查看完整版本: [-- دۇنيا ئۇيغۇر تىلى كۈنى شەنىگە --]

تەۋپىق مۇنبىرى -> ئۇيغۇرتىلى بىلىملىرى -> دۇنيا ئۇيغۇر تىلى كۈنى شەنىگە [打印本页] 登录 -> 注册 -> 回复主题 -> 发表主题

مامۇتجان 2014-04-18 14:53

دۇنيا ئۇيغۇر تىلى كۈنى شەنىگە

دۇنيا ئۇيغۇر تىلى كۈنى شەنىگە OPUrz?p2C  
2sqH > fen  
ئاپتورى: ئەلقەم ئىلھام (يۈكسەل) /i!/)]*-  
'g 
بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى پەن-مەدەنىيەت ئورگىنى(UNESCO)نىڭ بېكىتىشى بىلەن 2000-يىلدىن باشلاپ ھەر يىلى 2-ئاينىڭ 21-كۈنى «دۇنيا ئانا تىل كۈنى» دەپ قۇتلانماقتا. ئېلىمىز جۇڭگودىمۇ بۇ كۈن تۈرلۈك شەكىل ۋە سەر خىل مەزمۇنلاردا خاتىرلەنمەكتە. باشقىچە قىلىپ ئېيتقاندا، بۈگۈن ئۇيغۇر تىلىنى ئانا تىل سۈپىتىدە ئەزىزلەيدىغان كىشىلەر (يەنى ئۇيغۇرلار) ئۈچۈن «دۇنيا ئۇيغۇر تىلى كۈنى»دۇر. &F0>V o  
تىل ئالاقە ۋاستىسى ۋە تەپەككۇر قورالى، شۇنداقلا مىللەتنىڭ مەنىۋى ئومۇرتقىسى، مىللى مەۋجۇدلۇقنىڭ زۆرۈر كاپالىتى، مىللەت تەرەققىياتىنىڭ سۇنماس قانىتى. دۇنيادىكى بارلىق تىللار ئوخشاشلا شۇنچە گۈزەل ۋە بۈيۈك ھېسابلانسىمۇ، ئەمما ھەر بىر مىللەت ئۈچۈن ئۆزىنىڭ ئانا تىلى ئەڭ مۇقەددەستۇر! 2xy{g&G  
ئۇيغۇر تىلى ئۇيغۇرلارنىڭ ئانا تىلى! ئۇيغۇر تىلى ئۇيغۇرلارنىڭ جېنى! d_V7w4l K  
ھەر بىر ئۇيغۇر پۇشتى ئۇيغۇر تىلىنىڭ شان-شەرىپىنى قوغداش، ساپلىقى ۋە گۈزەللىكىنى ساقلاش، پاساھىتى ۋە بالاغىتىنى جەۋلان قىلىش ئۈچۈن ئالدى بىلەن ئۆز ئانا تىلى «ئۇيغۇر تىلى»نى قەدىرلىشى، ئۇنى قېتىرقىنىپ ئۆگىنىشى، ئىجتىمائىي ئالاقىلەردە ئۇنى سۆيۈنۈش ئىلكىدە ئىشلىتىشى كېرەك. ئىنسان پەقەت ۋە پەقەت ئانا تىل تەپەككۇرى ئارقىلىقلا ئۆزىنىڭ يۈكسەك پەللىسىنى يارىتالىشى مۇمكىن. >6(e6/C-9  
بىز يەنە شۇنى ئۈمىد قىلىمىزكى، ھەر بىر ئۇيغۇر پەرزەنتى مىللەتنىڭ ئەقىل-پاراسىتىنى نامايىش قىلىش، مىللەتنىڭ گۈزەل كېلەچەكنى يارىتىش ئۈچۈن چوقۇم ئۆزىنىڭ ئانا تىلى—ئۇيغۇر تىلىنى ياخشى ئۆگىنىش بىلەن بىرگە يەنە خەنزۇتىلى، ئىنگىلىزتىلى قاتارلىق باشقا تىللارنى ياخشى ئىگەللىشى لازىم. بىر تىلنى ياخشى بىلگەنلىك ھېكمەت قەسىرلىرىدىن بىرىنىڭ ئاچقۇچىنى ئارتۇق ئىگىلىگەنلىك. بىر تىلنى ئارتۇق بىلگەنلىك دۇنيانى چۈشىنىشنىڭ يېڭى بىر خىل ئۇسۇلىغا ئېرىشكەنلىك. بىر تىلنى ئارتۇق بىلگەنلىك جاھاندارچىلىقنىڭ يەنە بىر يولىنى تاپقانلىقتۇر. شۇنى ئېنىق قىلىش كېرەككى، ئانا تىلنى باشقا تىللار بىلەن قارمۇ-قارشى قىلىپ قويماسلىق، تىل ئۆگىنىشنى بىر تۈرلۈك مەنىۋى ساپا سۈپىتىدە تونۇش كېرەك. 5Yk|  
يېقىنقى يىللاردىن بىرى، ھۆكۈمىتىمىز ئاز سانلىق مىللەتلەر تىل-يېزىقىنى قوغداش جەھەتتە زور خىزمەتلەرنى ئىشلىدى. مەسىلەن، ئازسانلىق مىللەتلەر تىل-يېزىقىدىكى پەن كەسىپلەرنى ئېچىش، ئاز سانلىق مىللەتلەر تىل-يېزىقىدىكى نەشىرىياتچىلىقنى زور كۈچ بىلەن قوللاش قاتارلىق. ئاز سانلىق مىللەتلەر تىل-يېزىقىنى قوغداش ئارقىلىق ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ مەدەنىيىتىنى تېگىشلىك ھۆرمەت ۋە تەرەققىيات ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلدى. d$MewDW UN  
ئەمما، مانا مۇشۇنداق چوڭ ياخشى ۋەزىيەتتە ئانا تىل تەربىيىسى بىر چەتتە بويۇن قىسىپ قالسا، بوغۇنلار باشقا تىللاردا قۇشقاچتەك سايراپ، ئۆز ئانا تىلىدا «ئانا، دادا» دېيەلمەيدىغان ھالغا چۈشۈپ قالسا، بۇ تولىمۇ ئەپسۇسلىنارلىق ئەھۋال بولمامدۇ؟!! تۈركىي مىللەتلەرنىڭ پەخىرلىك يازغۇچىسى چىڭغىز ئايتماتوف: « كۆپ تىللىق بولۇش شاراپەت، ئۆز ئانا تىلىنى بىلمەسلىك جىنايەت» دەپ تولىمۇ ئيتقان. شۇڭا، بىز شۇنى تەكلىپ قىلىمىزكى، ئاتا-ئانىلار ئۆزىنىڭ مەسئۇلىيىتى-بۇرچىنى تولۇق تونۇپ، مەكتەپلەردىكى ئانا تىل تەربىيىسى سالمىقىنى تۆۋەنلىگەن شارائىتتا ئائىلىدىكى ئانا تىل تەربىيىسى سالمىقىنى ئاشۇرۇشى، پەرزەنتلىرىنى ئانا تىلىدىن مەھرۇم قويماسلىقى كېرەك. ' 
سەمىمىزدە بولسۇنكى، ئانا تىل—ئانىمىزنىڭ تىلى! سڭقۇسەلى تۇتۇڭ، مەھمۇد كاشغەرى، يۈسۈپ خاس ھاجىپ، ئەلشىر ناۋائى....نىڭ تىلى! مۇقاملىرىمىزنىڭ كۈي-چەشمىلىرىگە، مىڭ ئۆيلىرىمىزنىڭ نەقىش-بېزەكلىرىگە، ھەتتا قان-تومۇرلىرىمىزغا سىڭگەن تىل، ھەممىمىز «ئانا» دەپ تۇنجى ئېغىزلانغان تىل! RBeQT=B8~  
خۇلاسە، مىللەتنىڭ كەلگۈسىنى ئويلايمىز، پەرزەنتىمىزنى توغرا تەپەككۇرغا، ساغلام روھى ھالەتكە ئىگە قىلىمىز دەيدىكەنمىز، ئانا تىلىمىز—ئۇيغۇر تىلىنى سۆيەيلى، پەرزەنتىمىزگە ئانا تىلىنى ئۆگىتەيلى! &:C(,`~  
ساقتۇر ئەپەندى ئىلاۋىسى— hZO=$Mm4p  
«ئانا تىلىنى سۆيۈش» دېگەن بۇ ئاتالغۇنى ھەممىمىز بىلىمىز، تولا ئاڭلاپ قۇلاقلىرىمىز پىشىپ كەتتى. ئۇنداقتا ئانا تىلنى زادى قانداق سۆيۈش كېرەك؟ قولىمىزغا ئېلىپبە كىتابنى ئېلىپ بىرنى سۆيۈپ قويساقلا ئىش پۈتەمدۇ؟!! ياكى ھەر يىلى 2-ئاينىڭ 21-كۈنى بىر كۈن ئالاھىدە زىياپەت تەييارلاپ، «ئانا تىلنى سۆيۈش كۈنى»نى قۇتلۇقلاش يۈزىسىدىن گەدەندىن تەر چىققۇچە ساما تاشلامدۇق؟؟ زادى قانداق قىلىش كېرەك؟؟ ئانا تىلنى قوغداش ھۆكۈمىتىمىزنىڭلا ۋەزىپىسىمۇ؟ ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىگىسى بولغان، شۇ تىلدا سۆزلەشكۈچى بولغان بىزلەرنىڭ ئۇيغۇر تىلى ئالدىدىكى مەسئۇلىيىتىمىز نېمە؟ زادى قانداق قىلغاندا ئۇيغۇر تىلىنى دەۋر ئالدىدا بويۇن قىسىلدۇرۇپ قويماستىن، كەلگۈسى ئەۋلادلارغا ساق-سالامەت يەتكۈزۈپ بېرەلەيمىز؟ F B&l|#e  
مېنىڭچە بۇ كۈننىڭ «ئانا تىل كۈنى» قىلىپ بېكىتىلىشى ناھايىتى ئەھمىيەتلىك ئىش، بىراق ئۇنىڭ ئەھمىيىتى قانداقتۇر مۇشۇ بىر كۈندە بولسىمۇ ئانا تىلنىڭ ھۆرمىتى، قەدرىنى قىلىۋېلىشتا بولماستىن، بەلكى بىزلەرگە ئاز-تولا بولسىمۇ ئانا تىل ئۈچۈن ئويلىنىش پۇرسىتى بېرىپ، بىزلەرنى ئانا تىل ھەققىدە يەنە بىر قېتىم ئويلىنىشقا مەجبۇر قىلغانلىقىدا. بۇ كۈننى قۇتلۇقلايلى، مەنىسىنى بىلىپ، ئەھمىيەتلىك قۇتلۇقلايلى! y2x)<.cDP  
خۇلاسە كالام—ئاتا-بوۋىلىرىمىز ناھايىتى توغرا ئېيتقانىكەن: «ھەرىكەتتە بەرىكەت» دەپ، قېنى دوستۇم گەپ ئېغىزدىلا قالمىسۇن، كىچىك بولسىمۇ ئەمەلىي ھەرىكىتىمىز ئارقىلىق ئانا تىلىمىز—ئۇيغۇر تىلىنى سۆيەيلى! 9aKCO4  
ئاخىرىدا مەيلى ئۇيغۇر تىلى، مەيلى خەنزۇتىلى، ئىنگلىزتىلى بولسۇن ۋە ياكى باشقا تىللار بولسۇن، شۇ تىللاردا سۆزلەشكۈچى بارلىق تىل ئىگىلىرىنىڭ «ئانا تىل كۈنى» نى قۇتلۇقلايمىز!

