| arkzat |
2014-04-28 09:01 |
«گۇناھكار ئېشەك»تىن«گۇناھكار مۇئەللىم»گە نەزەر
\fA{ sehdL
«گۇناھكار ئېشەك»تىن«گۇناھكار مۇئەللىم»گە نەزەر ?
5C'9 V
3 A #Tn7
ئەخمەتجان ئابدۇللا 2c9?,Le/;
Y2H-D{a27
(سېلىشتۇرما خاتىرە) g68p9#G
PVCoXOqh
تۈنۈگۈن كەچ دەرس تەييارلاۋىتىپ تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپ تىل-ئەدەبىيات دەرسلىكىدىكى «گۇناھكار ئېشەك» دېگەن قىسقا مەسەلنى قايتا ئوقۇش پۇرسىتىگە مۇيەسسەر بولدۇم. {MUB4-@?F$
مەسەل مەزمۇنىدا:«بىر ئورمانلىقتا نۇرغۇنلىغان ھايۋاناتلارنىڭ ياشايدىغانلىقى؛ گۆشخور ھايۋانلارنىڭ ئوتخور ھايۋانلارنى يەپ تۈگىتىپ ھەددىدىن ئاشقانلىقى؛ كىيىن ئورمانلىقتىكى جانلىقلار تەبىئەتنىڭ جازاسىغا ئۇچراپ، ھالى خارابلىشىپ ئۇسال ئەھۋالدا قالغاندا ئورماندىكى شىر، يولۋاس، بۆرە، ئىشەك قاتارلىق ھايۋانلار بىر يەرگە يېغىلىپ ئۆزلىرىنىڭ تەبىئەت دۇنياسىنىڭ جازاسىغا ئۇچراش سەۋەبىنى تېپىپ گۇناھنىڭ زادى كىمدە ئىكەنلىكىنى ئىنىقلاش ھەققىدە كېڭەش ئاچقانلىقى... ئاخىرىدا شىر، يولۋاس، بۆرە قاتارلىق گۆشخور ھايۋانلارنىڭ ئەتراپىدىكى جانلىقلارنى يەپ تەبىئەت دۇنياسىنىڭ ئىكىلوگىيەلىك تەڭپۇڭلىقىنى بۇزغانلىق گۇناھلىرى كۈچلۈكلەرنىڭ بىرى-بىرىنىڭ ئاقلىشى بىلەن گۇناھ ھېساپلانماي بىچارە ئىشەكنىڭ قاتتىق ئاچارچىلىق سەۋەبىدىن يول بۇيىدىكى بىر-ئىككى تۇتام ئوت-چۆپنى يەپ سالغانلىقى ئورماننىڭ مۇشۇ ھالغا كېلىپ قېلىشىدىكى ئەڭ چوڭ گۇناھ دەپ قارىلىنىپ ياۋاش گۇناھكار ئېشەكنىڭ ياۋۇز شىر، يولۋاس، بۆرە تەرىپىدىن يەۋىتىلگەنلىكى... بايان قىلىنغان.». 2-&EkF4p'
دەرس تەييارلىقى قىلىش ئۈچۈن ئەلبەتتە ئوقۇغاننى تەھلىل قىلىش، ئەسەر مەزمۇنىنى ئەمەلىيەتكە باغلاش كېرەك ... d=!:UB
ئويلىنىش ئىچىدە قاچان ئۇخلاپ قالغانلىقىم ئىسىمدە يوق. لېكىن، ئۇشبۇ مەسەلنىڭ تەسىرىدىنمىكىن كىچە كۆرگەن مۇنۇ چۈش ھېلىغىچە يادىمدا. b F)G+IH
« بىر كۈنى يېزا مائارىپ رەھبەرلىكى مەكتەپلەردە باشقۇرۇشنىڭ قالايمىقانلىشىپ، ئوقۇتۇش سۈپىتىنىڭ كۈنسىرى تۈۋەنلەپ كەتكەنلىكى، ئاتا-ئانىلارنىڭ مەكتەپلەرنىڭ تەلىم- تەربىيەسىدىن نارازى بولغانلىقى ، مەكتەپلەردە خىزمەتلەرنىڭ بۇ خىل پالەچ ھالغا چۈشۇپ قېلىشنىڭ سەۋەبى زادە كىمدە ئىكەنلىكىنى ئىنىقلاپ، مەسىلىنىڭ تۈپ مەنبەسىنى تېپىپ چىقىش ئۈستىدە مەكتەپنىڭ ياچېيكا سېكرېتارى، مەكتەپنىڭ مۇدىرى، مەكتەپ بۇغالتىرى، ئىلمىي مۇدىر، سىنىپ مۇدىرى ۋە دەرس ئوقۇتقۇچىسى قاتناشقان بىر قېتىملىق مۇھاكىمە پائالىيىتى ئۇيۇشتۇرۇپتۇ. >@ t
