| koksangun |
2011-01-29 20:42 |
جۇڭگو قەدىمكى زامان ئەدەبىياتى ۋە بىر قىسىم ئەسەرلەر
جۇڭگو قەدىمكى زامان ئەدەبىياتى ۋە بىر قىسىم ئەسەرلەر ھەققىدە قىسقىچە تەھلىل ~SYW@o
1.جۇڭگو قەدىمكى زامان ئەدەبىياتى قانچىلىك تارىخقا ئىگە؟ تارىختا قايسى دەۋر بىلەن چەكلىنىدۇ؟ `a9iq>
tiF-lq
جۇڭگو ئۇزاق تارىخقا ئىگە قەدىمكى دۆلەت بولۇپ،دۈنيا مەدەنىيەت بۆشۈكلىرىنىڭ ھېساپلىنىدۇ. دۈنيا مەدەنىيىتىنىڭ مۇھىم تەركىبى قىسمى بولغان جۇڭگو ئەدەبىياتىمۇ يىراق قەدىمكى زاماندا مەيدانغا كەلگەن بولۇپ، ئالاھەزەل ئۈچ مىڭ يىللىق شانلىق تارىخقا ئىگە. ئادەتتە «4-ماي» ھەرىكىتىدىن ئىلگىرىكى جۇڭگو ئەدەبىياتى جۇڭگو قەدىمكى زامان ئەدەبىياتى ياكى جۇڭگو كلاسسىك ئەدەبىياتى دەپ ئاتىلىدۇ. )&93YrHgC
'8; 'V%[+
2. چىن سۇلالىسىدىن ئىلگىرى ۋۇجۇتقا كەلگەن ئەپسانىلەر قايسىلار؟ oH(=T /{
F[]6U/g n
چىن سۇلالىسىدىن ئىلگىرى ۋۇجۇتقا كەلگەن ئەپسانىلەرنىڭ ئەڭ داڭلىقلىرىدىن:« ئىلاھە نۇۋانىڭ ئاسماننى يامىشى»،«گۈەن بىلەن يۈنىڭ تاشقىن سۇنى تىزگىنلىشى »،«خۇيىنىڭ قۇياشنى ئېتىشى»،«جىڭۋېينىڭ دېڭىزنى تىزگىنلىشى»،«كۇافۇنىڭ قۇياشنى كەينىدىن قوغلىشى»،«خۇاڭدىنىڭ چى يۈنى ئۆلتۈرۈشى»،«گۇڭگۇڭنىڭ غەزەپ بىلەن بۇجۇشەن تېغىغا ئۈسۈشى»، قاتارلىقلار بار. R
_Z 9
aQ
nRs:^Q~o
3. ئىپتىدائىي جەمئيەتتە قانداق مۇھىم قۇشاقلار ساقلىنىپ قالغان؟جۇ سۇلالىسى دەۋرىدە قانداق شېئىرلار توپلىمى ساقلىنىپ قالغان؟ قانداق مەزمۇن ئىپادىلەنگەن؟ O6Y1*XTmH6
u]& +TR
جۇ سۇلالىسى دەۋرىدە،شېئىرى جەھەتتە،« شېئىرنامە»ناملىق توپلام مەيدانغا كەلدى.بذ، جۇڭگو كلاسسىك ئەدەبىيات تارىخىدىكى ئەڭ دەسلەپتە مەيدانغا كەلگەن شېئىر-قوشاقلار توپلىمى بولۇپ، ئۇنىڭدا 305پارچە شېئىر-قۇشاق بار.بۇلار تەخمىنەن مىلادىيىدىن بۇرۇنقى Ⅺ ئەسىردىن مىلادىيىدىن بۇرۇنقى Ⅵ ئەسىرگىچە بولغان ئارىلىقتا مەيدانغا كەلگەن. بۇلارنىڭ ئىچىدە خەلق قۇشاقلىرى، مۇراسىملاردا ئوقۇلىدىغان نەزىر-چىراق قەسىدىلىرى ، مەرسىيىلەر ۋە مۇزىكىلىق ناخشىلار،داستان-باللادالار،لىرىك شېئىرلار،ھەجۋىي شېئىرلار بار.بۇ شېئىرى-قۇشاقلار ئەينى ۋاقتتىكى ھەر قايسى تەبىقىلەرنىڭ تۇرمۇشىنى، ئىدىيۋىي ھىسىياتىنى ۋە ئارزۇ-ئىستەكلىرىنى ئەكس ئەتتۈرگەن.بولۇپمۇ «شېئىرنامە»دىكى مول مەزمۇنلۇق ۋە رەڭدار خەلق قۇشاقلىرى كېيىنكى دەۋرلەر ئەدەبىياتىغا زور تەسىر كۆرسەتتى. H d_ ,`W@
,6S zW+L7
4. نەسىر جەھەتتە غەربىي جۇ سۇلالىسىنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە قايسى كىتاپ،چۈنچىيۇ دەۋرىدە قايسى كىتاپ مەيدانغا كەلدى؟ Gyb| {G_
$.zd,}l@L
غەربىي جۇ سۇلالىسىنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە «قەدىمنامە»، چۈنچيۇ دەۋرىنىڭ ئاخىرىدا «يىلنامە» مەيدانغا كەلدى. )C0d*T 0i
\f@obp
5. تارىخىي نەسىرلەر ۋە ئالىم-ئۆلىمالارنىڭ نەسىرلىرىگە كىمنىڭ قايسى نەسىرلىرى ۋەكىللىك قىلىدۇ؟ XHh*6Yt_ (
Jv?EV,S/e
چۈنچيۇ دەۋرىنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىدىن يېغىلىق دەۋرىنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىگىچە بولغان دەۋردە مەيدانغا كەلگەن نەسىرلەر تارىخىي نەسىرلەر ۋە ئالىم-ئۆلىمالارنىڭ نەسىرلىرى دەپ ئىككى تۈرگە بۆلۈنىدۇ. 3 ej[
#x \YA#~
تارىخي نەسىرلەرگە «زۇچيۇمىڭ يىلنامىسى»،«بەگلىكلەر خاتىرىلىرى»،«جەنگو تەدبىرلىرى» ۋەكىللىك قىلىدۇ.ئالىم-ئولىمالارنىڭ نەسىرلىرىگە كۇڭزىنىڭ «بايان ۋە مۇھاكىمە»ناملىق ئەسىرى،مېڭزىنىڭ «مىڭزى» ناملىق ئەسىرى،جۇاڭزىنىڭ «جۇاڭزى»ناملىق ئەسىرى،شۈنزىنىڭ «شۈنزى» ناملىق ناملىق ئەسىرى، خەن فىيزىنىڭ «خەن فىيزى» ناملىق ئەسىرى ۋەكىللىك قىلىدۇ. FSYs1Li_C
?%$~Bb _
6. يېغىلىق دەۋرىنىڭ كېينىكى مەزگىلىدە چۇ بەگلىكىدە قانداق يېڭى شەكىلدىكى شېئىر ۋۇجۇدقا كەلدى؟ كىم بۇ شەكىلدىكى ئىجادىيەت بىلەن شۇغۇللىنىپ قانداق ئەسەرلەرنى يازدى؟ .9vt<
?RS4oJz,5g
مىلادىيدىن بۇرۇنقى Ⅳ ئەسىرلەرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدىن كېيىن،يەنى جەنگو دەۋرىنىڭ كېيىنكى مەزگىلىدە جەنۇپتىكى چۇ بەگلىكىدە بىر خىل يېڭى شەكىلدىكى شېئىر _ «چۇ نەزمىلىرى»بارلىققا كەلدى. شۇنىڭ بىلەن بىللە،جۇڭگو ئەدەبىيات تارىخىدىكى تۇنجى ئولۇغ رومانتىزىمچى شائىر چۈيۈەن مەيدانغا چىقتى. ئۇ بۇ خىل يېڭى شەكىلنى قوللىنىپ،چوڭ ھەجىملىك سىياسىي لىرىكا ( لىرىك داستان) «جۇدالىق زارى»،نى ھەمدە «توققۇز ناخشا»،«توققۇز نەزم» قاتارلىق مەشھۇر ئەسەرلەرنى يازدى.شائىر بۇ ئەسەرلىرىدە چۇ بەگلىكىنىڭ گالۋاڭ بېگى ۋە خوشامەتچى ئەمەلدارلىرىغا قارشى قەتئيىلىك بىلەن كۈرەش قىلىشتەك روھى ۋە ۋەتەننى، خەلقنى قىزغىن سۆيۈشتەك ئىدىيىۋىي ھېسىياتىنى ئىپادىلىدى.چۈيۈەن ئەسەرلىرىدە نۇرغۇن ئەپسانە رىۋايەتلەر ساقلىنىپ قالدى.چۈيۈەن ئەسەرلىرى تەسەۋۋۇرغا باي،ئۇلاردا كۈچلۈك ھېسىيات ئۇرغۇپ يۇرىدۇ.چۈيۈەن ئەسەرلىرى چوڭقۇر ئىدىيىۋىي مەزمۇنى ۋە يۈكسەك بەدىئىيلىكى بىلەن كېيىنكى دەۋر ئەدەبىياتىغا چوڭقۇر تەسىر كۆرسەتتى. K$O2
Fq@y
4K*st8+bl-
7. خەن سۇلالىسى ئەدەبىياتىدا قانداق ئەسەرلەر ئاساسىي ئورۇندا تۇرىدۇ؟ X$_pDF&\z
dFmpx%+p
خەن سۇلالىسى ئەدەبىياتىدا شېئىرىيەتتە « يۆفۇ قۇشاقلىرى» دەپ ئاتالغان مۇزىكا مەھكىمىسى خەلق قۇشاقلىرى، ئەدىبلەرنىڭ بەشلىك(ھەر مىسراسى بەش خەتلىك) شېئىرلىرى،نەسىرى جەھەتتە سىياسى-مۇھاكىمىلىك نەسىرلەر ۋە بۇ دەۋردە مەيدانغا كېلىپ تەرەققىي قىلغان تەسۋىرىي نەسىرىي نەزمىلەر بىلەن تارىخىي تەزكىرە-تەرجىمھال ئەدەبىياتى ئاساسىي ئورۇندا تۇرىدۇ. G!lF5;Ad`
JF= T_SH^U
8. خەن سۇلالىسى دەۋرىدە مەيدانغا كەلگەن مۇزىكا خەلق قۇشاقلىرىدىن قانداق مۇھىم ئەسەرلەر بار؟ئەدىبلەرنىڭ قانداق مۇھىم ئەسەرلىرى بار؟ syCT)}T6z
)a9C3-8Y'
