توقسۇن خەلق ئۆرۈپ-ئادەت قوشاقلىرى
توقسۇن خەلق ئۆرۈپ-ئادەت قوشاقلىرى <6Br]a60RR
خالىدە ئالىم & {B,m%G
شىنجاڭ ناخشا-قوشاق ماكانى. ئۇيغۇر خەلقى قەدىمدىن تارتىپلا ناخشىچى، قوشاقچى مىللەت بولغان. ئۇيغۇر خەلقى ئۆزلىرى بېسىپ ئۆتكەن ئۇزاق تارىخىي تەرەققىيات جەريانىدا ئۆزلىرىنىڭ ئىدىيە، ھېس-تۇيغۇ ۋە ئارزۇ ئارمانلىرىنى ناخشا-قوشاقلار ئارقىلىق ئىپادىلەپ كەلدى. شۇڭلاشقا ئۇيغۇر خەلق ناخشا-قوشاقلىرىنى ئۇيغۇر خەلقى بېسىپ ئۆتكەن ئۇزاق تارىخىي تەرەققىيات جەريانىنىڭ ئوبرازلىق خاتىرىسى دېيىشكە بولىدۇ. ئۇيغۇر خەلق ناخشا-قوشاقلىرىنىڭ يالغۇز ئەدەبىي قىممىتىلا بولۇپ قالماستىن، يەنە ئىلمىي، تارىخىي ۋە ئىجتىمائىي قىممىتى بار.
ئۇيغۇر خەلقىنڭ تۇرمۇشى ناخشا-قوشاقسىز ئۆتمەيدۇ.ناخشا-قوشاق ئۇيغۇر خەلقىنڭ تۇرمۇشىدا بىر بەدىئي ئىجادىيەت بولۇپلا قالماي، ئەڭ مۇھىمى ناخشا-قوشاق ئۇيغۇر خەلق تۇرمۇشنىڭ زۆرۆر تەركىبى قىسمىغا، مۇھىم مەزمونىغا ئايلانغان. {KODwP'~
«قوشاق» دېگەن بۇ ئاتالغۇنى قەدىمكى يازما يادىكارلىقلار ئىچىدە بىرىنچى قېتىم 11-ئەسىردە يېزىلغان مەھمۇد قەشقەرىنىڭ «تۈركى تىللار دىۋانى» دا ئۇچىرىتىمىز. مەھمۇد قەشقەرى بۇ ئاتالغۇنى «قوشۇغ» شەكلىدە بەرگەن بولۇپ، ئۇنىڭ مەنىسىنى ئەرەپچە «شېئىر»، «قەسىدە» دەپ ئىزاھلىغان. 9t;aJFI
قوشاق «قوشۇش» سۆزىدىن كەلگەن بولۇپ، ئۇ سۆزلەرنىڭ تەرتىپلىك ۋە قاپىيىلىك تەشكىللىنىشى دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. 377$c;4 F
بىز بۈگۈنكى كۈندە بىر كۇپلىت ئىچىدە بىر پۈتۈن ئوي-پىكىرنى ئىپادىلەيدىغان، كىشلەر ئارىسىدا كەڭ تارقالغان ۋە ناخشا قىلىپ ئېيتىلغان خەلق شېئىر نەمۇنىلىرىنى قوشاق دەپ ئاتايمىز. ئۇ بەلگىلىك تۇراق، قاپىيە ۋە رېتىم ئاھاڭى بىلەن خەلق ھېكايىلىرىدىن پەرقلىنىدۇ. شۇنداقلا يەنە تىلنىڭ جانلىقلىقى، ناخشا قىلىپ ئېيتىلدىغانلىقى ۋە خەلق ئارىسىدا كەڭ تارقىلىش ئالاھىدىلىكى بىلەن يازما شېئىرىيەتنى پەرقلىنىدۇ. 9;q@;)'5
ئېغىز ئەدەبىياتى يازما ئەدەبىياتىنىڭ باشلىنىشى بولغاندەك، ناخشا-قوشاقلار ئېغىز ئەدەبىياتىنىڭ باشلىنىشىدۇر، شۇنداقلا تۈپ ئاساسىدۇر. ]`+>{Sx 1
ئۇيغۇر خەلق قوشاقلىرى مەزمون جەھەتتىكى ئالاھىدىلىكىگە ئاساسەن ئەمگەك قوشاقلىرى، ئۆرپ-ئادەت قوشاقلىرى، تارىخىي قوشاقلاردەپ بىر قانچە تۈرلەرگە بۆلۈنىدۇ. wgI$'tI
