| uzqak | 2014-06-18 19:09 |
قۇرۇق گەپيىقىندىن بويان« قانۇنيەتتىن ئايرىلغان ھەرقانداق نەرسە سەپسەتە »دېگەن سۆزگە يەنى بىر قېتىم ئىشەندىم. ياراتقۇچۇم بۇ بىر يىلدا ماڭا شۇنداق ياخشى پۇرسەتلەرنى بېرىپتۇ . قوش تىلدا تەربىيلىنىشتىن باشقا ،شېركەت باشقۇرۇش ھەققىدىكى لېكسىيەدىن 10 نەچچە سائەت، ئوزۇقشۇناسلىققا دائىر لېكسىيەدىن 10 نەچچە سائەت ، بالىلار تەربىيەسىگە دائىر لېكسىيەدىن 10 نەچچە سائەتلىك لېكسىيەنى ھەقسىز ئاڭلاش پۇرسىتىدىن بەھرىمان بوپتىمەن. بۇ لېكسىيەلەرنىڭ ماڭا ئاتا قىلغانلىرى خېلى كۆپ ..ھەممىدىن مۇھىمى كۆچمە نوپۇستىكى بالىلارغا پاراكتىكا قىلدىم .ئۇلارنىڭ تۇرمۇشىدىن ئازابلاندىم، مۇھىتى جاپالىق بولسىمۇ تىرىشۋاتقانلىرىدىن سۆيۈندۈم. مەكتەپتىكى قىلىپ ئىچىدىن چىقىپ ئۆزۈم ھەققىدە ئويلاندىم. يەنى تېخى شەنبە ،يەكشەنبە نۇرغۇن ئوقۇغۇچىلار بىلەن ئۇچىرىشىپ ئۇلارنىڭ تىل - ئەدەبىيات دەرسىگە يېتەكچىلىك قىلدىم. ئۇلار خەنزۇچىدىن ئۇيغۇرچىغا يۆتكەلگەن بالىلار بولغاچقا ،مەن ئىزچىل ئوقۇتۇپ كېلىۋاتقان ناھىيەمىزدىكى بالىلار بىلەن بولغان پەرقىنى چۈشىنىپتىمەن. بۇ بالىلار ماڭا نۇرغۇن پۇرسەت يارىتىپتۇ. ئۇلارغا ياخشى يېتەكچىلىك قىلىش ئۈچۈن ماتېرىيال كۆرۈپتىمەن. « ئىدىيەدىن ئايرىلغان ھەركەتنىڭ قىممىتى ۋە ھەركەتتىن ئايرىلغان ئىدىيەنىڭ قىممىتى بولمايدۇ» دېگەن جۈملىنىڭ مەنىسى ئۈستىدە قايتا ئويلىنىپتىمەن. گەپنىڭ قىسقىسى ماڭا ئۆگىنىش پۇرسىتى بەرگەن پارتىيەگە رەخمەت! نەق گەپكە كەلسەم قانۇنيەت دېگەن نىمە؟ قارا تىل بىلەن ئۇنى «ماس كېلىش» دىسەم خاتالاشمايدىكەنمەن. «ماس كەلمىگەن »نەرسىنىڭ ھەممىسى قۇرۇق گەپ، ئۇنى كىتابى تىل بىلەن «سەپسەتە» دەمدۇق؟ كۆچمە نوپۇستىكى بالىلارغا قانداق تەربىيە ماس كېلىدۇ؟ كونا گەپ «تەكشۈرۈپ تەتقىق قېلىڭ» نېمىنى دەمسىز؟ بالا نەدىن كەلگەن؟ قانداق مەكتەپلەردە ئوقۇغان؟ ئاتا- ئانىسى، نەچچە قېتىم ئۆي كۆچكەن؟(ئاتا- ئانىلار بىلەن بالىلارنڭ ىسۇئالى ئوخشاش ئەمەس) بۇ سۇئاللار بەك ئاددى بولسىمۇ ئەستايىدىل تەكشۈرسىڭىز ،كۆچمە نوپۇستىكى بالىلارنىڭ مىجەزىنىڭ تۇراقسىز،ئۆزىنى كەمسىتىشنىڭ ئېغىرلىقىنى بىلەلەيسىز! ئۇلارنىڭ بەزىلىرى ئۆزىنى ئادەمدەكمۇ ھېس قىلمايدۇ. ئەگەر ئوقۇتقۇچى داۋاملىق كۆچمە نوپۇسلىقىنى ئەسكەرتىپ تۇرسا ،كۆچمە نوپۇس بولۇش بىرخىل خورلۇقتەك، بىچارىچىلىكتەك ھالەت ئۇلارنىڭ كاللىسىغا سسېڭىپ كېتىدۇ. ئۇنداق بالىنى قۇتقۇزماق بەكلا تەسكەن! خەنزۇچىدىن ئۇيغۇرچىغا يۆتكەلگەن بالىلار .ئۇ نېمە ئۈچۈن خەنزۇچىدا ئوقىغان؟ نېمە ئۈچۈن ئۇيغۇرچىغا يۆتكەلدى؟ بۇ سۇئالمۇ بەك ئاددى لېكىن ئەستايىدىل تەكشۈرۈپ- تەقىق قىلسىڭىز خەنزۇچىدە ئوقۇشنىڭ ئاتا- ئانىسىنىڭ تاللىشى، ئۇيغۇرچىدە ئوقۇشنىڭ خارەكتىرىنى ئۆزگەرتىشنىڭ ئېھتىياجى ئىكەنلىكىنى چۈشىنىسىز .بۇ خىل تەكشۈرۈشنى سۇئالنى ئۆگەرتىپ ھەر ھەپتىدە بىر قېتىم چوڭقۇرلاشتۇرۇپ ماڭسىڭىز نەتىجىسىدىن ھەيران بولىسىز. باشتا يالغان ئېيتقان بالىلار ياكى ئاتا -ئانىلارنىڭ كەينىگە بېرىپ تەدىرىجى راست سۆزلەيدىغانلىقىنى كۆرىسىز.راست سۆزلىتەلسىڭىز بالىنىڭ ئىلگىرلەش يولى ئېچىلىدۇ دېگەن گەپ ... مائارىپ ئىسلاھاتىداۋامىدا نۇرغۇن« ئوقۇتۇش رېتسىپى » مەيدانغا كەلدى .«ئوقۇتۇش رېتسىپى » دېگەن نېمە؟ يەنىلا «ماس كېلىش» سۆزلىنىۋاتقان نۇرغۇن نەزىرىيىلەردىن ماس كېلىش خارەكتىرىگە ئىگە نەرسىنى تاللاپ سۈزىۋېلىش كەينىدىن ماس كېلىدىغان «قىلىپ » نى يارىتىش ئاندىن ئوقۇتۇشتا «رېتسىپلىق» رولىنى ئۆتەيدۇ. بولمىسا نۇرغۇن ئۆگىنىشلەر يەنىلا قۇرۇق گەپ... بىز تىلغا ئېلىۋاتقان ئوقۇتۇش ئەندىزىلىرى بەك كۆپ لېكىن «ماس كەلمىسە» ھەممىسى قۇرۇق گەپ! |
|