مامۇتجان 2014-04-24 16:04
قەشقەر شەھەرلىك 23-ئوتتۇرا مەكتەپ 2011-2012-ئوقۇش يىلى1-ماۋسۇملۇق تولۇقسىز 8-يىللىق(قوش تىل سىنىپ) تىل-ئەدەبىيات ئىمتىھان سۇئالى }mQh^  
ئسمى ئاتسى ــــــــــــــــــــــ  سىنىپ ــــــــــــــ   يوقلىما نومۇرى ــــــــ [YQ` `  
1- تاللاش سۇئالى (تۆۋەندە بىرىلگەن جاۋاپلارنىڭ ئىچىدە پەقەت بىرىلا توغرا )      (18نۇمۇر) k3B]u.Lo  
(1) ‹‹ماي تارتىپ قىلىش››دېگەن بىرىكمە تۇراقلىق بىرىكمىلەرنىڭ تۈرىەگ تەۋە   (    ) GH6ozWA  
      A ئىدىئوم                  .B  ماقال.      . C تەمسىل       D.    ھىكىمەتلىك سۆز }^3ICwzm  
(2). «سادىقنىڭ چىرايى تاتىرىپ ،لەۋلىرى تىترەپ كەتتى »دېگەن پارچىدا قوللنىلغان تەسۋىر   (         ) J@ pCF@'  
.A  تىل تەسۋىرى.Bھەركەت تەسۋىرى. C   پىسخىك تەسۋىر     D .مۇھىت تەسۋىرى ]$a,/Jt  
    . (3)       «ئاكا،بىز بىشىڭدا چۆرىدەپ ئولتۇرۇپتىمىز ،خۇددى قۇياشنى چۆرىدىگەن سەييارىلەردەك » دېگەن پارچىدە قوللىنىلغان ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن توغرا بولغىنى (      ) C{Er%  
A .سۈپەتلەش  B .سىلىشتۇرۇش  C .ئوخشىتىش بىلەن رىتورىك خىتاب..D سىلىشتۇرۇش بىلەن رىتورىك خىتاب q6 Rr?  
(4)قەدىمكى تۇرك يېزىقىدا يېزىلغان مەڭگۇ تاشلاردىن (     ) p4'Qki8Hd  
   A . ‹‹قۇتادغۇبىلىك››،‹‹ئوغۇزنامە›› .   B  ‹‹مايتىرى سىمىت ››،‹‹تۇنيۇقۇت مەڭگۇ تىشى››.. C ‹‹كۆلتىگىن مەڭگۇ تىشى››،‹‹بىلگە قاغان مەڭگۇ تىشى››.  D. ‹‹ئەتەبەتول ھەقايىق ››،‹‹تۇركى تىللار دىۋانى›› 9zK5Y+!  
   ( 5).تۆۋەندىكى سۆزلەر ئىچىدە تۇپ سۆزلەر توغرا گورپىلانغىنى(    ) O E56J-*}x  
A.ئەينەك،يول،ساۋاقداش،سەزگۇرلۇك.   B.نان،گۇمان، دىھقان، گۇللەر. C.ئاچقۇچ،چايدان، ئەمگەك،قىزىل.  D.سەھرا،گۇرجەك،باغۋەن،ئىشچى  .                                                                               ( 6). تۆۋەەندىكى سۆزلەر ئىچىدە ئەسەر نامى،ۋە ئاپتۇرى،زانىرى توغرا گورپىلانغىنى(     ) ^qlfdf  
         A.‹‹ئاخىرقى دەرىس››،ئاپتۇرى خەنمەيرى ئەپەندى،زانىرى ھېكايە.    B.‹‹بالا مىھرى››ئاپتۇرى دائۇدىت،زانىرى ھېكايە .    C. ‹‹مۇھەببەت ۋە نەپىرەت››،ئاپتۇرى لۇتپۇللا مۇتەللىپ ،زانىرى داستان.    D  . ‹‹دادامنىڭ ئاخىرقى خىتى››،ئاپتۇرى ئارمان توختەمۇف،زانىرى ھېكايە.. e^ygQ<6%  
(7) چۈشەندۈرۈش ماقالىلىرىدا چۈشەندۈرۈشنىڭ ئۇسۇللىرىدىن(         ) Tv{X$`%  
  A. ئىنىقلىما بىرىش، تۈرگە ئايرىش،مىسال كەلتۈرۈش ،سان- سىفىر ئوخشىتىش ،سىلىشتۇرۇش.  B.ھەرقانداق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەر قوللۇنىلىدۇ. C. ئالدى بىلەن سىرتى ، ئاندىن كىيىن ئىچى ، يۇقىرىدىن تۆۋەنگە قاراپ چۈشەندۈرۈلىدۇ. 9"YOj_z  
(8) تەركىبىدىكى سوزۇق تاۋۇش چۈشۈپ قالغان  سۆز  (       ) >=_Z\ wA  
Aدەپتەر.  B .كەپتەر C  تېشىم. D .ئۆمۈر <"" fJ`7  
9)  « سىغىندىم ۋەتەننى ئۇزاق سەپەردە » دېگەن شېئىر (     )   S>oQm  
A. لىرىك شىئىر .      B  ئېپىك شىئىر.C .سىياسى لىرىكا     D مەرسىيە /Af:{|'$%  
2.    بوش ئورۇننى تولدۇرۇڭ ( 15 نۇمۇر) n^Qt !~  
1)چىڭگىزخان دۇنيانى بويسۇندۇرۇشقا نىيەت باغلىغاندا (               )،يىزىقىنىمۇڭغۇل دۆلىتىنىڭ يىزىقى قىلىپ قوبۇل قىلىغان . 16-ئەسىرگە كەلگەندە بۇ يىزىقنى (                     ) لار (                      ) لار ئارقىلىق قوبۇل قىلغان. Gn*vVZ@`x  
2) «ئاخىرقى دەرس  »ناملىق تىكىسستتە(                   ) تىما قىلىنىش ئارقىلىق(                     )باش تىما قىلىغان. b'N(eka  
3)- «ھىڭگاڭ چىش ،خاڭا باش بىرى بولسا ،خۇددى ئىشەك گۇڭرىغاندەك پاناق بۇرنىنى ئەجەپ بىر تۈرلۈك خىرتىلدىتىپ ،ئېغىر –ئېغىر نەپەس ئىلىپ سەت ئىنجىقلايتتى » دېگەن جۈملىدە (           ) تەسۋىرى  ،ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن (                ) ا *@|EaH/  
(            ) قوللىنىلغان. OI9V'W$  
4)لۇتپۇللا مۇتەللىپ  (           )-يىلى تۇغۇلغان ،(     )-يىلى ۋاپات بولغان .  Ifm|_  
5)تىلىمىزدىكى سۆزلەر تۈزۈلىشىگە قاراپ (              ) (            )  (          )                             6Y|jK< n?H  
(                 ) (                 ) دەپ بەش تۇرگە بۆلىنىدۇ . :n:Gr?  
3.قىسقىچە جاۋاب بىرىڭ ؛(13نۇمۇر) D|u! KH  
1)ئۇرۇش تىما قىلىنغان ئەسەرلەرلا ۋەتەنپەرۋەرلىك ئەكىس ئەتتۈرۈلگەن ئەسەر بولامدۇ ؟ A d0dg2Gw  
نېمە ئۈچۈن؟   ( 4نۇمۇر) tH_e?6]  
!H`Q^Xf}  
s }]qlg  
2).مۇسا ئاكا ۋە مۆمىن ئوبرازىنى تەھلىل قىلىڭ.(5 نۇمۇر) zDbjWd  
A4,tv#z  
b_&;i4[  
%[:\ZwT,-  
3)نامرات ئاتا-ئانا بىر قانچە قىتىم باللىرىنى  پۇلدار خانىمغا بىرىۋىتىپ يەنە قايتۇرۋالىدۇ؟ نېمە ئۈچۈن ؟ (   4نۇمۇر        (       oT7=  
M+ 
MB9tnGO-Q  
4- سۇئال . مەشىق ئىشلەڭ.( 10نۇمۇر) Ys@M1o  
1.تۆۋەندىكى تۇراقلىق ئىبارىلەرنىڭ مەنىسىنى ئىزاھلاڭ ۋە جۈملە تۈزۈڭ (6نۇمۇر) 5T?esF<  
(1)بىشىغا چاڭگا تىزىش #}50oWE  
(2)جىننىڭ قەستى شاپتۇلدا ! 6kLL  
(3)‹‹ئۆلۈمدىن قورقماي ئۆلەرمەن بولۇپ ياشاشتىن قورق›› GzJLG=M  
o9)pOwk7;  
2.تۆۋەندىكى ماقال–تەمسىل ۋە ھىكىمەتلىك سۆزنىڭ ئاخىرىنى داۋاملاشتۇرۇڭ (4نۇمۇر) pk jf5DWp  
1)   پەقەت ئۆلۈكلا   >C"f'!oM,j  
8$O=HE*  
2)                                  شۈبھىسىزكى ،ئۇ دۈشمەنگە پالاكەت كەلتۈرىدۇ. \|20E51B[  
l2uh"!  
3)  «قورساققا يىرىم-ياتا يىسىڭىزمۇ، بالىنى ئوقۇتۇڭ، بالىلار ئوقۇش بىلەن ياخشى كۈنگە ئېرىشىدۇ، باشقىلارنىمۇ ياخشى كۈنگە ئېرىشتۈرەلەيدۇ. بۇ چاغدا بالىنى باققان ئانىمۇ رازى بولىدۇ، ئەل يۇرتىمۇ رازى بولىدۇ. * z|i{=W F  
     ئەخمەتجان قاسىمى شۇنداق دېدى-دە ، يىنىدىن بىر دانە قەلەم ،بىر پارچە خاتىرىنى چىقىرىپ بالىنىڭ قولىغا تۇتقۇزدى، ئاندىن كاستىيۇمنىڭ  قويۇن يانچۇقىدىن بىربولاق پۇلنى ئالدى –دە ئانىنىڭ ئالدىغا قويدى؛  X._skq  
-بۇ بالا سىزنىڭ ئوغلىڭىز ھەم ۋەتەننىڭ ئوغلى، پۇلنى بالىنىڭ ئوقۇشىغا خىراجەت قىلىڭ.» C^ngdba\  
تەلەپ؛(1) بۇ پارچىدا قانداق مەزمۇن ئوتتۇرىغا قويۇلغان.(5 نۇمۇر) ' 
 