ئۆرپ-ئادەت ناخشا قوشاقلىرى ــــــــ ئۇيغۇر خەلقىنىڭ تۇرمۇشىدا بولىدىغان توي-تۆكۈنلەر، ھازا-ماتەم، ھەرخىل مۇراسىم، ھەرخىل ئۇيۇن-تاماشا، مەشرەپ، سەيلە قاتارلىق پائالىيەتلەردە ئوقۇلىدىغان ناخشا-قوشاقلار ئۆرپ-ئادەت قوشاقلىرى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. eF:6 k qg
ئۆرپ-ئادەت ناخشا قوشاقلىرى ئۇيغۇر خەلقىنىڭ پىسخولوگىيىسىنى، تۇرمۇش ئۆرپ-ئادەتىنى، ئىدىيۋى-ھېسىياتىنى ۋە مىللىي ئەنئەنىنى ئىپادىلەپ، روشەن مىللىي ئالاھىدىلىكىگە ئىگە بولىدۇ. B*,9{ g0m/
ناھىيىمىزدە ئېيتىلىپ كېلىۋاتقان قوشاقلارمۇ مەزمون جەھەتتىن خىلمۇ-خىل بولۇپلا قالماي، بەدئىيلىك، شەكىل جەھەتتىنمۇ خىلمۇ-خىل ۋە رەڭدار. nwW `Q>+#U
ناھىيىمىزدە ئېيتىلىپ كېلىۋاتقان قوشاقلار خەلقىمىز ئارسىدا ئەۋلادتىن-ئەۋلادقا، توي-تۆكۈن مەشرەپ سورۇنلىرىدا، خەلق ناخشىچىلىرىنىڭ ناخشا قىلىپ ئېيتىشىشى، تويدا قۇدىلارنىڭ ئۆز-ئارا بىيىت ئېيتىشىشى، ئەمگەك جەريانىدا ئەمگەكچى خەلقىنىڭ ئەمگەك ئۈنۈمىنى يۇقىرى كۆتۈرىشى، ھارغىنلىقىنى چىقىرىش مەقسىتىدە ئېيتقان ناخشىلىرى ئاساسىدا تەرەققىي قىلىپ ھەم بېيىپ بۈگۈنكى دەۋرگىچە يېتىپ كەلگەن قوشاقلاردۇر. Ma wio5
بىز تۆۋەندە ناھىيىمىزدە ئېيتىلىپ كېلىۋاتقان ئۆرپ-ئادەت ناخشا قوشاقلىرى بىلەن تۇنۇشۇپ چىقىمىز. a\^DthZ!;|
(1) پىرىخون قوشىقى JF!!)6!2#
پىرىخون قوشىقى ــــــ شامان دىنى خەلقىمىز ئىچىگە تارقالغان ئىسلامىيەتتىن بۇرۇنقى دەۋردە مەيدانغا كەلگەن بولۇپ، ئىسلامىيەتتىن كېيىنمۇ ئۇ يەنىلا داۋاملىق خەلقىمىز ئىچىدە ئۆز تەسرىنى ساقلاپ قالغان، پىرىخون شامان دىنىنىڭ ئاساسىي بەلگىسىنىڭ بىرى. P}JA"V&
ھازىرقى پالەچ، روھى كېسەل ۋە ئۇزۇن يىللار ساقايمىغان كېسەللەرگە تۇغ تىكىپ ئۇنى ئايلاندۇرۇپ ئەفسۇن ئوقۇپ كەتمەننى ئوتتا قىزىتىپ، پۇتنىڭ تاپىنى بىلەن دەسسەپ، كېسەكنى دۈمبە، غول، قاتارلىق جايلىرىغا ئىسىق ئۆتكۈزىدۇ. روھى كېسەللەرنى تۇغ ئايلاندۇرۇپ قامچىلاپ ئۇنىڭ بەدىنىدە تۇرۇپ قالغان زەھەرلىك تەرلەرنى چىقىرىپ بولغۇچىلىك(يەنى ھالىدىن كەتكۈچە) ئايلاندۇرۇپ ئوقۇيدۇ، بۇ چاغدا ئۈچتىن تۆتكىچە ھاپىز دەپ سوقۇپ يۇقارقى قوشاقلارنى ناخشا بىلەن ئېيتىدۇ. سورۇننىڭ كەيپىياتى جىددىيلىشىدۇ. بۇ ھەرىكەتلىرىنىڭ ھەممىسىدە خاننىڭ ھەركىتى بىلەن ماسلىشىدۇ. aCy2 .Qn
M9 _h0
q<.^DO~$L
پىرىخون قوشىقى /dBQ*f5
!j( v-pQf"
ئەزەمتەلەيكۇم ئوقۇيمەن، =-`X61];M
جىنناتوقۇم توقۇيمەن. _sJp"4?