« مۇزىكا مەھكىمىسى قۇشاقلىرى» ئىچىدىكى كۆپ قىسىم قۇشاقلار ئەينى ۋاقىتتىكى ئىجتىمائى تۇرمۇشنى چىنلىق بىلەن ئەكس ئەتتۈرگەن.بۇلارنىڭ ئىچىدە «شەرقىي قۇۋۇق قۇشىقى»،«كېسەل ئايال قۇشىقى»،«يېتىم قۇشىقى»،«ئون بەش ياشتا ئەسكەرلىككە باردىم» قاتارلىق داڭلىق قۇشاقلار،«ئېتىز قىرىدىكى ئۈجمە دەرىخى» («لوفۇ قۇشىقى») ناملىق چاققان ھەجىملىك خەلق داستانى،«تاۋۇسلار ئۇچىدۇ شەرقىي جەنۇپقا»ناملىق چوڭ ھەجىملىك خەلق داستانى بار. _%#Uh#7P$
4BeHj~ ~
ئەدىب شىن يەننيەن «يولىنلاڭ.مەيپۇرۇش غۇز قىزى» دېگەن ئەسىرى ۋەكىللىك قىلىدۇ. بۇنىڭدىن تاشقىرى نۇرغۇنلىغان نامسىز زاتلارنىڭ شېئىرلىرى مەيدانغا كەلدى.بۇنىڭغا «ئون توققۇز پارچە قەدىمكى شېئىر » دېگەن ماۋزۇ ئاستىدىكى شېئىرلار ۋەكىللىك قىلىدۇ. J"$U$.W=
Y*IKPnPot2
9.خەن سۇلالىسى دەۋرىدە نەسىر ئىجادىيىتىدە قانداق مۇھىم نەسىرلەر بارلىققا كەلدى؟ تەسۋىرىي نەسىرىي نەزىم ئىجادىيىتىدە قانداق مۇھىم نەسىرچىلەر مەيدانغا كەلدى؟ ئۇلارنىڭ قانداق مۇھىم ئەسەرلىرى بار؟ -)xl?IB%
HE>V\+
AL
نەسىر جەھەتتە، خەن سۇلالىسى دەۋرىدە سىياسىي مۇھاكىمىلىك نەسىرلەر، قائىدە سۆزلىنىدىغان لىرىك نەسىرلەر ۋە خاتىرە خارەكتېرلىك نەسىرلەر بارلىققا كەلدى.بۇنىڭغا ئاساسلىقى سىياسى مۇھاكىمىلىك نەسىرلەر بولۇپ،بۇ جەھەتتىكى ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەدىبلەر جيا يئ، چاۋ تىسۇ،خۇەن كۇەن،ۋاڭ چۇڭ ھېساپلىنىدۇ.جيا يىنىڭ « يېڭى كىتاب» ناملىق نەسىرلەر توپلىمى بار.ئۇنىڭدا «چىن سۇلالىسىنىڭ سەۋەنلىكلىرى توغرىسىدا» قاتارلىق داڭلىق سىياسىي مۇھاكىمىلىك نەسىرى بار. چاۋ تىسۇنىڭ «ھەربىي ئىشلار توغرىسىدا تەكلىپنامە» قاتارلىق ئەسىرى،خۇەن كۇەننىڭ «تۇز-تۆمۈر ھەققىدە» دېگەن ئەسىرى، ۋاڭ چۇڭنىڭ «مىزان توغرىسىدا» دېگەن ئەسىرى بار. sE
^YOT<
p_)ttcpi1
خەن سۇلالىسى دەۋرىدە تەسۋىرىي نەسىرىي نەزىم دەپ ئاتىلىدىغان نەسىرنىڭ يېڭى بىر خىل شەكلى مەيدانغا كەلدى.تەسۋىرىي نەسىرىي نەزىم – تەسۋىرىي ئۇسۇلدا يېزىلغان ھەم نەسىرنىڭ خۇسۇسىيىتىگە ھەم شېئىرنىڭ خۇسۇسىيىتىگە ئىگە بولغان بىر خىل ئەدەبىي شەكىل ھېساپلىنىدۇ. g:@4 /+TSt
hBV m; `
جيا يئ، مېي چېڭ،سىما شاڭرۇ، بەن جاۋ، جاڭ خېڭ، سەي يۇڭ،جاۋ يې قاتارلىقلار ئاساسلىق تەسۋىرىي نەسىرىي نەزمچىلەر ھېسابلىنىدۇ. YL78cWOs
ddd2w
بۇنىڭغا جيا يىنىڭ «چۈي يۈەنگە تەزىيە»، «بايقۇش ھەققىدە نەزم» ناملىق ئەسەرلىرى،مېي چېڭنىڭ « يەتتە ئىش ئارقىلىق روھلاندۈرۈش» ناملىق ئەسىرى، سىما شاڭرۇنىڭ « زىشۈ ئەپەندى ھەققىدە تەسۋىرىي نەسىرىي نەزم»، « شاڭلىن چاھار بېغى ھەققىدە تەسۋىرىي نەسىرىي نەزم» قاتارلىق ئەسەرلىرى، بەن جاۋنىڭ « شايى يۇيۇش ھەققىدە تەسۋىرىي نەسىرىي نەزم» ناملىق ئەسىرى،جاڭ خېڭنىڭ «شەرقىي پايتەخت نەزمى»،«غەربىي پايتەخت نەزمى» قاتارلىق ئەسەرلىرى، سەي يۇڭنىڭ « سەپەرنامە» ناملىق ئەسىرى، جاۋ يىنىڭ « زامان ۋە ئۇنىڭ ئىللەتلىرى توغرىسىدا ئەيىبنامە» ناملىق ئەسىرى مىسال بۇلالايدۇ. _>;{+XRX[
.gt;:8fw{
10. خەن سۇلالىسى دەۋرىدە قانداق يېڭى ژانىر مەيدانغا كەلدى؟ بۇ شەكىلدە كىملەر قانداق ئەسەرلەرنى يازدى؟ ?* ZQ:jH
!;P[Y"h@r
خەن سۇلالىسى دەۋرىدە يەنە تارىخىي تەزكىرە-تەرجىمھال ئەدەبىياتى دەپ ئاتىلىدىغان بىر خىل يېڭى ئەدەبىي شەكىل مەيدانغا كەلدى.بۇنىڭ ۋەكىلى سىما چيەن، ئۇنىڭدىن كېيىن داۋاملاشتۇرغۇچى بەن گۇ ھېسابلىنىدۇ.غەربىي خەن سۇلالىسى دەۋرىدە تارىخشۇناس ۋە ئەدىب سىما چىيەن كېيىنكى تارىخ ئىلمىي ۋە ئەدەبىياتقا زور تەسىر كۆرسەتكەن « تارىخىي خاتىرىلەر» ناملىق ئەسەرنى يازدى.سىما چىيەن« تارىخىي خاتىرىلەر» دە ھەر قايسى تەبىقىلەر، تۈرلۈك تىپتىكى نۇرغۇن تارىخىي شەخسلەرگە تەزكىرە-تەرجىمھال تۇرغۇزۇپ،جۇڭگو تەزكىرە-تەرجىمھال ئەدەبىياتىغا يول ئېچىپ بەردى.شەرقىي خەن سۇلالىسى دەۋرىدە بەن گۇ «خەننامە» ناملىق ئەسەرنى يازدى. fjY:u ,5V_
@(+\*]?^&
11. ۋىي، جىن سۇلالىرى ۋە جەنۇبىي سۇلالىلەر بىلەن شىمالىي سۇلالىلەر دەۋر تەرەققىياتىدا قانداق ژانىرلار بارلىققا كەلدى؟ gZBKe!@a|
TK%q}
bK,
بۇ دەۋر ئەدەبىياتىنىڭ ئاساسىي تۈرى شېئىر. بۇنىڭدىن تاشقىرى نەسىر،تەسۋىرى نەسرى نەزم بولدى، يەن ھېكايە ژانىرى بارلىققا كېلىپ، چوڭ ئۇتۇقلارنى قولغا كەلتۈردى.ئەدەبىيات نەزەرىيىسى ۋە ئەدەبىي تەنقىدچىلىك مەيدانغا كېلىپ،كۆرىنەرلىك نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى. b80 &${v
]&9=f#k%
12. ۋىي، جىن سۇلالىرى ۋە جەنۇبىي سۇلالىلەر بىلەن شىمالىي سۇلالىلەر دەۋرىدىكى نەسىر ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولدى؟قانداق مۇھىم نەسىرچىلەر بارلىققا كەلدى؟ئۇلارنىڭ قانداق مۇھىم ئەسەرلىرى بار؟ _+H $Pa }?
RGkV%u^
ۋىي، جىن سۇلالىرى ۋە جەنۇبىي سۇلالىلەر بىلەن شىمالىي سۇلالىلەر دەۋرى جۇڭگو قەدىمكى زامان نەسىرلىرىنىڭ تەرەققىياتىدىكى مۇھىم باسقۇچ بولدى. بۇ دەۋرلەردىكى نەسىرلەرنى تارىخىي نەسىرلەر، مۇھاكىمىلىك نەسىرلەر، مەكتۇپ شەكىلدىكى نەسىرلەر، مەنزىرە ۋە تاغ-دەريالار ھەققىدىكى جۇغراپىيىلىك نەسىرلەر دېگەن تۈرلەرگە بۆلۈشكە بولىدۇ. (44L8)I.D
s,kY12<7m
چېن شۇنىڭ« ئۈچ پادىشاھلىق تەزكىرىسى» ناملىق ئەسىرى، فەن يېنىڭ «كېيىنكى خەننامە» ناملىق ئەسىرى، جى كاڭنىڭ «شەن جۈيۈەن (شەن تاۋ) بىلەن مۇناسىۋەتنى ئۈزۈش مەكتۇپى» ناملىق ئەسىرى، تاۋ يۈەنمىڭنىڭ « شاپتۈلزارلىق قىسسىسى» ناملىق ئەسىرى، لى داۋيۇەننىڭ «ئىزاھلىق سۇ ئېقىنلىرى تەزكىرىلىرى» ناملىق ئەسىرى،ياڭ شىيەنجىنىڭ «لوياڭ ساڭراملىرى تەزكىرىلىرى» ناملىق ئەسىرى بۇ دەۋر نەسىرلىرىنىڭ ئۇتۇقلىرىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ. W~a|AU8]C
[9j,5d&m
بۇ دەۋردە تەسۋىرىي نەسىرىي نەزممۇ تەرەققىي قىلدى. @&%/<|4P5
3
جۈپلۇك نەسىر دەپ ئاتىلىدىغان بىر خىل يېڭى نەسىر شەكلى مەيدانغا كېلىپ، بارغانچە تەرەققىي قىلدى. G) c+GoK
[2>zaag
جۈپلۇك نەسىر ئىجادىيىتىگە تۇۋەندىكى ئاپتورلارنىڭ ئەسەرلىرى ۋەكىللىك قىلىدۇ: / m,i,NX07
7i'clB9!
