ئىپار -ئەنبىرى . تۇغۇت ئازابىدا پەرياد چەككەن ئانا ، دۇنياغا كۆز ئاچقان بوۋىقىنىڭ تۇنجى يىغا ئاۋازىنى ئاڭلىغاندا تەبەسسۇم قىلىدۇ ، مەيلى ئۆز ياكى ئۆزگە پەرزەنتىنىڭ تۇنجى قېتىم تايتاڭلاپ ماڭغىنىنى كۆرگەن كىشى تەبەسسۇم قىلىدۇ . ئۇ پاك ھېسداشلىق روھىنىڭ ئىقتىدارى ، تەلپۈنۈشى ۋە جۇلاسى سۈپىتىدە ئىنسان گۈزەللىكىنىڭ بىباھا ئەڭگۈشتىرى بولۇپ مەيدانغا كېلىدۇ. تەبەسسۇم – ھۆرمەت ۋە ئىپتىخار يادنامىسى تەرىزىدە كىشىلىك مۇناسىۋىتىدە چاقنايدىغان مەرۋايىت . بىز مېھمانلىرىمىزنى تەبەسسۇم بىلەن كۈتۈۋالىمىز . ئۇسۇل – تانسىلاردا ھۆرمەت ۋە زوق تەبەسسۇملىرى ئىپادىلەيمىز . تەبەسسۇم ئۆزىنىڭ پاكلىقىنى پەقەت ئۆز ھېسسىياتىنىڭ چىنلىقى بىلەنلا گەۋدىلەندۈرەلىشى مۇمكىن. ئىككى ئىش ئېسىمدە . 1950 – يىلى يازدا مەن جەنۇبىي شىنجاڭدىكى بىر قانچە ۋىلايەت ئوقۇغۇچىلىرىغا ۋەكىل بولۇپ ئۈرۈمچىگە كەلگىنىمدە ئۈچ ۋىلايەتتىن تېيىپجان ئېلىيوف قاتارلىق بىر قىسىم ياشلار ۋە ئوقۇغۇچىلار ۋەكىللىرى بىزنى قىزغىن كۈتۈۋالدى . ئۈرۈمچى ۋە شىئەندە تېيىپچان ئېلىيوف بىر قانچە قېتىم تەبەسسۇم قۇچقان ئىللىق چىراي ۋە مېھرىبان سۆزلەر بىلەن پاراڭلاشتى . بۇ ، ئۇنىڭ ئۈچ ۋىلايەت ئىنقىلابى دەۋرىدە يولى ئېتىلگەن ۋە ئازاب ئىچىدە ئىڭرىغان جەنۇبىي شىنجاڭ خەلقىگە بولغان چوڭقۇر ھېسداشلىقى ئۆملۈك ئارزۇسىنىڭ بەھرىمەنلىك ئۇچقۇنلىرىدىن بىرى ئىدى. 1988- يىلى ئاخىرقى تىنىقلىرىنى تىنىۋاتقان شائىر ئابدۇكېرىم خوجايېفنى يوقلاپ كېسەلخانىغا چىقتىم . خوجايېف كارىۋىتىدىن ئايرىمچە قوزغىلىپ ئولتۇرۇپ ئاجىزلاپ كەتكەن ئاۋازى بىلەن : مەن باشقىلار تاقاپ قويغان رەڭلىك كۆزەينەك بىلەن سىزگە يىگىرمە يىل خاتا قارىدىم . ئىككى – ئۈچ يىل بولدى ، بۇ كۆزەينەكنى چۆرۈۋېتىپ قارىسام سىز … ئۇ ھاياجان ۋە مەردانە سۆزلىرىنى ئېيتىپ كۆكسىدىن بىر ئېغىر تاشنى ئېلىۋەتكەندەك يېنىكلەپ تەبەسسۇم قىلدى . بۇ تەبەسسۇم ئۇنىڭ كۆزىدىمۇ ، سۆزىدىمۇ بەرق ئۇرۇپ تۇراتتى . مەن ئىختىيارسىز كۆزۈمگە ياش ئالدىم . ئۆلۈم بۇ ئىككى ئەزىمەت شائىرنىڭ تەبەسسۇمىنى ئاخىرلاشتۇرغان بولسىمۇ ، ئۇلارنى ئەسلىگەندە ، يازغاندا ، ئەسەرلىرىنى ئوقۇغاندا قايتا پەيدا بولىدىغان ھالال تەبەسسۇم دولقۇنلىرىنى ئاخىرلاشتۇرالىغىنى يوق. تەبەسسۇم – تەلمۈرگەن كۆڭۈل بۇلبۇلى ئۇچراشقان گۈل جىلۋىسى ، تەلپۈنگەن يۈرەك كېپىنىكى ئېرىشكەن گۈل شىرنىسى. ئۇ ، ئىنساننىڭ يوقاتقان ۋە ئىزدەپ يۈرگەن ئۆز قەلبى ، ئۆز مەھبۇبى ، ئۆز مەبۇدى . مەن يىگىرمە ئىككى يىلغا سوزۇلغان تەبەسسۇمسىز دۇنيا ئازابلىرى بىلەن ئۇنىڭدىن ئىلگىرىكى كېيىنكى چىمەندازلىقىنى سېلىشتۇرغىنىمدا تەبەسسۇم ئىنسانىنىڭ تاشقى ھېسسىياتى ، ئىجتىمائىي ھاياتىدىكى بەختى ئىكەنلىكىنى سېزىمەن. تەبەسسۇم – ئىجتىمائىي مۇھەببەت ، ئۆزى بىلەن ئۆزگىنىڭ قەلبىنى بىر رىشتىدە سۆيۈندۈرگەن . تەبەسسۇم – ئالىي خەيرخاھلىق ، ئۆزى بىلەن ئۆزگىنىڭ ھېس – تۇيغۇسى ، زوق – ئىپتىخارى ، رىغبەت ۋە ھۆرمىتىنى بىر ئوبرازغا مۇجەسسەم قىلغان. تەبەسسۈملۈك تۇرمۇش بەختلىك ، تەبەسسۈملۈك ئائىلە ئىناق ئائىلە . ئويلايمەنكى ، تەبەسسۇم پەقەت ئائىلە سىرتىدىكىلەرگە قارىتىلغان قىزىل سىرلانغان دەرۋازا ياكى توز شەكلى چېكىلگەن پەردە بولمىسا كېرەك . ئائىلىدە ئەر – ئايال تاكى ئۆمرىنىڭ ئاخىرغىچە تەبەسسۇمغا موھتاج . تەبەسسۇمسىز مۇھىت كېسەلچان مۇھىت . ئۇنىڭ خىزمىتى تېز قېرىتىش تېز ئۆلتۈرۈشتىن ئىبارەت . « گۈلنى سىرتقا ، تىكىنىنى ئائىلە ئىچىگە » بەختسىز ئائىلىلەر يوقىتىۋاتقان تەبەسسۇم گۆھىرىنى تۈمەنلەپ پۇل ياكى زىبۇ – زىننەت بۇيۇملىرى بىلەن قايتا تېپىۋېلىش مۇمكىن ئەمەس . بۇنداق تەبەسسۇم مۇھىتى بولمىغان ئائىلىدە ئاتالمىش « تەقۋالىق » ، ئەدىپىنى بېرىش ، ۋايساش ۋە ئاقىۋەتتە پەرزەنتلىرىنىڭ توڭ – قوپال ، كۆكەرمە ، ھەتتا ئاتا – ئانىنى سىلكىشلىشى ھۆكۈمران مۇھىت بولۇپ قالىدۇ . « يازغا بۇلبۇل ، قىشقا توڭ قاغا » مانا بۇ ئىككى خىل ئائىلە مۇھىتىنىڭ يارىشىقى! تەبەسسۇم – رىقابەتكە تولغان دۇنيادا ئەڭ پاك ، ئەڭ ئىزگۈ ئىنسانىي ئاڭ – پىكىر ، ھېس ۋە ھېسداشلىقىنىڭ مەشئىلى. ئۇ ئوكياندىكى ماياك ، دانكو قولىدىكى يالقۇنلۇق يۈرەكتەك ئىنسان ئەۋلادىنى ئۈمىدلەندۈرۈپ ، ئاگاھلاندۇرۇپ تۇرىدۇ . ئۇنىڭ لەۋھەسى : « سەن ھامان ئىنسان » ! دېگەندىن ئىبارەت . دەرھەقىقەت ، ئىنسان ھامان ئىنسان ، ئۇ ئۈنچە جاۋاھىرلار غارىغا ئىگە بولغىنىدىمۇ ، دۇلدۇل تۇلپارغا مىنگەندىمۇ ، ياپراقسىز يالغۇز دەرەخ تۈۋىدە ھەسرەتلىنىۋاتقىنىدىمۇ ئۆزىنىڭ ئىنسانلىقىنى ئۇنتۇماسلىقى كېرەك . ئۈمىدسىزلىك مۇز دەرياسىغا تەۋەككۈل قىلغان ئادەم « ئىنسان » ئىبارىسىنى تاكى ھاياجانلانغىچە تەكرارلىسا ، ئۈمىد ۋە جاسارەت ساھىلىغا قايتىشى مۇمكىن . ئۇنى كۈتۈۋالىدىغان تۇنجى مەلىكە باشقا نەرسە ئەمەس ، يەنىلا ھېلىقى ئالتۇن چىراغ – تەبەسسۇمدىن ئىبارەت . پىتنە – ئىغۋا كۈلكىلىرى ، قەستۇ – كۈنەملىك ھىجىيىشلىرى ، مۇغەمبەرلىك نېزىقاشلىرىغا كەلگەندە شۇنى ئېيتىش كېرەككى ، ھەقىقىي ئىنسانىي قەدىر – قىممەتنى خارلىغۇچىلارنىڭ ئەڭ ئاخىرقى تاپاۋىتى تارىخنىڭ ئاچچىق مەسخىرىسىدىن باشقا نەرسە ئەمەس . تارىخ ئىنسانىيەتنى يارىتىپ ، تاكامۇللاشتۇرۇپ كەلمەكتە . بۇ ئۇلۇغۋار ئانا بۈركۈت چۈجە ئوغرىلىغۇچىلارنى كەچۈرمەيدۇ . ئىنسانىيەت بەخت – سائادىتىنى ھۆددە ئالغان تارىخ دولقۇنلار يېرىپ ئىلگىرىلەيدۇ . تەبەسسۇم ئۇنىڭ مېلودىيىسى