جىن سەكرىسە سەكرىسۇن، @ U:WWTzf
مەن سەكرىمەي ئوقۇيمەن. XNd:x {
H Viu7kue`
كەككا كىبان كاكىبا، xL=g(FN(6L
جىن قورقىدىغان داپچى بار. mWta B>f
داپچىلاردىن قورقمىساڭ، 6rq:jvl x$
خەنجەر-پىچاق مەندە بار. rB<
UOe
C M!bD\5
بەسەي يىسەڭ بەسەي يە، rMdOE&5G
جۈسەي يىسەڭ جۈسەي يە. ;Ze}i/
l
نىمە يىسەڭ قالمىشىدۇ، |Q@4F&k
قوپساڭ پۇتۇڭ ئالمىشىدۇ. 69p>?zn
|zKFF?7#wE
كاڭدا ياتساڭ كاڭدا يات، +A>>Ak|s
چاڭدا ياتساڭ چاڭدا يات. 9 B{,q6
ياتساڭ كۆزۈڭ يۇمۇلىدۇ، [h
{zT)[
توپا تاشلاپ كۆمۈلىدۇ. @aAB#,
داپنى چالىدۇ ھەپىز، I~-W4 {
پۇلنى تاپىدۇ باخشى. K7 -A VMY
داپنى چالما ھەپىز، =pZ$oTR
قايدىن تاپىدۇ باخشى. I5*
H: nO\]
ئويناڭ شاپىرىم ئويناڭ، ;qO3m -(d
چۆرگۈلۈپ ئويناڭ. P~#LbUP(
قىزىل گۈلنىڭ شاخىدەك، )<%CI#s#
ئىگىلىپ ئويناڭ. Ei<m/ v
جىننىڭ ئېتى بەكرى، OHwH(}H?
كۆتىگە بىر تۇتام كەكرى. mBEMw J}O`
كەكرىنىڭ ئاچچىقىدا سەكرى، GTi=VSGqF
سۈف! \T[OF8yhW
o=RxQk1N
يافۇرۇش، ساقاي دۇرۇس، H2xDC_Fs
ساقايمىساڭ ئۆل كىسپۇرۇش. d}
5
ئادەم ئەسلى تۇپراقتىن، KzX)6 |g{"
ئەسلى ئاغرىق قوقاقتىن، j >`FZKxp
تۇتىۋاپتۇ پاچاقتىن. m;nH
v
سوف! I?nU+t;
oCLM'\
SmRFxq tN
قائىدە-يۇسۇن قوشاقلىرى 1d842 pt
i+Mg[x$.
9xK#( M
ئەتلەس كۆينەك كىيدىم مەن، |Om9(xT
يامغۇر يېغىپ ھۆل بولدى. 9
&Ry51
كېلىنچەكنى ئېكىلىۋېلىپ، Nx+5r p
ئۆيىنىڭ ئىچى گۈل بولدى. 1(_[awBx
Q
\S Sv;3_
قارا چوغام ئۇچتى، ay`R jT
قارا ئاشقا چۈشتى. E70o nR!i
قەررىنى بىلىپ ساقلىسا، )nq(XM7
لايىقىدا چۈشتى. &m]jYvRc
O%aHQL%Sz
ئات مىنىمىز ئىگەرسىز، +tG'
تون كىيىمىز كىلەڭسىز. [M:<!QXw
ئۆزەڭ بىلىپ كەل دېسە، cK\?wZ| Y
شۇنداققىنە كېلەمسىز.