باۋ جاۋنىڭ «دالېي قىرغىقىدا سىڭلىمغا يېزىلغان مەكتۇپ»، چيۇ چىنىڭ « چېن بەيجىغا يېزىلغان مەكتۇپ»، كۇڭ جىگۈينىڭ « شىمالىي تاغ (جۈيشەن تېغى) دىكى دەرۋىش توغرىسىدا ئەيىپنامە»، يۈ شىننىڭ «> جياڭنەنگە ئېچىنىش نەزمى< نىڭ كىرىشمىسى»... قاتارلىقلاردىن ئىبارەت. +nim47
{K}Dpy
13.ۋىي، جىن سۇلالىرى ۋە جەنۇبىي سۇلالىلەر بىلەن شىمالىي سۇلالىلەر دەۋرىدە ئەدەبىياتنىڭ قانداق ژانىرى بارلىققا كەلدى؟ ئۇ قانداق تۈرگە بۆلۈنىدۇ؟ 1 ?3+>
dm40qj
ۋىي، جىن سۇلالىرى ۋە جەنۇبىي سۇلالىلەر بىلەن شىمالىي سۇلالىلەر دەۋرىدە ھېكايىدىن ئىبارەت يېڭى ژانىر مەيدانغا كەلدى.بۇ دەۋردە خېلى نۇرغۇن ئەدىبلەر ھېكايە ئىجادىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىپ، نۇرغۇنلىغان ھېكايىلەرنى ئىجاد قىلدى. ZX.,
7y42)X
بۇ دەۋر ھېكايىلىرىنى غارايىباتلار ھېكايىلىرى ۋە سەرگۈزەشتلەر ھېكايىلىرى دەپ ئىككى تۈرگە بۆلۈندى. 9}Za_ZgG
/u`Opv&I
غارايىباتلار ھېكايىلىرىگە گەن باۋنىڭ «ئەۋلىيا ئىزدەش قىسسىلىرى» ناملىق توپلىمىدىكى ھېكايىلەر، سەرگۈزەشتلەر ھېكايىلىرىگە ليۇ يىچىڭنىڭ «زامانىمىزنىڭ يېڭى ھېكايەتلىرى» توپلىمىدىكى ھېكايىلەر ۋەكىللىك قىلىدۇ. ' V*}d
cxvO,8NiB
14. تۆۋەندىكى ئەسەرلەرنىڭ ئاپتورلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئەدەبىياتتىكى قايسى ساھەگە تەۋە ئىكەنلىكىنى ئېيتىپ بېرىڭلار: 2
e#"JZ=
+lZ-xU1
ساۋ پېينىڭ «نومۇدە.ئەدەبىي ئەسەرلەر توغرىسىدا» /v| b]Ji
fA0wQz]u
لوجىننىڭ « ئەدەبىيات توغرىسىدا» e=Ib
Em{|
TDy)A2Z
ليۇ شىيېنىڭ « ۋېنشىن دياۋلۇڭ» (ئەدەبىي ماھارەت ئۆرنەكلىرى» w
40*vBz
20}]b* C}
ئۇلار ئەدەبىي تەنقىدچىلىك ۋە ئەدەبىيات نەزەرىيىسىگە تەۋە ئەسەرلەردۇر. DT6 BFx
X7:Dw]t
15. سۇي سۇلالىسى ئەدەبىياتىنىڭ ئەھۋالى قانداق؟ بىر قەدەر داڭلىق قانداق شائىرلار بارلىققا كەلدى؟ ئۇلارنىڭ قانداق مۇھىم ئەسەرلىرى بار؟ yp@ cn(:~
+W8#] u|
سۇي سۇلالىسى دەۋرىدە شېئىرىيەت ساھەسىدە بەزى يېڭىلىقلار بارلىققا كەلگەن بولسىمۇ،لېكىن كۆزگە كۆرىنەرلىك نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرەلمىدى.باشقا ساھەلەردىن سۆز ئاچقىلى بولمايدۇ. بۇ دەۋردە مەيدانغا كەلگەن شائىرلاردىن بىر قەدەر داڭلىقلىرى شۆ داۋخىڭ بىلەن لوسىداۋ ھېسابلىنىدۇ.بۇلارنىڭ يازغان شېئىرلىرىمۇ سان جەھەتتىن كۆپ ئەمەس. s >WqVuXmn
i.[
k"(
شۆ داۋخىڭنىڭ «يۈجاڭ قۇشىقى» ناملىق داستانى ۋە «تۈن كېچىلەر قوشىقى» ناملىق ۋاكىل خارەكتېرلىك شېئىرى بار. J
p%J02
)cZ KB0*+
لوسىداۋنىڭ «ئەسكەرلىككە بېرىش قوشىقى» ناملىق ۋەكىل خاراكتېرلىك شېئىرى بار. 6& hiW]Adm
<5CQ#^ cK
16. تاڭ سۇلالىسى ئەدەبىياتىدا قايسى ژانىرلار ئاساسىي ئورۇندا تۇرىدۇ؟ قايسىسىنىڭ مۇۋەپپەقىيىتى ئەڭ گەۋدىلىك بولدى؟ -x J\/"A
;i+(Q%LO
تاڭ سۇلالىسى دەۋرى جۇڭگو ئەدەبىياتى تارىخىدىكى ئىنتايىن پارلاق ۋە غايەت زور ئۇتۇقلار قولغا كەلتۈرۈلگەن دەۋر ھېسابلىنىدۇ. بۇ دەۋردە شېئىر،نەزم،نەسىر،ھېكايە ژانىرلىرى ئاساسىي ئورۇندا تۇردى ۋە دەۋر بۆلگۈچ ئەھمىيەتكە ئىگە مۇۋەپپەقىيەتلەر قولغا كەلتۈرۈلدى، يېڭىلىقلار يارىتىلدى. j.+,c#hFo
V/R@ =[
تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە شېئىرىيەتنىڭ مۇۋەپپەقىيىتى ئەڭ گەۋدىلىك بولدى. /w2IL7}
P>x88M
17. تۈۋەندىكى شائىرلارنىڭ ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلىرىنىڭ نامىنى يېزىڭ: <8Z
%'C6d
BCd0X. m(
لى بەينىڭ:« چۈشۈمدە تيەنمۇ تېغىنى سەيلى قىلىش قۇشىقى»، « مۈشكۈلدۇر سىچۇەن يۇلى»،«يوللار مۈشكۈل» مەشھۇر رومانتىزىملىق شېئىرلىرى؛ gq~`!tW'
,pk
zNe` F
دۇ فۇنىڭ : « پايتەختتىن فېڭشيەن ناھىيىسىگە بارغىچە ئويلىغانلىرىم »ناملىق داڭلىق رېئالىزىملىق داستانى، « ئۈچ ئامبال»،« ئۈچ خوشلىشىش »،« كۈز شامىلىدا چۇۋۇلغان كەپەم ناخشىسى »،« چياڭسۈن كەنتى توغرىسىدا ئۈچ پارچە شېئىر » قاتارلىق مەشھۇر رېئالىزىملىق شېئىرلىرى؛ fg1uqS1rg
S=~+e{
بەي جۈيىنىڭ:«چېنجۇڭ قوشىقى»،«كۆمۈر ساتقۇچى بۇۋاي»، « شاڭياڭ سارىيىدىكى ئاقباش ئايال » قاتارلىق مەشھۇر رېئالىزىملىق شېئىر ۋە « تۈگىمەس ھەسرەت ناخشىسى»،« بەرباب قوشىقى» ناملىق مەشھۇر رېئالىزىملىق داستانى بار. ?q5HAIZ`
O
U mZ |
بۇلاردىن تاشقىرى جېن زىئاڭ، مېڭ خاۋرەن، ۋاڭ ۋېي، گاۋشى، سېن شېن، خەن يإ،مېڭ جيا، لى خى، دۇ مذ، لى شياڭيىن قاتارلىق ئۆزىگە خاس ئۇسلۇب ياراتقان ۋە گەۋدىلىك نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرگەن بىر تۇركۈم مۇنەۋۋەر شائىرلار بار.بۇلارنىڭ شېئىرلىرى تاڭ دەۋرى شېئىرلىرىنىڭ جەۋھىرى ھېسابلىنىدۇ. !myF_cv}'
OB ~74}3;
تاڭ سۇلاىسى شېئىرلىرنىڭ تېمىسى بىر قەدەر كەڭ، ئاساسلىقى: Bk~M ^AK@~
ZbcpE~
جەمىيەتنىڭ زۇلمەتلىكى،خەلقنىڭ ئازاپ-ئۇقۇبەتلىرى،ئۇرۇش،جەڭ ۋە ھەربىي تۇرمۇش،چىگرا مەنزىرىسى ۋە بۇ يەردىكى خەلقلەرنىڭ ئورپ-ئادەتلىرى، جۇڭگونىڭ گۈزەل تاغ-دەريالىرى ۋە يېزا تۇرمۇش مەنزىرلىرى قاتارلىقلارنى، ئومۇمەن تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى ئىجتىمائى تۇرمۇشنىڭ ھەر قايسى تەرەپلىرىنى چىنلىق بىلەن يۈكسەك دەرىجىدە بەدىئيلىك ئەكس ئەتتۈردى.ھەر خىل ئۇسلۇبلار بارلىققا كەلدى. SkA"M hX
Eh f{Kl
18. تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە نەسىر جەھەتتە قانداق ھەرىكەت ئېلىپ بېرىلدى؟ نەسىر ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولدى؟قانداق مۇھىم نەسىرچىلەر بارلىققا كەلدى؟ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى ئەڭ داڭلىقلىرى كىملەر؟ ئۇلارنىڭ قانداق مۇھىم ئەسەرلىرى بار؟ N
DV_/ BI
K?+ Rq
نەسىر جەھەتتە، تاڭ سۇلالىسىنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە جۈپلۈك نەسىرلەر ئاساسىي ئورۇندا تۇردى.تاڭ سۇلالىسىنىڭ گۈللەنگەن مەزگىلىدە بۇ خىل ئەھۋالغا خاتىمە بېرىلدى ۋە بەزى نەتىجىلەر قولغا كەلتۈرۈلدى.تاڭ سۇلالىسنىڭ ئوتتۇرا مەزگىلىدە گۇۋېن ھەرىكىتى(قەدىمكى نەسىرلەر ھەرىكىتى) دەپ نام ئالغان نەسىر جەھەتتىكى ئىسلاھات ھەرىكىتى ئېلىپ بېرىلدى. بۇنىڭغا خەن يۈ بىلەن ليۇ زۇڭيۈەن رەھبەرلىك قىلدى.بۇ ھەرىكەت نەتىجىسىدە نەسىر ئىجادىيىتىدە زور ئىلگىرلەش بارلىققا كەلدى. mCx6$jz
:!Tb/1
تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە نۇرغۇنلىغان ئەدىبلەر نەسىر ئىجادىيىتى بىلەن شۇغۇنلاندى.بۇلارنىڭ ئىچىدە مۇھىملىرى ۋېي جېڭ، ۋاڭ بو، چېن زىئاڭ، يۈەن جيې، بەي جۈيى، خەن يإ، ليۇ زۇڭيۈەن، لياڭ شياۋ،پى پىشيۇ، يۇەن جېن، جاڭ جى قاتارلىقلاردىن ئىبارەت. 1cd M^k
OPwj*b:-m
ئەڭ داڭلىق ۋە مۇۋەپپەقىيىتى ئەڭ زور بولغان نەسىرچىلەر خەن يۈ بىلەن ليۇ زۇڭيۈەن ھېسابلىنىدۇ. خەن يۈنىڭ « ئۇستاز توغرىسىدا»،« ليۇ زىخۇ ( ليۇ زۇڭيۈەن ) قەبرە يادنامىسى»، « ئون ئىككىنچى ئوغلانغا تەزىيە » قاتارلىق ۋەكىل خاراكتېرلىك نەسىرلىرى، ليۇ زۇڭيۈەننىڭ « ئۈچ ئىبرەت »،« يۇڭجۇدا يېزىلغان سەككىز پارچە ساياھەت خاتىرىسى »،« سۇيۇرغاللىق تۈزۈمى توغرىسىدا »،« ئۆسمۈر ئوۋچى تەزكىرىسى »،« يىلان تۇتقۇچى قىسسىسى» قاتارلىق ۋەكىل خاراكتېرلىك نەسىرلىرى بار. GV([gs
]-&
ehW
19. تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ھېكايە ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولدى؟ كىملەرنىڭ قانداق ۋەكىل خاراكتېرلىك ھېكايىلىرى بار؟ 1
{dh GX
]z,W1Zs?
بۇ دەۋردە چۈەنچى ھېكايىلىرى دەپ ئاتالغان يېڭى ھېكايىلەر مەيدانغا كەلدى.بۇ يېڭى شەكىلدىكى ھېكايىلەر ھېكايە تەرەققىياتنىڭ يېڭى باسقۇچى ھېسابلىنىدۇ.تاڭ سۇلالىسى چۈەنچى ھېكايىلىرى قەدىمكى زامان ھېكايىلىرىنىڭ پىشىپ يىتىلگەنلىكىدىن دېرەك بېرىدۇ. bH&Cbme90-
M&
GA:`
جاڭ فاڭنىڭ « خۇشياۋيۈ قىسسىسى»، يۈەن جېننىڭ «يىڭيىڭ قىسسىسى»، بەي شىڭجيەننىڭ «لى ۋا قىسسىسى»، لى چاۋۋېينىڭ «ليۇ يى قىسسىسى»، لى گۇڭزۇنىڭ « نەنكې ۋالىيسى قىسسىسى »، دۇ گۇاڭتىڭنىڭ « چاڭگا ساقاللىق ئەزىمەت قىسسىسى»، چىن خۇڭنىڭ «تۈگىمەس ھەسرەت قىسسىسى» قاتارلىق ھېكايىلەر بۇ دەۋر ھېكايىلىرىنىڭ مۇۋەپپەقىيەتلىرىگە ۋەكىللىك قىلىدۇ. 4,T!zT6&
V 4}9f5FR
تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە بيەنۋېن( مەدداھلار قىسسىسى ) دەپ ئاتالغان ۋائىزلىق(سۆزلەش)-غەزەلخانلىق(ناخشا ئېيتىش) ئەدەبىياتى بارلىققا كەلدى.داڭلىق بيەنۋېنلاردىن «ۋىمالا كىرتىنىردېسا سوترىسى قىسسىسى»،«ئالۋاستىنى تەسلىم قىلىش قىسسىسى»،«ۋۇ زىشۈ قىسسىسى»،« مېڭ جياڭنۈ قىسسىسى» قاتارلىقلار بار. J_OIU#-B
i=@.u=:
20. جەنۇبى ۋە شىمالىي سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى (韵文) ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولدى؟ قانداق مۇھىم نەزمىچىلەر مەيدانغا كەلدى؟ئۇلارنىڭ قانداق ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلىرى بار؟ z,
[4 BM
)V%xbDd S
سۇڭ سۇلالىسى ئەدەبىياتىدا نەزم،نەسىر،شېئىر،خۇابىن ھېكايىلىرى ئاساسلىق ژانىرلار بولدى. ]fI v{[A_
2@@OjeANsX
سۇڭ سۇلالىسى نەزم ئىجادىيىتى ئەڭ گۈللەنگەن مەزگىل بولۇپ،مۇۋەپپەقىيىتى ئەڭ گۋدىلىك بولدى. شىمالىي سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە يەن شۇ بىلەن ئوۋياڭ شيۇلار نەزم ئىجادىيىتى بىلەن شۇغۇللاندى،بۇلاردىن كېيىن ليۇ يۇڭ نەزم ئىجادىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىپ،ئۆزىگە خاس ئۇسلۇب ياراتتى.فەن جۇڭيەن چىگرا قۇرۇلى تۇرمۇشىنى مەزمۇن قىلغان نەزمىلەرنى يازدى.بۇ مەزگىلدە سۇڭ سۇلالىسى نەزم ئىجادىيتىنىڭ ئەڭ داڭلىق ۋەكىلى سۇ شى مەيدانغا كەلدى. ئۇنىڭ «نيەننۇجياۋ»،«چىبى قىياسى ئالدىدا قەدىمكى ئىشلارنى ئەسلەش»،«جياڭچېڭزى، مىجۇدا ئوۋغا چىقىش»،«شۈيدياۋگېتۇ. زىيۇ(سۇجى)نى سېغىنىپ...» ناملىق ۋەكىل خاراكتېرلىك نەزمىلىرى بار. شىمالىي سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە بىر قەدەر داڭلىق نەزمىچىلەردىن جۇ باڭيەن،چىن گۇەن، خې جۇ قاتارلىقلار بار. 1w/1 k6`0
j1%o+#df
جەنۇبى سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە نەزم ئىجادىيىتى يەن داۋاملىق تەرەققىي قىلدى. بۇ دەۋردە داڭلىق نەزمىچى شائىرە لى چىڭجياۋ مەيدانغا كەلدى.ئۇ ئۆزىنىڭ كۆركەم،ھېسىياتقا باي ۋە مەزمۇنلۇق نەزمىلىرى بىلەن شۆھرەت قازاندى.نەزم ئىجادىيىتىدە نازاكەتچىلەر ئېقىمىنىڭ ئاساسلىق ۋەكىلى ھېسابلىنىدۇ. ئۇنىڭ ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلىرىدىن:« رومىڭلىڭ»،«پۇسامەن» قاتارلىقلار بار. "qjkw f)\
sx IvL7j l
جەنۇبىي سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە يەنە جاڭ يۈەنگەن، جاڭ شياۋشياڭ، لۇيۈ، شىن چىجى، ليۇ گو، چېن لياڭ،ليۇ كېجۇاڭ قاتارلىق داڭلىق نەزمىكەشلەر بارلىققا كەلدى.بۇلارنىڭ ئىچىدە ئەڭ داڭلىقى شىن چىجى ھېسابلىنىدۇ.ئۇنىڭ نەزمىلىرى قايغيلۇق ۋە مەردانە كەيپىياتقا ئىگە ۋەتەنپەرۋەرلىكنى تېما قىلغان ئېسىل نەزمىلەردۇر. مەردانىچىلەر ئېقىمىغا ياتىدۇ.شىن چىجىنىڭ «مەنجياڭخۇڭ»،«يۈڭيۈلې»،«شۈلۇڭيىن» قاتارلىق ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلىرى بار. wv>*g:El'
x7) j?2
21. سۇڭ سۇلالىسى نەسىر ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق؟ كىملەرنىڭ قانداق ئەسەرلىرى بار؟ 6z=h0,Y}
\fIGMoy!