ئالدى بىلەن مەكتەپ مۇدىرى سۆز باشلاپ مەكتەپ خىزمىتىنىڭ پالەچ ھالغا چۈشۈپ قېلىشىدا ئۆزىنىڭ مەسئۇلىيىتى بارلىقىنى دەپ مۇنداق دەپتۇ: +n3I \7G>
-يېقىنقى يىللاردىن بۇيان سالامەتلىكىم ياخشى بولمىغاچقا مەكتەپنىڭ باشقۇرۇش، ئوقۇ- ئوقۇتۇش خىزمەتلىرىگە ئانچە ئەھمىيەت بىرىپ كىتەلمىدىم. شۇڭا مەكتەپلەردە تەرتىپ قالايمىقانلىشىپ ئوقۇتۇش سۈپىتى تۈۋەنلەپ كەتكەن بولىشى ئىنىق. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئوقۇتقۇچىلارنىڭ تۇرمۇشىغا كۆڭۈل بۆلۈشۈممۇ دېگەندەك ياخشى بولمىدى. =W(*0"RM
مۇھاكىمە قاتناشچىلىرى مەكتەپ مۇدىرىنىڭ سۆزىنى ئاڭلاپ تەڭلا چۇقۇرشۇپ كېتىپتۇ: ITu19WG
-بۇنى قانداقمۇ ئۆزلىرىدىكى مەسئۇلىيەتسىزلىك دېگىلى بولىدۇ. ھاياتلىق ھەممىدىن مۇھىم، كونىلار «ساغلام تەندە، ساپ ئەقىل» دەپتىكەن. سالامەتلىكلىرى ئەسلىگە كەلسە مەكتەپ خىزمىتىنى تەرتىپكە سالىدىغان يېڭى-يېڭى ئەقىل، چارىلەر تېپىلىدۇ. ئوقۇتقۇچىلارغا پارتىيە-ھۆكۈمەت ئايدا مائاش بەرسە ئۇلارنىڭ تۇرمۇشىغا كۆڭۈل بۆلۈش ھاجەتسىز... مەكتەپتە 80-90 ئادەم تۇرسا بىر سېلىنىڭ يوقلىقلىرى ئوقۇتۇش سۈپىتىگە تەسىر كۆرسىتەلمەيدۇ. بىزچە بۇ ئىشلار مەكتەپنىڭ ئوقۇتۇش سۈپىتىنىڭ تۈۋەنلەپ كىتىشى بىلەن مۇناسىۋەتسىز... "L~(%Nx 3
ئىككىنچى بولۇپ مەكتەپنىڭ ياچېيكا سېكرېتارى مەكتەپنىڭ ئوقۇتۇش سۈپىتىنىڭ تۈۋەنلەپ كىتىشىگە تەسىر كۆرسەتتى دەپ قارىغان ھەمدە ئۆزىدە ساقلانغان مۇنۇ بايانلارنى ئوتتۇرغا قۇيۇپتۇ: ,pNx(a
-مېنىڭ سىياسىي ئاڭلىقلىقىم بەك يۇقىرى ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۆزەم سەل ئېھتىياتچان بولغاچقا مەكتەپلەردە سىياسىي خىزمەتلەرنى ئاساس، ئوقۇ-ئوقۇتۇش خىزمىتىنى قۇشۇمچە ئۇرۇندا قۇيۇپ كەپتىمەن. ئوقۇتۇش خىزمىتىگە ئەھمىيەت بىرىشكە سەل قاراپتىمەن... i`,FXF)
-ياقەي، مەكتەپلەردە سىياسىي خىزمەتنىڭ چىڭ تۇتۇلىشى ئوقۇتۇشقا تەسىر كۆرسەتمەيدۇ. مەكتەپتە ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلارنىڭ سىياسىي ساپاسى ئۆسسە دەرس جەدىۋىلى بولغاندىكىن ئوقۇتۇش دېگەن ئۆز يولىدا ئايلىنىدۇ. ئوقۇتقۇچى سىنىپقا كىرسە...چىقسا.... pwUXM?$R
