| abdumijit |
2011-03-27 22:58 |
ئەدەبىياتتەك ياخشى دەرس بارمۇ؟
rئەدەبىياتتەك ياخشى دەرس بارمۇ؟ 6~:+:;
جىياڭشى ئۆلكىسى نەنفىڭ ناھىيىسى فۇفاڭ ئوتتۇرا مەكتەپتىن :خواڭ شىڭفۇ A5+5J_)*
7%op zdS#
ئەدەبىيات دەرىسىنى قانداق قىلغاندا ياخشى ئۆتكىلى بولىدۇ؟مانا بۇ تولا ئاڭلاپ يادا بوپ كەتكەن، قىلچە يىڭىلىق تۇيۇلمايدىغان بىر سۇئال. مەن دەرس مۇنبىرىگە چىققان ئەشۇ كۈندىن تارتىپ، دەل مۇشۇ سۇئال ئۈستىدە ئويلاندىم، ئىزدەندىم.كۆپ يىللىق ئىزدىنىش ۋە ئەمەلىيەت ئارقىلىق، مەن بۇ سىرلىق سۇئال ھەققىدە خىلى كۆپ بىلىمگە ئىگە بوپ قالدىم، تۆۋەندە بۇ ھەقتىكى قاراشلىرىمنى كۆپچىلىك بىلەن ئورتاقلاشماقچىمەن .قىممەتلىك پىكىر تەكلىپ بىرىشىڭلارنى قارشى ئالىمەن. ^hysC c
مىنىڭچە ئەدەبىيات دەرىسىنى ياخشى ئۆتۈش: AI R{s7N
1.ئوقۇتقۇچىنىڭ يۇقىرى ساپاسىغا باغلىق. z1}1*F"
قايسىدۇربىر دانىشمەن:«ئوقۇتقۇچىلارنىڭ رولىغا مەڭگۈ سەل قاراشقا بولمايدۇ»دەپ ئوقۇتقۇچىلارغا ناھايتى توغرا باھا بەرگەن.ئەمما يىڭىلىق كۆپرەك تەكىتلىنىۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە ئوقۇتقۇچىلارنىڭ رولىغا بارغانسىرى سەل قارىلىۋاتىدۇ.مېنىڭچە بولغاندا ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئوقۇتۇشتىكى رولىغا سەل قاراش تازا ئاقىلانىلىك ئەمەس.نىمىلا دېگەنبىلەن ئوقۇتقۇچى دەرىسنىڭ باش رىژىسۇرىغا ئوخشايدۇ.دەرىسنى قانداق ئۆتۈشنى ئوقۇتقۇچى بەلگىلەيدۇ.كۆرۈنۈپ تۇرۇپتىكى ئوقۇتقۇچى يەنىلا ئاساسى ئورۇندا تۇرىدۇ.ۋاڭ سۇڭدەن مۇئەللىم ئۆز ۋاقتىدا «پەقەت بىرلا يەرشارى بار» دېگەن دەرىسنى ياخشى ئۆتۈش ئۈچۈن قايتا-قايتا ئۈچ قىتىم دەرس تەييارلىغان.ھەر قىتىمدا خىلى چوڭ ئۆزگىرىش ۋە ئىلگىرلەش بولغان.ۋاڭ مۇئەللىم ئەنە شۇنداق مەسئۇلىيەتچان بولغاچقا، ھازىرغىچە ھەر قىتىملىق دەرىسنى ناھايتى ئەستايىدىل تەييارلايدۇ.شۇڭلاشقىمۇ ئۇ دەرىسنى ناھايتى تەمكىن،ئىچىلىپ، يىيىلىپ سۆزلەيدۇ.ئاڭلىغۇچىلارمۇ ئۇنىڭ دەرىسىدىن رازى بولىدۇ.
