查看完整版本: [-- ئورتاقلىشايلى ... --]

تەۋپىق مۇنبىرى -> ئوقوتوش ۋە ئىزدىنىش -> ئورتاقلىشايلى ... [打印本页] 登录 -> 注册 -> 回复主题 -> 发表主题

ozqan 2011-03-09 17:47

ئورتاقلىشايلى ...

  ئۇيغۇر تىلىدىكى بەزى مەسىلىلەردە ئورتاق  تونۇشقا كېلىشىمىز  تولىمۇ زۆرۈركەن .     كەسپداشلار بىلەن ئورتاقلىشىش زۆرۈر  بولغان بەزى  مەسىلىلەرنى يوللاپ بىردەك تونۇشقا كېلىپ باقساق : 5|Uub ,  
   g`6S*&8I  
1.    جۈپ سۆزلەر ھەققىدىكى بەزى پىكىرلەر : Adh CC13B  
مەسىلەن :  « < دەبدەبىلىك شۇئار-چاقىرىقلاردىن   ئەمەلگە ئاشۇرۇلغان بىر ھەركەت ئەۋزەل . >  دېگەن جۈملىدە بىر جۈپ مەنىداش  سۆز بار ،      جۈملىدىكى سۆزلەر ھەم تەڭداش باغلىنىشتا  ھەم بېقىنىدىلىق باغلىنىشتا  باغلىنىپ كەلگەن . »  دېگەن  ھۆكۈم  توغرىمۇ؟ #RcmO **  
6*%lnd+_  
2.   «  ئىگىسى  يوشۇرۇن كەلگەن جۈملە تولۇقسىز جۈملىگە تەۋە »  دېگەن ھۆكۈم  توغرىمۇ ؟ 0xsvxH"*  
IMBqy-q  
k,H4<")H  
nV'B!q  
  (  كېيىن  يەنە  يوللايمەن )

koksangun 2011-03-09 19:45
1.    جۈپ سۆزلەر ھەققىدىكى بەزى پىكىرلەر : A1i -Q G/6  
مەسىلەن :  « < دەبدەبىلىك شۇئار-چاقىرىقلاردىن   ئەمەلگە ئاشۇرۇلغان بىر ھەرىكەت ئەۋزەل . >  دېگەن جۈملىدە بىر جۈپ مەنىداش  سۆز بار ،      جۈملىدىكى سۆزلەر ھەم تەڭداش باغلىنىشتا  ھەم بېقىنىدىلىق باغلىنىشتا  باغلىنىپ كەلگەن . »  دېگەن  ھۆكۈم  توغرىمۇ؟ Yd]f}5F  
مېنىڭچە ، بۇ ھۆكۈم خاتا . «شۇئار - چاقىرىق » سىنتاكسىسلىق ئۇسۇل بىلەن ياسالغان سۆز ، يەنى جۈپ سۆز . جۈپ سۆزلەرنىڭ بىر نەچچە خىل ياسىلىش ئۇسۇلى بار : 1. مەنىلىرى يىقىن سۆزلەرنىڭ قاتارلىشىپ كېلىشىدىن ياسىلىدۇ ، مەسىلەن : «ئىلىم - پەن » ، « شۇئار - چاقىرىق » ... 2. مەنىلىرى قارىمۇ قارشى سۆزلەردىن تۈزۈلىدۇ ، مەسىلەن : «ھەق - ناھەق » ، « دوست - دۈشمەن »... 3. بىرى مەنىلىك ، بىرى مەنىسىز سۆزلەردىن تۈزۈلىدۇ ، مەسىلەن : « ساز - پاز »... بۇ يەردىكى «شۇئار - چاقىرىق » مەنىلىرى يىقىن كېلىدىغان سۆزلەردىن ياسالغان جۈپ سۆز بولۇپ ، بىر كېڭەيگەن مەنىنى ئىپادىلەپ كەلگەن .شۇڭا ، ئۇنى بىر جۈپ مەنىداش سۆز دەپ قارىمايمىز . j&8U:Q,  
   يۇقىرىقى جۈملىدە تەڭداش باغلىنىشتا كەلگەن سۆز يوق ، « شۇئار - چاقىرىق » جۈپ سۆز بولۇپ ، تەڭداش باغلىنىشتىكى بىرىكمىلەر قاتارىدا تەھلىل قىلىنمايدۇ .چۈنكى ، جۈپ سۆزلەر سۆز بىرىكمىسى سۈپىتىدە تەھلىل قىلىنمايدۇ ، ئەمما ، تەڭداش باغلىنىشتىكى ۋە بېقىندى باغلىنىشتىكى سۆزلەر سۆز بىرىكمىسى سۈپىتىدە تەھلىل قىلىنىدۇ. پارچىدىكى سۆزلەر بېقىندىلىق باغلىنىشتا باغلىنىپ كەلگەن .بۇ يەردە پەقەت چىرمىشىش مۇناسىۋىتىدىكى سۆز بىرىكمىسى يوق .