Jp_ :. 4
V^><
=DNE
تاشتىن-تاشقا سۇ كەلدى، ;RQ}OCz9}8
ئىپار سېلىڭلار. K!2%8Ej,J
بىزنىڭ قۇدىلار كەلدى، ta'wX
ئۇسسۇزلۇق تۇتۇڭلار. [l7n "gJ~
تام ئىچىگە تام سالدۇق، 0< }BSv
شەر ئىچىگە قاتمۇ-قات. 'TA
!JB+
ئىككى ياخشى بىر بولدى، )M"xCO3 a
خۇدايىمدىن ئىلتىپات. x X Dj4j,
b d C
ئۆزلىرىمۇ-ئۆزلىرى، "{2niBx
لىمتاقتىكى بۆزلىرى. C9,Uwz
بېيىتىمنى ياندۇرالماي، 0J qvV
ئالىيىپ قالغان كۆزلىرى. Q{yjIy/b
p%K(dA
بىدە كۆكى، بىدە كۆكى بىدە يەملا، aK
3'u
بىزنىڭ ئۆيلەر سۇ ياققىسى ئۆتەلەمدىلا. b[: { \ !I
ئاپا كۆڭلى ئالتۇن غۇلۇپ ئاچالامدىلا، S0}=uL#dt
ئاتا كۆڭلى ئىگىز دالان چىقالامدىلا. 1+YqdDqQ
بىزدەك قىزلار مىڭ سەر ئالتۇن ئالالامدىلا، N,3iSH=cN[
m(0X_& &?z
بىدە كۆكى، بىدە كۆكى بىدەنى يەرمىز، NCl@C$W9q
سىزنىڭ ئۆيىڭىز سۇ ياققىسى كۆرۈك سالۇرمىز. nd7g8P9p
ئاپا كۆڭلى ئالتۇن غۇلۇپ كېلىت سالۇرمىز، MH 9vg5QKp
ئاتا كۆڭلى ئېگىز دالان شوتا قويارمىز. C\B4 Uu6q
سىزدەك قىزنى جاننى خەشلەپ ئالۇرمىز. 5pK
_-:?
gga}mqMv=
بۇلاقلاردا چار بېلىق، J0oeCb
دەريالاردا ئاق بېلىق. c*\;!dbP
ئەمدى چىقتى بۇ لايىق، xc\zRsY`
ھەيران قالسۇن خالايىق.
'2Zv K
سىرىق دۆڭگە دەرەخ تىكتىم، Ks@c wY
سۇ كەلمەي قورۇپ قالدى. z?( b|v
مەن يارىغا بېيىت ئېيتتىم، ]5Dh
ياندۇرۇپ تۇرۇپ قالدى. NzTF2ve(
Poa&htxe1
بايتوقايدىن سۇ كەلدى، YRFz ]
تاشتىن-تاشقا شارقىراپ. w6WPfy(/2
جېنىم قىزىم ئولتۇرامدۇ، mt`CQz"_
تولۇن ئايدەك پاقىراپ. |_>^vW1
f
چىلان تورۇق ئات مىندىم، 7(N+'8
يانپىشى ئالا. n|LpM .
ئىلانلىقتىن قىز ئېپ كەلدىم، @NqwJ .%g
گۆھەردەك بالا. ,"XiI$Le
بىرى قازى، بىرى مۇپتى، ]z/R?SM
ئەپلىشىپ قالا. |K06 H
?6X
بىرى سەبدە، بىرى رەيھان، +38R#2JV
ئېچىلىپ قالا. F_jHi0A
7-!n-
خېنىم بالامغا تىل تەگمىسۇن، >[,
eK=
ئالتۇندىن تۇمار. G+t:]\
سۇدىن ئالغان نەمەل تاشتەك، rUj\F9*5#
كۆزلىرى خۇمار. .t5.(0Xk[A
\`2'W1O
مۆمىن ئاخۇن مۇلايىم، ]myRYb5Z
غۇنچىخان تولۇن ئايىم. #e|o"R;/`
كېچە-كۈندۈز تېلىۋىدۇق، jk03 Hd
ئەمدى بەردى خۇدايىم. _9
]:0bDUo
6FA+q YSV
يەرلىك ئەشتىم پاختىدا، ir_XU/ve
ئۇننى يايدىم تاختىدا. c MXv
ھەجەپ ئوبدان توي قىلىدۇق، Yi*F; V
