2008-يىلى يازداشىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايۇنىدىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەرنىڭ يېڭى درس ئىسلاھاتى ئومۇمىيۈزلۈك باشلاندى . شۇنىڭ بىلەن تولۇق ئوتتۇرا ئوقۇتقۇچىلىرىغا يېڭى دەرس ئىسلاھاتى بويىچە تەربىيىلەش ئېلىپ بېرىلدى. شۇ تەربىيىلەشلەرنىڭ بىرى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ تىل - ئەدەبىيات دەرىسىنىڭ ئۆزگىرىشى بولۇپ ، ئاپتۇنۇم رايۇنلۇق مائارىپ نازارىتى مۇتەخەسىسلەرنى تەشكىللەپ ، يېڭىدىن تۈزۈلگەن تىل - ئەدەبىيات دەرىسىدىكى ئۆزگىرىشلەر ھەققىدە ئىزاھات بەردى .تۆۋەندە ئاپتۇنۇم رايۇنلۇق مائارىپ نازارىتى ئوقۇتۇش تەتقىقات ئىشخانىسىنىڭ تىل-ئەدەبىيات تەتقىقاتچىسى تەلئەت قادىرىنىڭ يېڭى دەرس ئۆلچىمى ھەققىدىكى ئىزاھاتىنىڭ چۈشەندۈرۈشى بېرىلدى. ئاۋازلىق ھۆججىتى قوشۇمچە قىلىندى.
تەلئەت قادىرىنىڭ سۆزىنىڭ 1-قىسمى :
تەلئەت قادىرىنىڭ سۆزىنىڭ 2-قىسمى :
http://koksangun.qupan.cc/6934150.html (E(:F[.S
تەلئەت قادىرىنىڭ سۆزىنىڭ 3-قىسمى :
|ylTy B
تەلئەت قادىرىنىڭ سۆزىنىڭ 4-قىسمى :
http://koksangun.qupan.cc/6934166.html ئادەتتىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەر ئۈچۈن‹‹ تىل – ئەدەبىيات دەرس ئۆلچىمى ›› ھەققىدە چۈشەنچە xt0j9{p
\'=}kk`
تەلئەت قادىرى =/!S
شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونلۇق ئوقۇتۇش تەتقىقاتى ئىشخانىسىدىن q&6=oss!
كىرىش سۆز '#::ba[9w
ئادەتتىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ‹‹ تىل – ئەدەبىيات دەرس ئۆلچىمى ›› نىڭ كىرىش سۆزىدە مۇنداق دېيىلگەن : ‹‹ ئادەتتىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ مائارىپى ئاۋامغا يۈزلەنگەن ، توققۇز يىللىق مەجبۇرىيەت مائارىپى بىلەن تۇتىشىدىغان ئاساس مائارىپ . جەمئىيەتنىڭ تەرەققىياتى ئېلىمىز تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ مائارىپىغا يېڭى – يېڭى تەلەپلەرنى قويدى . دەۋرنىڭ ئېھتىياجىغا ماسلىشىش ، دەرس مەزمۇنى بىلەن دەرس نىشانىنى تەڭشەش ، ئۆگىنىش ۋە باھالاش ئۇسۇلىنى ياخشىلاش ، دەۋرچانلىق ، ئۇللۇق ، تاللاشچانلىققا ئىگە تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ تىل – ئەدەبىيات دەرسىنى بەرپا قىلىش ئاساس مائارىپ ئىسلاھاتىدىكى مۇھىم ۋەزىپە . ›› koY8=lh/
tsVhPo]e0
1. دەرسنىڭ خاراكتېرى ھەققىدە )stWr r&
o"M^sKz47
z9O/MHT[w
IqKXFORiNI
تىل – ئەدەبىيات ئەڭ مۇھىم ئالاقە قورالى ، ئىنسانىيەت مەدەنىيىتىنىڭ مۇھىم تەركىبىي قىسمى . قوراللىق خاراكتېرى بىلەن گۇمانىتارلىقنىڭ بىرلىكى - تىل – ئەدەبىيات دەرسىنىڭ ئاساسىي ئالاھىدىلىكى ھېسابلىنىدۇ . Cfb-:e$0
/O9EI'40)
(1) قوراللىق ( پەنچىلىك ) ھەققىدە geSo#mV
&YKzK)@