koksangun 2011-03-09 19:59
2.   «  ئىگىسى  يوشۇرۇن كەلگەن جۈملە تولۇقسىز جۈملىگە تەۋە »  دېگەن ھۆكۈم  توغرىمۇ ؟ 2 !{P<   
مېنىڭچە ، بۇ ھۆكۈم خاتا . تولۇقسىز جۈملە ئالاھىدە تىل شارائىتىدىلا ئىشلىتىلىدۇ ، مەسىلەن ، دېئالوگلاردا ، ياكى بەدىئىي تەسۋىرلەردە .ئالاھىدە تىل شارائىتىدىن ئايرىلغان تولۇقسىز جۈملىلەردىن ئاياغلاشقان ئوي - پىكىرنى بىلگىلى بولمايدۇ . K?P.1H`  
ئەمما ، ئىگىسى يۇشۇرۇن جۈملىلەرنىڭ مۇناسىۋەتلىك بۆلەكلىرى ئېيتىلىدۇ . جۈملە مەزمۇنىغا مۇناسىۋەتلىك بۆلەكلىرى تولۇق ئېيتىلغان بولسا ، ئۇنىڭ ئىگىسى يۇشۇرۇن كەلگەن ھالەتتىمۇ ئۇنى تولۇقسىز جۈملە دېيىشكە بولمايدۇ ...

tawpek 2011-03-09 20:40
دەبدەبىلىك شۇئار-چاقىرىقلاردىن   ئەمەلگە ئاشۇرۇلغان بىر ھەركەت ئەۋزەل . N$pO] p  
eQzTb 91  
IhUuL0  
ئەگەر شۇئار بىلەن چاقىرىق ئوتورسىغا سىزىقچە تارىتماي پەش قويولغان بولسا ، تەڭداش باغلىنىشتا كەلگەن سۆز بولاتتى شۇنداقمۇ؟ ;0 @"1`  
2_UH,n  
ئۇچاغدا بىرىنجى شەرىت توغرا بولاتتى.

xadhumar 2011-03-09 21:59
ئەگەر  ئارىسىغا پەش قويۇلسا  ،تەڭداش باغلىنىش  شەكىللىنىدىكەن . بىراق  جۈپ سۆزلەرنىڭ  ئارىسىغا چوقۇم  سىزىقچە قويۇلىدۇ.  

nazperwer 2011-03-09 22:35
2-ھۆكۈم ئېنىقلا خاتا.تولۇقسىز ئاددى جۈملىنىڭ مۇناسىۋەتلىك بۆلەكلرى يەنى ئىگىسى ئېيتىلمىسىمۇ ،كونكىرىت تىل شارائىتىدا يەنىلا ئىگىسىنىڭ كىم ياكى نېمە ئىكەنلىكىنى بىلگىلى بولىدۇ.

tawpek 2011-03-09 22:41
ئوقوغۇچىلاردا تولوقسىز، تولوق، يىيىق يىغىق جۈملىلەرگە قارىتا غىرىچلاپ ئارىۋىتىدىغان ئەھۋاللار ئىغىر. G| ^tqI  
E/Y.f  
مەزمۇنىغا كۆپ دىققەت قىلماي ئۇزۇن قىسقىلىقىغا قارايدۇ.

naydihan 2011-03-11 10:47
  كۆكسانغۇننىڭ پىكرى بىلەن مېنىڭ پىكرىم ئوخشاشكەن ،

suzuk 2011-03-11 19:01
ئىگىسى ئېيتىلمىغان (يوشۇرۇن) ئېيتىلغان جۈملە ئەلۋەتتە تولۇقسىز جۈملە بولىدۇ،چۈنكى،تولۇقسىز جۈملىنىڭ ئېنىقلىمىسىدىمۇ ئېيتىلىشقا تېگىشلىك بۆلەكلىرى تولۇق ئېيتىلمىغان جۈملىلەرنى تولۇقسىز جۈملە بولىدۇ،دەپ ئېنىقلىما بېرىلگەن.مەسىلەن :تىرىشىپ ئۆگىنىۋاتىمەن . /\h&t6B1  
بۇ جۈملىدە ئېيتىلىشقا تېگىشلىك خەۋەر بۆلىكى يوشۇرۇن بولۇپ،تولۇقسىز جۈملە بولىدۇ.مېنىڭچە بۇ مەسىلە مۇنازىرلىشىش  تەلەپ قىلمايدىغان مەسىلە.

