قىرتاق دەرت

                           قىرتاق دەرت

                             پوۋېست

                       مۇتىللا ئەبەد قىرانى

     قولۇمغا قەلەم ئېلىپ بولۇپ ئويلىنىپ قالدىم، راستىمنى ئېيتسام نېمىنى يېزىپ، نېمىنى يازماسلىقنى بىلەلمىدىم. ئۆزۈم ئاڭلىغان ئاشۇ ھېكايىلەرنى ئەسكە ئالغىنىمدا، يۈرىكىم ئاغرىپلا قالماي، مۇھەببەت بىلەن نەپرەت گىرەلىشىپ كەتكەن روھىي دۇنيارىم ئۈنسىز تىترەيتتى. كىمگە ياش تۆكۈپ، كىمگە مەدھىيە ئوقۇشنى
تاللاش مېنى ھەقىقەتەن قىينايتتى. كاللامدا توختاۋسىز پەيدا بولۇۋاتقان سوئال بەلگىسى ماڭا بىردە كۈلۈپ قارىسا، بىردە غەزەپلىنىپ قارايتتى. ھەممىنى ئۇنتۇش ئۈچۈن يالغۇزلۇقتىن ۋاز كېچىپ، ئادەملەر ئارىسىغا كىرىپ باقتىم. توۋا، ئۆز كۆزۈم بىلەن كۆرمىگەن، ئۆز قۇلىقىم بىلەن ئاڭلىمىغان بولسام ئىشەنمەسكەنمەن. مېنى ئازابلاۋاتقان ئاچچىق ھېكايىلەرنىڭ يېنىمدىلا، مەن ۋە قوۋمىم ياشاۋاتقان رېئاللىقتا مەۋجۇتلۇقىنى ئەسلا خىيال قىلمىغانىدىم.
قىشنىڭ نەچچە ئۇزاق كېچىسىنى تاڭغا ئۇلىغىنىم ئېسىمدە يوق! قولۇم ھەر بىر تىترىگەندە كۆزۈم ياش تۆكەتتى، ئاپپاق قەغەز ئۈستىدە قېلىۋاتقان داغلار ئازابنىڭ نېمىلىكىنى قايتا سۆزلەپ بەرمەكتە ئىدى.
*               *
−−تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن!
ئۇنىڭ تاتلىق ئۇيقۇسىنى بۇزۇۋەتكۈم بولمىسىمۇ، شۇنداق دېمىسەم بولمايتتى، چۈنكى بۈگۈن ئۇنىڭ تۇغۇلغان كۈنى ھەم ئىككىمىزنىڭ توي خاتىرە كۈنى ئىدى. ئۇنىڭ كۆزلىرىنى ئېچىپ مېنى قۇچاقلىشىنى، سەھەرنىڭ قىزىل شەپىقىگە قوشۇپ باغرىغا بېسىشىنى، لەۋلىرىمگە سۆيۈپ تۇرۇپ مېنى قۇتلۇقلىشىنى خالايتتىم. ئەپسۇس ئۇ كۆزىنى ئاچمىدى، تىلەكلىرىمنى ئاڭلىغۇسى يوقتەك شېرىن ئۇيقۇدا ياتاتتى. قولۇمدىكى سوۋغىنى بوينىغا ئېسىپ قويغۇمنىڭ بارلىقىنى بىلمىسىمۇ كۆزىنى ئېچىپ قويغان، ئېغىزىنىڭ ئۇچىدا بولسىمۇ »بىرگە بولسۇن« دەپ قويغان بولسا، نەقەدەر خۇشال بولغان بولاتتىم - ھە!
ھەر قېتىم توي خاتىرە كۈنىمىز كەلگەندە ئۇ ئاۋۋال قۇت تىلەيتتى، ئاددىي بولسىمۇ يۈرىكىدىن چىقىرىپ سوۋغا تەقدىم قىلاتتى. بۇ ئارقىلىق مېنى خۇشال قىلىشنى، ئۆزى ئاتا قىلىۋاتقان بەختنى ھېس قىلدۇرۇشنى ئويلايتتى. ئەمما بۇ قېتىم ئوخشىمايتتى. مەن سوۋغا بەرمىسەم، ئۇنى قۇتلۇقلىمىسام، ئۆزۈمنى ئادەمگەرچىلىك قىلمىغاندەك، قەرزداردەك تۇيغۇدا ئۆرتۈنۈپ قالاتتىم. ئەمەلىيەتتە ئەر - ئاياللار بىر - بىرىگە قەرزدار ئەمەس. بارلىق سوۋغاتلار پەقەت كۆڭۈل ئۈچۈنلا بېرىلىدىغان ماددىي بۇيۇم بولغاچقا، بۇنچە ئىنچىكىلەپ كېتىشىمنىڭ ھاجىتى يوق ئىدى. ئادەمگە بىر خىل بەخت ۋە مۇھەببەتنى ھېس قىلدۇرىدىغان ئاشۇ سوۋغات بۇيۇملىرى مېنى بۈگۈنگە قەدەر ئالداپ كەلگەنىدى.
ئۇنى كۈتتۈم، شەپەق دېرىزەمدىن تاراپ كەتكۈچە كۈتتۈم. ئۇ بارلىق ئۇيقۇسىنى ئەتەي بۈگۈنگە ئېلىپ قويغاندەك، يېڭى بىر تاڭنىڭ كۈلۈپ باققىنى بىلەن ھېسابلاشماي تاتلىق ئۇخلاۋاتاتتى. سەۋرنىڭمۇ چېكى بولىدىكەن، سوۋغىنى ياستۇق ئۈستىگە قويۇپلا ياتاق ئۆيدىن چىقىپ كەتتىم. گەرچە بۇ ناھايىتى ئاجىز نارازىلىق بولسىمۇ، ئۇنىڭ چۈشىنىشىنى، كۆڭلۈمنىڭ ئاغرىغانلىقىنى ھېس قىلىشىنى ئويلايتتىم. ئۇنىڭ كەينىمدىلا كۆزىنى ئاچىدىغانلىقىغا ئىشەنسەممۇ، قايتا ياتاق ئۆيگە كىرىپ سوۋغىنى قولىغا ئېلىپ قارىغان - قارىمىغانلىقىنى يوشۇرۇن كۆزىتىشكە رايىم يوق ئىدى. مەيلى ئۇ سوۋغامدىن خۇشال بولسۇن ياكى ئارتۇقچە دەپ بىلسۇن ماڭا بەرىبىر، تۇغۇلغان كۈنى ئۈچۈن قەرز قايتۇرغىنىمدىن نەپرەتلەنمىسىلا كۇپايىلىنەتتىم.