بۇ يەردە دېيىلىۋاتقان ‹‹ قوراللىق ›› دېگەن سۆز بىر خىل ئوخشىتىش ، تەقلىت قىلىش مەنىسىدە ئىشلىتىلگەن بولۇپ ، تىل – ئەدەبىياتقا دائىر ئاساس بىلىم ۋە قائىدە – قانۇنىيەتلەر ئارقىلىق ، تىل – ئەدەبىياتنى ياخشى ئۆگىنىش مەقسىتىگە يېتىشتىكى ۋاسىتىدىن ئىبارەت . =8_TOvSJ4p
*sVxjZvV
(2) گۇمانىتارلىق ( ئادىمىيلىك ) ھەققىدە 'u/HQg*
l #z`4<
بۇ يەردە دېيىلىۋاتقان گۇمانىتارلىق ئادىمىيلىككە ئەھمىيەت بېرىشنى ، ئوقۇغۇچىلاردا ياخشى بولغان ئەخلاقىي ساپا ، گۈزەل كىشىلىك پەزىلەت ، تەبىئەتنى بىلىش ۋە ھۆرمەتلەش قارىشى، ساغلام بولغان كىشىلىك تۇرمۇش پوزىتسىيىسى ۋە كىشىلىك قىممەت قارىشى قاتارلىقلارنى يېتىلدۈرۈشنى كۆرسىتىدۇ . EQO7:vb
nDw
9
(3) تىل – ئەدەبىيات يېڭى دەرسىدە گۇمانىتارلىق قانداق گەۋدىلەندۈرۈلگەن ؟ O#Hz5A5
|JQKxvjT
بىرىنچى ، ئىلگىرىكى تار دائىرىدىكى ئىككى قاتلاملىق دەرس نىشانى ھازىرقى ‹‹ بىلىم ۋە قابىلىيەت ، جەريان ۋە ئۇسۇل ، ھېسسىيات ، پوزىتسىيە ۋە قىممەت قارىشى ›› دىن ئىبارەت ئۈچ ئۆلچەملىك نىشانغا تەرەققىي قىلدۇرۇلغان . muY^Fx
_>64XUZ
ئىككىنچى ، يېڭى دەرس ئىلگىرىكى بىلىمگە زىيادە ئەھمىيەت بېرىشتىن ، ئادەمگە ئەھمىيەت بېرىشكە قاراپ يۈزلەنگەن . *.l=>#qF
uB5o
Ghu-
ئۈچىنچى ، يېڭى دەرسلىكتە ئادىمىيلىككە ئائىت مەزمۇنلار كۆپەيتىلگەن . }C#d;JC
b6BIDuRb
تۆتىنچى ، دەرسخانا ئوقۇتۇشىدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساغلام بولغان قىممەت قارىشىنى يېتىلدۈرۈش ئالاھىدە تەكىتلەنگەن. CP^^ct-C
&>{L"{
/ KM+PeO
بەشىنچى ، ھەر بىر دەرسنىڭ ‹‹ مۇھاكىمە ۋە مەشىق ››قىسمىنى لايىھىلىگەندە ، ئوقۇغۇچىلارنىڭ گۇمانىتارلىق روھىنى ، ئادىمىيلىك ھېسسىياتىنى ، ئادىمىيلىك ئەخلاق – پەزىلىتى ۋە قىممەت قارىشىنى يېتىلدۈرۈشكە دائىر مۇلاھىزە سوئاللىرىنىڭ سالمىقى زور دەرىجىدە كۆپەيتىلگەن. rtz(Jt{<
[MG:Ym).2`
z)Gr`SA
<
j!pxG5%
\)hmg
2. دەرسنىڭ ئاساسىي ئىدىيىسى nS#;<p$\
89l}
6p/L
Ghz)=3
ئادەتتىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ تىل – ئەدەبىيات دەرسىنىڭ ئاساسىي ئىدىيىسى تۆۋەندىكىدەك ئۈچ نۇقتىغا يىغىنچاقلانغان : @
ggM5mm
Qw ED>G|
SVJ3!1B,
~![R\gps
(1) ئوقۇغۇچىلارنىڭ تىل – ئەدەبىيات تەربىيىلىنىشىنى ئومۇميۈزلۈك ئۆستۈرۈپ ، تىل – ئەدەبىيات دەرسىنىڭ ئادەم تەربىيىلەش رولىنى تولۇق جارى قىلدۇرۇش. qe0@tKim
/3fo=7G6
zOcMc{w0
SYyH_0N
(2) تىل – ئەدەبىيات دەرسىدە ئوقۇغۇچىلارنىڭ قوللىنىش قابىلىيىتى ، ئېستېتىك قابىلىيىتى ۋە ئىزدىنىش قابىلىيىتىنى يېتىلدۈرۈشكە ئەھمىيەت بېرىپ ، تەكشى ۋە خاس تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش 45#`R%3
_3`{wzMA
qsJo)SA
4Vt YR
(3) ئورتاق ئاساس بىلەن كۆپ خىل تاللاشنىڭ بىرلىكى پرىنسىپىغا ئەمەل قىلىپ ، ئېچىۋېتىلگەن ، تەرتىپلىك تىل – ئەدەبىيات دەرسىنى بەرپا قىلىش .
a~J.0co
<^M`U>
ybfNG@N*
D=e&"V a
S&9{kt|BI
o XA*K.X<
7`
&K=( .