sannada 2011-03-20 00:35
بىرىنچى جۈملىنى مۇنداق دېسىڭىز بولىدۇ . 1.بۇ جۈملىدە مەنداش سۆز يوق   جۈپ سۆز دېگەن بىر سۆز يەنى ياسالما سۆزدۇر . 2. تەڭداش باغلىنىش يوق شۇڭا خاتا ھۆكۈم . بىقىندى باغلىنىش بار .   ,!PNfJA2  
ئىككىنچى سۇئالىڭىز  : تولۇ ق- تولوقسىز جۈملىدە ئەسلىدە بار تۇرۇپمۇ ئىيتىلمغان بولسا  تولوقسىز  مەسىلەن : بازارغا بېرىپ كەلدىم . ( ئىگلىك ، تولوقسىز ئاددىي جۈملە ) مۇناسۋەتلىك بۆلەكلىرى چۈشۈپ قالمسا تولوق دېسەك بولىدۇ . ( ئىگسىز جۈملىلەرمۇ تولوق جۈملە بولدۇ ، چۈنكى بۇ ئەھەلدىن ئىگسىز ، ئىيتىلمغان ئەھۋال يوق ) . م : دۈشمەنلەرگە زەربە بېرىلدى .

tawpek 2011-03-20 13:37
سۇزۇك، سەننەدە  قاتارلىقلارنىڭ  تەھلىلىدىن  يەنە پىكىر  ئىختىلابى  كىپ  چىقتى. Uo5l =\  
EVrOu""  
ئالاھىدە  تىل  شارائىتىدا  كەلگەن O>)8< yi$  
!Vv$  
يەنى: EivZI< 
-ئىسمىڭ نىمە؟ 5k 
-سۈزۈك. @R(6w{h9  
-كەسپىڭ؟ ``K.4sG  
-ئوقوتقۇچى. , B h[jb`y  
a/{T;=_GY  
0=yKE J  
يۇقارقى  دىئالوگلاردىكى  بىر  قۇرنى  بىر  جۈملە ،  يەنى  تولوقسىز  جۈملە دىمەيمىزمۇ؟ \c_1uDRoUn  
n 
مۇناسىۋەتلىك  بۆلەكلىرى  تولوق  ئىيتىلىش  ئۈچۈن  چوقوم  5  بۆلەك  تولوق  ئىيتىلغان  بولوش  كىرەكما؟ \<]nv}1O  
5 بۆلەك  تولوق  ئىيتىلمىسا تولوق  ئاددى  جۈملە  بولماي  قالامدا؟