تويدىن بۇرۇن ئۇنى بەكلا چوڭ كۆرەتتىم، ياتلىق بولسام ئاشۇنداق بىر يىگىتكە ياتلىق بولۇشنى خىيال قىلاتتىم، ھەتتا ئۇنىڭ بىلەن توي قىلىپ چۈشمۇ كۆرگەنىدىم. چۈشنى رېئاللىققا ئايلىنىدۇ دېسە كىم ئىشىنىدۇ! ئەمما مەن بۇ خىل رېئاللىقنى ئىنكار قىلغۇچىلار بىلەن زاكونلىشالايتتىم ھەم ئۇلارغا بۇ رېئاللىقنى ئۆز بېشىمدىن ئۆتكۈزگىنىمنى ئېيتىپ بېرەلەيتتىم. شۇنداق، مەن كۆرگەن چۈشلەر خۇددى پېشانەمگە يېزىلغان تەقدىرىمگە ئوخشاش تۇرمۇشۇمدا يۈز بېرىشكە باشلىغانىدى. ئالىي تېخنىكومنىڭ 1 - يىللىقىدا ئوقۇۋاتقان چېغىمدا، تاسادىپىي ئۇنىڭ بىلەن ئۇچرىشىپ قالدىم. بۇ ئۇچرىشىشنى تاسادىپىي دېگەندىن كۆرە، بىر قېتىملىق مەقسەتلىك ھەم پىلانلىق ئورۇنلاشتۇرۇش دېگەن ئەقىلگە مۇۋاپىق بولسا كېرەك، چۈنكى مەن ئۇنى ئالايىتەن ئۆزۈم شەخسىي ئوقۇتقۇچىلىققا تەكلىپ قىلىشنى تونۇشۇش باھانىسى قىلغانىدىم.
−−سەردار مۇئەللىم، يېزىمىزدىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ داڭلىق ئوقۇتقۇچىسى، سەن ئىزدەيدىغان ھەم تەلىم ئېلىشنى خالايدىغان ھەقىقىي ئىقتىدارلىق ياش. 21
ئۆزۈمدىن بىر نەچچە ياش چوڭ دوستۇم ساجىدە ئۇنى ماڭا شۇنداق تونۇشتۇرغانىدى. مەن ئۇلارنىڭ ساۋاقداش ھەم يېقىن ئۆتىدىغانلىقىنى بىلىدىغان بولغاچقا، ئۆزۈمنىڭ شەخسىي ئوقۇتقۇچى تەكلىپ قىلىش ئويۇمنىڭ بارلىقىنى ئېيتقان ھەم ئەگىتىپ تۇرۇپ مەقسىتىمنى قەيت قىلغانىدىم. ئۇ كۆڭلۈمدىكىنى پەرەز قىلىپ بىلەلمىگەن تەقدىردىمۇ سەرداردىن باشقا ئادەمنى تەۋسىيە قىلمايدىغانلىقىغا كۆزۈم يېتەتتى. ئۇمۇ ماڭا ئوخشاشلا سەردارنى ئۆزىنىڭ ئۈلگىسى ۋە چوقۇنىدىغان ئادىمى دەپ بىلەتتى. مەن ئۇلارنىڭ مۇناسىۋىتىنىڭ قايسى دەرىجىدە ئىكەنلىكىنى دەڭسەپ كۆرگەن، ئۇلار بەك يېقىن ئۆتكەندەك قىلغان بىلەن ئارىسىدا تېخى مۇھەببەت رىشتىسى باغلانمىغانىدى.
−−ساجىدە ئويىڭىزنى ماڭا ئېيتتى، سىز ئويلىغان يەردىن چىقالماي، ئۈمىدىڭىزنى يەردە  قويارمەنمۇ دەپ ئەنسىرەيمەن.
ئۇ ناھايىتى تۈزۈتلۈك ئىدى، ھەر بىر ئېغىز سۆزنى ئېھتىيات ۋە سىپايىلىق بىلەن ئېيتاتتى. مەن ئۇنىڭغا نېمە دېيىشىمنى بىلەلمەي تۇرغاندا، ساجىدەنىڭ ھەرچاغ ماختاشقا تەييار ئېغىزى ئېچىلغانىدى.
−−سەن ئۇنى ئەلاچى ئوقۇغۇچىلاردىن قىلىپ تەربىيەلىيەلەيسەن، بۇ جەھەتتە تالانتىڭنىڭ بارلىقى ھەممە ئادەمگە ئايان. يېزىمىزدا سەن ئوقۇتقان بالىلار نۇقتىلىق ئالىي مەكتەپكە ئۆتۈۋاتمامدۇ؟
−−ئۇ باشقا گەپ. مەن ئالىي مەكتەپنىڭ دەرسلىكىنى كۆرۈپ باقمىغان، بەزى مەسىلىلەرنى تولۇق چۈشەندۈرۈپ بولالماسلىقىم مۇمكىن.
−−ھېچ ۋەقەسى يوق، ئىككىڭلار ئورتاق پىكىر يۈرگۈزسەڭلار ھەل قىلغىلى بولمايدىغان قىيىن مەسىلە نېمە قىلسۇن!
−−ئېيتماققا بەك ئاسان، بۇ قىزنىڭ قانداق ئويلايدىغانلىقىنى بىلمىدىم.
−−سانىيە، بىز ئۇنى سانىگۈل دەپمۇ چاقىرىمىز، ساڭا بىر قانچە قېتىم گېپىنى قىلىپ بەرگەنىدىمغۇ! ئېسىم قۇرۇسۇن! سېنى تونۇشتۇرۇپ، ئۇنى تونۇشتۇرۇشنى ئۇنتۇپتىمەن.
−−بۇ يەرگە كېلىشتىن بۇرۇن پەرەز قىلغانىدىم، مېنى كۆرگەنلا ئادەمگە تەكرار قىلىپ بېرىشكە تونۇشتۇرمايسەن.
−−سەردار بەك ئەقىللىق جۇمۇ! ئادەمنىڭ كۆڭلىدىكىنى بىر قاراپلا بىلەلەيدۇ.