سۇڭ سۇلالىسى نەسىر ئىجادىيىتى تاڭ سۇلالىسىنىڭ «گۇۋېن ھەرىكىتى» (« قەدىمكى نەسىرلەر ھەرىكىتى»)نىڭ ئەنئەنىسىگە ۋارىسلىق قىلىش ئاساسىدا شېئىر-نەسىر جەھەتتە يېڭىلاش ھەرىكىتى ئېلىپ باردى. نەسىر ئىجادىيىتى زور ئۇتۇقلارغا ئېرىشتى. بۇ دەۋردە ۋاڭ يۈچېڭ، فەن جۇڭيەن، سۇشى، سۇ شۈن، سۇجى، زېڭ گۇڭ، سىماگۇاڭ، ۋاڭ ئەنشى، ئوۋياڭشيۇ، خۇ چۈەن قاتارلىق داڭلىق نەسىرچىلەر بارلىققا كەلدى. cih@: =Qy
b9Jah
ئوۋياڭشيۇ: «گاۋغا مەكتۈب»، «لۇڭگاڭ يادنامىسى»، «مەس بۇۋاي شىپىڭى خاتىرىسى» داڭلىق ۋەكىل خاراكتېرلىك نەسىرلىرى،«يېڭى بەش سۇلالە تارىخى» دېگەن تارىخ كىتابى بار. Uyf<:8U\
cO/%;HEV
سۇشى: «ليۇ تۆرىسى توغرىسىدا»،«فاڭ شيەنزى تەزكىرىسى»،«ئالدىنقى ۋە كېيىنكى چىبى قىياسى ھەققىدە نەزم» قاتارلىق ۋەكىل خاراكتېرلىك نەسىرلىرى بار. I,;@\
81Ixs
Qt
22. سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە قانداق مۇھىم شائىرلار مەيدانغا كەلدى؟مۇۋەپپەقىيىتى ئەڭ زور بولغان شائىر كېم؟ئۇنىڭ قانداق ئەسىرى بار؟ +Tz Z
ZI. ;7G@|
شېئىرىيەت ساھەسىدە شىمالىي سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ۋاڭ يۈچېڭ،لىن بو،سۇ شۈنچىن، مېي ياۋچىن،ۋاڭ ئەنشى،خۇاڭ تىڭجيەن قاتارلىق شائىرلار بارلىققا كەلدى. r*?rwtFtg
-+MGs]),
جەنۇبى سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە چېن يۈيى،ياڭ ۋەنلى، فەن چېڭدا،لۇيۈ قاتارلىق شائىرلار مەيدانغا كەلدى.ئۇلار نۇرغۇنلىغان ئېسىل شېئىرلارنى يېزىپ،سۇڭ سۇلالىسى شېئىرىيتىنىڭ تەرەققىياتىغا مۇناسىپ تۆھپە قوشتى. بۇلارنىڭ ئىچىدە مۇۋەپپەقىيىتى ئەڭ زور بولغىنى لۇيۇ بولۇپ، ئۇنىڭ « ئالتۇن نەقىشلىك قېلىچ قۇشىقى»،« غەزەپلىرىم ئىزھار»،«ئوغلۇمغا ۋەسىيەت»قاتارلىق شېئىرلىرى بار. YDh6X D
@;>i3?
23. سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ھېكايىنىڭ قانداق يېڭى شەكلى مەيدانغا كەلدى؟بۇلاردىن ھازىرغىچە ساقلىنىپ قالغان قانداق ئەسەرلەر بار؟بۇ خىل ھېكايىلەر تەرەققىي قىلىپ يەنە قانداق شەكىل مەيدانغا كەلدى؟ Arvxl(R\4
F:$Dz?F0v
سۇڭ سۇلالىسى ئەدەبىياتىدا ھېكايىنىڭ تەرەققىياتىدا بىر قېتىملىق زور ئۆزگىرىش بولدى. بۇ دەۋردە چۈەنچى ھېكايىلىرى ئىجادىيىتى داۋام قىلىش بىلەن بىر ۋاقىتتا، ھېكايىنىڭ يېڭى بىر خىل شەكلى بولغان خۇابىن ھېكايىلىرى مەيدانغا كېلىپ، ھېكايىچىلىقتا ئاساسىي شەكىل بولۇپ قالدى.خۇابىن ھېكايىلىرىدىن ھازىرغىچە ساقلىنىپ قالغانلىرى:«قاشتېشىدىن ياسالغان ئاۋالوكىتېسۋارا ھەيكىلى قىسسىسى»،«ئاغزى ئىتتىك لى سۈيليەن قىسسىسى»،«سۈي نىڭنىڭ ناھەق ئۆلتۈرۈلۈشى» قاتارلىقلار بار. C\.mv |aW~
z9> yg_Q
خۇابىن ھېكايىلىرى تەرەققىي قىلىپ،خۇابىن قىسسىلىرى مەيدانغا كەلدى.بۇلاردىن ۋەكىللىككە ئىگىلىرى:« )يېڭى بەش سۇلالە تارىخى ( ھەققىدە قىسسە» ، «بۇيۈك سۇڭ سۇلالىسىنىڭ شۈەنخې يىللىرىدىكى ۋەقەلەر»،« )ئۈچ پادىشاھلىق تەزكىرىسى ( ھەققىدە قىسسە»،« بۈيۈك تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى بۇددا نوملىرىنىڭ كامىل ئۇستازىنىڭ بۇددا نوملىرىنى ئېلىپ كېلىشى ھەققىدە شېئىرى قىسسە» قاتارلىقلار بار بولۇپ،بۇلار كېيىنكى دەۋرلەردىكى رومانلارنىڭ ئاساسى بولدى. D+$ k
@3D8TPH
24.يۈەن سۇلالىسى ئەدەبىيات ئېقىمى نېمە بولدى؟ قانداق مۇھىم ئەدىبلەر مەيدانغا كەلدى؟قانداق مۇھىم ئەسەرلىرى بار؟ ,p(4OZz5,
qg7]
YT&
يۈەن سۇلالىسى دەۋرىدە ئەدەبىياتنىڭ ئاساسىي ئېقىمى زاجۈ بىلەن سەنچۈ بولدى.يەنە جەنۇپ ئوپىرالىرى بارلىققا كەلدى.شېئىر بىلەن نەسىر ئىجادىيىتىمۇ تەرەققىي قىلدى.زاجۈ_مۇزىكا،ناخشا-ئۇسۇل،دىئالۇگ(جۈملىدىن مۇنۇلۇگ) ۋە ھەرىكەت قاتارلىقلار بىرلەشتۈرۈلۈپ،مۇكەممەل بىر ۋەقەلىك ئىپادىلىنىدىغان بىر خىل ئونۋېرسال سەھنە سەنئىتىدۇر. ]U :1N C "
kBPFk t2
زاجۈچىلەرنىڭ ۋەكىللىرى_ گۈەن خەنچىڭ،ۋاڭ سىفۇ،ماجىيۈەن،بەي پذ،ياڭ شيەنجى،كاڭ جىنجى،گاۋ ۋېنشيۇ،جى جۈنشياڭ،شى جۈنباۋ قاتارلىقلاردىن ئىبارەت. !*46@sb:
>M` swEj
گۈەن خەنچىڭ،ۋاڭ سىفۇ،ماجىيۈەن قاتارلىقلار ئەڭ داڭلىق بولۇپ،گۈەن خەنچىڭنىڭ «دۇ ئېنىڭ ناھەق جازالىنىشى»،« جاۋ پەنئېرنىڭ مۇھەببەت سەۋداسىدا خورلۇقتا قالغاننى پالاكەتتىن قۇتۇلدۇرۇشى»،«دەرياغا نەزەر تاشلاش شىپىڭى» ناملىق ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلىرى بار؛ ۋاڭ سىفۇنىڭ «غەربىي ھوجرا مۇھەببەت قىسسىلىرى»؛ ماجىيۈەننىڭ«خەن سۇلالىسى ئوردىسىدا كۈز» ناملىق ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلىرى بار.جىڭ گۇاڭزۇنىڭ «جاڭ چيەننۇنىڭ روھىنىڭ تېنىدىن چىقىپ كېتىشى» ناملىق ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسىرى بار. `[+9n2j
-KRHcr \
25.يۇەن سۇلالىسى دەۋرىدە شېئىر ۋە نەسەر ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولودى؟ئاز سانلىق مىللەتلەردىن قانداق شائىرلار مەيدانغا كەلدى؟ Z$R2 Z$f
Tb-`0^y&X1
شېئىر ۋە نەسىر جەھەتتە بۇ دەۋردە كۆرىنەرلىك نەتىجىلەر قولغا كەلتۈرۈلمىدى. ئاز تۇلا مۇۋەپپەقىيەت قازانغان شائىر ۋە يازغۇچىلاردىن:ليۇ يىن،جاۋ مېڭفۇ، ۋۇ چىڭ قاتارلىقلار بار.ئوتتۇرا مەزگىلدىكى شائىرلاردى يەنيۈ يىللىرىدىكى تۆت چوڭ شائىر دەپ ئاتالغان يۈ جئ،ياڭ زەي،فەن پىڭ،جيې شىسى قاتارلىقلار بار، نەسىرچىىلەردىن يۈجى،لى شىياۋگۈاڭ قاتارلىقلار بار.ئاخىرقى مەزگىلدىكى شائىرلاردىن ۋاڭ ميەن،ياڭ ۋېيجېن،جاڭ زەن قاتارلىقلار بار،نەسىرچىلەردىن ياڭ ۋېيجېن بار. `
R@24 )
}@ 'xEx
خەنزۇ تىل-يېزىقىدا ئىجادىيەت بىلەن شۇغۇللانغان ئاز سانلىق مىللەت ئەدىبلىرى 200دىن،ئەسەرلىرىنىڭ سانى تۆت مىڭ پارچىدىن ئاشىدۇ. بۇلارنىڭ ئىچىدە داڭلىقلىرى: جۇرجىن مىللىتىدىن بولغان زاجۈچى لى جىفۇ،قىتان شائىرى يوللىغ چۇساي،ئۇيغۇر مىللىتىدىن بولغان شائىر گۈەن يۈنشى،مازۇچاڭ،سەيدۇللا،ناشىن قاتارلىقلارنى كۆرسىتىشكە بولىدۇ. ";~}"Yz?[
H+zn:j@ ~L
26. مىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە رومان ئىجادىيىتىدە قانداق داڭلىق يازغۇچىلار بارلىققا كەلدى؟ ئۇلارنىڭ قانداق داڭلىق رومانلىرى بار؟ K*J8(/WkD
Ja- D}|;
مىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ھېكايە،رومان ئىجادىيىتىدە كۆرۈلمىگەن گۈللىنىش ۋەزىيىتى بارلىققا كەلدى.بۇ دەۋردە بىر قىسىم داڭلىق يازغۇچىلار دەۋر بولگۈچ ئەھمىيەتكە ئىگە نادىر ئەسەرلەرنى ياراتتى. بۇ جەھەتتە لو گۈەنجۇڭ ۋە ئۇنىڭ «ئۈچ پادىشاھلىق ھەققىدە قىسسە» ناملىق رۇمانى،شى نەيئەننىڭ «سۇ بويىدا» ناملىق رومانى،ۋۇ چېڭئېننىڭ «غەرپكە ساياھەت» رومانى، لەن لىڭ،شياۋ شياۋشېڭنىڭ «چىنپىڭمېي نەزمىلىك قىسسىلىرى» ناملىق رومانى بارلىققا كەلدى.يۇقىرقىلاردىن مىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە يەنە ھەر خىل تېمىلاردىكى نۇرغۇنلىغان رومانلار بارلىققا كەلدى. مەسىلەن: تارىخىي قىسسە خاراكتېرلىك رومانلاردىن فېڭ مېڭلۇڭنىڭ «يېڭى بەگلىكلەر قىسسىلىرى» ناملىق رومانى،قەھرىمانلار قىسسىلىرىدىن نامسىز زاتنىڭ «ياڭ ئائىلىسى قىسسىلىرى»،دېۋە –ئالۋاستى،جىن-شاياتونلار توغرىسىدىكى ئەپسانىۋىي رومانلاردىن«ئەۋلىيا بەلگىلەش قىسسىلىرى»،كۈندىلىك تۇرمۇش رومانلىرىدىن نامسىز زاتنىڭ «ياخشى جۇرا قىسسىلىرى» ناملىق رومانى بار. NrvS/ cI!t
Fc} wu W
مىڭ سۇلالىسى ھېكايىلىرى ئاممىباپ ئەدەبىي تىلدىكى ھېكايە ۋە قەدىمكى ئەدەبىي تىلدىكى ھېكايە دېگەن ئىككى تۈرگە بۆلۈنىدۇ. qn @Qd9Sf
#py7emu
ئاممىباپ ئەدەبىي تىلدىكى ھېكايىلەرگە فېڭ مېڭلۇڭنىڭ «ئۈچ ھېكايەت» ھېكايە توپلىمى،لىڭ مىڭچۇنىڭ «ياغاچ ئويما مەتبەئەدە تۈنجى قېتىم بېسىلغان ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدىغان ھېكايەتلەر»،«ياغاچ ئويما مەتبەئەدە تئىككىنچى قېتىم بېسىلغان ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدىغان ھېكايەتلەر» ناملىق ھېكايىلەر توپلىمى بار. Ao96[2U6
hl~(& D1^
قەدىمكى ئەدەبىي تىلدىكى ھېكايىلەر جەھەتتە ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلەردىن چۈ يۇنىڭ «قېيما پانۇس يېڭى قىسسىلىرى»،لى جېننىڭ « قېيما پانۇس كېيىنكى قىسسىلىرى» دېگەن ھېكايىلەر توپلىمى بار. mS~3 QV
glHag"(
مىڭ سۇلالىسى دراممىلىرى (ئوپىرالىرى) زاجۈ ۋە چۈەنچى ئوپىراسىدىن ئىبارەت ئىككى لېنىيە بويىچە تەرەققىي قىلدى. k9 *0xukJ
(%0X\zvu/
27. (f#W:]o/
=As'vt
0
مىڭ سۇلالىسى زاجۈ ئىجادىيىتىدە ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەدىبلەر جۇچۈەن،كاڭ خەي،شۈۋېي بولۇپ،جۇچۈەننىڭ «جۇۋېنجۈننىڭ سىماشياڭرۇ بىلەن قېچىپ كېتىشى»،كاڭ خەينىڭ «جۇڭشەن بۆرىسى»،شۈۋېينىڭ «ئەسەبىي دۇمباقچى تارىخى» قاتارلىق ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلىرى بار. 0^ (.(:
Zl, K#
چۈەنچى ئوپىراسى مىڭ سۇلالىسىنىڭ ئوتتۇرا مەزگىلىگە كەلگەندە جۇش ئۇرۇپ راۋاجلاندى، بۇ مەزگىلدە تاڭ شيەنزۇنىڭ «مۇدەنگۈل شىپىڭى» ناملىق ئەسىرى مەيدانغا كەلدى.بۇنىڭدىن تاشقىرى يەنە بىر تۈركۈم مۇنەۋۋەر دراماتروگلار مەيدانغا كېلىپ،ئېسىل چۈەنچى ئوپىرالىرىنى يازدى. بۇنىڭغا لياڭ چىنيۈنىڭ «مەشۈت يۇيۇش قىسسىسى»،نامسىز زاتنىڭ« سايرىغان سۇمرۇغ قىسسىسى»، لى كەيشيەننىڭ«مىسران قېلىچ قىسسىسى»،مېڭ چېڭشۈننىڭ «جياۋ خۇڭ قىسسىسى» قاتارلىق ئەسەرلىرى مىسال بۇلالايدۇ. s?Q `#qD
=D[h0U
28.مىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە شېئىر ۋە نەسىر ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولدى؟ D[-Ct
SbI,9 <
بۇ دەۋردە كۆزگە كۆرىنەرلىك نەتىجىلەر قولغا كەلمىگەن بولسىمۇ، تۇركۇملەپ شائىر ۋە نەسىرچىلەر مەيدانغا كېلىپ، ھەر خىل شېئىرىيەت ۋە پرۇزا ئېقىملىرىنى شەكىللەندۈردى. مەسىلەن، دەسلەپكى مەزگىلدىكى ياڭ شىجى،ياڭ رۇڭ، ياڭ بو ۋەكىللىك قىلغان«تەيگې شەكلى» شېئىرىيەت ئېقىمى،ئوتتۇرا مەزگىلدە لى دۇڭياڭ ۋەكىللىك قىلغان «چالىڭ شېئىرىيەت ئېقىمى»،ۋاڭ شېنجۇڭ،تاڭ شۇنجى ۋەكىللىك قىلغان «تاڭ،سۇڭ سۇلالىرى پرۇزا ئېقىمى»،ئاخىرقى مەزگىلدىكى يۈەن زۇڭداۋ ۋەكىللىك قىلغان «گۇڭئەن شېئىرىيەت ئېقىمى»،جۇڭ شىڭ ۋەكىللىك قىلغان«جىڭلىڭ شېئىرىيەت ئېقىمى» قاتارلىقلار.مىڭ سۇلالىسىنىڭ ئاخىرىدا چېن زىلۇڭ،شيا ۋەنچۈن قاتارلىقلار شېئىرىيەت ئىجادىيتىنى رېئالىزىم يولىغا باشلىدى. %ANPv =
moo>~F _^
29. چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى ھېكايىلەر ئىچىدىكى ۋەكىل خاراكتېرلىك ئەسەرلەر بىلەن رومان ئىجادىيىتىدىكى مۇھىم ئەسەرلەر ھەم ئۇلارنىڭ ئاپتورلىرىنى ئېيتىپ بېرىڭلار: lmc-ofEv
7I44BC*R~
1) قەدىمكى ئەدەبىي تىلدىكى ھېكايىلەر: پۇسۇڭلىڭنىڭ «لياۋجەي رىۋايەتلىرى» h`GV[Oo :
/nmfp& @
2) خاتىرە خاراكتېرلىك ھېكايىلەر: جى يۈننىڭ «يۈۋىي كەسپىي خاتىرىلىرى» #62ww-E~
^}[
N 4
3) رومانلار:چىن چىننىڭ «سۇ بۇيىدىكى قەھرىمانلارنىڭ كېيىنكى قىسسىلىرى»؛چيەن سەينىڭ «يۆۋىينىڭ مۇپەسسەل قىسسىلىرى»؛ ۋۇجىڭزىنىڭ «رايىش موللىلارنىڭ غەيرى رەسمىي تارىخى»؛ لى رۇجىننىڭ «غايىبانە دۈنيا قىسسىسى»؛ شى جۇشىڭنىڭ « ئويغاق دۈنيادىكى تەقدىرىي يازمىش قىسسىسى»؛ لى لۇيۈەننىڭ «ئاچا يول چىرىقى»؛ساۋ شۆجىننىڭ « قىزىل راۋاقتىكى چۈش». :OZhEBL&b
(1HN, iJy
30.چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە دراما ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولدى ؟ قانداق مۇھىم دراماتورگلار مەيدانغا كەلدى ؟ ئۇلارنىڭ قانداق ئەسەرلىرى بار؟ N} h%8\
;(,Fe/wvC
چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە دراما ئىجادىيىتى يۈەن ،مىڭ سۇلالىلىرى درامىلىرى يېڭى تەرەققىياتلار ئېرىشتى .چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە چۈەنچى ئوپېرالىرى داۋاملىق تەرەققى قىلىپ ،كۆرۈنەرلىك نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى. چىڭ سۇلالىسىنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە لى يۈنىڭ «پاكلىق ۋە ساداقەتمەنلىك شەجەرىسى »،كاڭشى يىللىرىدا خۇڭ شېڭنىڭ «چاڭشىڭ سارىيى »،كۇڭ شاڭرېننىڭ «شاپتۇل گۇللۇك يەلپۈگۈچ»قاتارلىق ئەسەرلىرى مەيدانغا كەلدى .بۇ ئىككى پارچە مۇنەۋۋەر تارىخى تىراگېدىيە چىڭ سۇلالىسى دراما ئىجادىيىتىنىڭ ئەڭ يۇقۇرى مۇۋاپىقىيىتىگە ۋەكىللىك قىلىدۇ. چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە زاجۈ ئىجادىيىتىنىڭ مۇۋاپىقىيىتى يۇقۇرى بولمىدى.زاجۈ ئىجادىيىتىدە جياڭ شىچۈننىڭ «زاڭيۈن بېغىنىڭ توققۇز پارچە ئوپېراسى » بىلەن ياڭ چاۋگۇەننىڭ «يىنفېڭ راۋىقى زاجۈلىرى»دېگەن توپلاملاردىكى زاجۇلەرنىڭ تەسىرى بىر قەدەر چوڭ بولدى.