`;}H%
مەيلى مەزكۇر ماقالىنى ئوقۇپ چۈشىنىشتە بولسۇن، مەيلى ئوقۇتۇش لاھىيەسىدە، ياكى دەرىسخانىدىكى رولنى جارى قىلدۇرۇشتا،،ۋەياكى دەرىستىن كىيىنكى ئويلىنشتا بولسۇن، ساپاسى ئوخشاش بولمىغان ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئىپادىسىمۇ ئوخشاش بولمايدۇ. ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىللىرىنىڭ ساپاسى ئەدەبىيات دەرىسىنىڭ ئۈنىمىنى بەلگىلەيدۇ، ئۈنۈمنىڭ يۇقىرى تۆۋەن بولۇشى ، ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىللىرىنىڭ ئۆزلۈكسىز ئۆگىنىشى، ئەمەلىيەتتىن ئۆتكۆزىشى، ساپاسىنى يۇقىرى كۆتۈرىشىگە باغلىق. پەقەت موشۇ شەرىتلەرگە تولۇق ئەمەل قىلغاندىلا ئاندىن ئەدەبىيات دەرىسىنى ياخشى ئۆتۈشتىن ئۈمۈد كۈتكىلى بولىدۇ. uwId
2.ماتىرىيالنى ئەتراپلىق ۋە يىڭىچە ئۇسسۇلدا تەپەككۇر قىلىپ چۈشۈنىشىكە باغلىق. Y@ObwKcG
داڭلىق ئوقۇتقۇچىلارنىڭ دەرىسخانىنى جانلاندۇرالىشىدىكى سەۋەپ، دەل ئۇلارنىڭ ماتىرىيالنى چوڭقۇر ۋە يىڭىچە ئۇسسۇلدا چۈشۈنەلىگەنلىكىدىندۇر. en nR@pg
باشلانغۇچ مەكتەپنىڭ تەتقىقات كەسپى گۇۋاھنامىسىگە ئىگە ئالىي دەرىجىلىك ئوقۇتقۇچىسى سۈن شواڭجىن مۇئەللىم، «لىبەيگە يىقىنلىشىش» دېگەن دەرىسنى ياخشى ئۆتۈش ئۈچۈن، لىبەيگە قارىتا:«لىبەي دېگەن ئەدەپسىز»، «لىبەي دېگەن ئەدەپلىك»، «لىبەي دېگەن شەيتان»، «لىبەي دېگەن پەرىشتە» دېگەنگە ئوخشاش خىلمۇخىل نوقتىدىن تەتقىق قىلىپ، ئۇنى چۈشەنگەن.بۇنىڭ بىلەن لىبەي ئۇنىڭ قەلبىدە چوڭقۇر ئورۇن ئالغان.ئەجىبا، سىز ئۇنىڭ«لىبەيگە يىقىنلىشىش» دېگەن دەرىسىنىڭ شۇنداق جانلىق، شۇنداق قىزغىن كەيپىياتتا ئۆتۈلگەنلىكىنى، ئۇنىڭ لىبەي ۋە ئۇنىڭ شىئىرلىرىغا بولغان كۆپ تەرەپلىمىلىك چۈشۈنىشى بىلەن بىۋاستە مۇناسىۋەتلىك ئەمەس دېيەلەمسىز؟ $(XgKq&xWZ
كۆرىۋىلىشقا بولىدۇكى: ئەدەبىيات دەرىسىنىڭ سۈپىتى، يۇقىرى سۈپەتلىك ماتىرىياللاردىن ئايرىلالمايدۇ. u8^ Y,LN
مەن بەزى ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ دەرىسىنى ئاڭلاپ باققان، كۆپىنچە ھاللاردا، ئۇلارنىڭ ئوخشاش بىر تىكىستكە بولغان كۆزقارىشى تامامەن ئوخشاش، بۇنداق بولۇشنىڭ سەۋەبى نىمە؟ Az xL%,_
مىنىڭچە بۇنىڭ سەۋەبى ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ مەلۇم بىر تىكىستكە قارىتا ئۆزىنىڭ مۇستەقىل كۆز قارىشىنىڭ بولماسلىقىدىندۇر.شۇڭا ئۇلار پايدىلىنىش ماتىرىياللىرىنىڭ مەزمۇنلىرىنى ئاۋۋال ئۆزىنىڭ كاللىسىغا قاچىلىۋىلىپ ئاندىن دەرىسخانىدا پەقەت ئۆزىنىڭ كاللىسىغا قاچىلىۋالغان مەزمۇنلارنى ئوقۇغۇچىلارنىڭ كاللىسىغا يۆتكەش بىلەنلا شۇغۇللىنىدۇ.شۇڭىمۇ بۇنداق دەرىسلەردىن تۇرمۇشنىڭ پەيزىنى، ھاياتنىڭ لەززىتىنى ھىس قىلغىلى بولمايدۇ. -E}>h[;qZ