ozqan 2011-03-20 16:07
1-سوائالىمغا نىسبەتەن مۇنبەرداشلارنىڭ  پىكرىدە بىرلىك بوپتۇ ، يەنى جۈپ سۆزلەر بىر سۆز ھېسابلىنىدىغان بولغاچقا ، تەركىبىدىكى ئىككى سۆزنى تەڭداش بۆلەك دېيىشكە بولمايدۇ. ھەم مەنىداش ياكى قارشى مەنىلىك سۆزدىن بىر جۈپى بار دەپ ساناشقىمۇ بولمايدۇ ( جۈپ سۆزنىڭ تەركىبىدە شۇنداق سۆزلەر بار بولسا ) ` ` 6?;Y  
    ئەمما  ، «ئۆگەن » نامىدا چىقىرىلغان ئالىي مەكتەپنىڭ 15نۇسخا تەقلىدىي ئىمتىھان سوئالىنى ئالغان بولساڭلار ئۇنىڭدىكى مۇشۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك سوئاللارنىڭ ھەممىسى  بۇ قاراشنىڭ ئەكسىچە قاراشتا چىقىرىلغان ، ئۇ ئوقۇتقۇچىنىڭ بۇ ھەقتىكى پىكىرلىرىنىمۇ ئاڭلاپ باقتۇق ، ئوخشاشلا ئۇ پىكىرلەرنىڭمۇ خېلى ئاساسى باركەن  . w 
جۈپ سۆزلەرنىڭ بەزىلىرى  ئىككى مەنىداش سۆزدىن ، يەنە بەزىلىرى ئىككى قارىمۇ قارشى مەنىلىك سۆزدىن تۈزۈلىدۇ  . مانا بۇنداق سۆزلەر ئۇچراپ قالسا ، شەكىل جەھەتتىن جۈپ سۆز شەكلىدە كېلىۋاتقان شۇ سۆزنىڭ ئەسلىدىكى  ھالىتىگە قاراپ شۇ جۈپ سۆز ئىككى مەنىداش ياكى قارشى مەنىلىك سۆزدىن تۈزۈلگەن بولغاچقا  ئۇنى شۇ بويىچە ئىككى سۆز ھالىتىدە تەھلىل قىلىمىز . جۈپ سۆز تەركىبىدىكى ئىككىلا سۆز مەنا بىلدۈرەلەيدىغان سۆزلەردىن بولۇپ قالسا ، بۇ جۈپ سۆز تەركىبىدىكى ئىككى سۆز جۈپ سۆز بولۇشتىن ئىلگىرى ئەسلى تەڭداش بۆلەك بولۇپ كېلەلەيدىغان ئىككى سۆز بولغاچقا ، جۈپ سۆز تەركىبىدىكى بۇندان سۆزلەرنى تەڭداش  مۇناسىۋەتتە كەلدى دەپ قارايمىز   چۈنكى بۇ ئىككى  سۆز تەڭ مۇناسىۋەتتە باغلىنىپ ئاندىن جۈپ سۆز شەكىللەندۈرگەن . ئۇلار بىر -بىرىگە بېقىنمايدۇ ، ئوخشاش بىر ۋەزىپىدە كېلىدۇ . <pK72  
قىسقىسى  : جۈپ سۆز تەركىبىدىكى سۆزلەرنىڭ مۇناسىۋىېتىنى تەھلىل قىلغاندا ،ئىككى سۆزنىڭ  بىر سۆز بولۇپ بولغان ھالىتىگە ئەمەس ، بىر سۆز بولۇشتىن ئىلگىركى ياسىلىش ئەھۋالىغا قارايمىز ھەم شۇ بويىچە تەھلىل قىلىمىز .    جۈپ سۆز سۆزنىڭ شەكىل جەھەتتىكى تۈرى .     بىز  مەنىداش  ، قارىمۇ قارشى مەنىلىك سۆزلەرنى تەھلىل قىلغاندا سۆزنىڭ   مەنىسىگە قارايمىز  . تەڭداش مۇناسۋەتتىكى سۆزلەرنى تەھلىل قىلغاندا  ئىككى سۆز ئوتتۇرسىدىكى بېقىنىش -بېقىندۇرۇش مۇناسۋېتى بار-يوقلۇقىغا قارايمىز ،  دېمەكچىكەن .    «ئۆگەننىڭ 2010-يىلى چىقىرىلغان ئالىي مەكتەپ تەقلىدىي ئىمتاھان سوئالىنى ئېلىپ ئىشلىتىۋاتقانلارنىڭ ھەممىسى بۇ مەسىلىگە دۇچ  كېلىدۇ ، شۇڭا مەن پىكىردىكى ئىختىلاپ سەۋەبىدىن بۇ سوئالنى مۇنبەرگە يوللىغان ئىدىم ، l{E+j%  
ئىككىنچى سوئالىمغا بېرىلگەن جاۋابلار دا مۇنبەرداشلارنىڭ پىكرىدە يەنىلا ئورتاقلىق يوقكەن . ...

koksangun 2011-03-21 02:36
جۈپ سۆز بىرلا سۆز قاتارىدا تەھلىل قىلىنسا توغرا بولىدۇ ، ئۇ قاتارلىشىپ كېلىپ ئۆزىنىڭ ئەسلىدىكى مەنىسىدىن كېڭەيگەن مەنىنى بېرىدۇ ، ئۇنى ئايرىم ئىككى سۆز دەپ قاراش ، مېنىڭچە خاتا قاراشلارنى شەكىللەندۈرۈپ قويىدۇ .

tunyukuk 2011-03-23 12:26
مەن ئىككىنچى سوئالغا نىسبەتەن    سۈزۈك نىڭ پىكرىگە قوۋۋەتلەيمەن:   % tN{  
ئىگىسى ئېيتىلمىغان (يوشۇرۇن) ئېيتىلغان جۈملە ئەلۋەتتە تولۇقسىز جۈملە بولىدۇ،چۈنكى،تولۇقسىز جۈملىنىڭ ئېنىقلىمىسىدىمۇ ئېيتىلىشقا تېگىشلىك بۆلەكلىرى تولۇق ئېيتىلمىغان جۈملىلەرنى تولۇقسىز جۈملە بولىدۇ،دەپ ئېنىقلىما بېرىلگەن.مەسىلەن :تىرىشىپ ئۆگىنىۋاتىمەن . CVyqr_n65/  
بۇ جۈملىدە ئېيتىلىشقا تېگىشلىك خەۋەر بۆلىكى يوشۇرۇن بولۇپ،تولۇقسىز جۈملە بولىدۇ.مېنىڭچە بۇ مەسىلە مۇنازىرلىشىش  تەلەپ قىلمايدىغان مەسىلە.