ساجىدەنىڭ كۆزۈمگە قاراپ كۈلۈپ ئېيتقان سۆزلىرىدىن يۈزلىرىمگە قىزىللىق تەپكەن چېغى يۈزۈم ئوت ئالغاندەك قىزىپ كەتكەنىدى. ئۇنىڭغا باشقىچە مەقسىتىمنىڭ يوقلۇقىنى چۈشەندۈرۈپ قويماقچى بولساممۇ، ئېغىز ئېچىشقا ئامالسىز قېلىۋاتاتتىم. شۇ دەقىقىدە سۆز باشلىغۇدەك بولسام، تىلىم كالۋالىشىپ، كۆڭلۈمنىڭ چوڭقۇر يەرلىرىدە يوشۇرۇن ساقلىنىۋاتقان ئىچ سىرىمنى ئاشكارىلاپ قويۇشتىن ئەنسىرەيتتىم ھەم ساقلىنالمايتتىم. ئۇنىڭ ئۈستىگە سەردارنىڭ بىر قاراپلا ئادەمنىڭ ئويلىغىنىنى بىلىۋالىدىغان، ئويلىرىنىڭ تېگىگە يېتىۋالىدىغان ئالاھىدە ئىقتىدارىنىڭ بارلىقىدىن گۇمان قىلالمايتتىم.
ئۇ راستتىنلا كۆڭلۈمدىكىنى بىلىۋالغانمىدۇ؟ مېنىڭ تەكلىپىمنى رەت قىلغۇدەك، ئويلىرىمنى سۆزلەپ يۈرگۈدەك بولسا ساجىدەنىڭ ئالدىدا يەر بىلەن يەكسان بولارمەنمۇ، قىزلىق غۇرۇر يول قويمايدىغان يولنى قاراملىق بىلەن تاللىۋالغىنىم توغرا بولغانمىدۇ، دېگەنلەرنى تېزلىكتە ئويلاشقا باشلىدىم. بارغانسېرى ئويلىرىم شاخلاپ، بىر - بىرىگە چىگىلىپ قېلىۋاتاتتى. شۇ مىنۇتلاردا سەردارنىڭ قانداق ئويلىشى مۇھىم بولۇپلا قالماي، ساجىدەنىڭ ئالدىدا يۈزۈمنى ساقلاپ قېلىشمۇ ئوخشاشلا مۇھىم بولۇۋاتاتتى.
−−ئاكا - سىڭىل ياكى ياخشى دوستلاردىن بولساڭلارمۇ ھېچ ۋەقەسى يوق، مەن ئانچە قىزغىنىپ كەتمەيمەن. ھەي سەردار، ئۆزۈمنىڭ ۋەزىپىسىنى ئادا قىلدىم. ئەمدى ئۇنى مېنى كۆرگەن كۆزۈڭدە كۆرۈپ، ئاتىدارچىلىق قىلىپ قويارسەن!
ساجىدە ئېغىزىدا شۇنداق دېگىنى بىلەن كۆڭلىدە ھەرگىزمۇ ئۇنداق ئويلىمايتتى. قايسىبىر قىزنىڭ مۇشۇنداق كېلىشكەن، سۇباتلىق ھەم ئىقتىدارلىق يىگىتنى قولدىن چىقىرىۋېتىشكە كۆزى قىيسۇن! ئەمما ساجىدە شۇنداق دېيىشكە مەجبۇر ئىدى. بۇ كۈنگە قەدەر سەردارنىڭ كۆڭلىنى ئۇتۇشنى ئويلىغان ھەم تالاي قېتىم ئۇرۇنغان، ئاخىرقى ھېسابتا ئۆزىنىڭ مەغلۇپ بولغانلىقىنى ئېتىراپ قىلغانىدى. ساجىدە بۇ ھەقتە ماڭا سۆزلەپ بەرمىگەن، ئاشىقسىز مەشۇقلۇقى ھەققىدە دەرد ئېيتمىغان بولسىمۇ، بۇنى پەرەز قىلماق ئانچە تەس ئەمەس ئىدى.
−−مېنىڭ يەنە يۇقىرىلاپ ئوقۇغۇم بار ئىدى. يېزىدىن بارغاچقىمىكىن، تەبىئىي پەنلەردە شەھەر بالىلىرىغا يېتىشەلمەيۋاتىمەن، شۇڭا  سۆزۈمنى داۋاملاشتۇرالمىدىم، سەردارنىڭ كۆزۈمنىڭ ئىچىگە قاراۋاتقانلىقىنى بىلىپ قالغانىدىم. ئۇ يالغان ئېيتىۋاتقانلىقىمنى ئاللىقاچان ھېس قىلىپ بولغاندەك، رەسۋا بولىدىغان ۋاقتىم كېلىپ قالغاندەك، ھەممىنى ساجىدەگە دەۋېتىدىغاندەك تۇيۇلۇپ كەتكەنىدى. كۆزۈمنى ئېلىپ قېچىشقا ئامالسىز بولغانلىقىم سەۋەبلىك چېچىمنى بارماقلىرىمغا قايتا - قايتا چىگىپ، ماڭا تىكىلگەن كۆزلەرگە ئۈنسىز قاراپ تۇراتتىم، بۇ كۆزلەر سۆزلەشنى بىلىدىغاندەك سۆزلەۋاتاتتى.
»باھانە يوللۇق ياكى يولسىز بولسۇن كۆڭلىڭىزنى چۈشىنىمەن، سىز بۇ قارارنى ئەقىلگە تايىنىپ، ئىشەنچ ۋە غەيرەت بىلەن چىقارغان. ئۆزۈمنى سىزگە ئوقۇتقۇچى بولۇشقا لايىق دەپ قارىمىساممۇ، ماڭا بولغان ھېسسىياتىڭىزنى قەدىرلەيمەن. بۇ تەكلىپنى رەت قىلغۇدەك ئاساس تېخى مەندە يوق، ئەمما سىز يالغان ئېيتىۋاتىسىز، كۆڭلىڭىزدىكى سىرلارنى يوشۇرۇپ قالالايمەن، دەپ خاتا ئويلاۋاتىسىز! كۆڭلىڭىزدىكىنى يۈرەكلىك دېگەن بولسىڭىز يېقىن دوستىڭىز ساجىدەنى ئالدىمىغان، ئۇنىڭ ھەقىقىي دوستلۇق ھېسسىياتىغا داغ چۈشۈرمىگەن بولاتتىڭىز. ئەخمەق قىز، ھەممىنى يوشۇرغىلى بولغان بىلەن مۇھەببەتنى يوشۇرغىلى بولمايدۇ!«
كۆزلىرىم كۆزلەرگە جاۋابەن ئاستا شىۋىرلايتتى، كۆزلىرىم ئەمەس، يۈرىكىم نىدا قىلىۋاتاتتى:
»مەن قانداقمۇ ئوچۇق ئېيتالايمەن. ھەممىسى مۇشۇ ساجىدەنىڭ كاساپىتى، يۈرىكىمگە بۇ ئوتنى ئۇ ياققان. كىم ئۇنى ھە دېگەندە سىز توغرۇلۇق سۆزلەپ  يۈرسۇن، قەلبىمگە مەنىۋى ئوبرازىڭىزنى تىكلەپ قويسۇن دېگەن!«
−−شۇنداق كېلىشتۇق ئەمىسە، بۇ تەتىلدە ئۇنى شەھەرلىكلەردىن ئېشىپ كېتىدىغان ئەلاچى ئوقۇغۇچى قىلىۋەتكىن!