p[GyQ2k)
Q!{Dw :7
چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ئوپېرا نەزەرىيىسىدىمۇ يېڭى تەرەققىيات بولدى.لى يۈنىڭ «بېكارچىلىقتا ئۇشتۇمتۇت يادىمغا كەلگەنلەر» ناملىق ئەسىرى بۇنىڭغا مىسال بولىدۇ. 5S? yj
9 JtG&^*
31. چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە شېئىر ۋە نەزم ئىجادىيىتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولدى؟ yw
k
N +(
شېئىرىيەت چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە قايتىدىن گۈللىنىشكە باشلىدى.چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە مەيدانغا كەلگەن شائىرلار ۋە ئۇلارنىڭ يازغان شېئىرلىرىنىڭ سانى تارىختىكى ھەر قانداق دەۋردىكىدىن كۆپ بولدى.چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى شېئىرلارنىڭ تېما دائىرىسى كەڭ بولۇپ، ئىجتىمائى تۇرمۇشنىڭ ھەممە ساھەسىنى دېگۈدەك ئۆز ئىچىگە ئالدى ھەتتا بىۋاستە دېھقانلار قوزغىلىڭىنى مەدىھىيلىگەن شېئىرلارمۇ مەيدانغا كەلدى.بۇ ئالدىنقى دەۋرلەردە ئاز ئۇچرىغان ئەھۋال ھېسابلىنىدۇ.چىڭ سۇلالىسى شېئىرىيەت ئىجادىيىتىدە نۇرغۇنلىغان ئېقىملار،ھەر خىل ئۇسلۇبلار مەيدانغا كەلدى.چىڭ سۇلالىسىنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىرىدە گۇ يەنۋۇ، ۋاڭ فۇجى، چۈداچۈەن قاتارلىقلار ۋەكىللىگىدىكى ۋەتەنپەرۋەرلىك شېئىرىيەت ئېقىمى،ۋۇ ۋېييې ۋەكىللىكىدىكى تاڭ سۇلالىسىگە ھۆرمەت بىلدۈرگۈچىلەر شېئىرىيەت ئېقىمى،چيەن چيەنيى ۋەكىللىكىدىكى سۇڭ سۇلالىسى شائىرلىرىنى ئۇستاز تۇتقانلار شېئىرىيەت ئېقىمى،ۋاڭ شىجېن ۋەكىللىكىدىكى سېھىرلىك قاپىيىچىلەر شېئىرىيەت ئېقىمى مەيدانغا كەلدى.چىڭ سۇلالىسىنڭ ئوتتۇرىلىرىدا شېن دېچيەن ۋەكىللىكىدىكى بەدىئىي خىسلەت شېئىرىيەت ئېقىمى،ۋېن فانگاڭ ۋەكىللىكىدىكى تېرە سىزىقلىرى شېئىرىيەت ئېقىمى، يۈەن مېي ۋەكىللىكىدىكى خىسلەت-روھ شېئىرىيەت ئېقىمى مەيدانغا كەلدى. بۇ شېئىرىيەت ئېقىملىرىنىڭ ئىجادىيەت جەھەتتىكى تەشەببۇسلىرى ئوخشىمايدۇ، ئۇسلۇبىمۇ بىر بىرىدىن پەرقلىنىدۇ.بۇلار خارابلىشىشقا يۈز تۇتقان قەدىمكى زامان شېئىرئىجادىيىتىدە قايتا گۈللىنىش ۋەزىيىتىنى شەكىللەندۈردى.
(I.`bR
L /> GYx
نەزم ئىجادىيتى جەھەتتە،چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە نۇرغۇنلىغان نەزمىچىلەر مەيدانغا كېلىپ، ھەر خىل نەزم ئېقىملىرى مەيدانغا چىقتى ھەمدە نۇرغۇنلىغان نەزملەر يېزىلدى.چىڭ سۇلالىسى نەزمىلىرى سان جەھەتتە كۆپ بولۇپلا قالماي، سۈپەت جەھەتتە يۈەن،مىڭ سۇلالىرى نەزمىلىرىدىن ئېشىپ كەتتى ۋە مىڭ سۇلالىسى نەزمىلىرىگە يىقىنلاشتى. 8|GpfW3p 2
E}=NZqOB!
چىڭ سۇلالىسى نەزمىلىرىنى ئىككى دەۋرگە بۆلۈشكە بولىدۇ،ئالدىنقى مەزگىلدە ياڭشيەن نەزم ئېقىمىنىڭ ۋەكىلى چېن ۋېيسۇڭ،غەربىي جېجياڭ نەزم ئېقىمىنىڭ ۋەكىلى جۇ يىزۈن،ھىچقانداق ئېقىمغا تەۋە بولمىغان نالەن،شىڭ دى قاتارلىق داڭلىق نەزمچىلەر بارلىققا كەلدى.كېيىنكى مەزگىلدە چاڭجۇ نەزم ئېقىمىنىڭ ۋەكىلى چاڭ خۇييەن،جۇجى قاتارلىق داڭلىق نەزمچىلەر مەيدانغا كەلدى. !X 8R
9A(K_ d-!H
32. چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە نەسىر ئىجادىيتىنىڭ ئەھۋالى قانداق بولدى؟ z:5ROlk 0
2v1&%x:y#
نەسىر ئىجادىيىتى جەھەتتە،قەدىمكى شەكىلدىكى نەسىرلەر بىلەن جۈپلۇك نەسىرلەر تەرەققىي قىلىپ، خېلى داڭلىق نەسىرچىلەر ۋە نۇرغۇن ئېسىل ئەسەرلەر بارلىققا كەلدى. ,
~X;M"U
1 I_q3 {
چىڭ سۇلالىسىنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە گۇ يەنۋۇ،خۇاڭ زۇڭشى، ۋاڭ فۇجى قاتارلىق مۇتەپەككۇرلار كۈچلۈك ۋەتەنپەرۋەرلىك ھىسىيات ۋە چوڭقۇر پەلسەپىۋى پىكىرلەرنى ئىپادىلىگەن سىياسى مۇھاكىمىلىك نەسىرلەر ۋە پەلسەپىۋى نەسىرلەرنى يازدى. y03a\K5[KQ
SVh4)}.x
فاڭ باۋ،ليۇ داكۈي،ياۋ نەي ۋەكىللىكىدىكى تۇڭچېڭ نەسىر ئېقىمىدىكىلەرنىڭ قەدىمكى شەكىلدىكى نەسىرلىرى چىڭ سۇلالىسى نەسىر ئىجادىيىتى مۇنبىرىدىكى ئاساسىي ئېقىم ھېسابلىنىدۇ. "]Dzc[Vp
N: jiZ)
بۇلار ئىجادىيەتتە خېلى زور ئۇتۇقلارنى قولغا كەلتۈردى ۋە نەسىر نەزەرىيىسىنى سىستېمىلاشتۈردى.بۇ ئېقىم تاكى چىڭ سۇلالىسىنىڭ ئاخىرقى دەۋرىگىچە ئەدەبىيات مۇنبىرىدە ئاكتىپ پائالىيەت ئېلىپ باردى. i=H>D
E(kb!Rz
چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە جۈپلۈك نەسىرلەر قايتىدىن گۈللىنىشكە باشلىدى.دەسلەپكى مەزگىلدە چېن ۋېيسۈڭ،ۋۇ چىلار داڭق چىقىرىپ چوڭ نەسىرچىلەر دەپ ئاتالدى.كېيىنكى مەزگىلدە يۈەن مېي،سۇن شېڭيەن،خۇڭ لياڭجى قاتارلىق سەككىز چوڭ نەسىرچى مەيدانغا كەلدى.جۈپلۈك نەسىرچىلەر ئىچىدە ۋاڭ جۇڭنىڭ مۇۋەپپەقىيىتى ئەڭ يۇقىرى بولدى. C{i;spc!bi
@mRrA#E#{
bok 74U]
p't :bR
«جۇدالىق زارى» ھەققىدە F@'rP++4
P ^<0d'(
^8l3j4
چۈ يۈەن D<3V#Opw
بۇ چۈ يۈەن(مىلادىدىن بۇرۇنقى 340-278) نىڭ ئېلىمىزنىڭ كلاسسىك ئەدەبىيات تارىخىدىكى ئەڭ ئۇزۇن لىرىك داستان بولۇپ،جەمئىي 375مىسرادىن تەركىپ تاپقان،بۇ داستان رومانتىزملىق ئىجادىيەت ئۇسۇلىدا يېزىلغان. 3) c
K*8#
27 145
«جۇدالىق زارى» داستانىنىڭ ئىدىيىۋى مەزمۇنى u !3]RGJ
بىرىنچى بۆلەك(كىتابىمىزغا كىرگۈزۈلگەن) .F$|j1y
9kX=99kf[
شائىر سالماق ۋە ئەركىن لىرىكىلىق قەلەم،تەنتەنىلىك ۋە ئىپتىخارلىق پوزىتسىيە بىلەن،ئۆزىنڭ غايىسى ۋە ۋەتەن يولىدا ئۆزىنى بېغىشلاشتەك قىزغىنلىقىنى ئىزھار قىلغان؛ئاندىن غەزەپلىك ھىسىيات بىلەن، تىغ ئۇچىنى چۇ بەگلىكىنىڭ ھاماقەت بېگى ۋە ئۇنىڭ غالچىلىرىغا قارىتىپ،ئۇلارنىڭ قابىل-ئىستېداتلىق، ئاقىل ۋە دانا ئادەملەرگە ھەسەتخۇرلۇق بىلەن زىيانكەشلىك قىلغان ھەمدە دۆلەتنى خارابلاشتۈرۈۋەتكەن جىنايەتلىرىنى قاتتىق ئەيىبلىگەن؛ئاخىرىدا ئۆزىنىڭ دانىشمەنلەرنى ئۈلگە قىلىپ، ئاشۇ رەزىل ۋە چاكىنىلار بىلەن ھەرگىزبىر ئېقىندا بولمايدىغانلىقىنى، قەبىھ كۈچلەر ئالدىدا تىز پۈكۈپ تەسلىم بولمايدىغانلىقىنى قايتا قايتا بايان قىلغان. mhi9 0J c
5Z9 ~
&U
شائىر شېئىرىدا ئوخشىتىش،تەمسىل،سىمۇۋۇل قاتارلىق ئستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن ئاپتورنىڭ كۈچلۈك ئىدىيىۋى ھېسىياتىنى كونكىرېت،جانلىق،ئوبرازلىق ئىپادىلىگەن. WfRfx#MMt
.5Knb c
تېكستتىكى ئوخشىتىش:« نەدە شۇڭقار بىر بولۇپ ئۇچقان ئىدى قۇزغۇن بىلەن» بۇنىڭدا ئېسىل پەزىلەتلىك كىشىلەرنى شۇڭقارغا ئوخشاتقان. پەس،چاكىنا خۇسۇسىيەتلىك كىشىلەرنى قۇزغۇنغا ئوخشاتقان. l 70,Jo?78
^}o7*
تەمسىل:«ئاۋياڭ» توغرىسىدىكى،«ئۈچ خان»توغرىسىدىكى،«چىڭشيەن»توغرىسىدىكى،«ياۋ بىلەن شۇن» توغرىسىدىكى،«جى بىلەن جذ»توغرىسىدىكى رىۋايەتلەرنى تەمسىل كەلتۈرۈپ ئىپادىلىگەن. rps(Jos _~
/Fe:h > 6
سىمۇۋۇل: «مەن غازاڭ پەسلىنى ئويلىغاندا قۇرققۇم كېلىدۇ،سولمىغىيدى دىلبىرىم بىۋاق قىرۇۋ پەسلى كېلىپ».بۇنىڭدىكى «غازاڭ پەسلى» ۋەتەننىڭ زۇۋاللىققا يۈزلىنىشىگە،«دىلبىرىم» ۋەتەنگە سىمۇۋۇل قىلىنغان. bR`r T4.F
\T`[ "<
بۇ خىل ۋاستىلەر ئاپتورنىڭ كۈچلۈك ئىدىيىۋى ھېسىياتىنى كونكىرېت،جانلىق،ئوبرازلىق ئىپادىلىگەن. g@@&sB-A"
$ T?*0"Mj[
ئاپتور تېكستتە قانداق تارىخى رىۋايەتلەردىن پايدىلانغان؟ [IX*sr
ge0's+E+1
«ئاۋياڭ» توغرىسىدىكى،«ئۈچ خان» توغرىسىدىكى،«چىڭشيەن»توغرىسىدىكى،«ياۋ بىلەن شۇن» توغرىسىدىكى،«جى بىلەن جذ» توغرىسىدىكى تارىخى رىۋايەتلەردىن پايدىلانغان. ~n[b^b
"v( G7*2
نېمە ئۈچۈن بۇ ئەسەرنى ئىجابىي رومانتىزملىق ئەسەر دەيمىز؟ئۇنىڭدا رومانتىزملىق روھ قايسى تەرەپلەردىن ئىپادىلەنگەن؟ ch@x]@-;A3
A g0]U
ئاپتور ئۆزىنىڭ كۈچلۈك لىرىك ھىسىياتىنى ئوخشىتىش،تەمسىل،سىمۇۋۇل قاتارلىق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەرنىڭ ياردىمى بىلەن ئىپادىلەش ئارقىلىق تولۇپ تاشقان جاسارەتكە،قايتماس ئىرادىگە ۋە ساداقەتمەنلىك روھىغا ئىگە بولغان غايىۋى لىرىك قەھرىماننىڭ ئوبرازىنى ياراتقان. شۇڭا ئۇنى ئىجابى رومانتىزملىق ئەسەر دەيمىز. OlMBMUR:
|9>*$Fe"
ئەسەردىكى غايىۋى ئوبراز «مەن» نىڭ ۋۇجۇدىدىكى تولۇپ تاشقان ۋەتەنپەرۋەرلىك روھ،ھەر قانداق رەزىللىكنى بېسىپ چۈشىدىغان جاسارەت؛ئۆزىنى تارىختا ئۆتكەن ساپ پەزىلەتلىك،دانىشمەن شەخسلەرگە ئوخشىتىشى؛«مەن»نىڭ روھى بىلەن مۇناسىۋەتلىك سىمۇۋۇللۇق خۇسۇسىيەتكە ئىگە ئەڭ گۈزەل گۈل-گىياھلار تەسۋىرلىرى مۇشۇ خىل خۇسۇسىيەتنىڭ ئىپادىسى. ]7a;jNQu
u8Y~_)\MA
)`w=qCn1 Y
z|ves&lRa
«چۈشۈمدە تيەنمۇ تېغىنى سەيلى قىلىش قۇشىقى»ھەققىدە *^'wFbaBO
لى بەي >DL/ . .