tawpek 2011-03-23 12:48
دىمەك  1-  مەسىلىدە كۆكسانغۇن ئاكىمىز  بىلەن ھىلىقى  سۇئال  چىقارغۇچىنىڭ ئاساسىنىڭ  قايسىسىنىڭ ئۆلچەم  قىلىنىدىغانلىقى مۇھىم  بوپ  قاپتۇ. .>Gq/[c0|  
1NtN-o)N?  
بۇ  مەسىلە ھەقىقتەن كىچىك  مەسىلە  بولماي  قاپتۇ، بىز  بۇياققا  چۈشەندۈرۈپ  دەرىس  ئۆتۆپ  سۇئال  چىقارغۇچىلار نەزىرىدىكى  جاۋاپ ئۇياققا  بوپ  قالسا ئوتورلۇقتا  زىيان   تارتىدىغىنى  يەنىلا ئوقوغۇچى  بولوپ  چىققۇدەك. ياخشىسى  بۇ   مەسىلىدە پىكىر بىرلىكىنى  ھاسىل  قىلىش ھەقىقەتەن  مۇھىم  بىر ئىش  بولوپ  قاپتۇ.  مۇمكىن  بولسا بۇ  ئىختىلاپ بۇ  مۇنبەردىكى  بىر تىما  ياكى  ئىنكاس سۈپىتىدە تۇرۇپ  قالماي  ھەل  بولىشى  كىرەكتەك  قىلىدۇ. 8&7LF  
;3 s_#L  
2-  مەسىلىدە، مەنمۇ  مۇناسىۋەتلىك  بۆلەك  ئىيتىلىشى   كىرەك  دەپ  ئويلاپ كەلگەن ، لىكىن  ئالاھىدسە تىل  شارائىتىدىكى جۈملىلەر ئاساسەن تولوق  ئىيتىلمىغاچ بۇنىڭمۇ  ئاساسى  باركەن  دەپ  ئويلىغان. KDhr.P.~  
H-K,Q%;C@  
مەن  ئويلاپ  قالدىم: مۇناسىۋەتلىك  بۆلەك    نىمىلەرنى  قايسى  بۆلەكلەرنى  كۆرسىتىدۇ؟ <(TTYf8lS  
مۇناسىۋەتلىك  بۆلەك  بىلەن  5  بۆلەك  تەڭمۇ؟ }xJ9EE*G/  
,a9<\bd)  
,Drd s"H  
مۇھىمى  <<مۇناسىۋەتلىك  بۆلەك>> دىگەن  ئۇقۇم  چۈشەندۈرۈلسە پىكىر  بىردەكلىكى ھاسىل  بولىدىغاندەك  قىلىدۇ.