:1h1+b@,  
(2)ئەخمەتجان قاسىمى نېمە ئۈچۈن «بۇ بالا ۋەتەننىڭ ئوغلى» دەيدۇ؟(5نۇمۇر) -# 0(Jm'  
Vfkm{*t)  
P%?|V _m  
(3)پارچىدىن ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ قانداق خاراكتىرىنى ھېس  قىلدىڭىز؟(5نۇمۇر) cM&5SyxiuE  
o+UCu`7e  
VyQ@. Lm  
(4)بۇ پارچىنىڭ ۋەقەلىكى قانچىنچى شەخسدە، قانداق بايان قوللىنىلغان؟(4نۇمۇر) p;;4b@  
0ws1S(pq  
5.يىزىقچىلىق؛ ODvlix  
ماتىرىياللاردا ئوقۇغان ياكى ھازىر دۇنيادا بولۇۋاتقان بىرەر ئۇرۇشنىڭ جەريانىنى ئاساس قىلىپ،ئۇرۇش تەھدىتىگە ئۇچرىغان خەلىقنىڭ تىنىچلىققا بولغان ئىنتىلىشىنى،يۈرەك ساداسىنى ئەكىس ئەتتۈرۈپ بىرىدىغان بىر پارچە ئەسەر يېزىڭ.(25نۇمۇر) _v~c3y).  
تەلەپ؛ (1)ماۋزۇنى ئۆزىڭىز قويۇڭ  (2)مەزمۇنى ئىنىق ،قۇرۇلمىسى پۇختا بولسۇن h"~i&T h  
(3)ئىپادىلەش ئۇسۇلى ۋە ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن پايدىلىنىڭ.(4) خەت چىرايلىق ، تىنىش بەلگلىلىرى جايىدا قوللىنىلغان بولسۇن. !H)$_d \uj  
                                           kSW=DE|#}  
m!22tpb  
x3>ZO.Q  
#}PQ !gZ  