ساجىدە ئارىدىكى جىمجىتلىقنى بۇزغانىدى. قىزلارنىڭ ئىچى نېمانداق تار  كېلىدىغاندۇ، دەپ ئويلاپ كەتتىم. ئۇ بىزنىڭ ئۈنسىز مۇڭدىشىۋاتقىنىمىزنى بىلمەيدىغانلاردىن ئەمەس، قەلبىدىكى رەشىك ئوتى، خاراكتېرىدىكى چىدىماسلىق شۇنداق قىلىشقا قۇتراتقۇلۇق قىلغىنى ئېنىق، بەلكىم مەن ئۇنىڭ ئورنىدا بولغان بولساممۇ، بۇ خىل سۆزلىشىشكە يول قويمىغان، يۈرەك نىدالىرىنى ئاڭلاتمىغان بولاتتىم.
−−قېنى تىرىشىپ باقاي!
سەردارنىڭ بۇ سۆزى مېنى خۇشال قىلغانىدى. قانداقلا بولمىسۇن ئۇ تەكلىپىمنى قوبۇل كۆرگەن، مېنى رەت قىلمىغانىدى.

سەھەرنىڭ مەيىن شامىلى چاچلىرىمنى يەلپۈتەتتى، ئېغىر قەدەملىرىم تۈنۈگۈنكى يامغۇر بوشىتىپ قويغان ئېتىز قىرلىرىغا ئىز قالدۇرماقتا ئىدى.
ياتاق ئۆيدىن قايتىپ چىققاندىن كېيىن، قولۇمنىڭ ئىشقا بارمىغىنى، كۆڭۈل ئارامىمنىڭ يوقلۇقى مېنى بۇ يەرگە ئېلىپ كەلگەنىدى. سېرىقتال ياپراقلارغا چۈشكەن شەبنەم تامچىلىرى ماڭا ئوخشاش كۆز يېشى قىلىۋاتقاندەك سۇس پارقىراپ تۇراتتى. تالاي قىرلارنى كېسىپ ئۆتكۈچە قۇرۇپ سارغايغان ياۋا گۈللەرگە نەزەر سالدىم، پۇراقسىز قاقشال بەرگىنى ھىدلاپ كۆردۈم. باھاردا ھەممىنىڭ دىلىنى لال قىلىدىغان ياۋا گۈللەرنىڭ تېزلا خۇش پۇرىقىنى يوقاتقىنىدىن ئۆكۈندۈم. گۈللەردىن ئەمەس، ئۆزۈمنىڭ شۇ گۈللەرگە ئوخشاش قىسمەتكە دۇچار بولۇۋاتقانلىقىمدىن ئۆكۈندۈم.
مەن جەزبىدارلىقىمنى يوقاتقۇدەك، ئۇنىڭ كۆڭلىنى سوۋۇتقۇدەك بەكمۇ قېرىپ كەتمىگەنىدىم. ئانا بولغاندىن كېيىنمۇ توي كۈنى تۇنجى كىيگەن ئەتلەس كۆڭلىكىم ئىچىگە بەدىنىم تىقىلىپ قالغاننى ھېسابقا ئالمىغاندا، يەنىلا قىز چاغلىرىمدىكى ھالىتىمنى ساقلاپ كېلىۋاتاتتىم. ئۆرۈمە چاچلىرىمنى تېقىمىمغا تاشلاپ، تېخى توي قىلمىغان قىزلاردەك قاشلىرىمغا ئوسما قۇيۇپ، مەيدەمنى ئېگىز كۆتۈرۈپ ماڭاتتىم. »چېچەن ئايال ئۆزىنى ئېرىگە پەردازسىز كۆرسەتمەپتۇ« دېگەندەك، زىلۋالىقىمنى تېخىمۇ نامايان قىلىپ، يۈزلىرىمگە تەبەسسۇم ياغدۇرۇپ، مېنى كۆزلىگەن - كۆزلىمىگەن، ۋىسالىمغا بىر رەت يېتىشنى خىيال قىلىدىغان - قىلمايدىغان يىگىتلەرنىڭ كۆزىدىن ئوت چىقىرىپ كېلىۋاتاتتىم. ئەپسۇس، بارلىق تىرىشچانلىقىم ۋە كۆڭۈل ئازادىلىكىمنىڭ بىلىپ - بىلمەي يوققا چىقىدىغىنىنى ئويلىمىغانىكەنمەن.
بۈگۈن نېمىشقىدۇ توي كۈنى كىيگەن ئەتلەس كۆڭلەكنى كىيگۈم كېلىپ قالغىنىنى بىلمەيمەن، ساندۇقىمنىڭ تېگىدىن تەستە ئىزدەپ تاپقانىدىم. بەلكىم قولۇمدا سوۋغا، ئۇچامدا ئۇ ياقتۇرىدىغان ئەتلەس كۆڭلەك بىلەن كۆز ئالدىدا قايتا پەيدا بولۇشنى ئويلىغاندىمەن. ئۇنىڭ چۈش ئىچىدىن ئويغىنىپ، مېنى بۇرۇنقىدەك باغرىغا مەھكەم بېسىشىنى ئىستىگەندىمەن. مۇھەببەتلەشكەن چاغلىرىمدىكىدەك شېرىن زۇۋان سۈرمىسىمۇ، كۆڭلۈمنى ئاز - تولا ياساپ قويۇشىنى ئۈمىد قىلغاندىمەن.
