مەسەللەر

2.        مەسەللەر
مالچى ـــ قوي، ئۆچكە قاتارلىق چارۋىلارنى يايلاقتا يايلىتىپ باققۇچى؛ پادىچى.
خىرىس قىلىش ـــ  بىراۋغا قەستەن ياكى ئۆچلۈك بىلەن قىلىنغان ھەيۋە ، چېقىلىش .
پەخەس بولۇش ـــ ھۇشيار بولۇش، دىققەت قىلىش، ئاگاھ بولۇش.
قاپسىلىش ـــ قۇرشاۋدا قېلىش، مۇھاسىرىگە چۈشۈپ قېلىش، بىر يەرگە قىسىلىپ قېلىش.
ئالاقىزادە بولۇش ـــ نېمە قىلىشىنى ئېنىق بىلمەي، تىنەپ- تەمتىرەپ، ئالاق- جالاق ھالەتتە، قۇرۇققان ھالدا.
خۇن ـــ ① قان؛
          ② جان؛
          ③ نۇر؛
          ④ قان- قەرز.
شىكايەت قىلىش ـــ بىرەر ئىش ياكى ئەھۋالنىڭ ئادىل بولمىغانلىقىنى ۋەياكى ئۆز كۆڭلىدىكىدەك ئېلىپ بېرىلمىغانلىقى سەۋەبلىك ئېيتىلىدىغان نارازىلىق.
زۇلۇم ـــ ① كۆچلۈكلەرنىڭ ئاجىزلارغا، زالىملارغا مەزلۇملارغا ھۆكۈمرانلىق قىلغۇچىلارنىڭ ھۆكۈمرانلىق قىلىنغۇچىلارغا سالىدىغان جەبىر- جاپاسى، شەپقەتسىز ئىزىش، ئىستىبىداتلىق.
           ② جەبىر-جاپا، مۇشاققەت.
ئۇجۇقتۇرۇش ـــ ① يۇقۇتۇش، ئۆلتۈرۈش.
                     ② گەپ قىلالمايدىغان قىلىۋېتىش، جىمقتۇرۇش.
تالاش ـــ جىدەل، غۇلغۇلا.
گوداڭ ـــ ئۇيۇلۇپ ئورا بولۇپ قالغان ياكى توپىسى قېزىۋېلىنغان چوڭ ئويمان يەر؛ ئازگال.
تۇمۇز ـــ ① ئەڭ ئىسسىق بولغان 6-ئاي ۋە 8- ئاي ئارىلىقىدىكى ۋاقىت.
           ② 24 مەۋسۈمنىڭ بىرى بولۇپ 7- ئاينىڭ 22-، 23- ياكى 24 – كۈنلىرى.
خەيىرسىز ـــ يامان خۇسۇسىيەتكە ئىگە، سەلبىي، بەخىتسىز، تەلەيسىز.
قاپ يۈرەك ـــ قۇرۇقماس، تەۋەككۈلچى.
قاپاق كاللا ـــ دۆت، كاللىسى ھېچنەرسىگە ئىشلىمەيدىغان، خاتىرىسى جايىدا ئەمەس، تەپەككۇر قىلالمايدىغان.
ئالىيلىرى ـــ ئالىي تەبىقىگە مەنسۈپ ياكى مەنسەپكە ئىگە كىشلەر ۋە ئۇلارنىڭ نامىنى ئۇلۇغلاپ ئېيتىلىدىغان مۇراجەت فورمىسى.
ئىجازەت قىلىش ـــ بىرەر ئىش ئۈچۈن بىرىلگەن رۇخسەت.
تايغان ـــ ① ئىتنىڭ بىر خىلى. بىلى ئىنچىكە، پاچىقى ئوزۇن ۋە يۈگىرەك كىلىدۇ.
           ② تىۋىتى، تۈكى، مويى پەس.
ئەبلەخ ـــ قىلىمىشى، ھەرىكىتى چېكىدىن ئاشقان، ئۆتۈپ كەتكەن، قەبىھ، يارىماس، رەزىل.
كوي ـــ Ⅰ ① ئوي، خىيال.
               ② غەرەز، مەقسەت.
              ③ بىرەر مەقسەت بىلەن ئېلىپ بېرىلىۋاتقان پائالىيەت ياكى ئىش.   Ⅱ كوچا، يول.   Ⅲ جۇڭگۇنىڭ پۇل بىرلىكى يۈەن.
ھىساب ئېلىش ـــ مەسئولىيتىنى، جاۋابكارلىقىنى سۈرۈشتە قىلىش.
تەقدىر ـــ ① دىنىي چۈشەنچە بۇيىچە ئالدىن بەلگىلەپ قويۇلغان پىشانىگە پۈتۈلگەن كۆرگۈلۈك، قىسمەت.
             ② كېلىچەك، ئاقىۋەت، ئىستىقبال.
شۆلگەي ـــ رىفلىكىس تەسىرىدە ئېغىز بوشلۇقىدا پەيدا بولىدىغان سۇيۇقلۇق، شال.
شاھ ـــ ① پادىشاھلىق تۈزۈم يۈرگۈزىۋاتقان دۆلەتلەردىكى ئەڭ ئالىي ھاكىمىيەت يۈرگۈزگۈچى شەخىس؛ پادىشاھ، خان.
          ② شاھمات ئويۇنىدا ئەڭ ئاساسى باشقا ئۇرۇقلارنىڭ ھەممىسى قوغدايدىغان ئۇرۇق، باشقا ئۇرۇقلارغا قارىغاندا ئېگىزرەك بولىدۇ.
          ③ شاھمات ئويۇنىدا قارىشى تەرەپنىڭ شاھىغا قىلىنغان ھوجۇم، زەربە.

تۆتتاش

2014-05-31 01:44

تەۋپېق ئەپەندى.مەن بۇ تېمىنىڭ ماۋزوسىنى كۆرۈپلا «مەسەل» ئوخشايدۇ دەپتىمەن. بۆرە بىلەن قوزىچاق دىگەندەك.

قارىسام يېڭى سۆزلەرگە ئىزاھات ئىكەن.
ماۋزوسى خاتا قۇيۇلۇپ قالدىمۇ ياكى مۇشۇنداق ماۋزو قويسىمۇ بۇلامدۇ؟
ئەدەبىيات نەزىرىيە بىلىمىمنىڭ يىتەرسىزلىكىدىن بۇ سۇئالنى سوراپ قالدىم،كەچۈرۈڭ.

گۈلنىھال	2014-06-01 12:53
سۆزلۈكلەر لۇغىتى تولۇقلىنىپ قالدىغان بولدى ， رەھمەت ！

ئەكبەرنىياز	2014-06-02 18:03
مەسەللەر ناملىق تېكىستنىڭ چۈشىنىكسىز سۆزلىرىگە بېرىلگەن ئىزاھاتكەن . خاتا قويۇلۇپ قالماپتۇ . كۆپ رەھمەت !!!

tawpek	2014-06-06 11:33
ئاتالغۇلارغا ئىزاھات سەھىپىسىدىكى مەسەللەر IGKtugU% ,SZYZ 25 دىمەك مەسەللەر ناملىق ئەسەرنىڭ سۆزلۆك ئىزاھاتى $eSSW+8q" hKjG/g:#G سەھىپىنى ماۋزۇدا يەنە بىر ئكىس ئەتتۈرۈشنى خالىمىدىم شۇڭا.