مامۇتجان 2014-04-24 16:04
2013-2014-ئوقۇش يىلى 2-ماۋسۇملۇق تىل-ئەدەبىيات باسقۇچلۇق ئىمتىھان سۇئالى (7-يىللىق قوش تىل سىنىپ ئۈچۈن) m&P B5s\=  
ئىسمى-ئاتىسى ـــــــــــــــ  ـــ يىللىق ـــ سىنىپ يوقلىما نۇمۇرى ـــــــ JpRn)e'Z  
1-سۇئال.تاللاش سۇئالى (ھەربىر سۇئالغا 3دىن جەمئىي 24نۇمۇر بېرىلدۇ) %jE0Z4\  
1) «چۆل كېمىسى »دەپ نامى بار ھايۋان(       ) =dT  #x  
كالا. D قوتاز.C ئات  . B  تۆگە. A |EGC1x]j=  
2).ئۇلۇغبەگ ھەققىدە ئېيتىلغان توغرا قاراش(      ) Z<jC,r  
.ئەزەربەيجانلىق  مەشھۇر شائىر ۋە ئاسترونوم A 1!%T 
.ئوتتۇرا ئاسىيا كەنجى ئويغىنىش دەۋىردىكى مەشھۇر شاھ ،ئاسترونومB y$}o{VE{x  
.ئۆزبىكىستانلىق شائىر ۋە تەتقىقاتچى.C b$eN]L   
3)مەمتىىلى ئەپەندىنىڭ ئەڭ زور تۆھپىسى(       ) Al3*? H&  
.دۈشمەنگە قارشى باش ئەگمىگەنلىكىدەA i*]$_\yl"  
.ئۇنىڭ ئەدەبىي تالانتىدا كۆرۈلدۇ.B }Ip1|Gj  
.ئۇ قوزغىغان مارئارىپ ھەركىتدە كۆرۈلدۇ.C tZ.hSDH  
4)بىر مەنىلىك سۆز (     ) +MtxS l  
.بىردىن ئارتۇق مەنىنى بىلدۈردۇB. بىرلا مەنىنى بىلدۈردۇ.  A Qp;FVUw9  
.بىر ياكى ئىككىدىن ئارتۇق مەنىنى بىلدۈردۇ.C c :2w(BVi  
5)تۆۋەندە بېرىلگەن ئەسەرنىڭ،ژانىرى، ئاپتۇرى، دۆلەت تەۋەلىكى توغرا گورپىلانغىنى(   ) (]nX:t  
.«ئۇلۇغبەگ» ھېكايە ، ئابدۇقادىر جالالىدىن ،قازاقىستان A P#|}]oG%  
.«كۇمرجىۋا»چۈشەندۈرۈش ماقالىسى،ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەدئىمىن B   cl'wQ1<:   
.«قوش لوككىىلىق ياۋا تۆگە» چۈشەندۈرۈش ماقالىسى،ساتتار سالىخ، C 1'%n?\OK66  
جۇڭگۇ ^x2@KMKXZ  
6)«ئۇنىڭ يۈزى شەلپەردەك قىزاردى»دېگە جۈملىدە قوللىنلغان ئىستىستىكىلىق ۋاستە(    ) *LEI@  
.جانلاندۇرۇش C .سېلىشتۇرۇش B .ئوخشىتىش A `PT'Lakf;3  
7)« ئېھ ! دۇنيا سېنىڭ قوينۇڭ نېمانچە كەڭرى،قولۇڭ نېمانچە سېخى،سەن تىرىشقانلارنى ھەرگىزمۇ نا ئۈمۈد قويمايسەن...!  »دېگەن پارچىدا قوللىنلغان ئىپادىلەش ئۇسۇلى (      ) I 9<%fv  
  .مۇھاكىمەCچۈشەندۈرۈش  B .تەسۋىر A )|GYxG;8C  
8)«مۇئەللىم قاراڭغۇ دىللارنى يورۇتقۇچى چىراغ»دېگەن جۈملىدىكى ئاستى سىزىلغان سۆز مەنىدە قوللىنلغان (    ) 9TbbIP1  
.ئەسلى مەنىدە ھەم كۆچمە مەنىدەC.كۆچمە مەنىدە B .ئەسلى مەنىدە A }tQ^ch;Q  
2-سۇئال بوش ئورۇنلارنى تولدۇرۇڭ (14نۇمۇر) >2ha6A[  
1)ئۇلۇغبەگنىڭ تولۇق ئىسمى (             ) بولۇپ ،ئوتتۇرا ئاسىيا (           ) ئويغىنىش دەۋىردىكى مەشھۇر  (            )دۇر. JL [!8NyU  
2)كۇماراجىۋا (       )يىلى(           )تۇغۇلغان،(       )يىلى لىياڭجۇدا ۋاپات بولغان.ئۇنىڭ ئىسمى ھىندىستانلىق دادا(          ) بىلەن كۈسەنلىك ئانا(      ) ئىسمىدىن ئېلىنغان. fRHzY?n9;  
3)بىر مەنىلىك سۆز(       ) مەنىنى بىلدۈردۇ. _ }cD_$D  
4) مەمەتئىلى ئەپەندىنىڭ تەخەللۇسى(       )بولۇپ،دېگەن (      ) مەنىنى بىلدۈردۇ.شىڭ شىسەي تەرىپىدىن (       ) يىلى ئۆلتۈرۈلگەن.ئۇنىڭ مەشھۇر شېئىرى (        ) مارشىدۇر. TiR00#b  
5)«ياخشىدىن ئات قالىدۇ،ياماندىن دەرت قالىدۇ»دېگەن تەمسىلدە ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن (       )  قوللىنىلغان. !;K zR&  
3-سۇئال.( 9نۇمۇر) تۆۋەندە بېرىلگەن سۆزلەرنى ئەسلى ۋە كۆچمە مەنىدە كەلتۈرۈپ بىردىن جۈملە تۈزۈڭ. yY]E~  
1)بۇلاق ,YJn=9pTl  
;0`IFtz  
2)چىراغ Cu_-QE  
!L<z(dV|(  
3)دېرىزە {v T9I4d8  
IyM:9=}5  
4-سۇئال.تۆۋەندىكى ماقال-تەمسىلنى داۋاملاشتۇرۇڭ. (10نۇمۇر) g+7j?vC{'  
1)ئەلگە كىرسەڭ ئىلىڭچە(           ) d%RH]j4  
2) دوسىت يىغلىتىپ ئېيتار (                   ) Xtloyph  
3)بىلىم  ئۆگەنسە كىشى(                   ) ,L C(Ax'.F  
4)بىلىم ئالمىغان ياش (                       ) bcT'!:  
5)ئەل يۇرتۇڭ ئامان بولسا (                      ) rHuzGSX54  
5-سۇئال .تۆۋەندىكى سۆزلەرنى ئاساسىي سۆزلۈك ۋە ئادەتتىكى سۆزلۈككە ئايرىپ يېزىڭ(10نۇمۇر) /`0>U  
باشپاناھ ،مىرزا ، چىرىك ، ئاستۇرنوم ،خىميىك ،شائىر ، ئادەم ، ماقالە ، پەيلاسوپ ،تىلشۇناس ،سىياسىيۇن ،مۇتەسسىئىپ ،كائىنات ،كوپىزىتور *_P'>V#p  
1.    ئاساسىي سۆزلۈك: a8gOb6qF/H  
2.    ئادەتتىكى سۆزلۈك: \cf'Hj}  
6-سۇئال.تۆۋەندە بېرىلگەن پارچىنى ئوقۇپ ئاخىردىكى تەلەپلەرنى ئورۇنداڭ(16نۇمۇر) \;!7IIe#  
«- مەن ساڭا ئېيتىپ قوياي،- دېدى ئۇ بىر پەستىن كېيىن،-ئىلىم ئەھلىلىرى قاراڭغۇدا ئادىشىپ يۈرگەنلەر ئۈچۈن يورۇق مەشئەلدۇر! مەشئەلنى ئۆچۈرمەكچى بولغان شاھ ئۆزى قاراڭغۇدا قالىدۇ.» eKo=g|D  
1)بۇ پارچە كىمنىڭ قايسى ئەسىردىن ئېلىنغان؟سۆزلەۋاتقان كىم؟ 3}fhU{-c  
 A; *<  
W$`#X  
FMhuCl 2  
P2| +7D:  
JG7K-W|!c  
@K}h4Yok  
2)پارچىدا سۆزلەۋاتقان كىشنىڭ قانداق خاراكتىرى ئىپادىلەنگەن؟ Qw }1mRv  
?Zk;NL9  
5h Dy62PRr  
 M%W#0  
^tI&5S]nE  
b!`Ze~V  
T:9M|mD  
3)پارچىدا كۆچمەمەنىدە كەلگەن سۆز قايسى؟ Q&_#R(3j;  
V@TA~'$|  
 
x K\i&A  
jG)66E*"  
[7[Qw]J  
Q u7ML]e?z  
4)بۇ پارچىدا قانداق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستە قوللىنىلغان؟ ,# .12Q!  
_5O~ ]}  
LmJ _$?o  
QR8]d1+GV  
^8 -,S[az  
In!^+j  
|UQ [pas  
T('rM :)/  
7-سۇئال.خەت چەك يېزىقچىلقى (5نۇمۇر) D@[#7:rHL  
بىر پارچە رۇخسىەت سوراش خېتى يېزىڭ.تەلەپ :1)يازغنىڭىز ئۆلچەملىك بولسۇن. (I>SqM Y  
bu \(KR$s  
];g ~)z  
j/E(*Hv  
.i` -t"  
q1r-xsjV=  
uOKdb6]r6  
i-dosY`81  
9~K+h/  
!I91kJt7  
6bf!v  
a^O>i#i  
[w+1 
{)Wa"|+  
Q(BZg{  
/Vx EqIK  
bIV9cpW  
jpMMnEVj6P  
k6\&[BQs  
'I2[} >mj2  
]2[\E~^KU  
8-سۇئال.يېزىقچىلىق مەشقى( 12نۇمۇر) D@ @"w+  
«ۋاقىت ھايات،ۋاقىت ئالتۇندىن قىممەت،ئىنسانىيەت دۇنياسىدا بارلىق نەرسە تېپىلدۇ،لېكىن ۋاقىتىنى سېتىۋىلىش ياكى كەينىگە قايتۇرۇش مۇمكىن ئەمەس،ۋاقتنى چىڭ تۇتۇش ئەقىللىق كىشىلەرنىڭ خىسلىتى.»دۇر مۇشۇ پارچنىڭ مەزمۇنىنى ئاساس قىلىپ بىر پارچە يېزىڭ. h]VC<BD6S  
*WWDwY@!u  
=65XT^  