شۇ چاغلاردا بەختنى ھەقىقىي مەنىسى بىلەن ھېس قىلغان بولغىيمىدىم؟ ئۇنىڭ شېرىن - شېكەر سۆزلىرى بىلەن ئوتلۇق قۇچاقلاشلىرى ئەقلىمنى لال قىلىپ، بەخت ھەققىدىكى ھۆكۈمىمگە چەك قويغان، ھاياتنىڭ قەدىر - قىممىتىگە بولغان قارىشىمنى ئۆزگەرتىۋەتكەن بولۇشى مۇمكىنغۇ! بۇ تامامەن ئۆزۈم ئويلىغان ئېھتىماللىقتىن يىراق ئەمەس، مۇھەببەت ئادەمنى قارىغۇ قىلغان يەردە، ئەقلىمنى بوغۇپ تاشلىماسمۇ! مۇھەببەتتە نېمە گۇناھ؟ يۈرىكىم كۈلگەن، قەلبىم ئوتلۇق ھېس - تۇيغۇلارغا تولغان دەملەردە سۆيگۈنىڭ ئۇلۇغ ھەم مۇقەددەسلىكىنى كۈيلىگەن ئەمەسمىدىم!

ھەر ئىككى كۈندە بىر رەت ئۇنىڭ ئىشخانىسىغا تەكرارغا باراتتىم. ئۇ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ تاپشۇرۇقلىرىنى كۆرگەچ، مېنىڭ قىيىن مەسىلىلەرنى ھەل قىلىشىمغا ياردەم قىلاتتى. ئۇ كەم سۆزلەيتتى، مەن ئېغىز ئاچمىغىچە ئالدىراپ بىر نەرسە دېمەيتتى. ئۇ ئۆزىنى شۇ قەدەر تۇتۇۋالغان ئىدىكى، نەزەرىدە مەن ئىشخانىسىدا يوق ئىدىم. ئۇ مېنى مەسىلىنى يېشىش ئۇسۇلى ئۈستىدە ئىزدىنىۋاتىدۇ دەپلا ئويلايتتى. ئەمەلىيەتتە، مېنىڭ پۈتۈن ئوي - پىكرىم  ئۇنىڭ بىلەن كۆڭۈللۈك سۆھبەتتە بولۇش ھەققىدە باش قاتۇرۇشتا ئىدى. قەستەن گال قىرىش، يېنىك يۆتىلىشلەر كار قىلمايتتى. ئۇنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلاشقا نەقەدەر تەشنالىقىمنى ئېيتالمايدىغانلىقىمنى راستتىنلا بىلمەيتتى ياكى قەستەن بىلمەسكە سېلىۋاتاتتى.
−−بۇ مەسىلىنى ھەل قىلىشنىڭ ئاچقۇچى ئەمەس، ھەقىقىي ئاچقۇچ يەنىلا ئۆزىڭىزنىڭ قولىدا ئىكەنلىكىگە ئىشەنمىسىڭىز بولمايدۇ. مېنىڭ يېنىڭىزدا بولۇشۇم پەقەت بىر ۋاسىتە، خالاس!
ئۇ مېنى ئۆزىنىڭ ئادەتتىكى بىر ئوقۇغۇچىسى، ھېچ نېمە بىلمەيدىغان، تېخى يېتىلمىگەن كىچىك بالا كۆرۈۋاتاتتى. بارا - بارا پىشىپ بېرىۋاتقان ھېسسىياتىم، شاخلاشقا باشلىغان ئويلىرىم بىلەن ھېسابلاشمايۋاتاتتى. مەن ۋاقىتنى بۇنداق ئۆتكۈزۈۋەتسەم، شېرىن خىيال بىلەن كېلىپ، قۇرۇق ئاچچىقنى يۇتۇپ قايتسام بولمايتتى.
−−سىز ئېيتقان ئاچقۇچنى پەقەت قولدىن چىقىرىۋەتكۈم بولمىسىمۇ، بەزىدە ئامالسىز قالىدىكەنمەن.
−−مەن ئىشەنمەيمەن، كۆزۈم ئۆزۈمنى ئالدىمايدۇ. سىزنى تۇنجى كۆرگەندىلا ئوقۇتقۇچى تەكلىپ قىلغۇدەك ناچار ئوقۇغۇچى ئەمەسلىكىڭىزنى بايقىغانمەن.
ئۇ توغرا ئېيتقانىدى. سىنىپتا ئالدىنقى ئۈچنىڭ بىرى بولۇپ ئوقۇۋاتقىنىم، تولۇق كۇرسنىڭ دەرسلىكىنى ئۆزلۈكىمدىن ئۆگىنىپ بىر يەرگە ئاپىرىپ بولغىنىم ئۆزۈمگە ئايان ئىدى. دېمىسىمۇ ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى ئوقۇتقۇچى تەكلىپ قىلىدىغان ئىش نەدە بار؟ ئەسلىدە ئۇلار ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىغا ئائىلە ئوقۇتقۇچىسى بولىدىغان يەردىغۇ! سەردار مېنىڭ ياخشى ئوقۇغۇچىلاردىن ئىكەنلىكىمنى سۈرۈشتۈرۈپ بىلىۋالمىغان تەقدىردىمۇ، ئاشۇ ئەقەللىي ساۋات ئارقىلىق پەرەز قىلىپ بىلەلەيتتى.
−−مەن راستتىنلا بەزىدە قىينىلىپ قالىمەن، شۇڭا بۇ تەتىلدە...
−−ھەممە ئادەمنىڭ قىينىلىدىغان ۋاقتى بار. ئەمما بۇ ۋاقىتلىق ۋە تۇراقسىز بولىدۇ. مەلۇم ۋاقىت ئۆتكەندىن كېيىن، يەنە ئۆز ئىزىغا قايتىپ كېلىدۇ. بۇنى نېمىگە ئوخشاتسام بولار...