ئىككى قۇدا ۋاقتىدا. 1^![8>u"
,X4+i8Yc
ئاينىمۇ-ئاي تۇغۇر، Fo.Y
6/ }
كۈننىمۇ-كۈن تۇغۇر. CO='[ 1"_5
بۇنداق ئوبدان كېلىننى، &q-&%~E@
بۇندىن كېيىن كىم تۇغۇر. Hd|[>4 Z
سېرىق قۇچقاچ سايراپ ئۇچتى، hv|a8=U!R
ھاۋا ئارىلاپ. q? ' 4&
ئوڭ كۆزۈمدىن گۆھەر ئاقتى، ez ,.-@O
قىزىمغا قاراپ. 0
K%okq|n
جېنىم قىزىم ئۆگىنىپ قالسۇن، .~f )4'T 9
خىزمەتتە ياراپ. x77L"5g
,|A^
9zwD%3Ufn
EN!C5/M{&
رامزان قوشاقلىرى >dl5^
رامزان قوشاقلىرى دىنىي تۈس ئالغان قوشاقلار بولۇپ،كىشىلەرنى روزا تۇتۇشقا،سەدىقە بىرىشكە دەۋەت قىلىدۇ.ئۇلارغا سالەمەتلىك،بەخت تىلەيدۇ.بۇ قوشاقلارنى رامزان ئايلىرىدا ئپتار ۋاقتىدا ياكى زوغا قوپقاندا بىر قانچە كىچىك بالىلار ياكى يىگىتلەر ئىسلام دىنىغا ئىتىقاد قىلىدىغان ئائىلىلەرنىڭ ئىشىك ئالدىغا بېرىپ،داپقا تەڭكەش قىلىپ،ئۆي ئىگىسى ئۇلارغا نان ياكى باشقا يېمەكلىكلەرنى ئەپچىقىپ بەرگۈچە ئېيتىدۇ،يىمەكلىك ئەپچىقىپ بەرمىگەنلەرنى قوشاقلىرىدا ئەيىپلەيدۇ. 4$xVm,n|
B$ eM
روزىنىڭ ئونى كۈنى قادىر كۈنى، d&+]@ Ii
روزىنىڭ زاكاتىنى بېرىڭ قېنى. FRQ.ix2
\ 3JCFor/
روزاڭ ئېيتقان بىلەن بىز تويماسمىز، Wk%|%/:
پەيغەمبەر سۈننەتىنى بىز قويماسمىز. 5#.m
'a)
*K/K97
ئاسماندىن لەيلەپ چۈشكەن مەللە پوتا، qO>UN[Y
ئۆيۈڭدە نەزىر قىلساڭ خىزىر ئاتا. :nIMZRJ_!E
5 A0]+)5E8
ئاق توخۇي ئاپئاق توخۇي ئەكەك چىشى، DTezG':
ھەجەپمۇ ئېرىنىدۇ مەزلۇم كىشى. oMbd1uus
BN 9e S
ئاق ئۆيۈڭ، ئاپئاق ئۆيۈڭ دۆڭدە بولۇر، >=N-P< %
ئۆيۈڭدە بىر بالا بار موللا بولۇر. B?j t?
[Mu9"kF
ئۆيۈڭنىڭ چۆرەلىرى قوشقار بېزى(نىزى) M(C">L]8
ياغلىق بېرور قوي كۆزلۈك باينىڭ قىزى. s{^B98d+W
2^'Ec:|f
ھەر يەردە شۇنچە تۇرسام كەچ بولۇر، EXSJ@k6=8s
ئېيتقانىم-ئېيىتماغانىم ھەش(ئاشكارە) بولۇر. $z$^
yjL
y.Z_\@
روزاڭ ئېيتۇر ئىكەن ئۆمەر ئېلى، Au2?f~#Fv
شۇلاردىن بىزلەرگە قاپتۇ ئەسلى. ()aCE^C
`N tW+v
بېلىقلار ئويناشىدۇ كۆلچەگىدە،
}ktIG|GC
شۇ ئايلام ئۇن بېرىدۇ چۆچەگىدە. tdK&vqq
`t /j6 e]
روزاڭ ئېيتىپ كەلدىم ئىشىكىڭگە، LAC&W;pJ"
خۇدايىم ئوغۇل بەرسۇن بۆشۈكىڭگە.
d92Z;FWb
H~ yHSm 3
روزى ھېيىت ناماز ئۆتە جانىڭ ئۈچۈن، 4Fz Tf7h^
قېرى قوي زاكاتىنى بەرمەك ئۈچۈن. ymm]+v5S.]