مامۇتجان 2014-04-24 16:05
قەشقەر شەھەرلىك 23-ئوتتۇرا مەكتەپ2013-2014-ئوقۇش يىلى 2-ماۋسۇملۇق9-يىللىق ئادەتتىكى سىنىپلارنىڭ باسقۇچلۇق تىل- ئەدەبىيات  ئىمتىھان سۇئالى  SxX  
ئسمى ئاتسى:                                       يوقلىما نومۇرى: un)PW&~E  
1.سۇئال . جاۋاب تاللاش سۇئالى: (ھەر-بىر تارماق سۇئالغائۈچ نۇمۇردىن جەمئى27نۇمۇر) W/%9=g$m  
بىرىلىدۇ.) توغرا دەپ قارىغان جاۋاپنىڭ ھەرىپ بەلگىسنى بەلگىلەنگەن جەدىۋەل ئىچىگە ]tmMk7  
يېزىڭ. o9OCgP`Y  
1. «نېگىرلارنىڭ نەزىرىدىكى  دەريا»ناملىق شېئىردىكى‹‹دەريا››ئۇقۇمى: (     ) A.كونگۇ دەرياسىنى كۆرسەتكەن .  B.‹‹ۋەتەن ››نى كۆرسەتكەن. C. ئفرات دەرياسىنى كۆرسىتىدۇ.D .نىل دەرياسىنى كۆرسەتكەن.    2.تۆۋەندىكىلەردىن چىمنىڭ ئەڭ ئېسىل خىسلىتىنى ئەڭ ياخشى ئىپادىلىگەن جۇملە(    ) A. سولىشىپ سارغىيىشقا باشلىغان بۇ چىم بەرگىلىرىگە يېڭىباشتىن جان كىردى. B.ئۇ كۆپ يىللىق ،سامان غوللۇق ئۆسۈملۇك بولۇپ ،زادىلا يەر تاللىمايدۇ. C. ھاياتقا،تۇرمۇشقا بولغان تەلىپى شۇنچىلىك ئاددىي ،ھاياتىي كۈچى بولسا شۇنچىلىك قۇدرەتلىك. D ئۇلار ياپيىشىل بولۇپ ،ياشناپ ئۆز گۇزەللىكىنى نامايان قىلىشقا باشلىدى. >U]KPL[%  
3.«ھايات  »ناملىق تىكىستە ‹‹ھايات››تىن ئىبارەت ئابىستىراكىت تېما: (       ) !'Hd:oD<  
A.‹‹مۇنار››،‹‹ئۆڭكۈر››،‹‹زېمىن››ۋە‹‹ئىش مەيدانى››غا ئوخشىتىلىپ ئىپادىلەنگەن. d?/>Qqw:#  
B.نەزەرىييىۋى جەھەتتىن ئېنىقلىما بېرىلىپ خۇلاسىلەنگەن C.ئاپتۇرنىڭ سۇبىكتىپ غايىسى ئاساسىدا ئوتتۇرىغا قويۇلگەن. D.كىشىلەرنىڭ ھايات ھەققىدىكى كونكىرىت ۋەقەلىكلىرى ئارقىلىق ئىپادىلەنگەن. 4.«غۇنچەم »دىگەن ئەسەرنىڭ ئاپتۇرى ،ژانىرى توغرا گورۇپلانغىنى (     )   A.زۇنۇن قادىرى، داستان  B . مۇھەممەتئىلى زۇنۇن ، ھېكايە ، C.ئابدۇرىھىم ئۆتكۇر ،نەسىر. D  .ئابدۇشۇكۇر مۇھەممەتئىمىن  ،شېئىر . 9=}[~V n  
5.‹‹موزىكا ساداسى›› ھەققىدە ئىيتىلغانلاردىن خاتاسى: (      ). (E&M[hH+  
A.بۇ ئەسەر ژانىر جەھەتتىن كىنو سىنارىيىسى. B.بۇ ئەسەر ئۇنۋىرساللىقى ۋە ئاممىۋىلىقى بىر قەدەر كۇچلۇك ئەسەر C بۇ ئەسەر ئوسكار مۇكاپاتىغا ئىرىشكەن D بۇ ئەسەردىكى ئوبرازلار  ناخشا ئارقىلىق يارتىلغان .شۇڭا ئۇنى ئوپىرا دىيىش كېرەك );6f8H@G  
6.‹‹قوش مەسچىت ›› ھېكايىسىدىكى چىرايلىق ‹‹ئاي كوچا››نىڭ ‹‹قوش مەسچىت ››كوچىسىغا ئۆزگىرىپ كېتىشىدىكى تۈپكى سەۋەپ.(     ) a?8)47)  
A.نادانلىق ،ئتتىپاقسىزلىق  B  گۈزەللىكتىن ھۇزۇرلىنىشنى خالىماسلىق C تىرىشچانلىق،ئەمگەك سۆيەرلىك D  ئۇرۇق- تۇققانلىق مېھىر –مۇھەببىتىنىڭ سۇسلىشى   +zq"dj_  
7 .‹‹تۇنيۇقۇق مەڭگۇ تېشى ››يېزىلغان يىزىق:(      ) t u{ ~:Z(  
A .ئورخۇن –يېنسەي يېزىقى B. قەدىمكى ئۇيغۇر يىزىقى C.ئەرەپ ئېلىپبەسى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر يىزىقى D. چاغاتاي يىزىقى D %)L "5C  
8.يەھۇدىيلارنىڭ ئەقىل پاراسىتىگە ئەڭ كۆپ ئېرىشكەن دۆلەت  (  ) . {;& U5 
A.گېرمانىيە. B .روسىيە C ئەنگىلىيە D ئامېرىكا DI2e%`$  
.9. يامغۇر توختىدى،بۇلۇتلار ئاستا –ئاستاتارقىدى؛غۇرغۇر شامال چىقتى،يوللار قۇرۇشقا باشلىدى. (    ) A.ئاددىي جۇملە B.قوشما جۇملە  C.مۇرەككەپ جۇملە > /Q^.hzd  
.2 سۇئال. بوش ئورۇنلارنى تولدۇرۇڭ : (15نۇمۇر) 2nCc(F&+?  
1.«ئۇلۇغ ئانا ھەققىدە چۆچەك» دېگەن تىكىستنىڭ ئاپتۇرى (              )ژانىرى،(                )  بۇ تىكىسىت ئۇنىڭ (                ) ناملىق كىتابىدىن ئېلىنغان .     داستاندىكى باش پىرسۇناژ(                  ) T4"D&~3 3q  
2.«تەبەسسۇم –ئىنسان قەلبىنىڭ سرتلاشقان نادىر گۈل –چىچىكى،ئىنسانىي ھېسياتنىڭ خۇشبۇي ئىپار -ئەنبىرى»بۇ پارچە  (                  )نىڭ (                )ناملىق ئەسىرىدىن ئېلىنغان .جۈملىدە تەبەسسۇم (                   )ۋە (                )لەرگە ئوخشىتىلغان. 3&AJN#c  
.3.خېلىن كېللىر(            ) ئايال يازغۇچى ۋە ناتىق .ئۇ 18ئايلىق بولغاندا  (          )،(        ) ھەم (             )بولۇپ قالغان X;GU#8W  
4.مۇرەككەپ  جۈملىلەر تۈزۈلىشگە قاراپ(                ) ، (                 )(                  ) دەپ ئۇچ تۈرگە بۆلۈنىدۇ. >dm9 YfQ  
3.-سۇئال .قىسقىچە جاۋاپ بېزىڭ.(12 نۇمۇر) Ng*-Bw)p]  
1)سىز خېلىن كېللىرنىڭ ‹‹تۇرمۇشنىڭ پەيزىنى سۇرۇش ››دىگەن ئەسرىدىن نىمىنى ھىس قىلدىڭىز؟ چۇشەنچىڭىزنى ئېيتىپ بىرىڭ؟ r hucBm  
3Wv^{|^  
,(K-;Id4  
=mZYBm,I Q  
5 m-/N ?c  
2) تۇنيۇقۇق قانداق تارىخى شەخىس؟   6?KUS}nRS  
xRXvTNEg  
2(l0Lq*  
 .nrbd#i-  
3)‹‹ئايكوچا ››نىمە ئۇچۇن ‹‹قوش مەسچىت ››كوچىسىغا ئايلىنىپ قالغان؟ ~Hub\kn  
O)VcW/  
,iP YsW]5  
* BR#^Wt  
Qr~!YPK\  
4)ئاق نىيەت تىكىن قانداق كىشىلەر نىڭ ئوبرازى؟ IA.7If&k  
[[AO6.Z  
Nr>UZlU8  
{G vGV  
4.سۇئال.بېرىلگەن پارچىنى ئوقۇپ بېرىلگەن تەلەپلەرنى ئورۇنداڭ؟(15نۇمۇر) *LBF+L^C%  
باغرى تاش يەھۇدى، سەن مۇشۇ تاپتا پىچىقىڭنى قونچىڭغا بىلىمەي ،يۇرىكىڭگە بىلەۋاتىسەن ؛ھەر قانداق تۆمۇر قورالنىڭ زەھىرىمۇ، ھەتتا جاللاتنىڭ پولات قىلىچىنىڭ زەھىرىمۇ،سېنىڭ شەپقەتسىز يۈرىكىڭنىڭ زەھىرىنىڭ ئۆتكۈرلىكىگەيەتمەيدىكەن ،سىنى ھەر قانداق يالۋۇرۇش-يىلىنىشمۇ ئېرتەلمەيدۇ؟ ^,=}'H]  
ul N1z  
تەلەپ: ;8vB7|54.  
1)پارچە كىمنىڭ ،قايسى ئەسىرىدىن ئىلىنغان؟ ژانىرى نىمە؟ W^[QEmyn  
C<:wSS^@1  
p[WlcbBwT  
2)بۇ ئەسەردىكى باغرى تاش يەھۇدى كىم؟ ئوبرازىنى تەھلىل قىلىڭ؟ po]<sB  
AxJqLSfyb,  
2^5RQl/  
rwwyYIlEg  
3)پارچىدىكى سۆز قايسى ئورۇندا سۆزلىنىۋاتىدۇ؟ `tHF}  
-ImO y|  
E'+z.~+  
N1:)Z`r  
5-سۇئال..تۆۋەندىكى ماقال –تەمسىللەرنى داۋاملاشتۇرۇڭ.(10نۇمۇر) n*AN/LBp  
1.ئۆزئېلىڭنىڭ نېنى يە (                              ) ] :](xW%  
2.يىمەيدىغان ھەسەل بار (                               ) ~-yq,x  
3.بىلىم ئالمىغان ياش (                         ) +WxD=|p;  
4.ئانا يۇرتۇڭ ئامان بولسا (                        ) 4Dd]:2|D  
5.قاغا بالام ئاپئاق (                             ) ]>+ teG:4  
6.تۆۋەندىكى سۆزلەرنىڭ  مەنىسىنى ئېيتىپ بىرىڭ؟ (10نۇمۇر) ``h* A  
ياۋ ــــــــــ                           @# p{,L  
چىگە ــــــ SmP&wNHQf  
زىنھارـــــــ nG| NRp  
زۇلمەت ــــــ oH e thk  
مەۋجۇدات ــــ 40;4=  
6-سۇئال.يېزىقچىلىق مەشقى 0*/[z~Z-1  
‹‹ھايات ئىنسانعا بىرلا قىتم كىلدۇ  ›› سىزھاياتنى  چۆرىدەپ بىر پارچە )3!z2f:e  
مۇھاكىمە يىزىڭ.11نۇمۇر g % 8@pjk  
تەلەپ: (1). حەت چىرايلىق ئىملا توعرا بولسۇن. &UX:KW`=  
        (2).ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن مۇۋاپىق پايدىلىنلىڭ. " ,45p@  
3 )ھەجىمى بىر بەتتىن كەم بولمىسۇن. =?1B|hdo  
                             U!524"@%U`  
                 =zwn3L8fL  
z7O$o/E-*  
 