']>@vo4kK{
<$_B J2Z
3. دەرس لايىھىلەش پىكىر يولى ھەققىدە <1>\?$)D
2vT>hC?oHz
]_@5Lv
I
(1) تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ تىل – ئەدەبىيات دەرسىدە دەۋرچانلىق ، ئۇللۇق ، ۋە تاللاشچانلىقنى گەۋدىلەندۈرۈش ، ھەم ئوخشىمىغان ئېھتىياجدىكى ئوقۇغۇچىلارنى تېخىمۇ كەڭ تەرەققىي قىلىش ئىمكانىيىتى بىلەن تەمىن ئېتىش تەلەپ قىلىنغان . nxw]B"Eg
JiCDY)bu
H"6Sj-<=
weYP^>gH'
(2) تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ تىل – ئەدەبىيات دەرسى چوقۇم ئۆگىنىدىغان دەرس ۋە تاللاپ ئۆگىنىدىغان دەرستىن ئىبارەت ئىككى يۈرۈش دەرسنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .دەرس قۇرۇلمىسى تۆۋەندىكى سخېمىدا كۆرسىتىلدى : eJIBkFW/3y
y".uu+hL`
615, P/
e/'d0Gb-
S;[9
hI+
ZaBGkDX5
+ffs{g{
t:X\`.W
x
چوقۇم ئۆگىنىدىغان دەرس `'H"|WsT
$\h\,N$y
#&a-m,Y$sx
جەدۋەل ئايرىم يوللىنىلىدۇ. `&xo;Vnc
{eo4J&as
o
Vk*G
Y?G\@6
تاللاپ ئۆگىنىدىغان دەرس ~$xLR/{y
mkH{%7n
جەدۋەل ئايرىم يوللىنىلىدۇ. Uv|z
c
y\Su!?4!
ZuF"GNUC
F|.,lb |L
/HCd52
(3) چوقۇم ئۆگىنىدىغان دەرستە دەرسنىڭ ئۇللۇقلۇقى بىلەن تەڭپۇڭلۇقىنى گەۋدىلەندۈرۈلۈش ، تاللاپ ئۆگىنىدىغان دەرسلەردىمۇ ئۇللۇقلۇق گەۋدىلەندۈرۈلۈش ، ئوقۇغۇچىلارنىڭ تاللاپ ئۆگىنىشىگە تېخىمۇ يول قويۇش ، ئۇلارنىڭ ئىندىۋىدۇئال تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش تەلەپ قىلىنغان . f44b=,Lry5
i$MYR @ R7axm
ch2Q k8
(4) چوقۇم ئۆگىنىدىغان ۋە تاللاپ ئۆگىنىدىغان دەرسلەرنىڭ ھەممىسىدە ئۆگىنىش مەزمۇنى بۆلەكلەر بويىچە ئورۇنلاشتۇرۇلغان . ھەر بىر بۆلەك 36 دەرس سائىتى ، 2 ئوقۇش نومۇرى قىلىپ بېكىتىلگەن . ھەر بىر مەۋسۇم ئىككى بۆلەككە ئايرىلىپ ھەر بىر ئوقۇش باسقۇچىدا ( تەخمىنەن 10 ھەپتە ) بىر بۆلەك ئۆگىنىش تاماملىنىدۇ . |M&i#g
fa#xEWaFr
mDJF5I
E
c!fx\
(5)چوقۇم ئۆگىنىدىغان دەرس ‹‹ ئوىۇش ۋە زوقلىنىش ›› ، ‹‹ ئىپادىلەش ۋە ئالماشتۇرۇش ›› نىشانلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىپ ، ‹‹ تىل – ئەدەبىيات 1 ›› دىن ‹‹ تىل – ئەدەبىيات 5 ›› گىچە بولغان بەش بۆلەكتىن تەركىپ تاپىدۇ . ھەر قايسى بۆلەكلەر ئۇنىۋېرساللىققا ئىگە بولۇپ ، ‹‹ ئوقۇش ۋە زوقلىنىش ›› ، ‹‹ ئىپادىلەش ۋە ئالماشتۇرۇش ›› نىشانى ۋە مەزمۇنىنى گەۋدىلەندۈرىدۇ . چوقۇم ئۆگىنىدىغان بەش بۆلەكنى تولۇق ئوتتۇرىنىڭ 1 – يىللىقىدىن 2 – يىللىقىغىچە بولغان ئىككى يېرىم مەۋسۇمدە تەدرىجىي تاماملاشقىمۇ ، ئەھۋالغا قاراپ جانلىق ئورۇنلاشتۇرۇشقىمۇ بولىدۇ . &=bWXNU.
