ئۇيغۇرچە ئىملا تەكشۈرگۈچ، يېزىق ئايلاندۇر.....

بۇ ئايلاندۇرغۇچتىن پايدىلىنىپ ئايلاندۇرۇپ باققان ئەسەرلەر                                                                                       glkH??S  
Ana til

             Qutluq haji shewqiy 

     

Ana til bilgen kishining izzitin qilghum kilur,

Ana tilni aghzidin altun bérip alghum kélur.

 

Shu ana til bolsa ger amrikiyu afriqida,

Serp étip minglarche tilla anda men barghum kélur.

 

Ey ana til bizge sen qalghan ulughlardin nishan,

Sen bilen rohi ziminda iptixarlanghum kélur.

 

 

 

Ana tilim – dana tilim

Xizmet abdullin

Ulugh anining yürek sözini, Z Y5 Pf 1  
Anglidim deslep ana tilimdin. "`4M4`'  
Kördüm es kirip hayat közini, Jp_ :.4  
Méni chong qilghan dana tilimdin.

Oqudum menmu «a», «b»din bashlap, LY#V)f  
Ilim temini tétip bilimdin. }D3hP|.X  
Ömür yükini aldim hapashlap. Sw?EF8}[  
Rehmet ana til, rehmet dilimdin !

Ana tilimning mungluq elliyi, ta'wX  
Tewritip méni böshükte yattim. S0LaQ<9.  
At yatsa élip gholning télini, ~0}d=d5g  
Képinek qoghlap seylitip kettim.

Jahanda tengkesh kéler uninggha, i.KRw6  
Artuq til barmu qedirde shunche. ~8-xj6^  
Chünki shu tilda ana wetenge, @Q&k6.{4Z  
Muhebbitimdin tizimen ünche.

 

Ana tilim

 

  Resol hemzetof (daghistan awar sha'iri)

 

Meyli herkim zoq alsun qaysi tilda,

Méning öz tilimgha jénim ming pida.

Eger yoqalsa ete shu ana tilim,

Bügünla bolaymen jénimdin juda.

 

     Meyli qashshaq bolsun,meyli bi heshem,

     Ana tilim men üchün eziz– söyümlük.

     Jahan munbiridin yangrimisa hem,

     Ana tilim men üchün muqeddes– büyük!

 

Jan tilim _ anamning tili

( Muxemmes )

 

Apturi: yüsüpjan sabir otyaq

 

Anam dep til chiqqan anamning tili , /xBO;'rR  
Dilimgha ornighan uyghurning tili , FMWM:  
Anam dep, dadam dep ötimen hili , _?eT[!oO8  
Ötmüshtin hazirgha milletning tili , ,pVe@d'  
Hazirmu jan tilim _ anamning tili .

 

Kurminglap mena bar tilning ichide , ,"YTG*ky  
Ana til muqeddes elning ichide , EW+QVu@  
Joylisem ah, shu til yene kichide , VssW
tL  
Yürekning eng chungqur baghri ichide , Dz8aJ6g  
Uyghurning tili hem dadamning tili .

 

Til bilish ulugh ish, ögen uyghurum, %7?Z|'\  
Ana til bilmisem ghuwa oylurum , Nx E=^ v  
Isingde bolsunki sanga dep qoydum , dfZ`M^NU  
Likinze nadandin esla men toydum , oa`7ClzD  
Ana til kelgüsi balamning tili .

 

Til asas , til mena , unutma bala , s=556  
Anangning tili u ögenme chala , rd)W+W9  
Sen elge ewladqa kelgusi dada , Q{yjIy/b  
Ger bolsang sawatsiz bolisen chala , Sl@Ucc31  
Til bilish shereplik, anamning tili .

 

Öz tilni bilmigen nadanning ishi , QZ*gR#K]Sz  
Ögensun zen qoyup erkek hem chishi , cS Qb3}a\  
Saqlisun göher u- qiri hem yéshi , e^$JGh2  
Bu tilsiz ong bolmas hem körgen chushi , c5:X$k\  
Chunki u singlimning , akamning tili .