ھەممەيلەن بىر ئېغىزدىن-بىر ئېغىزدىن سۆزلەپ مەكتەپنىڭ ياچېيكا سېكرېتارىنى تەڭلىكتىن قۇتۇلدۇرۇپتۇ. $6"sR I6u
-مەن،- دەپ گەپ باشلاپتۇ ئىلمىي مۇدىر:- ئۆزۈم ئوقۇتۇشتىكى باش مەسئۇلىيەتچى تۇرۇقلۇق ئوقۇتقۇچىلارنى ئادىل باشقۇرۇشنى كۈچەيىتمەي، ئۆز يېقىنلىرىمغا يان بېسىپ خىزمەتتە ناھەقچىلىق پەيدا قىلىپ ئوقۇتقۇچىلارنىڭ خىزمەت ئاكتىپچانلىقىغا سۇغۇق سۇ سەپتىم. بەزى ئوقۇتقۇچىلارغا يۇقىلاڭ بانا- سەۋەپ بىلەن ئايلاپ-ئايلاپ رۇخسەت بىرىپ خىزمەتتىكى ياۋاشلارنىڭ خىزمەت بېسىمىنى ئاشۇرۋەتتىم. شۇڭا ئۇقۇتقۇچىلار خىزمەتتە ھارغىنلىق ھىس قىلىپ خىزمەتتىن رايى يانغانمىكىن....ئۇنىڭ ئۈستىگە ياشىنىپ قېلىپ كۆزۈم ئاجىزلىشىپ قالغاچقا ياخشى ئىشلىگەن بىلەن ياخشى ئىشلىمىگەننى ئىنىق پەرق ئىتەلمىدىم.-دەپتۇ. +n ^M+ea;
ئىلمىي مۇدىرنىڭ سۆزى تۈگىمەيلا مەكتەپ مۇدىرى سۆز باشلاپتۇ: J 8i;E 4R
-ئىلمىي بۆلۈمنىڭ خىزمىتى مەكتەپتىكى ئەڭ جاپالىق خىزمەت. سىزنىڭ جاپايىڭىزنى بىر پارتىيە- ھۆكۈمەت،بىر بىز بىلىمىز. ئادەم كۆپ جايدا ھەممە ئىشنى تولۇق ئادىل قىلىمەن دەپ كەتكىلى بولمايدۇ. ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئىشى چىقسا، كىسەل بولسا رۇخسەت سۇرايدۇ. ئۇلارنىڭ كىسەل بولىدىغانلىقىنى پارتىيە- ھۆكۈمەتمۇ ئىتراپ قىلىپ داۋالىنىش كارتىسى بىجىرىپ بەرگەنغۇ... بۇ ئىش مەكتەپتىكى ئوقۇتۇشقا تەسىر كۆرسەتمەيدۇ. شۇنداقمۇ شۈجى... مەكتەپ مۇدىرى ياچېيكا سېكرېتارىغا قاراپتۇ. ياچېيكا سېكرېتارىمۇ مەكتەپ مۇدىرىنىڭ پىكىرىنى تەستىقلاپ بېشىنى لىڭشىتىپتۇ. d/ _D|ivZ=
تۆتىنجى قېتىمدا مەكتەپ بۇغالتىرى سۆز ئاپتۇ: yan^\)HZ
- بۇ ئىشتا مېنىڭ مەسئۇلىيتىم سەل ئېغىرمىكىن دەيمەن. مەن مەكتەپ رەھبەرلىكىنىڭ قارارى بۇيىچە ئوقۇتۇشقا چۈشكەن راسخۇتلارنى ئوقۇتۇشقا ئىشلەتمەي، مېھمان كۆتۈش، ساياھەت، مەكتەپ ھويلا تاملىرىنى سۇقۇش دېگەندەك باشقا چىقىملارغا يۆتكەپ ئىشلەتتىم. ئۆتكەن يىللىق خىزمەت خۇلاسىسى ئۈچۈن ئېلىپ چىقىدىغان مۇكاپات بۇيۇملىرىنى ھازىرغىچە نەخلەشتۈرۈپ بىرەلمىدىم . يەنە... "'4
-مەكتەپ دېگەندە دەرسلىك كىتاپ ھەقسىز بىرىدۇ، ئوقۇتقۇچىلار ئايدا مائاش ئالىدۇ. پۇل دېگەننى ئاشۇنداق مۇھىم ئىشلارغا خەجلەيدىغان گەپ. بىرەر قېتىم خىزمەت خۇلاسىسى قىلمىغانغا نېمە بوپتۇ. ھېچقىسى يوق... "GMU~594