بۇ تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ئۆتكەن مەشھۇر رومانتىك شائىر لى بەي (701- 762) نىڭ رومانتىزملىق خاراكتېرىگە ئىگە شېئىرى. /H')~!Yz
eY
T8$
بۇ شېئىرنىڭ قۇرۇلما جەھەتتىكى ئالاھىدىلىكى شۇكى،ئالدى بىلەن رېئاللىقتىن چۈش دۈنياسىغا،ئاندىن چۈش دۇنياسىدىن رېئاللىققا ئۆتىدۇ.بۇ ئىككى قېتىملىق ئۆتۈش ئوتتۇرىسىدا يوقىرى بىلەن تۈۋەننى باغلايدىغان ئۆتكۈنچى مىسرالار ئىشلىتىلىدۇ، چۈش دۇنياسىدىن رېئاللىققا ئۆتۈشتە ئۆتكۈنچى مىسرا ئىشلىتىلىدۇ.مەسىلەن:
LI[ ?~P2\
xw ?CMA
رېئاللىقتىن چۈش دۈنياسىغا ئۆتۈشتىكى ئۆتكۈنچى مىسرا: M
RQZIi
)o{VmXe@@
« ئاڭلاپ مەن بۇ ھېكايەتنى چۈشىدىم يۆ ئېلىن بىر كۈن» *ksb?|
=yo{[&Jz
چۈش دۇنياسىدىن رېئاللىققا ئۆتۈشتىكى ئۆتكۈنچى مىسرا: <"?*zx&
0 h22V$
تۇساتتىن كەتتىم ئويغىنىپ بېسىپ مېنى بىردىن دەھشەت، <
kz[:n:
\^LWCp,C"
تۇرۇپ تاپقاچ ھۇشۇمنى مەن بىر ئۇھ تارتىپ چەكتىم ھەسرەت. m4@MxQm
>V(zJ
-ui< E?v
Gg|M+M?+
ئويغىنىپ كۆردۈم پەقەت تۇراتتى يېنىمدا ياستۇق، M'q'$)e
r,4lqar;E
كۆرۈنگەن سىرلىق مەنزىرە ئەمدى كۆز ئوڭۇمدا يوق. e0 u,zg+m
\vCGU>UY
*"cD.)]#2
cwe1^SJ 6y
شېئىرنىڭ ئىككىنچى بۆلىكىدە چۈش دۈنياسى يېزىلغان بولۇپ،بۇ بۆلەك شېئىرنىڭ ئاساسىي گەۋدىسى ھېسابلىنىدۇ.شېئىردىكى چۈش دۇنياسىنى ئۈچ قاتلامغا بۆلۈشكە بولىدۇ. GX?* 1
]\Xc9 N8 w
1-قاتلام:« ئۆتتۈم مەن جېڭفۇ كۆلىدىن پەرۋاز قىلىپ ئايدىڭ بىر تۈن» دېگەن يەردىن «ئۇزۇتۇپ قويدى ھەم مېنى» دېگەن يەرگىچە(5-،6-كوپلىت) بۇ قاتلامدا «مەن»نىڭ جىڭفۇ كۆلىدىن ئۇچۇپ ئۆتكەنلىكىنى يېزىپ،جىڭفۇ كۆلىنىڭ گۈزەل مەنزىرىسىنى سۆرەتلەش ئارقىلىق شائىرنىڭ ساپ گۈزەللىكنى سۆيۈش، ئەركىنلىككە ئىنتىلىش ھېسىياتى ئەكس ئەتكەن. yfEb
,O]l~)sr|
2- قاتلام: «شى ئاقساقال تۇرغان ماكان...»دېگەن يەردىن «تاغ يولىغا بولدۇم راۋان.» دېگەن يەرگىچە (7-،8-كوپلىت)بۇ قاتلامدا مەن»نىڭ شى ئاقساقالنى ياد ئېتىپ تاغقا قىلغان ساياھىتى ئىپادىلەنگەن. \?M f _
M T6/2d
3-قاتلام: «يېرىم يولغا بېرىپ...» دېگەن يەردىن «...ئۇندا مىغىلداپ باراتتى» دېگەن يەرگىچە (9-،17-كوپلىت) بۇنىڭدا شائىر ئەپسانىۋىي خۇسۇسىيەتكە ئىگە شېئىرى دۇنيا پەيدا قىلغان.يەنى جاھاننى قاراڭغۇلۇق قاپلاپ،ئېيىق،ئەجدىھالار ھۆركىرەپ،چاقماق چېقىپ،تومان قاپلاپ جاھاننى زۇلمەت بېسىپ كەتكەنلىكى،پەرىزاتلار بۇ زۇلمەتنى بەربات قىلىپ جاھاننى قاينام-تاشقىنلىق كەيپىياتقا ئىگە قىلغانلىقى ئىپادىلەنگەن.بۇ ئارقىلىق شائىرنىڭ رېئاللىقتىن يىرگىنىشتەك خاھىشى،كەڭ خەلقنى ئەركىنلىككە ئېرىشتۈرۈشتەك غايىسى ئىپادىلەنگەن. ) R?;M
% /}WUP^H
بۇ شېئىر رومانتىزملىق شېئىر.شېئىردا شائىر ئەجدىھا،سۇمرۇغ،ھەسەن-ھۆسەن،كىيىم،شامال ئات،پەرىزاد،ئالتۇن-كۆمۈش راۋاق قاتارلىق تەسەۋۋۇردىكى شەيئىلەرنى شېئىرغا كىرگۈزۈپ يېزىش ئارقىلىق ئۆزىنىڭ مۇتلەق ئەركىنلىككە ئىنتىلىش غايىسىنى، تەبىئى گۈزەللىكنى سۆيۈش، رەزىللىكنى يېڭىش قاتارلىق رومانتىك غايىسىنى ئىپادىلەش ئۈچۈن كەڭ تەسەۋۋۇرغا ئىگە شېئىرىي مۇھىت ياراتقان. S~ NM\[S
BqH]-'1G
شېئىرنىڭ ئاىىرقى ئىككى مىسراسى پۈتۈن شېئىرنىڭ مەركىزىي ئىدىيىسىنى ئىپادىلەپ بېرىدۇ.شېئىردىكى چۈش دۇنياسىدا بولسا رومانتىك قەھرىمان «مەن»نىڭ ھىچقانداق تۇسالغۇسىز تاغ-دەريا ۋە كۆللەرنى سەيلى قىلىپ،ئەپسانىۋىي كۈچلەرنىڭ ياردىمى بىلەن رەزىللىك ئۈستىدىن غالىپ كېلىپ فانتازىيىلىك خۇسۇسىيەتكە ئىگە غايىۋىي دۇنيا ئەكس ئەتكەن.دېمەك، ئۇ مۇتلەق ئەركىنلىككە ئېرىشكەن دۇنيا. شېئىرنىڭ ئاىىرىدىكى رېئال مىسرالاردىمۇ شائىرنىڭ ئەمەلدارلارغا تىز پۈكمەي ئەركىن ياشاش ئىدىيىسى ئىلگىرى سۈرۈلگەن.شۇڭا ئاخىرىدىكى ئىككى مىسرا «چۈش»نىڭ رېئال يېشىمىدۇر. '91".c,3?
EQ
دېمەك، بۇ شېئىردا لى بەينىڭ تولۇپ-تاشقان ئەركىنلىككە ئىنتىلىش ھېسىياتى ئۆزئىپادىسىنى تاپقان. @=
Fi7M
][;G=oCT
:5fAPK2r<
nBItO~l
«كۆز شامىلىدا چۇۋۇلغان كەپەم ناخشىسى» ^aZAw%K
دۇفۇ w5=tlb
بۇ شېئىر تاڭ سۇلالىسىدا ئۆتكەن مەشھۇر رېئالىزىمچى شائىر دۇفۇ (712 -770) نىڭ رېئالىزملىق خۇسۇسيەتكە ئىگە شېئىرىدۇر. شېئىردا ۋەقە بىلەن لىرىك ھىسىيات گىرەلەشتۈرۈلگەن. 28.~ iw
B B$oq'
1. شېئىر قانداق تۆت بۆلەككە بۆلۈنگەن؟ Cq)IayD@
0\ 9K3
جاۋاپ:«ئاۋغۇست ئېيى...»دىگەن يەردىن «... چۈشتى يەرگە چېچىلىپ» دېگەن يەرگىچە 1-بۆلەك(1-، 2-، 3-كوپلىتلار). V5F%_,No
7R4 z}2F2
«تۆۋەن كەنت بالىلىرى...»دىگەن يەردىن «...چېكىپ ھەسرەت»دېگەن PxS4,`#~
يەرگىچە 3-بۆلەك (4-، 5-، 6-، 7-كوپلىتلار). q$( 5Vd :
gD`>Twa&6
«سەل تۇرۇپ بوران چىقىپ...»دېگەن يەردىن «...تاڭ ئاتقۇزماق بولدى غەم»دېگەن يەرگىچە 3-بۆلەك (8-، 9-، 10-كوپلىتلار). XW{>-PBg:
HB+|WW t>
«قۇرۇلغان بىركۈن كېلىپ...» دىگەن يەردىن «...بولماس ئىدى ھېچ ئامان» دىگە يەرگىچە 4-بۆلەك (11-، 12-، 13- كوپلىتلار). j>uj=B@
=OIw*L8C"I
بىرىنچى بۆلەكتە بوراننىڭ كەپىنىڭ ئۈستىدىكى پاخالنى ئۇچۇرۇپ كەتكەنلىكى؛ ئىكىنچى بۆلەكتە پاخالنى بەڭباش بالىلارنىڭ ئېلىپ كەتكەنلىكى؛ ئۈچىنچى بۆلەكتە كۈز يامغۇرىنىڭ كەپىدىن ئۆتۈپ كەتكەنلىكى، تۈن بويى ئۇخلىماي تارتقان جاپا ۋە ئارامسىزلىقى؛ تۆتىنچى بۆلەكتە شائىرنىڭ غايىسى يېزىلغان.شائىر بۇ شېئىردا ئۆز ئەھۋالىنى يازغان ۋە ئۆز ئەھۋالىدىن باشقىلارنىڭ ئەھۋالىنى ئويلاشقا ئۆتۈپ،رومانتىك تەسەۋۋۇر ئارقىلىق ئۇلۇغ ئىنسانپەرۋەرلىك روھىنى ئىپادىلىگەن. )^||\G
Z6\+
2.شېئىردا كەپىنىڭ ئۈستىدىكى پاخالنى شامال ئۇچۇرۇپ دەريانڭ ئۇ تەرىپىگە ئاپىرىپ تاشلىغانلىقى،بالىلارنىڭ ئۇلارنى قۇچاقلىشىپ بامبۇكزارغا كىرىپ كەتكەنلىكى، ئەگەر ئوغلىنڭ چۈشەكەپ ئۇخلىغانلىقى نېمە ئۈچۈن ئاشۇنداق تەپسىلى يېزىلدۇ؟ v>z tB,,9
s,#>m*Rh
جاۋاپ: شائىر بۇ شېئىردا خەلق تۇرمۇشىنىڭ خارابلىشىشىغا قاراپ يۈزلىنىۋاتقانلىقى، چېكىۋاتقان جاپا-مۇشەققەتلەرنى ئىپادىلەشنى مەقسەت قىلغان. ئۇ ئەنە شۇنداق كىچىككىنە تەپسىلاتلارنى تەپسىلى يېزىش ئارقىلىق خەلق تۇرمۇشىنىڭ خارابلىشىۋاتقانلىقىنى، جاپا-مۇشەققەتلىك ئىكەنلىكىدەك تىپىك ئەھمىيەتكە ئىگە شېئىرىي مۇھىت يارىتىشنى مەقسەت قىلغان. sf&]u;^DY
Y0?5w0{
3.شېئىرنىڭ تۆتىنچى بۆلىكى، يەنى خاتىمە قىسمىدا شائىر ئۆزىنىڭ ئەھۋالىدىن باشقىلارنى ئويلاپ ۋە باشقىلار ياخشى ئۆيلەردە ئولتۇرۇپ خاتىرجەم بولسا،ئۆزى توڭلاپ ئۆلسىمۇ،ھېچ ئارمىنى بولمايدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. بذ، شائىرنىڭ قانداق ئىدىيىۋى ھېسىياتىنى ئىپادىلەيدۇ؟ U 9b?i$
UAoh`6vFF8
جاۋاپ:شائىرنىڭ ئۆز تۇرمۇشىنى ئەكس ئەتتۈرۈشتىكى مەقسەت بىر پۈتۈن خەلق ئاممىسىنىڭ تۇرمۇشىنى ئەكس ئەتتۈرۈش، ئۇ تۇرمۇشىدىن قايغۇرۇش بولماستىن پۈتۈن ئەمگەكچى خەلقنىڭ تۇرمۇشىدىن قايغۇرۇش،شۇڭا بۇنىڭدىن شائىرنىڭ كۈچلۈك ئىنسانپەرۋەرلىك ئىدىيىۋى ھېسسىياتىنى كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇ. N F)~W#
6 Gf?m;
4.تۆۋەندىكى بوش ئورۇنلارنى تولدۇرۇڭلار: jy-{~xdg[
M
4 as
1) شائىر بۇ شېئىرىدا ________ ئارقىلىق _______ روھىنى ئىپادىلىگەن. \rv<$d@ L
#%DE;
2) شېئىردا _______ ئاساس قىلىنغان،شۇنداقلا ______ئىزھار قىلىنغان. yPq'( PV
$|8!BOx8t
3) شېئىرنىڭ ئاخىرىدىكى ______ مۇھىم نوقتىنى گەۋدىلەندۈرۈپ،شېئىرغا ________ رولىنى ئوينىغان. =>-Rnc
@
F w?[lS
جاۋابلار: رومانتىك تەسەۋۋۇر،ئىنسانپەرۋەرلىك؛ 9 AJ(&qY(
a |X a3E
ئىش-ۋەقە،لىرىكا؛ \
kZ?