شۇڭلاشقا بارلىق ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىلىرى مەزكۇر ماقالىنىڭ مەزمۇنىنى ياخشى چۈشۈنىۋىلىشى كېرەك.ئۇنداق بولمايدىكەن، ئۇلار،مەڭگۈ باشقىلار چايناپ تاشلىۋەتكەن نەرسىلەرنى يەنە چايناپلا يۈرىۋىرىدۇ.پەقەت مەزكۇر ماقالىنىڭ مەزمۇنىنى چوڭقۇر ۋە ئەتراپلىق چۈشۈنەلىگەن ئوقۇتقۇچىلارلا، دەرىسخانىدا ھۇدۇقماي، بىمالال، تەبىئىي سۆزلىيەلەيدۇ. /%5_~Jkr,
3.دەرىسخانىدىكى «ئۈچ تۇيغۇ»بىلەن مۇناسىۋەتلىك. =?HzNA$yh
بىر سائەتلىك ئۇتۇقلۇق ئەدەبىيات دەرىسى، زادى قايسى مەزمۇنلارنى ئۆزئىچىگە ئېلىشى كېرەك.مېنىڭچە بۇنىڭ ئۈچۈن ۋاڭ سۇڭدەن مۇئەللىم تەكىتلەيدىغان «ئۈچ تۇيغۇ» نى تىلغا ئالساقلا كۇپايە.ئۇنداقتا ئۇ «ئۈچ تۇيغۇ» قايسى؟ F. }l(KuJ
بىرىنچى، ئەدەبىيات تۇيغۇسى، ئىككىنچى،ئەدەپ-قائىدەتۇيغۇسى، ئۈچىنىچى، قەدىمىي كىتاپلار تۇيغۇسى. G l_\Vy
ئۇنداقتا ئەدەبىيات تۇيغۇسى دېگەن نېمە؟ ;*W=c
ئەدەبىيات تۇيغۇسى دېگىنىمىز، پاساھەتلىك سۆز جۈملىلەرنىڭ ئىشلىتىلىشى بولۇپ، ئۇنىڭ كونكىرىت ئىپادىسى، ھىسىياتلىق دېكلاماتسىيە قىلىش، تىۋىش چىقارماي ئوقۇپ ئۇنىڭ مەزمۇنىدىن ھوزۇرلىنىشتا كۆرىلىدۇ.مانا بۇ مەزكۇر ماقالىنىڭ ئەڭ مۇھىم قىسمى، شۇنداقلا ئەنئەنىۋى ئوقۇتۇشنىڭ جەۋھىرىدۇر. 8 ~.iu
Fp
ئەدەپ-قائىدە تۇيغۇسى دېگەنچۇ؟ ۋاڭ سۇڭدەن مۇئەللىمنىڭ قارىشىچە ئەدەپ-قائىدە تۇيغۇسى بىرىنچىدىن ئوقۇغۇچىلارنىڭ قىزىقىشىنى قوزغاش، ئىككىنچىدىن ئوقۇغۇچىلاردا ھىسىيات ۋە قىممەت قاراش تۇرغۇزۇش، ئۈچىنچىدىن ئادەمنى ئاساس قىلىش،كىشىلىك مۇناسىۋەتنىڭ ئىللىقلىقىنى ھىس قىلدۇرۇش، ئوقۇغۇچىلارنىڭ كىشىلىك قىممەت قارىشىغا ھۆرمەت قىلىش، ئوقۇغۇچىلارنىڭ تەلىپىنى چۈشىنىش، ئوقۇغۇچىلارنىڭ خاسلىقىغا ھۆرمەت قىلىش بولۇپ ماھىيەتتە بۇ ئوقۇغۇچىلارغا ھۆرمەت قىلغانلىقنىڭ ئىپادىسىدۇر، ئەدەبىيات دەرىسى ئاللىقاچان قۇرغاقلىشىپ ، قاتماللىشىپ كەتكەن بولغاچقا، يۇقىرقى نوقتىلارنى ئەدەبىيات دەرىسى ئورۇندىيالمايدۇ شۇ سەۋەپتىن ئوقۇغۇچىلارمۇ ئەدەبىيات دەرىسىگە قىزىقمايدۇ. s fyBw
قەدىمىي كىتاپلار تۇيغۇسى دېگەنچۇ؟ بۇ دېگىنىمىز ھازىرقى مەزمۇنلار بىلەن قەدىمىي كىتاپلاردىكى مەزمۇنلارنى سىلىشتۇرۇپ ئوقۇغۇچىلارنى تەپەككۇر قىلىشقا يىتەكلەپ، ئوقۇغۇچىلارنىڭ دەرىسلىك مەزمۇنلىرىنى تىخىمۇ ياخشى چۈشۈنىۋىلىشىغا ئىمكانىيەت يارىتىپ بېرىش دېگەنلىكتۇر. ud yAP>
ۋاڭ مۇئەللىم ئەدەبىيات دەرىسىنى ، ئەدەبىيات دەرىسىنىڭ ئالاھىدىلىكىگە بىرلەشتۈرۈپ ناھايتى ئوبرازلىق ھالدا ئۆلچەملىك چۈشەندۈرۈپ بەردى.ۋاڭ مۇئەللىم تەكىتلىگەن «ئۈچ تۇيغۇ»نى بىز پەقەت ئەدەبىيات دەرىسىدىلا ھىس قىلالايمىز،قاراڭلا، ئەدەبىيات دەرىسى مانا موشۇنداق ياخشى تۇرسا كىممۇ يەنە ئەدەبىيات دەرىسىدىن ياخشىراق بىر دەرس بار دېيەلىسۇن؟ =Na/3\^WP
مەركىزى مائارىپ نەشىرىيات تورىدىن >~h># {&
تەرجىمە قىلغۇچى: تەنھا بۈركۈت Zy HIMo|
|
|