يېزىدىكى مائارىپقا مەسئۇل رەھبەرنىڭ يۇمشاق تەلەپپۇزدا ئېيتىلغان سۆزلىرىنى ئاڭلىغان مەكتەپ مۇدىرىنىڭ ئاغزى قۇلىقىغا يىتىپتۇ. oU|G74e 6
سۆزلەش نۆۋىتى سىنىپ مۇدىرى بىلەن دەرس ئۇقۇتقۇچىسىغا كەپتۇ-دە، زال ئىچى قاينىغان قازانغا سۇغۇق سۇ قۇيغاندەك جىمىپ كېتىپتۇ: ^m z 9sV
-مەن،-دەپ گەپ باشلاپتۇ سىنىپ مۇدىرى ھۇدۇققىنىدىن قۇلىدىكى سىنىپ يوقلام خاتىرسىنى ئاران تۇتۇپ :- مېنىڭ ئۆتكەن ئايدا سالامەتلىكىم ياخشى بولالماي بىر قېتىم دورا ئىچىش سەۋەبى بىلەن چۈشلۈك گېمناستىكا ۋاقتىدا ئوقۇغۇچىلىرىمنىڭ يېنىدا تۇرالمىغان ئىدىم... شۇ سەۋەپلىك... $Ivjcs:
-مانا مەسىلە دېگەن مۇشۇ. ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچىنىڭ يېنىدا تۇرماي نەدە تۇرىدۇ. ئوقۇتۇش خىزمىتى دېگەن گېمناستىكىدىن باشلىنىدۇ. گېمناستىكا رەتسىز، جانسىز ئوينالسا ئوقۇتۇش قانداق بولماقچى. شۇڭا مەكتەپتە خىزمەت قالايمىقان، ئىش ئاقمايدۇ. ھە، ماۋۇ مەسىلىنى چوڭ قىلىپ يېزىپ قۇيۇڭلار،.. ھېلى بىر تەرەپ قىلىمىز.- يېزىدىكى مائارىپقا مەسئۇل رەھبەرنىڭ قۇپال ئاۋازىدىن چۈچۈپ كەتكەن مەكتەپ مۇدىرى ئالدىراپ قۇلىغا قەلەم ئاپتۇ. *73gp
-ھە، مالىم سۆزلىسىلە ئۆزلىرىچا،- دەپ سۇراپتۇ يېزىدىكى مائارىپقا مەسئۇل رەھبەر قۇلىدىكى تاماكىسىغا ئوت تۇتاشتۇرۇپ. \D|IN'!D
قۇلىدىكى تاپشۇرۇق دەپتەرلەرگە باھا سۆزى يېزىۋاتقان مۇئەللىم ئېغىر تىلىنى ئۆمەللەپ سۆز باشلاپتۇ: 8xB-cE
- مەن بۇ يىل 45 ياشقا كىردىم. 25يىلدىن بۇيان ئوقۇغۇچىلارغا كۆيۈنۈپ دەرس ئۆتۈپ كېلىۋاتىمەن. مەكتەپنىڭ ئوقۇتۇش سۈپىتىنىڭ تۈۋەنلەپ كېتىش مەسىلىسىدە بۇ ماۋسۇمدا دەرس مىقدارىم سەل كۆپ 18سائەت بولغاچقا ئۆتكەن ھەپتە دەرس جەدىۋىلىنى خاتا كۆرۈپ 8-يىللىق 2-سىنىپنىڭ چارشەنبە 3-سائەتتىكى دەرسىگە ئۈچ مىنۇت كىچىپ كىرگەن ئىدىم. بۇنى ئىلمىي مۇدىر بايقاپ 10يۈەن مەسئۇلىيەتسىزلىك ھەققى ئالغان. مېنىڭچە بۇ سەۋەنلىكىم مەكتەپنىڭ ئوقۇتۇش خىزمىتىگە چوڭ تەسىر كۆرسەتكەن بولىشى مۇمكىن. رەھبەرلىك ئالدىدا بەك خىجىل مەن.... E0]h| /A]
- مانا مەسىلىنىڭ تۈپ يىلتىزى تېپىلدى. مەكتەپتە خىزمەتلەرنىڭ قالايمىقانلىشىپ، سۈپەتنىڭ چۈشۈپ كېتىشىگە مانا مۇشۇنداق ئوقۇتقۇچىلار سەۋەپچى. ھېي مالىم ئويلاپ باقسىلا، سېلى ئۈچ مىنۇت كىچىكتىم. 10 كوي بەردىم دېگەن بىلەن ئىش تۈگىمەيدۇ. شۇ سىنىپتا 50نەپەر ئوقۇغۇچى بار دەيلى، سېلى ئوقۇغۇچىنى ئۈچ مىنۇت ئەمەس 150مىنۇت يەنى ئۈچ سائەت بىكار قويغان گەپ. oD@jtd>b %