9rhIDA(wc
tnx)_f
B(}u:[
b^S
مەسىلەن ، ‹‹ ئادەتتىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەر يېڭى دەرسىنى يولغا قويۇش پىكرى ›› دىكى ئىككى خىل لايىھىگە ئوخشاش . p7.j>w1F
^T}6oUd
"BN-Jvb7q
ZY%]F,Y
(6) تاللاپ ئۆگىنىدىغان دەرس بەش يۈرۈش قىلىپ لايىھىلەنگەن بولۇپ ، 1- يۈرۈش : شېئىر ۋە نەسىر ؛ 2- يۈرۈش : پروزا ۋە سەھنە ئەسەرلىرى ؛ 3- يۈرۈش : ئاخبارات ۋە تەرجىمىھال ؛ 4- يۈرۈش : تىل – يېزىقتىن پايدىلىنىش ؛ 5- يۈرۈش : خەلق ئېغىز ئەدەبىياتى ئەسەرلىرى ۋە مەدەنىيەت ئىلمىي ئەسەرلىرىنى تەھقىقلاپ ئوقۇش . بۆلەكلەرنىڭ ئىلگىرى – كېيىنلىك تەرتىپىنى مەكتەپلەر ئەمەلىي ئەھۋالغا قاراپ جانلىق ئورۇنلاشتۇرسا بولىدۇ . ( ئەسكەتىش : رايونىمىزدا ئىمتىھاننى كۆزدە تۇتقاندا ئېھتىمال بىر خىل لايىھە قوللىنىلىشى مۇمكىن .) lZpa)1.tiC
[/.5{|&GSt
^QX3p,Y
JXR_klx
(7) ئوقۇغۇچىلارنىڭ چوقۇم ئۆگىنىدىغان دەرستىكى ئوقۇش نومۇرى 10 نومۇرغا توشسا ، شۇ دەرستىكى ئاساسىي ئۆگىنىشنى تاماملاپ ، تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ باسقۇچىدىكى ئەڭ تۆۋەن تەلەپكە يەتتى ، دەپ قاراشقا بولىدۇ ؛ ئوقۇغۇچىلارنى ئۆزلىرىنىڭ ئۆگىنىش سەۋىيىسى ، كەلگۈسىدىكى ئۆگىنىش ۋە ئىشقا ئورۇنلىشىشنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن مۇناسىۋەتلىك دەرسلەرنى تاللاپ ئوقۇشقا رىغبەتلەندۈرۈش كېرەك . يەنىمۇ ئىچكىرىلەپ ئوقۇشنى خالايدىغان ئوقۇغۇچىلارغا قارىتا ، تاللاپ ئۆگىنىدىغان بەش يۈرۈش دەرستىن خالىغان تۆت بۆلەكنى تاللاپ ، 8 نومۇرغا ئېرىشىش ، چوقۇم ئۆگىنىدىغان دەرستىكى 10 نومۇر بىلەن جەمئىي 18 نومۇرغا ئېرىشىش تەكلىپىنى بېرىش كېرەك ؛ تىل – ئەدەبىياتقا قويۇق ئىشتىياق باغلىغان ھەمدە يەنىمۇ ئىچكىرىلەپ ئۆگىنىشنى خالايدىغان ئوقۇغۇچىلارغا قارىتا ، يۇقىرىقى ئاساستا يەنە بىر يۈرۈش مەزمۇندىن خالىغان ئۈچ بۆلەكنى تاللاپ ، جەمئىي 24 ئوقۇش نومۇرىغا ئېرىشىش تەكلىپىنى بېرىش كېرەك . :5/P{Co(
d',OQ,~{
5w:
3?Ckk{)&
تۆۋەندە يېڭىدىن تۈزۈلگەن ئادەتتىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ‹‹ تىل – ئەدەبىيات ›› دەرسلىك كىتابنىڭ مۇندەرىجىسى بىلەن قىسقىچە تونۇشۇپ چىقىمىز @^Tof5?F?
-i``yf?P
dQfVdqg
LQVa,'
hQ!sl O
cr!6qv1
vywd&7gK
8>.l4:`
b#p)bcz!I
ئادەتتىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ دەرس ئۆلچىمى Uq/#\7/rL
تەجرىبە دەرسلىكى 5p6Kq=jhb
YH33E~f
تىل - ئەدەبىيات B<