سەردار ئويلىنىپ تۇرۇپ قالدى. مەن ئۇنى بۇنداق ئاددىي ئۇقۇملارغا مىسال ئالالمايدىغان، بۇنچە ئۇزاق ئويلىنىدىغان يىگىتلەردىن سانىمايتتىم. ئۇ چۈشەندۈرۈشتىن قەستەن ئۆزىنى قاچۇرۇۋاتقاندەك، بىر نەرسىنى ئېيتىشنى نومۇس ھېس قىلىۋاتقاندەك تۇيغۇ بېرىۋاتاتتى. مېنىڭ ئېغىزىنى كوچىلىغۇم، ئاستا - ئاستا پىكىر يوللىرىغا باشلاپ كىرگۈم كېلەتتى - يۇ، جۈرئىتىم يوق ئىدى. ئۆزۈممۇ ئانچە گەپ ئۇقمايدىغان، بىرەرسى بىلەن پاراڭلىشالمايدىغان قىزلاردىن ئەمەس ئىدىم، دوستلىرىم بىلەن ئوچۇق - يورۇق، ئەركىن - ئازادە مۇڭدىشالايتتىم. ئۇلار تېخى مېنى »سەن بەك گەپدان، ئادەمنىڭ كۆڭلىنى ئېلىشنى بىلىسەن. سەن بىلەن پاراڭلاشقان ئادەم ئۆزى بىلىپ - بىلمەي ئىچ سىرلىرىنى ئېيتىپ سالىدۇ« دېيىشەتتى. مەن شۇ سەردارنىڭ ئالدىدا ئويلىرىمنى يىغالماي، دېمەكچى بولغان سۆزلىرىمنى نەدىن باشلاشنى بىلەلمەي قالاتتىم، مەنشۇنداق زۇۋانى بار، گېپى يوق گاچا بولۇپ كېتەتتىم.
كۈنلەر شۇنداق جىمجىت ئۆتەتتى، سەرداردىن سۆز كۈتەتتىم، كۆزلىرىمگە قايتا بىر قارىشىنى ئۈمىد قىلاتتىم. ئۇنىڭ پەرۋاسىزلىقىدىن ئاغرىنىشنىڭ ئورنىغا جۈرئەتسىزلىكىمدىن ئەپسۇسلىناتتىم. بىراق ئۆز - ئۆزۈمنى ئەيىبلەش بىلەن مەسىلىنى ھەل قىلغىلى بولمايدىغانلىقىنى چۈشىنەتتىم - يۇ، يەنە ئۇيقۇمنى نەزەربەند قىلىدىغان خىياللارغا غەرق بولاتتىم. مەن پەقەت خىيال ئىچىدە سەردار بىلەن ھەممە گەپنى دېيىشەلەيمەن ھەم كۆزلىرىنىڭ تەكتىگە كىرىپ كېتەلەيمەن. شۇنداق، مەن ئۇنىڭ كۆزىنىڭ تەكتىگە ئەمەس، يۈرىكىنىڭ چوڭقۇر قېتىغا كىرىپ كېتىۋاتاتتىم، شۇ تەتىلدىكى سۆھبەتسىز دەملەر رىشتىمىزنى باغلاپ قويغانىدى.
ئۇ كۆڭلۈمنى ياساشقا ماھىر بولۇپلا قالماي، ئويلىغىنىمنى ئۆزۈم ئېيتىپ بەرگەندەك تېپىۋالاتتى. ماڭا خۇشاللىق ئاتا قىلىش بىلەن ئۆزىمۇ خۇشاللىق تېپىشنى ئويلاپلا يۈرەتتى. ئەجەبا بۈگۈن ئۇ ئۆزگەرگەندىمۇ؟ ئۇنىڭ ئاشۇ خۇشاللىقنى ئۆز قولى بىلەن يوق قىلىشقا قانداق ئالاھىدە كۈچ سەۋەب بولۇۋاتقاندۇ؟ ماڭا خۇشاللىق، بەخت ئورنىغا ئازار، كۆتۈرۈپ تۈگەتكۈسىز دەرد - ئەلەم بېرىشكە رايى بارلىقىغا ئىشەنسەم، يەنە خاتالىققا يول قويغان بولارمەنمۇ؟! دېگەن سوئال يۈرىكىمنى ئاغرىتىپ، تومۇرلىرىمغا قۇرت كىرىۋالغاندەك قاتتىق قىينايتتى، كەتكۈزۈپ قويغان يەرلىرىمنىڭ بار - يوقلۇقى ھەققىدە ئويلاندۇراتتى.
*               *
قىزىمنىڭ ئايىغى چىققان كۈنى، سىڭلىم شەكىلە ئوقۇشىنى تاماملاپ قايتىپ كەلگەنىدى. ئانامنىڭلا ئەمەس، ئىككى ئاجىزەنىڭ بەختىمۇ دەل شۇ كۈنى يوق بولغانىدى. ئاتام شەكىلەنى شەھەردىن ئېلىپ چىقىۋېتىپ ئېشەك ھارۋىسىدىن يىقىلىپ كېتىپ، مېڭىسىگە قان چۈشۈپ پالەچ بولۇپ قالغانىدى. چوڭلار »بىر خۇشاللىق بىر قايغۇنى ھەمراھ قىلىپ كېلىدۇ« دېسە نېمە دەيدىكىن دەپ ئويلىغان بولغىيتتىم، ئەمدى بىلسەم، ئۇلارنىڭ دېگىنى ئۆز باشلىرىدىن ئۆتكۈزگەن ئاچچىق كەچمىشىنىڭ ھەقىقىتى ئىكەن. يىغلىغان بىلەن تەقدىرنىڭ ئىرادىسىنى ئۆزگەرتكىلى بولسۇنمۇ؟ ناۋادا شۇنداق ئېھتىماللىق مەۋجۇت دېيىلسە، ئانامنىڭ كۈنبويى ياش
تۆككىنىگە ئاتام ئورنىدىن تۇرۇپ كەتسە، ئۆز ھاجىتىنى ئۆزى راۋا قىلغان بولسا بولاتتى.
−−سىڭلىڭنى ماڭا يۈك بولۇپ قېلىۋاتىدۇ دېسەم يامان بولىدۇ، ئۇنى توققۇز ئاي قورساق كۆتۈرۈپ، ئاچچىق تولغاق بىلەن تۇغقان ئانىغا ئوخشىماي قالىمەن. ئەمما ئۇنىڭ بەڭباشلارچە قىلىدىغان جېدىلى ئاتاڭنىڭ ئېغىرچىلىقىدىنمۇ جىق!
ئانامنىڭ شەكىلەدىن قاقشىغاندەك ئېيتقان سۆزلىرى مېنى ھەيران قالدۇرغانىدى. مەن شەكىلەنىڭ بەك ئەركە چوڭ بولغانلىقىنى، ئۇنىڭدىكى بۇ مىجەزنىڭ ئاتامدىن كەلگەنلىكىنى بىلەتتىم. كىچىكىمدە ئۇنىڭ بىلەن جېدەللىشىپ قالغۇدەك بولسام، مەيلى گۇناھ كىمدىن ئۆتمىسۇن، زىيان تارتىدىغان، تىل ئاڭلايدىغىنى يالغۇز مەن بولاتتىم. ئاتام ئۇنى ماڭا ئوخشاش قىزى ئورنىدا ئەمەس، ئۆزى كۆرۈشنى ئارزۇ قىلغان ئوغلى ئورنىدا كۆرەتتى. دېگىنىنى قىلىپ بېرەتتى، ئاچ قالغان پاشىنىڭ چېقىشىغىمۇ يول قويمايتتى.