.QM>^(o$Z  

مامۇتجان 2014-04-24 16:06
قەشقەر شەھەرلىك 23-ئوتتۇرا مەكتەپ 2013 -2014-ئوقۇش يىلى 2 -ماۋسۇملۇق باسقۇچلۇق تىل- ئەدەبىيات  ئىمتىھان سۇئالى(9-يىللىق قوش تىل سىنىپ) C;XhnqWv+l  
s7 3'h  
ئسمى ئاتسى:                                       يوقلىما نومۇرى: 2 UPG8]  
tk!5"`9N  
Ⅰ1.سۇئال . جاۋاب تاللاش سۇئالى: (ھەر-بىر تارماق سۇئالغا 3دىن جەمئى21نۇمۇر بىرلىدۇ) p?'&P!  
توغرا دەپ قارىغان جاۋاپنىڭ ھەرىپ بەلگىسنى بەلگىلەنگەن (             ) ئىچىگە يېزىڭ. wg]VG,  
1.‹‹ ئۇلۇغ ئانا ھەققىدە چۆچەك››ناملىق ئەسەردە ئوتتۇرغا قويۇلغان ئىدىيۋى مەزمۇن توغرىسىدا ئېيتىلغانلاردىن خاتاسى (             ) 9 f= ~E8P  
A.ۋەتەننىڭ گۈزەل تاغ –دەريالىرى مەدھىيلەنگەن. > - U+o.o  
B.ۋەتەنپەرۋەرلىك باش تىما قىلىنغان. :r9 
C. ئادىمىيلىك خىسقەت –پەزىلەت مەدھىيلەنگەن. & 6nLnMF8x  
D .ۋەتەن خائىنلىرىنىڭ تەقدىرىنىڭ ھامان ئۆلۈم بىلەن ئاخىرلىشىدىغانلىقى ھېچىپ بىرىلگەن. $) m$ c5!  
  2.جۈملە ھەققىدە  تۆۋەندە  ئېيتىلغان قاراشلاردىن توغرىسى.(           )     5Kw?#  
A.جۈملىلەر مەزمۇنىغا قاراپ خەۋەر جۈملە، بايان جۈملە، سۇئال جۈملە، ئۈندەش جۈملە دەپ تۆت تۈرگە بۆلىنىدۇ. B.سۆزلىگۈچىنىڭ كۆرگەن بىلگەنلىرىنى ئىپادىلىگەن جۈملە بايان جۈملە، ناھايتى خۇشال بولغانلىقىن  بىلدۈردىغان جۈملە ئۈندەش جۈملە قاتارىغا كىرىدۇ.  . [G' +s  
C.سۇئال جۈملىلەر سۇئال ئالماشلىرى ۋە سۇئال ئۇلانمىلىرىنىڭ قوشۇلىشى بىلەن تۈزىلىدۇ ;nbEV2Y<  
.           D.بۇيرۇق جۈملىلەر سۆزلىگۈچىنىڭ باشقىلارغا مەلۇم بىر ئىشنى قىلىش ياكى قىلماسلىق توغرىسىدىكى ئوي پىكىرنى ئۆزىنىڭ مەزمۇنى قىلىدۇ. s/~pr.>-l  
3.‹‹شۇنداق ۋەتەننىڭ ئوغلى ئىدىم مەن›› ناملىق ئەسەر توغرىسىدا ئىيتىلغانلردىن توغرىسى : (               ). A.بۇغدا ئابدۇللا،  ھېكايە  B. ئابدۇرىھىم ئابدۇللا،  چاچما شېئىر C. ئابدىريىم ئۆتكۈر ، ھېكايە       D ئارسىلان ،ئىپىك شېئىر . c[X6!_  
4.سۆزلەر ۋە سۆز تۈركۈملىرى ھەققىدە ئىيتىلغانلاردىن خاتاسى،(       ) Z ]ZU K  
.A.‹‹ئوقۇتقۇچى مەرىپەت بېغىدىكى باغۋەن ›› دېگەن جۈملىدىكى ‹‹باغۋەن›› دېگەن سۆز كۆچمە مەنىدە كەلگەن. Wt!;Y,1 s  
B .‹‹يىلانبىلىق بىلىق دېڭىزنىڭ چوڭقۇر جايلىرىدا ياشايدۇ ›› دېگەن جۈملىدىكى ئاستى سىزىلغان سۆز بىرىككەن سۆز ئەمەس. 5oYeUy>N  
C ‹‹ئۇنىڭ چىرايى چىرايلىق بولۇپلا قالماي، يازغان خىتىمۇ چىرايلىق ئىكەن ›› دېگەن جۈملىدىكى . «چىرايى ››دېگەن سۆز ئىسىم،«چىرايلىق ›› دېگەن سۆز ئىسىمدىن ياسالغان سۈپەتتۇر. `Has3AX8  
D. .‹‹ ئالماقنىڭ بەرمىكى بار، چىقماقنىڭ چۈشمىكى بار ›› دېگەن جۈملىدە ئىسىمداشتىن تۆتى بار GpO@1 C/  
.  5.تۆۋەندىكىلەردىن  ‹‹ تۇنيۇقۇق مەڭگۈ تېشى ›› ھەققىدە ئىيتىلغانلاردىن توغرىسى  (      )  .     a04S&ez j  
. A.  بۇ مەڭگۈ تاش بىلگە تۇنيۇقۇق ۋاپات بولغاندىن كىيىن، مەرمەر تاشقا ئويۇپ تەييارلانغان 5qqU8I  
  B.بۇ مەڭگۈ تاش قەدىمكى تۈرۈك يازما يادىكارلىقلىرى ئىچىدە خىلى مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ. q4"^G:  
  C. بۇ مەڭگۈ تاش 1897-يىلى تىپىلغان. _ J"J[$  
  D.بۇنىڭدىكى مەزمۇن بىر پارچە مەرمەر تاشقا 63 قۇر قىلىپ ئويۇپ يېزىلغان. Cd p_niF  
6. ‹‹چىم قاغا ئۇۋىسىدا 40 يىل تۇرۇپ يەرگە چۈشسە قايتا نەملىك بىلەن ئۇچراشسىلا يەنە يېڭىباشتىن ياشاۋىرىدىكەن›› دېگەن جۈملە:  (              ) #LwDs,J:  
A. مەسەل    B.رىۋايەت     C .  تەمسىل     D. ئەپسانە )In;nc  
7.جۈملە بىلەن گىرامماتىكىلىق باغلىنىش يوق سۆزلەر ھەققىدە خاتا ئىيتىلغىنى.(                ). V-i:t,*lk(  