attila 2011-03-24 16:40
[بىرىنچى مەسىلىدە ھېچقانداق مەنىداش سۆز يوق. جۈملىدىكى «شوئار-چاقىرىق» سۆزلىرى جۈپ سۆز بولۇپ، خەلقىمىزنىڭ نەچچە مىڭ يىللىق تىل ئىشلىتىش ئەمىلىيىتى ئاساسىدا چىقىرىلغان  نەزىريىۋى يەكۈندىن ۋە ئۇنىڭ ئەمىلىيەتكە تەدبىقلىنىشىدىن قارايدىغان بولساق، «شوئار» بىلەن «چاقىرىق» ئىبارىسى قاتار ئېيتىلىپ، سىزىقچىنىڭ ياردىمى بىلەن  شەكىل ۋە مەزمۇن جەھەتتىن باغلىنىش ئارقىلىق تۈزۈلۈش جەھەتتىن جۈپلۈكنى، مەزمۇن جەھەتتىن بىر پۈتۈنلۈكنى شەكىلەندۈرگەن. XO~xbG7>gZ  
جۈملە تەركىبىدىكى سۆزلەرنىڭ باغلىنىشىدىن قارىغاندا، ھېچقايسى سۆزلەر ئۆزئارا گىراماتىكىلىق ۋەزىپە (جۈملە بۆلەكلىرى جەھەتتىن) ۋە ئىستىمال مەناجەھەتتىن تەڭداشلىق ھالەتنى شەكىللەندۈرمەيدۇ. شۇڭا ئۇلار ئوتتۇرىسىدا تەڭداش باغلىنىش بولىشى مۈمكىن ئەمەس. بۇ بىر تىل ھەقىقىتى. "Sz pFw  
ئىككىنچى مەسىلىدە ئىگسى يوشۇرۇن كەلگەن  جۈملىلەرنى تولوقسىز جۈملە دىيىش تۈپتىن خاتا. Yv\.QrxPm  
چۈنكى، بىرىنچىدىن، ئىگىسى يوشۇرۇن كەلگەن جۈملە يەنىلا ئىگىلىك جۈملە بولۇپ، ئۇنىڭ ئىگىسىنى خەۋىرىدىن بىلگىلى بولىدۇ. مەسىلەن، 1>نېمە ئىش قىلىۋاتىسەن؟ (ئىگىسى سەن )،  2>نېمە ئىش قىلىۋاترىسىلەر؟ (ئىگىسى سىلەر)،  3> بۈگۈن بىر كۈن كۆچەت تىكتۇق. (ئىگىسى بىيز)، 4> بۈگۈن بىر كۈن كۆچەت تىكتىم. (ئىگىسى مەن)... JhRXfIK>{  
           تولوقسىز جۈملىدە، جۈملىنىڭ ئىگىسى، چۈشۈپ قالغان مۇناسىۋەتلىك بۆلەكلىرى ۋە بىر پۈتۈن مەناسىنى شۇ جۈملىنىڭ خەۋىرىدىن ئەمەس، بەلكى ئالدىنقى جۈملە ياكى ئابزاسلاردىن بىلگىلى بولىدۇ. ئەگەر ئالدىنقى جۈملە ياكى ئابزاسلاردىن  ئايرىلىپ يالغۇز كەلسە بەزىلىرىدە ھېچنىمىنى بىلگىلى بولمايدۇ. مەسىلەن، 1> -سەن نەدىن كەلدىڭ؟ -بازاردىن. (ئالدىنقى جۈملىنى ئېلىۋېتىپ، «-بازاردىن» دەپ ئالساق، بۇ بىر چىقىش كېلىش قوشۇمچىسى ئۇلانغان سۆزدىن ئىبارەت بولۇپ، جۈملىلىك رولىنى يوقۇتۇپ قويىدۇ. x48Y#"'  
ئىككىنچىدىن، ئىگىسى يوشۇرۇن كەلگەن جۈملە قانداق تىل مۇھىتىدا كېلىشتىن قەتتىئىينەزەر يەنىلا جۈملىلىك سالاھىتىگە ئىگە بولۇپ، بىر پۈتۈب ئوي-پىكىرنى ئىپادىلەيدۇ. 2cY7sE068  
                       تولوقسىز جۈملە  ئەگەر ئالدىنقى جۈملە ياكى ئابزاسلاردىن  ئايرىلىپ يالغۇز كەلسە بەزىلىرىدە ھېچنىمىنى بىلگىلى بولمايدۇ. جۈملىلىك سالاھىتىنى يوقىتىدۇ. $m]~d6  
Mt(wy%{zK  
بىز تىل مەىسىلىسىنى تالاش-تارتىش قىلغاندا ھېسسىياتىمىزغا ياكى باشقىلار دېگەنگە ئەمەس، بەلكى، خەلقىمىز تەرىپىدىن نەچچە مىڭ يىللاردىن بۇيان مەركىزىي دىئالېكىت ئاساسىدا يەكۈنلەنگەن تىل قانۇنىيىتى نەزىريىسىنى يەنە شۇ مەركىزىي دىئالېكىت ئاساسىدا شەكىللەنگەن توغرا تىل ئىشلىتىش ئەمىلىيىتىزگە تەدبىقلاپ ھۆكۈم قىلىشىمىز كېرەك. بۇ بىر مۇھىم قانۇنىيەت. مەن شۇ ئاساستا ئىلگىرى ئەدەبىيات بلەن ئۇيغۇر تىلى دەرسلىكى ئايرىۋېتىلمىگەن ۋاقىتتا ئۈچ قىسىم ئۇيغۇر تىلى كىتابتىن 144 خاتالىقنى تېپىپ چىققان. r+-KrO'  
ھازىر بىزنىڭ ئۇيغۇر تىلى نەزىريىسىنى تۇرغۇزۇش جەريانىمىزدا، تىلشۇناسلىرىمىزدىن كىم قايسى يۇرتلۇق بولسا شۇ يۇرتنىڭ تىل ئادىتىنى ئاساس قىلىۋېلىش، تىلىمىزنىڭ لۇغەت فۇندى ۋە تىل قانۇنىيىتىنىڭ ئاساسى قىلىۋېلىش بىرقەدەر ئېغىر بولىۋاتىدۇ. مەسىلەن، بەزىدە قۇمۇل شىۋىسى ئاساس قىلىنسا، بەزىدە ئاتۇش شىۋىسى ئاساس بولۇپ قالىدىغان، «بالىلىق بولۇش» سۆزىنىڭ ئورنىغا ئۈرۈمچى رايونىنىڭ «بالا ئېلىش» سۆزىنى دەسسىتىدىغان ئەھۋال بىرقەدەر ئېغىر. ئەمىلىيەتتە بالا بازاردىن سېتىۋالىدىغان تاۋار ئەمەس ياكى «بالىلىق بولۇش»، «بالا تۇغۇش» ئىبارىسى بىز ئۈچۈن يېقىمسىز، قوپال سۆزمۇ ئەمەس. «بالا ئېلىش» سۆزىنى ئىشلىتىشنى مەدەنىيلىك دېيىش تېگى-تەكتىدىن ئالغاندا ھەقىقىي مەدەنىيەتسىزلىك، بارلىق مىللەت ئەزالىرىغا، ھالال تۇغۇلغان بالىلارغا قىلىنغان ھاقارەت. بۇ سۆز توغرا قىلىپ ئېيتقاندا، ئاتىسى نائېنىق بولغان ھارامدىن تۇغۇلغانلارغا تازا مۇۋاپىق كېلىشى مۈمكىن. Kf2Ob 1  
تىل بىر مىللەتنىڭ قەلىب بايلىقى، ئەقلىنىڭ قۇۋۋەت مەنبەسى. شۇڭا بىر مىللەت ئۈچۈن ئورتاق بايلىق بولغان تىل توغرىسىدا كۆپلەپ مۇنازىرە ئېلىپ بېرىش ۋە تەتقىق قىلىش ناھايتى ياخشى ھەم توغرا ئىش. بىراق ئۇنى خالىغانچە ئۆزگەرتىشكە، تىل ئەمىلىيىتىن ئايرىلغان تەبىرلەرنى خالىغانچە بېرىپ، نوپۇزلۇق ئورۇنغا قويۇشقا ياكى نەزىريىۋى يەكۈنگە ئايلاندۇرۇشقا بولمايدۇ.