 

Ana til halaldur yigen nénimdin , 14 (sp  
Kemsitseng jan chiqar eziz ténimdin , vhcp[=e :  
Sözleydu bir ömür hayat tilimdin , d[ XMQX  
Ana dep ötidu hilihem tilimdin , 3rj Kwh7  
Chunki u anamning , awamning tili .

 

Ana tilim -jan tilim

 

Yasinjan toxniyaz toghraq

 

Ana tilm-jan tilim,

Tillar shahi xan tilim.

Changqap ketken dil üchün,

Til ozuqi nan tilim.

 

Ana tilim-jan tilim,

Sen bolghachqa bar bilim.

Himmitingdin güllengen,

Ana yurtum bu élim.

                                      

Ana til

 

Perhat tursun

 

Bir dostumning yawrupagha makanlashqinigha xéli yillar boldi r4 
Uzaqi yil jiger rakida yat sheherde közini yumdi '$?!>HN4  
Ayali yawrupaliq -3guuT3x\  
Ballirimu shu yerde ösken x":o*(rSQ  
Köz yumush aldidiki birdinbir arzusi 4 Tw~4b  
Ana til – uyghur tilida wédalishish iken ;{q*  
Epsus, héchkim chiqmighan iken. i^V(LGQF  
Shunga u ayaligha deptu : Kf*Dy:e  
Men tughulup anglighan tunji til uyghur che idi Dad$_%  
Yighlisam ata – anam uyghur tilida bezleyti 4+s6cQ]S`  
Söyetti, silayti 75lh07  
Apam uyghur tilida elley éytatti :dAd5v2f  
Elley tatliq uxlitatti, anglimay uxlimaytim 7t:tS7{}  
Kéchiche köz yummaytim, qara bésishtin qorqattim !hhL",  
Tunji bolup uyghur tilida söygüni tuydum [!-gb+L  
Tunji bolup uyghur tilida güzellikni sezdim va'F '|  
Tunji bolup uyghur tilida erkinlik ishittim (rkg0  
Tunji bolup uyghur tilida eqilge érishtim RbXR/Rd  
Gep qilishni ügendim Bhd)# P  
Tunji bolup uyghur tilida bildürdüm manga lazimni AXW.`~ 4  
Tunji bolup uyghur tilida ayan qildim aghriq – zarimni J-5>+E,nZ  
Tunji bolup uyghur tilida köz – köz qildim shatliqlirimni  p;w&}l{{  
Tunji bolup uyghur tilida bayan qildim muhebbitimni _9 ]:0bDUo  
Uyghur tilida qurup chiqtim pütün rohiy dunyarimni ]VRa4ZB{u  
Bu tilsiz bu dunyaning körisiz gumranini 7v ZD  
Gösh tinim bashqilarchün tejribixanigha aylinar G`Nw]_ Z _  
Kallam zérikishlik girammatika kitabi we lughetke aylinar &*=!B9OBI  
Xuddi birsi méning éghizimda gep qiliwatqandek AafS6]y  
Chünki men uzun yillar kéyin $3^M-w  
Ana yurttin ayrilip bu dunyani andin bildim d:(Ex^^  
Yene nurghunlighan özge millet we tillar bar Q)DEcx-|,  
Til üginish jeryani hemishe ayrilish azabigha chirmishiwalidu ez,.-@O  
Ikkinchi tilning ögeylikidin qutulghili zadi bolmaydu u7L?9  
Men peqet mewjutmen ana tilimda )@NFV*@I  
Birdinbir ziminimdur, yol yoq ishghalgha 2/&=:,"t,B  
Erkinmen men peqet ana tilimda ^k=<+*9  
Birdinbir chüshümdur, yol yoq buzushqa.