$1ovT8
روزا تۇتتۇم جان ئۈچۈن، 2|j=^
جېنىمدا ئۈمىد بار ئۈچۈن. lG-B)
F
I/w;4!+)
تۇتماي دېسەم قورقىمەن، Z7bJ<TpZ
گۆردە زۇلۇم بار ئۈچۈن. E2 M
%.d.h;^T
[ \3ZMH
*
oh-EEo4,
نۇرۇز قوشىقى ?;o J=.T
"*HM8\
^ oav -R&
يىل بېشى نۇرۇز كۈنى، yf&_l^!
سېرىق چېچەكلەر ئاچىلۇر. 2pmj*Y3"8
قىز-چوكانلار باشقا، E
G+/2o+W
قىزىل گۈللەر ساچىلۇر. [;Ih I
iDcTO}
يىل بېشى نۇرۇز كۈنى، gs!'*U )
تېرىچىلىق باشلىدۇق. O [= L#wi
كونا يىلنى ئۇزۇتۇپ، P>rRD`Yy\
يېڭى يىلنى باشلىدۇق. Iu P~Vt{m
يىل بېشى نۇرۇز كۈنى، D}
B?~Lls
كونا يىلنى تاشلىدۇق. OD7^*
j(p`
يېڭى يىلنى ئاغدۇرۇپ، hBRi5 &%
يېڭى ئىشنى باشلىدۇق. cY5;~lO
I4% kYp ]
زىمىستان قىش ئورنىغا،
lTu& 9)
گۈل-گۈلستان باغ بولدى. 1#c Tk
ئۇلۇغ-ئۇشاق قېرى-ياش، m5
sW68
پۈتۈن خەلق شاد بولدى. OnE%D|Tq=
6 /YJA*
xE@/8h
p& RC#wYu
ئاشلاش قوشىقى R)k\
9x@|%4Zm"
تاماق سىڭمەسلىك،بەدەن-باش ئاغرىش،كىچىك بالىلاردا قۇسۇش ئەھۋالى كۆرۈلسە،ياشانغان ئاياللار چوڭ چىنىگە كىپەك ياكى كۈل تولدۇرۇپ،ئاغزىنى ياغلىق بىلەن ئوراپ،كېسەلنىڭ باش-كۆزىگە،قورسىقىغا پۇت قولىغا ئاشلاش قوشىقىنى ئېيتىپ دومىلايدۇ.بەزىدە ئاغرىق ئادەمنىڭ ئايىقى بىلەنمۇ دومىلايدۇ. l~;>KjZg
ئاللاھۈممە ئاچ-ئاچ چىق، y8s!sO
چۈشكۈرگەننىڭ يۈزىگە چىق. V2}\]x'1
توق بالامنى قينىماي، ErNYiYLi]
ئاچ قالغاننىڭ كۆزىگە چىق. 5_'lu
ئاچ-ئاچ-ئاچ-ئاچ، بولساڭ چىق، iv$YUM+
چىرايلىق قىزلارنىڭ چاچلىرىغا چىق. ~I5hV}Z T
CfU|]<
ئاللاھۈممە ئاچ-ئاچ، چىق، 4c<
s "2F
ئاچ بولساڭ، ئاچلارغا چىق. VdK%m`;2
ئاچ قالغاننى قوغلۇشۇپ، p?Azn >qBa
تاپالمىساڭ تاشلارغا چىق. h )
Wp
ئاچ-ئاچ-ئاچ-ئاچ، بولساڭ چىق، 7l69SQo]?
باي خېنىملارنىڭ باشلىرىغا چىق. 06pvI}
2cYBm^o|x
ئاچ-ئاچ-ئاچ-ئاچ، بولساڭ چىق، SL4?E
ئويناشما بوزەك بىلەن. sApi x=Lr
چۆلگە، كۆلگە كېتىڭلار، u;_~{VJ-
ئۇجۇقتۇراي تېزەك بىلەن. f4f2xe7\Q
ئاچ-ئاچ-ئاچ-ئاچ بولساڭ چىق! ]1!" q40)]
نەدىن كىرسەڭ شۇ يەر بىلەن چىق. P"vrYo m
7QsD"rL
ئاچ، ئاچ، /}? 7En i
ئاچ بولساڭ ئېچىپ چىق. KrE 'M
قورقاق بولساڭ، q\Y4v Wg
قورقۇپ چىق. iEvQ4S6tD
W7>2&$
ئاچ، ئاچ،
4V,.Oi
ئەسكى تۈگمەنلەرگە بار.