gulhan

2012-07-23 15:40

مەن بۇ نەسىرنى بەكمۇ ياقتۇراتتىم. كۆپ رەھمەت، تەۋپىق.
ماڭا بەكمۇ تەسىر قىلغان يەنە بىر تەبەسسوم بىلەن باغلىنىشلىق بىر ھىكايەت بار . يادىمدا قىلىشىچە بۇ يەرگە يوللاپ قۇياي.
تەبەسسۈم ھەركىتى
بۇرۇن بىر ئادەم ئۈتۈپتىكەندۇق. ئۇ كۆرگەنلا ئادەمگە ئىللىق كۈلۈپ، سەمىمىلىك بىلەن ئەھۋال سورايدىكەن، خەيرىلىك تىلەكلەرنى تىلەيدىكەن. بىر كۈنى بىر سەپەرداش يولوچى  ئۇنىڭدىن ئەجەبلىنىپسوراپتۇ:
_ سەن دەلتىدەك تۇنمايدىغانلارغىمۇ، ھەتتا بىر قىتىملا كۆرۈشكەنلەرگىمۇ قاراپ كۈلىدىكەنسەن. سىنى باشقىلار نىمە دەپ قالار.
ئۇ كىشى كۈلۈپ كىتىپتۇ_ دە:
_ سەن مىنى چۈشەنمەيسەن دۇستۇم. مەن ئۆز سەمىمى كۈلكەم بىلەن باشقىلارغا مېھىر -مۇھەببەت ئاتا قىلماقچىمەن . بۇ ئارقىلىق دۇنيانى مۇھەببەتكە تولدۇرىمەن ._ دەپتۇ.
ھەمراھى  قاھ-قاھلاپ كۈلۈپ كىتىپتۇ _ دە:
_ سەن نىمە دىگەن ئاخماق، سەن بىر ئادەم قانداقسىگە دۇنيانى مېھىرگە تولدۇرالايسەن؟_ دەپتۇ.
_ مەن كۈندە كۆرۈشكەن ھەر بىر ئادەمگە سەمىيمى كۈلۈمسىرەپ، ئۇنىڭغا خۇشاللىق ئاتا قىلىمەن. مەن سەمىيمى كۈلكەم بىلەن ئۇ ئادەملەرنىڭ قەلبىگە مېھىر _ مۇھەببەت ئۇرۇقىنى تېرىيمەن. ئۇلارمۇ ئۆز ئەتىراپىدىكىلەرگە كۈلۈپ قارايدۇ. بىز مۇشۇنداق ھىساپلىساق بۇ ئۈمرىمدە چۇقۇم بۇ ئارزويىمغا يىتىمەن. چۇنكى مەن كۈلۈمسىرەشتەك بۇ ئادىتىمنى تاكى پەرۋەردىگارنىڭ يىنىغا بارغۇچە داۋاملاشتۇرىمەن.
  مىنىڭ سەمىيمى كۈلكەم بەزى ئۈمۈتسىزلىكتە ياشاۋاتقانلارغا ئۈمۈت ئاتا قىلىشى، كۈلكىنى ئۇنۇتقانلارنىڭ كۈلكىسىنى تىرىلدۈرىشى مۇمكىن. شۇنداقلا مەندىن سەمىيمى تەبەسسوم سوۋغىتى ئالغانلار مۇققەرەر باشقىلارغىمۇ شۇ تەبەسسۇمنى سوۋغا قىلالايدۇ. بۇ مىنىڭ مۇۋاپىقيىتىم. _ دەپتۇ مەمنونلۇق بىلەن.
  ئۇنىڭ بۇ سۆزى ھەمراھىغا بەكمۇ تەسىر قىلىپتۇ-دە ئۇمۇ شۇ چاغدىن باشلاپ ئۇچۇرغان ئادەملەرگە سەمىيمى تەبەسسومىنى سوۋغا قىلىدىغان بوپتۇ.