−−نېمە دەيدىغانسەن! ئۇ بويىغا يېتىپ قالاي دېگەندىمۇ يەنە شۇ بالىلىقىنى قىلىۋاتامدۇ؟
−−ئۇنى بىر دېمە، تېخىچە ئىچ كىيىمىنى ماڭا يۇيۇشقا بېرىۋاتىدۇ. سوغۇق سۇ تۇتساملا قولۇم سىرقىراپ ئاغرىيدىغان بولۇپ قالغىنىنى بىلمىسە، كاشكى!
−−ئۇنى ئۆزۈڭلار يامان ئۆگىتىپ قويغان، مەكتەپتە باشقىلار يۇيۇپ بەرمىگەن بولغىيتتى؟
−−باشقىلار يۇيۇپ بېرىدىغانغا بىر يەرنىڭ مەلىكىسىمىدى ئۇ! يۇيۇشنى ئېغىر كۆرۈپ، يېڭىنى ئېلىپ كىيگەن گەپ.
−−مېنى نېمە قىل دەيسەن؟ ھېلىمۇ ھەر ھەپتىسى بۇ ئۆيگە كەلگىنىمدە، ئۇششاق ئىشنىڭ تولىلىقىدىن ئۆزۈمنى ئالالماي قالىمەن. بۇنداق دېسەم مېنى جاپادىن ئۆزىنى قاچۇرۇۋاتىدۇ، ئاتا - ئانىسى ئۈچۈن قىلغانلىرىغا مىننەت قىلىۋاتىدۇ دېمىگىن! بەزىدە مەنمۇ ئۇنىڭدىن بىزار بولۇپ كېتىمەن.
−−ئۆز قېرىندىشىڭدىن بىزار بولساڭ بولمايدۇ، قىزىم مەن تېخى ئۇنى ساڭا تاپشۇرۇشنى ئويلىغان.
−−ماڭا!؟ مەن ئۇنى باشقۇرۇپ بولالمايمەن.
ئانام ماڭا ئىشەنمەيۋاتقاندەك كۆزلىرىمگە ئۇزاق قاراپ كەتتى. ئۇنىڭ نەزەرىدە شەكىلەنى مەن ئادەم قىلالايتتىم ھەم ئۇنىڭغا ئائىلە ئىشلىرىنى ئۆگىتەلەيتتىم. بېشىمغا تاغ غۇلاپ چۈشكەندەك، ئېغىر غەمگە پاتقىنىمدىن ئولتۇرۇپ كېتىۋاتاتتىم. ئانامنىڭ ئۆتۈنگەندەك تەلەپپۇزدا ئېيتىۋاتقان سۆزلىرى قۇلىقىمغا كىرمەيتتى، پۈتۈن خىيالىم ئامال بار ئانامنىڭ بۇ ئويىنى يوققا چىقىرىشتا قالغانىدى. ئويلايتتىم، شەكىلەنى يامان ئۆگىتىپ قويغان ئاتامنىڭ كۆڭلى ئۈچۈن بولسىمۇ نارازى بولسام بولمايتتى. شەكىلەنىڭ ئورۇنسىز جېدىلى بىلەن ئانامغا تايىنىۋېلىشى ئاتامنىمۇ بىزار قىلغان بولسا كېرەك، ئۇ ئانامنىڭ تەلىپىنى رەت قىلماسلىقىمنى ئۆزى بىلىدىغان ئىشارەتلەر بىلەن ماڭا ئۇقتۇرماقچى بولۇۋاتاتتى.
ئاشۇ قېتىملىق سۆھبەت شەكىلەنى مېنىڭ ئۆيۈمگە بىر ئەزا قىلغانىدى. مۇنداقچە ئېيتقاندا، ئۆيۈمگە ئوتتۇرا تېخنىكومنى يېڭى پۈتكۈزگەن بىر قىز ئەمەس، يەنە بىر كىچىك بالا كۆپەيگەنىدى. مېنىڭ ئۈچۈنمۇ، شەكىلە ئۈچۈنمۇ كۈنلەر تەستە ئۆتەتتى، ھەممىنى نۆلدىن باشلاپ ئۆگىتىشىمگە توغرا كېلىۋاتاتتى. شەكىلەنىڭ ئۆي ئىشلىرىغا بۇنچە چولتىلىقىنى بۇرۇن ھېس قىلمىغان، بىرەر قېتىممۇ بايقىمىغان ئىكەنمەن. قاتتىق گەپ قىلاي دېسەم، بىر قورساقتىن چۈشكەن، بىر ئەمچەكنى ئەمگەن قېرىنداش ئىدىم. ئۆز ئىختىيارىغا قويۇۋېتەي دېسەم، تالالىق بولغاندا قىينىلىپلا قالماي، يەنە باشقىلارنىڭ نەزەرىدىن چۈشۈپ كېتىشىدىن ئەنسىرەيتتىم. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئاتامغا ۋەدە بەرگىنىم ھېلىھەم ئېسىمدە، قۇلاق تۈۋۈمدە جاراڭلاپ تۇراتتى.
−−يىپەك كىيىملەرنى قولۇڭدا ئۇۋىلاپ يۇيغىن!
−−تەييار كىر يۇيۇش ماشىنىسى تۇرسا، جاپا تارتىپ نېمە كەپتۇ.
−−بۇ كۆڭلەكنى نېمە قىلىپ قويدۇڭ؟ ئاقارتىش سۇيۇقلۇقىنى ئامال بار ئاز ئىشلەتكىن دېمىدىممۇ!
−−ئادەممۇ قېرىپ كېتىدىغۇ، بىرەر قۇر كىيىمنىڭ رەڭگى ئۆڭگەنگە نېمە بولاتتى.
−−ئوتنى بەك چوڭ ئېچىۋەتمە!
−−دەم يېمەيۋاتسا، يەنە قاچانغىچە ساقلايمەن.