qyH -Z@
قېرىق چىلتەكلەرگە بار، `geHSx_
ئۇلۇغ ئۇلۇغ سۇلارغا بار. EbC!tR
قوتان قوتان قويلارغا بار، ||$&o!;/L
كۆزى يامانلارغا بار. (
ay AP
يىلان قامچىلىقلارغا بار، *pKTJP
كورا كورا ياغلارغا بار، lE:g A,
تاغ تاغ خامانلارغا بار. 4DA34 m(
a{5SOe;;
ئاچ، ئاچ، 7{;it uqX
ئاچقىمۇ ئاچ كىرەمدۇ ئاچ!؟ `9~
%6N?7#
چىق، چىق، R@vcS=m7
چىقساڭ چىق! .|UQ) J?s
چىقمىساڭ تېزەك بىلەن ئىسلايمەن، %Tm*^
چىق، چىق، چىق! +# W94s~0V
(Fv
tL*
[ERZ".?
ھازا قوشاقلىرى NxT"A) u
دەريا سۈيى سۇ بولدى، بالام، 8%?y)K^
D
ياغلىق ئۇچى ھۆل بولدى بالام. / ZLY@&M
جېنىم بالام گۈلنىسا،
N; 7/C
يۈرەك-باغرىم خۇن بولدى بالام. ?pDr"XH~
'M90Yia
مەن بالام دەپ يىغلىسام، بالام، Q ?{%c[s
كۆزۈمدىن ياش توختىماس، بالام.
QrZ#<{,J5
باشقىلارغا قارىسام بالام، d:H'[l.F%
مېھرى ساڭا ئوخشىماس بالام. (~T*yH ~
ZykMri3b i
گۈلنىسا، ئېتىڭ قالدى، بالام، "
\$^j#o
ئوقۇغان خېتىڭ قالدى، بالام. p6VD*PT$&
سەن كەتتىڭ مېنى تاشلاپ، Ia&R/I
بىر بالاڭ يېتىم قالدى، بالام. gr= h!'m
بارات قوشىقى *Ak .KBg
بارات ئېيى ئسلام دىنىدا ئاللانىڭ رەھمىتى ياغىدىغان،كىشىلەرنىڭ گۇناھىنى مەغپىرەت قىلىدىغان،رىسقىلىرى مول بولىدىغان ئاي دەپ قارىلىدۇ.شۇڭا ھەريىلى بارات ئېيىنىڭ 14-كۈنى كېچىسى ياشلار ھەم ئۇششاق بالىلار كوچىلارنىڭ ئوتتۇرىسىغا گۈلخان يېقىپ ، بارات قوشاقلىرىنى ئېيتىشىدۇ ھەم تۈنەيدۇ. O 4 !$
بارات بولدى، تويدۇڭلارمۇ؟ H '+7z-% G
ماڭا قويماق قويدۇڭلارمۇ؟ ,Z. sGv
باردت بولدى تويدۇڭلارمۇ؟ ~j0 rORy]
ماڭا پوشكال قويدۇڭلارمۇ؟ DE?v'7cmA
gk ]QR.
باردت كەلدى تويدۇڭلارمۇ؟ "fFSZ@,r
يامان خۇينى قويدۇڭلارمۇ؟ 3v* ~CQy9
باردت كەلدى تويدۇڭلارمۇ؟ L`NIYH<^
سامسا-پوشكال سالدىڭلارمۇ؟ en
قايتارما: b@:OlZ~ %
باراتۇللا ھەبىبۇللا، ^l &lwSRVt
مۇھەممەدۇن رەسۇلىللا. }r}*= ; Ea
دىمەك،توقسۇن ناخشا-قوشاقلىرى ناھىيمىزدىكى ئەقىل-پاراسەتلىك،ئەمگەكچان،ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ئۇزاق ئەسىرلىك ئىجتىمائى تۇرمۇشىنى ،دىننى ئېتىقادىنى ، ئۆرۇپ- ئادىتىنى، مەدەنيەت تارىخىنى تەتقىق قىلىشتا مۇھىم ئىجتىمائى قىممەتكە ئىگە تارىخىي مىراستۇر. A_9WSXR
Sn Cwo xK
Vn
s3859$8
توقسۇن ناھىيىلىك ئوتتۇرا مەكتەپ تىل-ئەدەبىيات تەتقىقات گۇرۇپپىسىدىن |