مەن بۇ ھىكايەتنى ئوقۇپ بولۇپ خېلى كۈنلەرگىچە ئويلىنىپ قالغان ئىدىم . .. شۇ سەۋەپتىنمۇ بۇ مۇنبەرگە كىرگەندە تەبەسسوم قىلغان قىزنىڭ باش سۈرىتىنى تاللىغان ئىدىم.دىمىسىمۇ كۈلۈمسىرەپ تۇرغان ھەرقانداق ئادەمنى كۆرگەندە ياكى رەسىمنى كۆرگەندە ئىختىيارسىز قەلبىڭىزنى ئىللىقلىق قاپلايدۇ.
ئالىم ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىن ئېيتقاندەك <<تەبەسسۇم – ئالىي خەيرخاھلىق ، ئۆزى بىلەن ئۆزگىنىڭ ھېس – تۇيغۇسى ، زوق – ئىپتىخارى ، رىغبەت ۋە ھۆرمىتىنى بىر ئوبرازغا مۇجەسسەم قىلغان.>><<تەبەسسۇم – ئىنسان قەلبىنىڭ سىرتلاشقان نادىر گۈل – چېچىكى ، ئىنسانىي ھېسسىياتنىڭ خۇشبۇي ئىپار -ئەنبىرى . >>

kaqur	2012-07-23 15:45
ھېلىقى بىر تەبەسسۇمى بىلەن ئۆلۈمدىن قۇتۇلۇپ قېلىپ، گۈندىپاي تۈرمىدىن قاچۇرىۋېتىدىغان بىر ھېكايەتمۇ بار ئىدى راست....

ozqan	2012-07-29 01:43
يوللانمىلىڭلارغا رەخمەت . تەبەسسۇم ھەممىمىزگە ھەرقاچان ھەمراھ بولسۇن ...

گۈلزىبا	2012-07-29 12:10
ژانىرىنى <<نەسىرى شىئېر >>دەمدۇق ،<< لىرىك نەسىر>>مۇ ؟مەن لىرىك نەسىر دېسەم خىزمەتدىشىم نەسىرى شىئېر دەيدۇ .

tawpek	2012-08-10 23:54
لىرىك نەسىردۇ، شىئىرى تىل ئۇنچىلا ئەمەسقۇ بۇنىڭدا. #;2kN & V2Z^W^ بۇ دەرىسنى ئۆتسەم ئۆزۆمنىڭلا سۆزلەپ چۈشەندۈرگۈم كىپ كىتىدۇ. nQw, /Lk 4YMUkwh Ze`ms96j{ تەبەسسۇم دۇنياۋى ئورتاق تىل.

گۈلنىھال

2014-02-23 15:04

tawpek:لىرىك نەسىردۇ، شىئىرى تىل ئۇنچىلا ئەمەسقۇ بۇنىڭدا.بۇ دەرىسنى ئۆتسەم ئۆزۆمنىڭلا سۆزلەپ چۈشەندۈرگۈم كىپ كىتىدۇ. [ئىپادە] ....... (2012-08-10 23:54)

‏تاسلا قاپتىمەن جۇمۇ ، ئاختۇرمايلا ئۇرۇپ يوللىغىلى .
‏باركەن ئەمەسمۇ !
‏رەھمەت .