\ .-bZ$
مۇھاكىمە. 'tH_ p
j:v@pzTD
« مۇلەن توغرىسىدا باللادا» توغرىسىدا J\b^)
«مۇلەن ھەققىدە باللادا» قانداق ئەسەر؟ c24dSNJg,
بۇ جۇڭگو تارىخىدىكى شىمالىي سۇلالىلەر دەۋرىدە مەيدانغا كەلگەن خەلق ئېغىز ئەدەبىياتى- ناخشا،قۇشاق،داستان،باللادىلار ئىچىدىكى مۇنەۋۋەر ئەسەر ھېسابلىنىدۇ. r 8 RoE`/T
#"G]ke1l $
بۇ ئەسەردىكى مۇلەن قانداق ئوبراز؟ئۇ قانداق ئەھمىيەتكە ئىگە؟ *_d7 E
|IzPgC
مۇلەن جۇڭگو قەدىمكى زامان ئەدەبىياتىدىكى باتۇر ئايال قەھرىماننىڭ ئوبرازى بولۇپ،ظذ، دادىسىنىڭ ئورنىغا ئەسكەرلىككە بېرىپ ئاجايىپ بىر جاسارەتنى ئىپادىلەيدۇ.ئۇ ئون يىل جەڭگاھتا يۈرۈپ، نۇرغۇن جەڭلەرنى باشتىن كەچۈرۈپ، غەلىبە بىلەن قايتىپ كېلىدۇ.ئۇ جەڭلەردە قەيسەر،باتۇر ۋە پاراسەتلىك بولىدۇ.كۆپ قېتىم تۆھپە قۇشىدۇ.لېكىن ئۇ نام-ئەمەل ۋە مال-مۈلۈككە بېرىلمەيدۇ.ئەكسىچە يەنىلا ئەمگەكچى ئايال سۈپىتىدە ياشاشنى خالايدۇ. بۇ ئۇنىڭ ئەمگەكچىلەرگە خاس ساپ،سەمىمىي،كەمتەر،ئاددىي-ساددا ۋە ئالىيجاناپ پەزىلىتىنى ئىپادىلەيدۇ.ئۇنىڭ ۋۇجۇدىدا قەدىمكى زاماندىكى ئەمگەكچى خەلق، بولۇپمۇ ئەمگەكچى ئاياللارنىڭ ئېسىل پەزىلەتلىرى گەۋدىلىنىدۇ. xqu
}cz
,?
^ p(w
فىئودالىزىم ئەنئەنىلىرى ھۆكۈم سۈرۈۋاتقان شۇ دەۋرگە نىبەتەن ئېيتقاندا، مولەن ئوبرازىنىڭ يارىتىلىشى مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە.قەدىمكى زامان شېئىرىيىتىنىڭ تەرەققىيات تارىخىدىن ئېلىپ ئېيتقاندىمۇ مۇلەن ئوبرازىنىڭ يارىتىلىشىمۇ ئىنتايىن مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە. 0Qf,@^zL*
V Y7[)
شۇنى ئېيتىش زۆرۇركى،بۇنىڭدىن ئىلگىرى جۇڭگو قەدىمكى زامان شېئىرىيىتىدە مۇلەنگە ئوخشاش جاسارەتلىك ۋە ئەقىل-پاراسەتلىك ھەمدە پۈتۈنلەي تەشەببۇسكارلىق ئورۇندا تۈرغان ئايال ئوبراز كۆرۈلۈپ باقمىغان ئىدى.شۇڭا مۇلەن ئوبرازى ئەينى زاماندا شۇنداقلا كېيىنكى دەۋرلەردە كىشىلەرنىڭ ئالقىشىغا ئېرىشكەن ھەمدە ھەممە كىشى دېگۈدەك بىلىدىغان ئايال قەھرىماننىڭ تىپى بولۇپ قالىدۇ. -lY6|79bF
@niHl
بەدىئيلىك جەھەتتە: ~:s>aQ`!
i u=7O
تىل ئىشلىتىش جەھەتتە خەلقنىڭ ئېغىز تىلى بىلەن ئەدەبىي تىل بىرلەشتۈرۈلۈپ ئىشلىتىلگەن. #A JDWelD
p>v$F iV2N
مۇلەننىڭ دادىسىنىڭ ئورنىغا ئەسكەرلىككە بېرىشتىن بۇرۇنقى ھەسرىتى،جەڭگە بېرىش ئۈچۈن قىلغان تەييارلىقى،جەڭدىن قايتىپ كەلگەندىن كېيىنكى پادىشاھنىڭ قۇبۇل قىلىشى،ئائىلىسىدىكىلەرنىۇ خۈشاللىقى،ھەمرالىرىنىڭ ئۇنىڭ قىز ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ ھەيران قېلىشى قاتارلىقلار تەپسىلىي بايان قىلىنغان.ئۇنىڭ جەڭدە باتۇرلۇق كۆرسەتكەنلىكىدەك ئون يىللىق سەرگۈزەشتىسى ئىخچام يېزىلغان.سەۋەپ ئۇنىڭ بىر قىز تۇرۇپ دادىسىنىڭ ئورنىغا ئەسكەرلىككە بېرىشتەك جەسۇرلۇقىنى گەۋدىلەندۈرۈش،ۋاپادارلىقىنى نامايان قىلىش ئۈچۈندۇر. 9 8I Ju
spH7 /5}
باسقۇچ كۆنۈكمىسى PR#exm&
نيەننجياۋ.چىبى قىياسى ئالدىدا قەدىمكى ئىشلارنى ئەسلەش /L
g)i\R;
(سۇڭ سۇلالىسى) c < :-T
سۇشى |.: q
بۇ نەزمنى سۇشى مەنسىپى تۈۋەنلىتىلىپ،خۇاڭجۇغا ۋالىي بولۇپ بارغاندا ھەسرەت بىلەن «ئۈچ پادىشاھلىق دەۋرىدە جۇيۈ ساۋساۋغا قارشى جەڭ قىلغان چىبى»نى زىيارەت قىلغاندا يازغانىدى. k_#ak%m/
_}Ac n$
بۇلۇتلار كۆكسىگە پاتقان قىيا تاش، X] TG
EeE7#$l
دولقۇنلار ئۇرۇلار قىياغا شۇ دەم. ~w+c8c8pW
hD 82tr
قايتىدۇ بۇژغۇنلاپ قاردەك تۈرۈلۈپ، Z"xvh81P
W a
Rw05r
تاغۇ-دەريا ھۆسنى سۆرەتتەك كۆركەم. /hR&8 `\\
Rh{f5-
M'O
zR:L! S
ئۆتمۈشتە قانچىلىغان قەھرىمانلار، K($N
puu]
aeJ
HMHFc
بۇ گۈزەل تاغۇ-دەريالار چۇن توكتى قان... =8.
,43+
UB@+c k
ئاپتور بۇ نەزم ئارقىلىق ۋەتىنىمىزنىڭ تاغ-دەريالىرىنىڭ گۈزەللىكىنى ھەم ھەيۋەتلىكىنى يېزىپ، قەدىمكى دەۋرلەردە ئۆتكەن مەشھۇر قەھرىمانلارنىڭ يۈكسەك قىياپىتىنى ۋە شانلىق ئورازىنى سىزىپ بېرىدۇ. \ ~$#1D1f
!
l8PDjAE
ئەينى ۋاقىتتا چوڭ ھوقۇقلارنى ئىگىلىۋالغان يارامسىز ئەمەلدارلارغا دارىتمىلاپ،ئۆزىنىڭ ھۆكۈمرانلارغا بولغان نارازىلىقىنى ئىپادىلەيدۇ. Zb>? 8
( Erc3Ac8
گەرچە نەزمنىڭ ئاخىرقى ئىككى مىسراسىدا: hHnYtq
5U$0F$BBp
ھايات ئۇ گويا چۈش،كەلتۈرگىن شاراپ، "+G8d' %YV
2E' UZ
m
تۈكەي سۇغا بىر قەدەھ ئايغا ئاتاپ. -FaJ^CN~
x s|FE3:a
دەپ ھاياتنى چۈشكە ئوخشىتىپ،شاراپ ئىچىپ رېئاللىقتىن ئۆزىنى چەتكە تارتىشدەك ھېسىياتى بىلەن ئۆزىنىڭ پاسسىپ كەيپىياتىنى ئىپادىلىگەن بولسىمۇ،ئەمما بۇخىل ئەھۋال نەزمنىڭ مەردانە ئۇسلۇبى بىلەن كۆتۈرەڭگۈ ،ياڭراق ئاھاڭىغا تەسىر يەتكۈزەلمەيدۇ.شۇڭا بۇ نەزمە مەردانە ئۇسلۇبدىكى نەزمىلەرنىڭ نەمۇنىسى بولۇپ تاكى ھازىرغا قەدەر كىشىلەر ئاغزىدىن چۈشمەي كەلمەكتە. &V/Mmm T
[7Oe3=
ماقالە تىزىسى: 4H&+dR I"
N<} 5A%
«ھاياتنى چۈش» دەپ قارايدىغان نۇقتىينەزەرگە رەددىيە بېرىش كېرەك. f NFY$:4X
vEJbA
شائىرنىڭ ئۆزىنى رېئاللىقتىن قاچۇرۇشدەك ھېسىياتىنى ئوتتۇرىغا قويۇش. a&? :P1$
w \O;!1iU
شائىرنىڭ مەردانە ئۇسلۇبىنى مۇئەييەنلەشۈرۈش n U7[c| =
_H@DLhH|=
|
|