koksangun 2011-03-24 20:03
ئاتتىللا نىڭ تەھلىلى ، مېنىڭچە ، بۇ تېمىنىڭ يەكۈنى بولغاندەك قىلىدۇ . ئۇنىڭدىن ئارتۇق تەھلىل ۋە مۇنازىرە مۇجىمەللىكنى بارلىققا كەلتۈرۈشتىن باشقا رول ئوينىمايدۇ .

tawpek 2011-03-24 22:49
لىكىن  تولوقسىز  جۈملە  دىگەن  نىمە  دىگەن  ئۇقۇمغا تەپسىلى  چۈشەنچە  بىرىش يەنە  بىر  مەسىلىگە ئايلاندىغۇ  دەيمەن.

ozqan 2011-03-25 00:28
بۇ  تېمىغا شۇنچە كۆپ كەسپداشلارنىڭ  كۆڭۈل بۆلۈپ ، قىممەتلىك پىكىرلەرنى بەرگەنلىكىگە رەخمەت ئېيتىمەن ، g N 76  
كەسپداشلارنىڭمۇ ئىختىلاپلىق مەسىلىلەر بولسا  يوللاپ تۇرۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن ، 4-ئاينىڭ بېشىدا  ئۈرۈمچىنىڭ تولۇق 3-يىللىقلار مۇھاكىمە يىغىنى ئېچىلماقچى . بىرلىككە كەلمىگەن بەزى مەسىلىلەرنى  شۇ يىغىندىمۇ ئوتتۇرغا قويۇپ باقىمىز ،  مەقسەت : مەسىلىلەر  ھەققىدە بىرلىك ھاسىل قىلىشلا  بولۇپ قالماي ، بىرلىككە كەلمىگەن مەسىلىلەرگە كۆپرەك كىشىنىڭ دىققىتىنى قوزغاپ   سوئال چىقارغۇچىلارنىڭ بۇ  مەسىلىلەرنى ئالىي مەكتەپ ئىمتاھانىدا نەزەرگە ئېلىشىنى قولغا كەلتەۈرۈش ...    چۈنكى ، ئوقۇغۇچىلار   بىرلىككە كەلمىگەن بۇ مەسىلىلەرنىڭ   قۇربانىغا ئايلىنىپ كەتسە بولمايدۇ .