 

2005 – Yili 11- ayning 29 – küni ( seyshenbe) béyjing

 

Ana tilgha sejde qilimen

 

Makanim munbiridin abdul ehet

 

Képinektek pildirlap yürüp,
1 
Bir dunyani purap yürimen .

Özümdiki enene qéni?

Bashqilarni dorap yürimen.

Shatutini dorighum kelmes,

Set qaghidek qaqildighim bar.

Kök térekni baghashlap turup,

Ana til dep waqirighum  bar!

Bu hesritim özümge ayan,

Jimjitliqim ténimge mehkum ,

Ghazan chüshken peslimge qarap ,

Teqdirimge qilimen höküm.

Loghitimni aq rengde yazdim,

Herplirim qisqiken esli.

Ming yil burun yutken rohlirim,

Nadanliqning ishqiken esli.

Esli shundaq yashap keptimen,

Qarangghuni qiptimen  chiraq.

Sayemgila  sözlep keptimen,

Tonimastin qoshnamni biraq.

Buwam kiygen qoraq juwining,

Yanchuqida heripim qaldi,

Éx, perwishke ajiz kép qaldim,

Emdi qandaq sheripim qaldi?

Kala bolop mörigum bartti,

Arghamchini sörigum bartti.

Qiysiyip qalghan ‹ a › herpimni,

Jénim bilen yöligum bartti.

Tilsiz bolsang dilingda sözle,

Zikri qilsang jéning chiqmaydu.

Bir chirayliq exlaqing tursa ,

Héchkim tilinggha tiken tiqmaydu.

Uluq anang  uzatsa séni,

Jenggahlarda aldinqi sepke.

Ghorur bilen pexrilenmemsen?

Ana tilda  qilinsang depne.

Aptap bolsa yashimaq asan,

Töt kochini yaqilap qalimiz.

Ewlatlargha mesul bolmisaq,

Yüzni qandaq saqlap  qalimiz?

Perwanidek mesul bolayli,

Sheperengdek qarangghuni söy.

Ghem basqanda quchaqlaydighan ,

Tiling esli méhri illiq öy.

Tökilidu beriket digen,

Ana tilda yerni tilghisang !

Her kim mungluq naxsha dimemdu?

Ana tilda öksüp yighlisang !?

Ana tilgha sejde qilimen,

U menggülük uluq ibadet.

Bir ademning kimliki nime?

Weten, millet, tildin ibaret!

 

      2012. 01. 27. Kech  sa'et 12 de yézildi.

 

Sehrayi kölbem :  ghulja _______ toqquztara

 

 

Ana tilim

 

Merhum abdulhemid yüsüp hajimning

”Weten mining qelbimde“ témisidiki shé'ir diklamatsiye yighinida yashlargha atap oqulghan nezme

 

Ey tilim-uyghur tili, sen ana til elning tili, T+Z[&|  
Sen büyük til, sen yétük til, barche tillar serxili. NUV">i.(  
Sen güzel til, sen süzük til, sen huzurum, tatliqim, tvI 
Sen yuwash til hem asan til sende nusret, shadliqim.

Ewwili ”ingnge“de singding jangha, dilni lal qilip, os/h~,=  
Keynidin bulbulgha oxshatting zuwanni bal qilip. sFpg  
Sende chiqti pushti uyghurning tili uyghurchilap, 8^UF0>`'  
Sen bilen tarqaldi uyghur lewzidin xushbuy gulab.

Sende hazirlandi, ”millet“ shertning bir maddisi, L7rgkxI7k*  
Sen bilen bix sürdi ”millet“ shaxlirining qaldisi. /vSG mW-*  
Milliyet mewjut ”yaran“ milliting yoq bolmisa, w}3N!jNDv  
Nede u milli sherep, izzet tiling ”toq“ bolmisa.

Til digen ejdad bilen ewladni baghlar, rishte bil, 'nTlCYT  
Rishte chingliqta toqulghay ne isil uz (chirayliq)keshte bil. eFiG:LS7  
Ana til-milli tiling bolghachqa uyghurluq séning, rfwJLl/  
Ana til birle jahan ichre yüzüng nurluq séning.