A. جۈملە بىلەن گىرامماتىكىلىق باغلىنىش يوق سۆزلەرجۈملە تەركىبىدىن چىقىرىۋىتىلسىمۇجۈملىنىڭ مەنىسى ۋە تۈزۈلۈشىگە ھېچقانداق تەسىر يەتمەيدۇ.   B . جۈملە بىلەن گىرامماتىكىلىق باغلىنىش يوق سۆزلەر ۋە بىرىكمىلەر ئەدەبى ئېغىز تىلىدا ئىنتوناتسىيە بىلەن ،ئەدەبىي يېزىق تىلىداتىنىش بەلگىلىرى ئارقىلىق ئايرىلىپ تۇرىدۇ  .C جۈملە بىلەن گىرامماتىكىلىق باغلىنىش يوق سۆزلەر ئۆزىگە خاس خۇسۇسىيەتلىرى بىلەن جۈملە بۆلەكلىرىدىن ئايرىلىپ تۇرىدۇ  .D. جۈملە بىلەن گىرامماتىكىلىق باغلىنىش يوق سۆزلەر تۈزۈلۈشى، رولى، جۈملىدىكى ۋەزىپىسىگە ئاساسەن تۆت تۈرگە بۆلىنىدۇ. 0b,{4DOD  
.2- سۇئال. بوش ئورۇنلارنى تولدۇرۇڭ : (30  نۇمۇر) % = v<3  
8.«غۇنچەم» دېگەن تىكىستنىڭ ئاپتۇرى (              )ژانىرى (                )  بايان تەرتىۋى  (             ) ئۇسۇلىدا بۇ ئەسەر 20-ئەسىرنىڭ ئالدىنقى يىرىمىدىكى (                                ) نى ئارقا كۆرنىش قىلغان          .ئەسەرنىڭ كولمۇناتسىيە نۇقتىسى(                                )   = &U7:u  
.9.‹‹ مىڭبىر كىچە›› (                      ) دۇنياغا (             ) ئەسىرى  بولۇپ، مىلادىيە (       ) ئەسىرنىڭ ئاخىرىدىكى ئىش بولۇپ،(         ) ئەسىردە رەسمىي كىتاب قىلىنغان.بۇ ئەسەردىكى ئەڭ  مۇۋە پپەقيەتلىك يارتىلغان ئوبراز (                       ) . B"RZpx  
10.‹‹ بىز ئىشىمىزنى بىردەمدىلا تۈگەتتۇق››دېگەن جۈملە تۈزۈلىشىدىن ئاددى جۈملىنىڭ (                 )ۋە (                      ) تۈرىگە كىرىدۇ. U3c!*i  
11.ئۇيغۇر تىلىدىكى مۇرەككەپ جۈملىلەر  تەركىبىدىكى تارماق جۈملىلەرنىڭ قانداق مۇناسىۋەتتە باغلانغانلىقىغا ئاساسەن  (                               )  (                                          ) (                         ) Yg`z4 U'6~  
دەپ ئۈچ تۈرگە بۆلىنىدۇ. ;|K(6)  
  3-سۇئال مەشىق ئىشلەڭ(24نۇمۇر) zhde1JE  
12.غۇنچەم ‹‹رەھمەتلىك ئاپا! شۇم پىشانە قىزىڭنى نېمىشقىمۇ تۇغقان بولغىيدىڭ، قىزىم مۇشۇنداق ;,LlOR  
قارا كۈنلەرگە قالار دەپ ئويلىمىغانسەن.ئەگەر ئويلىغان بولساڭ، نۇرۇم ئىككىمىزنىڭ بەختىنى چوڭ .gHL(*1P  
توي قىلىمەن دەپ توسۇپ قويماس ئىدىڭ. خەير، قورۇنما ئاپا! يەرلىكىڭدە تىنىچ يات›› دەيدۇ؟ })r[q sv  
2)بىرىلگەن پارچىدا تىلغا ئېلىنغان ‹‹ قارا كۈنلەر›› قانداق كۈنلەرنى كۆرسىتىدۇ؟(5نۇمۇر) rB%acTCz=[  
+EgQj*F*  
+hS}msu'  
2)غۇنچەم قانداق ئوبراز؟ n.Q?@\}2  
yf7p0;$?  
dKyX70Zy9  
b-+iL  
3) سىزنىڭچە غۇنچەمنىڭ پاجىئەسىنىڭ سەۋەبى نېمە؟ %-:6#b z  
X J y]d/  
,.f GZ4  
13.جۈملە بۆلەكلىرىگە ئاجرىتىڭ . J h[fFg]  
1)بىز ۋەزىپىنى تىرىشىپ ئوروندايمىز. 4>>d "<}C  
(3"V5r`*;  
2) قەشقەرنىڭ ئانارى دۇنياغا داڭلىق eEQ 4L\d  
#tdI;x3  
c ++tk4  
14. ‹‹ئالىم بولساڭ ، ئالەم سىنىڭكى›› دېگەن جۈملىنى ~(%nnG6x  
1)كۆچۈرمە جۈملىگە ئايلاندۇرۇڭ Y_)!U`>N?  
0S;H`w_S  
 ">*PH}b  
vu;pILN  
2)ئۆزلەشتۈرمە جۈملىگە ئايلاندۇرۇڭ N)03 {$WM  
|[;9$Vn  
[*Nuw_l  
HP^<2?K  
5-سۇئال.يېزىقچىلىق مەشقى : $a>,sL&;  
تەلەپ؛ (25نۇمۇر) w xKlBx7  
« غەلبە تىرىشقانلارغا مەنسۇپ » دېگەن تىمىدا بىر پارچە ئەسەر يىزىڭ. ماۋزۇنى ئۆزىڭىز قويۇڭ، ژانىرىنى ئۆزىڭىز بەلگىلەڭ (ژانىرىنى ئېنىق يىزىڭ) (B{`In8G>y  
تەلەپ؛ (1)  مەزمۇنى ئىنىق ،قۇرۇلمىسى پۇختا بولسۇن r==d^  
(2)ئىپادىلەش ئۇسۇلى ۋە ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن پايدىلىنىڭ.(3) خەت چىرايلىق ، تىنىش بەلگلىلىرى جايىدا قوللىنىلغان بولسۇن. $p:RnH\H1  
(7Su{ tq  
Y;2WY 0eq  
a',6WugIP  
8/W(jVO(-  
`CpfQP&^  
     'q>2WP|UY9  