koksangun 2011-03-25 08:57
ئۆزقاننىڭ مەسىلىنى ئوتتۇرىغا قويۇشى ۋە تەۋپىق مۇنبىرىدە مۇشۇنداق بىر مۇنازىرە مەنزىرىسىنى شەكىللەندۈرۈشتە تۈرتكىلىك رول ئوينىغانلىقىدىن سۆيۈندۇق ، ئۇيغۇر تىل - ئەدەبىيات ئوقۇتۇشىدا بەزى مەسىلىلەر ھەقىقەتەن تالاش - تارتىشقا ، بىرلىككە كېلىشكە مۇھتاج ، مۇشۇنداق بەس - مۇنازىرىنىڭ بولۇپ تۇرۇشىنى سەمىمىي ئۈمىد قىلىمەن . >U.TkB  
ئۈرۈمچى رايۇنىڭ ئىككىنچى قېتىملىق مانىۋېر ئىمتىھان سۇئالىنىڭ تاللاش قىسمىدا بىر قىسىم مەسىلىلەر ساقلانغان ، ھازىر كومپيۇتېرغا ئۇرۇۋاتىمەن ، يوللانغاندىن كېيىن بىر مەيدان بەس مۇنازىرە قوزغىشى ئېنىق . F!OVx<  
ئۆزقان مۇئەللىمنىڭ بۇنىڭدىن كېيىنمۇ مۇشۇنداق دادىللىق بىلەن تەۋپىق تىل - ئەدەبىيات مۇنازىرىسى تەشكىللەپ تۇرۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن . aTF~rAne<  
بىزنىڭ تەۋپىق مۇنبىرىدە ساپالىق ، بىلىملىك تىل -  ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىلىرى كۆپ ، كىشىنىڭ زېتىغا تېگىدىغان ئىنكاسلىرى بىلەن كىشىنى بىزار قىلىدىغان تۇغماس توخۇلار تولىمۇ ئاز دەپ ئويلايمەن .

attila 2011-03-25 14:13
مۇناسىۋەتلىك بۆلەكلىرى تولوق ئېيتىلمىغان، مەزكۇر جۈملىدە چۈشۈپ قالغان مۇناسىۋەتلىك بۆلەكلەرنى ۋە جۈملىنىڭ بىرپۈتۈن مەنىسىنى ئالدىنقى جۈملە ياكى ئابزاسلاردىن بىلگىلى بولىدىغان جۈملە تولوقسىز جۈملە بولىدۇ. >ly`1t1  
ئىگىسى يوشۇرۇن كەلگەن جۈملىلەردە بولسا جۈملىنىڭ ئىگىسى قوشۇلغان چاغدىكى مەنىسىنى، يەنى، بىرپۈتۈن مەنىسىنى خەۋىرىدىن بىلگىلى بولىدۇ.

tawpek 2011-03-25 23:43
دىمەك  ئىگىسىنى  بىلگىلى  بولمايدىغان يەنى  خەۋىرىدىن ئىپادىلەنمەيدىغان  جۈملە تولوقسىز  جۈملە. 0Ou;MU*v  
0; GnR0  
يەنىچۇ؟

ruhsar 2011-03-26 00:41
تەۋپىق ئەپەندى باشقىلارنىڭ مەقسىدىنى خاتا چۈشىنىۋالماڭ.مۇناسىۋەتلىك بۆلەكلىرى چۈشۈپ قالغان دېگەن سۆزگە دىققەت قىلغايسىز .ئىگىسى چۈشۈپ قالغان ،ئىگىنىڭ كىم ،نېمە ئىكەنلىكى خەۋىرىدىن بىلىنىپ تۇرىدىغان جۈملىلەرمۇ ئوخشاشلا تولۇقسىز جۈملە بولىدۇ.(پەقەت دىئالوگلاردىلا تولۇقسىز جۈملە بولىدۇ دەپ قاراپ قالمايلى ،دېمەكچى)

koksangun 2011-03-26 10:03
مېنىڭچە ، ئىگىسىز جۈملە ، ئىگىلىك جۈملە ، ئىگىسى يۇشۇرۇن جۈملە ، يېيىق جۈملە  ، يىغىق جۈملە تولۇق جۈملىگە كىرىدۇ ، ئاتىللانىڭ ئىككى قەۋەتتىكى تەھلىلىنى ئوبدان ئوقۇڭلار ، تەھلىل ھەقىقەتكە يىقىن ، مېنىڭچە، ئومۇمىلاشتۇرۇشقا بولىدۇ  ...

anayurt905 2011-03-28 16:08
1-سۇئالدا تەڭداش باغلىنىش يوق. بېقىندى باغلىنىشتا كەلگەن. DZo7T!  
2-سۇئال ئادەتتە دىئالوگلاردا كۆپەرەك قوللىنىلىدۇ. ئۇ ئادەتتىكى شارائىتتا تولۇق جۈملە بولىدۇ.

tawpek 2011-07-21 09:55
بىزمۇ ئەلمىساقتىن ئانا يۇرىتتەك چۈشىنىپكەلگەن ،  يىڭى ئۇقۇملار چىقىپ ئىلىشىپلا كەتتى.

مىېھرىما 2014-03-19 23:49
ياخشى مۇلاھىزە ئىكەن.


查看完整版本: [-- ئورتاقلىشايلى ... --] [-- top --]


Powered by phpwind v8.7 Code ©2003-2011 phpwind
Gzip enabled