Ana til-til ghelibiside qiliptu bay bilsem méni, 05wkUo:9  
Erebi, parsi hem ögendim, orduche, xenzuchini. 4S26TgY  
Ey yaran! Men ”haji“ liqta qaysi yurtni kezmidim, NY.Cr.}  
Ana til- uyghur tilidek temde balni sezmidim.

Jan yashardi oz zuwanim birle bir soz anglisam, c(Dp`f,  
Qaldi heyran heq shu tilda oz ilimni danglisam. K#OL/2^ 5  
Chünki bu til qangha singgen etiwa til-yurt tili, ]9YA~n\  
Ushbu tilda putti dastan sha'irlirim-yurt bulbuli.

Ushbu tilda yazdi ellame-edibler köp zaman, p"0#G&-  
Ushbu tilda qaldi mewjut xas yüsüp, mehmut haman… 9`f@"%h  
Ushbu tilni sepke tizsaq nechche persengler qatar, J1w[gf]J  
Birsi uyghur, birsi ozbek hem qazaq, qirghiz, tatar.

Tilgha el heghda, uning wayi qelemkesh tilkidin, ]aPf-O*  
Öchmisun bu til ili, turpanu, qeshqer, ilchidin. xT>9ZZcE  
Dewrimiz berdi hoquqni, til sapliqni saqla dep, (2b${Q@V  
Til-yeziq erki séning ilkingde burchni aqla dep.

Ey zamanim yashliri ejringde perwish tapsa til, aU6l>G`w  
Shir nawa'idek chüshüp beygige yengse, chapsa til. 'w,gYW  
Kim xushal bolmaydu, ruhlar shad bügün hem ete shad, Ey7zb#/ 
Ana til-bayliq! Uni qoghda, bu yolda tohpe qat.

 

Uyghur tili

Abduréhim zunun

  +2iD9X{$MX  
 Bil shuni, uyghur üchün pütmes göher uyghur tili, +q pW"0[  
Menggü patmas zer quyash, nurluq qemer uyghur tili, =0?5hxMd  
Bipayan til kökide, cholpan, uker uyghur tili, *+*W# de.  
Menilerge bay, térendur shuqeder uyghur tili, S* 
Boldi tarixtin béri bizge peder uyghur tili.

Ana til her dem qowm-millet üchün roh tüwrüki, =6U5^+|d  
Ana til pen-meripet almashturushning köwrüki, Y$>NsgQn6  
Ana til chongu kichikning yüriki, tagh-yöliki, D9TjjA|zS  
Ana til wasite-qoral alaqide, qelb eyniki, I8! .n  
Bizni quchturghan jimi ishta zeper uyghur tili.

Penge ashiq-biqarar qildi méni dilber tilim, J&j5@  
Tartti rayimni özige herqachan ember tilim, Ub\^3f  
Elge dil rishtimni chatti bal-shéker, kewser tilim, pnuo;rs  
Boldi el düshmenlirige tigh-teber, neshter tilim, z00X ?F  
Hemmimizni qildi da'im behriwer uyghur tili.

«A» bilen kirdi éghizgha, til-zuwangha menggü tem, q6pHL  
Qildi til aqil, nadanlargha bérip idraku pem, ?#GTD?3d  
Til chéchilghanni yighip qildi haman bir yerge jem, WyOav6/*K^  
Til bimar, ajiz-oruqqa em- dawa, achlargha yem, 5/Qu5/  
Xasiyetlik tiltumar, qalqan

o]oiJvOr  

ھەتتا گوگگىل تور تەرجىمانىدىمۇ باركەن مانا ئۇ يېزىق... a$l/N{<.  
كەچۈر كۆپ يىلدىن بېرى بىر مەسىلىنى قايمۇقتۇرۇپلا يۈرۈپتىكەندە ئەسلى...