مەكتەپ دېگەندە ئوقۇتۇش ئاساس تۇرسا ھەممە مالىم مۇشۇنداق مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلسا ئوقۇتۇش سۈپەت ئۈسەمدۇ...بولدى، مۇزاكىرە يىغىنى تۈگىدى. مەكتەپ رەھبەرلىكى ئەتە مەكتەپنىڭ ئوقۇتۇش سۈپىتىنىڭ تۈۋەنلەپ كېتىشىگە سەۋەپچى بولغان بۇ ئىككى تۈرلۈك مەسىلىنىڭ تەپسىلىي ئەھۋالىنى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئوقۇتقۇچىلارنىڭ بىر تەرەپ قىلىنىش لايىھىسىنى يېزىلىق ھۆكۈمەتكە يوللاڭلار. DE\bYxJ
مۇلاھىزە يىغىنى شۇنداق ئاخىرلىشپتۇ. ئەتىسى مەكتەپ رەھبەرلىكى يىغىن ئېچىپ يۇقىرىقى سىنىپ مۇدىرى بىلەن دەرس ئوقۇتقۇچىسىنى مۇنداق بىر تەرەپ قىلغانلىق ھەققىدە يېزىلىق ھۆكۈمەتكە دوكلات يوللاپتۇ: t_>bTcsU
«مەكتىپىمىزنىڭ ئوقۇتقۇچىلىرى ‹ئا› بىلەن ‹ب› خىزمەتتە ئېغىر مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ مەكتەپنىڭ نورمال باشقۇرۇش تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرۇپ، ئوقۇتۇش سۈپىتىنى تۈۋەنلىتىۋېتىشتەك يامان ئاقىۋەت كەلتۈرۈپ چىقارغاچقا ئۇلارغا تۈۋەندىكىدەك ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىش قارار قىلىندى: ,)rZAI
1. مەزكۇر ئۇقۇتقۇچىلارنىڭ قىلمىشى ئېغىر، كەلتۈرۈپ چىقارغان ئاقىۋىتى چوڭ بولغاچقا ئوقۇتقۇچىلار ئالدىدا ئۆزىنى تەكشۈرىدۇ؛ 2. يىللىق مۇكاپات مائاشى بىرىلمەيد؛ 3. يىللىق سىناپ تەكشۈرۈشتە لاياقەتىسىز قىلىنىدۇ؛ 4. ئۈنۋان دەرىجىسى تۈۋەنلىتىلىدۇ....» P A 6KX5
مانا چۈش كۆرۈپ مۇشۇ يەرگە كەلگەندە ئويغۇنۇپ كېتىپتىمەن. ئىككى كۈندىن بىرى بېشىم سەل ئاغرىپ كۆز ئالدىم غۇۋالىشىپلا تۇرىدۇ. بىر قۇلۇقۇمدا ھېلىقى «گۇناھكار ئېشەك»نىڭ نالىسى، يەنە بىر قۇلۇقۇمدا بىچارە «گۇناھكار ئۇقۇتقۇچى»نىڭ قاقشىشى....ئېسىت!...نېمە ئامال... jxnQG A
بۈگۈنمۇ يەنە دەرس تەييارلاش ئۈچۈن ئاستا كىتابنى ئاچتىم. نەق «پالتا سېپى» دېگەن مەسەل ئېچىپتۇ. ئالدىراپلا كىتاپنى ياپتىم. چۈنكى، «پالتا سېپى» غا ئائىت يامان چۈش كۆرۈشتىن ھەممىمىز ئەنسىرەيمىز ئەمەسمۇ... U
EEBWz H
7j
( ئاپتور: قاراقاش ناھىيە توخۇلا يېزىلىق ئوتتۇرا مەكتەپتە ) ;!>Wz 9
c,EBF\r8*
مەنبەسى: http://arkzat.com/forum.php?mod=viewthread&tid=146 |
|