مامۇتجان 2014-04-24 16:07
2013-2014-ئوقۇش يىلى 2-ماۋسۇملۇق 8-يىللىق ئادەتتىكى سىنىپلارنىڭ تىل - ئەدەبىيات باسقۇچلۇق ئىمتىھان سۇئالى !w1 acmo<_  
   ئىسمى                              سىنىپ                         يوقلىما نۇمۇرى     r\A|fiL  
1-سۇئال : تۆۋەندىكى بوش ئورۇننى تولدۇرۇڭ . (10نۇمۇر) ]FNe&o1zX  
1) ‹‹نان ››دېگەن تېكىست ژانىر جەھەتتىن (              ) بولۇپ، ئاپتورى (        ). ئۇ (          ) –يىلى قەشقەردە تۇغۇلغان. بۇ تېكىستتە (                 ) ئاساسلىق تەسۋېرلەش ئوبىيكتى بولغان. $~e55X'!+  
2). « بورانقۇش ناخشىسى» ناملىق ئەسەردىكى بورانقۇش(                                 ) نىڭ سىمۋولى {3T&6LA  
3). «قاشتىېشىغا مەدھىيە» نامىلق ئەسەردە ئاپتور قاشتېشىنىڭ ئاقلىقىنى (           )غا، قارىلىقىنى(            ) غا ئوخشاتقان. ZU$QwI8  
4)يۈسۈپ خاس ھاجىپنىڭ مەشھۇر ئەسىرى(                       )دىن ئىبارەت. V~_6t{L  
5) شەمسۇلمائالى ئەبۇلھەسەن ۋەشىمېگىر قابۇس (        )ئەسىردە ئۆتكەن پادىشاھ ،شائىر .ئۇنىڭ ( ‹‹ c8N pk<  
               ››)ناملىق ئەسىرى دۇنياغا مەشھۇر . n 5  
          2-سۇئال. تۆۋەندىكىلەردىن توغرا جاۋاپنى تاللاڭ . (14نۇمۇر) &lo 
1) ئاق رەڭلىك گۇلنىڭ ھۈجەيرە سۇيۇقلىقىدا (    ) يوق . A . مالىكۇللا   B . پىگمىنىت  C  . ئىلمىنىت   _}gfec4o  
2) « بىزنىڭ بىلمىمىز چەكلىك » دېگەن بۇ تېكىسىتتە ئوتتۇرىغا قويۇلغان مەزمۇننىڭ توغرىسى (     ). V`0Y p  
A. بىلىمسىز ئادەم قۇرۇق گەپنى تولا قىلىدۇ، بىلىملىك ئادەم بەزى شەيئىلەرگە ھۆكۇم قىلغاندا تولا ئارسالدا بولىدۇ.   gW?Hd/  
B. تومۇزغىنىڭ قانداق ئاۋاز چىقىردىغانلىقىغا بىر نىمە دىمەك تەس   m2l0`l~T8  
C. تومۇزغا قانىتى ئارقىلىق ئاۋاز چىقىرىدۇ . R2qz>kyyB  
3)«ئۆز-ئۆزىنى تىزگىنلەشنىڭ زۆرۈرلىكى» دېگەن پارچە:(        ) دىن ئىلىنغان. 5! ]T% .rM  
A. «تۈركى تىللار دىۋانى» B. قۇتادغۇبىلىك  C. ئەتەبەتۇل ھەقايىق b%X<'8 z9Z  
4) تۆۋەندىكى جۇملە ئىچىدىن ئىستىلىستىكىلىق ۋاستە :(     ) ياخشى دوست ئۇلۇغ غەزىنىدۇر. mp0s>R  
A. مۇبالىغە    B . سىلىشتۇرۇش   C  . ئوخشتىش   S,s") )A1  
5). «دىنوزاۋر ھەممىلا يەردە بار» دېگەن ماقالىدە:(         ) "VeNc,-nfQ  
A. دىنوزاۋرلارنىڭ ياشاش شارائىتى چۈشەندۈرۈلگەن.   B . دىنوزاۋرلارنىڭ ياشاش ئالاھىدىلىكى چۈشەندۈرۈلگەن.  C  . تاشقا ئايلانغان دىنوزاۋرلارنىڭ دۇنيانىڭ ھەممە جايلىرىدىن تېپىلىشىنىڭ سەۋەبلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ھالاك بولۇشى چۈشەندۈرۈلگەن. Zf?jnDA  
6).‹‹ئادەمنىڭ ئاليىجاناپلىقى ئۇنىڭ روھىيىتىدە ›› دېگەن تېكىستتە تىلغا ئېلىنغان ‹‹دانىشمەنلەرنىڭ !/"y  
ئورتاقلىقى ››: <*opVy^  
. Aمادديى بايلىق يارىتىشنى تەشەببۇس قىلىش   B .ئارام ئالغاچ پىكىر يۈرگۈزۈش   k")3R}mX  
. Cروھىيى بايلىقىنى مادديى بايلىقتىن ئەۋزەل كۆرۇش n(\VP!u5r  
7).تۆۋەندىكىلەردىن كوڭيىجىنىڭ خاراكتىرىگە ماس كەلمەيدىغىنى :(        ) Lw{'mtm  
.A نامرات           . Bھورۇن         . Cتىرىشچان WtbOm  
3-سۇئال : ماقال تەمسىلنى داۋاملاشتۇرۇڭ .( 10نۇمۇر) Q#I?nBin  
1) دوستۇڭ قاغا بولسا (                                          ) . 5?MKx!%  
2) ئۆز ئىلىڭنىڭ نىنى يە (                                       )  . JZ0u/x5  
3) ئويناپ سۆزلىسەڭمۇ (                                          ) . Z65]|  
4)بىلىم ئۆگەنسەكىشى (                                         ) sm @Ot~;  
5).بىلمەسلىك ئەيىپ ئەمەس (                                         ) 38O_PK   
4-سۇئال؛ مەشىق ئىشلەش سۇئالى (18نۇمۇر) FG5t\!dt<  
1) تۆۋەندىكى جۈملىلەردىكى خاس مىقدار بىلەن كۆچمە مىقدارنى ئايرىڭ . (4نۇمۇر) Sf*b{6lcC  
(1) بىزنىڭ سىنىپتا  43نەپەر ئوقۇغۇچى بار .(               )           gEU|Bx/!=  
(2)مەن بىر قۇتا قىزىل رەڭ سېتىۋالدىم .(                  ) .`K 
2).تۆۋەندىكى كۆرسىتش ئالماشلىرىدىن پايدىلىنىپ ئىككى جۈملە تۇزۇڭ . (4نۇمۇر) |\MgE.N  
مۇنۇ ,P9q[  
ئاشۇ qx~-(|s `H  
ئۇنداق  
ئۇنچىلىك <,!e*V*U  
3). تۆۋەندىكى جۈملىلەردىكى پىئىللارنىڭ راي شەكلىنى ئايرىڭ.(4نۇمۇر) ' -7rHx  
(1). سەن كەلمىسەڭ، مەنمۇ بارمايمەن.(                ) BB694   
(2). سەن پاراڭ سالما.(                          ) As;@T $G  
4) بېرىلگەن پارچىدا قوللىنىلغان چۈشەندۈرۈش ئۇسۇللىرىنى  ئېيىتىپ بېرىڭ.(6 نۇمۇر ) ;ctJ9"_g  
‹‹ ...سۈنئيى يېتىشتۈرۈش ئارقىلىقلا تاق بەرگلىك گۈل قات-قات گۈلگە ،رەڭگىمۇ قېنىق قىزىل ،گۆش رەڭ ،بىنەپشە،سىېرىق ،ئاق قاتارلىق ھەر خىل رەڭلەرگە ئۆزگەرتىلگەن . يەنە داخلىيە گۈلىنى مىسالغا ئالساق ئەسلىدە ئۇ مېكسىكىدا .ئۆسەتتى ،پەقەت سەككىز تال قىزىل بەرگىلا بولاتتى .200-300 يىللىق سۈنئيى يېتىشتۇرۇش ئارقىلىقلا مىڭ خىلدىن ئارتۇق شەكىلدىكى رەڭگارەڭ تۇرلىرى بارلىققا كەلگەن . 1@)kNg)*$  
(                                                                                                      ) o& GS;{Rs  
5- سۇئال ؛ تۆۋەندىكى پارچىلار ھەققىدىكى تەلەپلەرنى ئورۇنداڭ :  (20نۇمۇر) aeQvIob@  
مانا  گۈزەل ئالتاي يايلىقى ،خۇددى يېشىل گىلەمنىڭ ئۆزى ،ئۇنى ھەر كۆرسەم ،سېنى ئەسلەيمەن ،سېنى ھەر كۆرسەم ئۇنى ئەسلەيمەن .تىيانشان باغرىدا قاتار قارىغايلار ،چەكسىز قىرلاردا يۇمران مايسىلار ،باغلاردا چىمەن يېشىل بوستانلار ،گۈلشەندە كۈلەر گۈلى رەيھانلار  بۇلارنىڭ ھەممىسى يېشىللىق دېمەك .يېشىللىق دېمەك –ھاياتلىق دېمەك . [\ M$a|K  
تەلەپ :1) .بۇ  پارچە كىمنىڭ قايسى ئەسەردىن  ئېلىنغان ؟ بۇ ئەسەرنىڭ ژانىرى نىمە ؟ {{G`0i2KV  
   o=t@83Fh5  
   2) .پارچىدا قانداق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستە قوللىنىلغان  ؟ yJCqP=  
:!SVpCt3  
    3).بىر پۇتۇن ئەسەردە ئاپتۇرنىڭ  قانداق ئىدىيىۋى ھېسىياتى ئىپادىلەنگەن ؟ *>lh2ssl L  
S(B$[)(  
^#|Sl D]  
4) بىر پۇتۇن ئەسەردە نىمە ئارقىلىق نىمىگە مەدھىيە ئوقۇغان  ؟ e\0vphS6  
<>n-+Kr  
iyA=d{S;V  
6- سۇئال ؛ توۆۋەندىكى سۆزلەرگە ئىزاھات بىرىڭ ؟ (16نۇمۇر) N)I9NM[  
ناۋاي                                           لىچەك   m 4 k:uk7N  
   چولتا                                         خائىن -> ^Ex`  
تەرىپلەش                                       ۋەھشىي L">\c5ca  
يۇمران                                            خىلۋەت 9\zasa  
                                   K8 =jkU  
7- سۇئال ؛ ئۆزىڭىزگە ئەڭ تونۇشلۇق بولغان ھايۋاندىن بىرنى تونۇشتۇرۇپ چۇشەندۈرۈش ماقالىسى  يېزىڭ.(12 نۇمۇر) UkTq0-N;2  
تەلەپ:1.خەت چىرايلىق، ئىملاسى توغرا، تىنىش بەلگىلەر مۇۋاپىق بولسۇن. kR+7JUq]  
2. چۈشەندۈرۈشنىڭ ئۇسۇللىرىدىن مۇۋاپىق پايدىلىنىڭ. :cxA  
3. Ei7Oi!1  
n *EGOS  
oF~+L3&X  
   q@^^jlHP  

tawpek 2014-04-26 16:21
مامۇتجان ئاۋۇ سۇئالارنى ئايرىممۇ  يوللىدىقمۇ يا؟

ئارزۇيۇم 2014-05-27 12:25
ئەجرىڭىزگە بارىكاللا.


查看完整版本: [-- دۇنيا ئۇيغۇر تىلى كۈنى شەنىگە --] [-- top --]


Powered by phpwind v8.7 Code ©2003-2011 phpwind
Gzip enabled