ئۇ يەنە شۇنداق ئۆز بېشىمچى قىز ئىدى. ئۇ سەۋەنلىكىگە گەپ تېپىپ بېرەتتى، بىرەر قېتىممۇ »ماقۇل ياكى بىلدىم« دېگەندەك جاۋابتا بولمايتتى. بەكرەك زوكۇنلىشىپ قالغان چاغلىرىمىزدا سەردار ئارىغا چۈشۈپ مېنى ئەيىبلەپ، ئۇنىڭ خورىكىنى تېخىمۇ ئۆستۈرۈپ قوياتتى.
−−ئاستا - ئاستا ئۆگەنمەمدۇ، شۇنىڭغىمۇ ئاچچىقلىنىش كېتەمدۇ؟ ئۇ تېخى ئېغىزىدىن ئانا سۈتى كەتمىگەن كىچىك بالا تۇرسا، ئازراق يول قويسىڭىز بولمامدۇ؟
مەن ئامالسىز ئاچچىق يۇتۇشقا، ھەر ئىككەيلەننىڭ خاتالىقىنى بىلىپ تۇرۇپ يول قويۇشقا مەجبۇر بولاتتىم. ئاران ئىككى ياتىقى بار ئۆيۈمدە شەكىلەنىڭ ئىچ كىيىم بىلەن ئۇ يەر، بۇ يەرلىرىنى ئوچۇق قويۇپ، ئۇيان - بۇيان مېڭىپ يۈرۈشلىرى، ئەتىگەندىن  -  كەچكىچە تېلېۋىزورغا مىختەك قادىلىپ ئولتۇرۇشلىرىغا قارىساملا، سەردارنىڭ ئالدىدا نومۇستىن ئۆلگۈدەك بولۇپ، ئۆزۈمنى قويىدىغان يەر تاپالماي شۇنداق قىسىلاتتىم. شەكىلەنىڭ قاتتىق قۇلاقلىقى تۈپەيلى ھېلى ئېيتقان نەسىھەت بۇ قۇلاقتىن كىرىپ، ئۇ قۇلاقتىن چىقىپ بولاتتى. كۈنۈم شۇنداق جىلىچىلىك ئىچىدە ئۆز گۆشۈمنى ئۆزۈم يېگۈدەك بولۇپ ئۆتسىمۇ چىداپ كېلىۋاتاتتىم.
سەردار بىلەن توي قىلغان دەسلەپكى كۈنلەردە، باشقىلارنىڭ بىر ياتاق ئۆيىنى ئىجارە ئېلىپ ئولتۇرغان بىلەن ناھايىتى كۆڭۈللۈك ياشىغانىدۇق. قىزىم بۇ دۇنياغا ئاپىرىدە بولۇش ئالدىدا قەرز قىلىپ دېگۈدەك بۇ ئۆينى سېتىۋالغان ھەم ئۆزىمىزنىڭ ئوردىسىدا بەختنىڭ كۈلكىسىگە تېخىمۇ چۆمۈلۈپ كېلىۋاتاتتۇق. تەرەپبال كەلگەن ئاتامنىڭ قىسمىتى، ئانامنىڭمۇ ئاغرىقچان بولۇپ قېلىشى، ئۆز ھۆددىسىدىن چىقالمايدىغان، ئۆزى ھەم چىقىشنى خالىمايدىغان شەكىلەنى ماڭا ھەدىيە قىلغىنى تازا ئادىل بولمىسىمۇ، مەن بۇ تارتقۇلۇقتىن ئۆزۈمنى قاچۇرۇپ بولالمايتتىم. مەيلى نارازى بولاي، مەيلى يالغاندىن كۈلۈپ ئۆتەي ئاتا - ئانامغا پەرزەنتلىك، شەكىلەگە ئاچىلىق بۇرچۇم ھەم مەسئۇلىيىتىمنى ئادا قىلمىسام بولمايتتى.
ھەر ھەپتىنىڭ ئاخىرقى كۈنى چوڭ ئۆيگە قاترايتتىم. ئانامغا قارىشىپ بەرمىسەم، ئۆينىڭ ئېغىر - يېنىك ئىشلىرىنى يۈرۈشتۈرۈپ تۇرمىسام بولمايتتى. ئاتامنىڭ كېسىلى داۋالاشنىڭ ئۈنۈمى بولمايۋاتقاندەك، باشتىكى بىر ئىزىنى ساقلاپ كېلىۋاتاتتى. مۇتەخەسسىسلەر ئېيتقان شۇ ۋاقىتنىڭ قاچانلاردا كېلىدىغانلىقىغا ھېچكىم بىر نەرسە دېيەلمەيتتى. ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىنى، ئىگەمنىڭ ئاتامغا مۆجىزە ئاتا قىلىشىنى تىلىمەكتىن باشقا چارە قالمىغانىدى. ئانامنىڭ دۇئاسى ۋە تىرىشچانلىقىنىڭ بىكار كەتمەيدىغانلىقىغا ئىشەنسەممۇ، ۋاقىتنىڭ ئۇزىراپ كېتىشى بىلەن ئۈمىدسىزلىنىپمۇ قالاتتىم. ئاتامنىڭ قايتا ئورنىدىن تۇرغىنىنى كۆرۈش ئىستىكىمنىڭ كۈچلۈكلۈكىدىن ئوغۇل بولۇپ يارالمىغىنىمدىن ئەپسۇسلىناتتىم، كۆزلىرىمنى يوشۇرۇن ياشلاپ ئۆتۈۋاتاتتىم.
شەكىلە باشقا ئىشقا يارىمىسىمۇ، قىزىمغا بىر قانچە كۈن قاراشقا يارايتتى. ئۇ ئۆيدە بولغاچقىلا، سەردار ۋە قىزىمدىن خاتىرجەم ئىدىم. قاتتىق قوللۇقۇم ۋە ئەستايىدىللىقىم ئۇنىڭغا بەزى ئىلگىرىلەشلەرنى ئېلىپ كەلگەنىدى. تاماقنى دېگەندەك ئوخشىتىپ قىلالمىسىمۇ، ھەرھالدا ئۆيدىكىلەرنى ئاچ قويمايتتى. ئۇنىڭ بىر ئادىتى ئادەم قوبۇل قىلالمىغۇدەك قىزىق ئىدىكى، تاماقتىن كېيىن قاچا يۇيۇشنى قەستەن ئۇنتۇپ قالاتتى. ئىككى كۈنلۈك قاچا - قۇچا ئاشخانا ئۆيگە دۆۋىلىنىپ كەتكەن تەقدىردىمۇ، مېنىڭ قايتىپ كېلىشىمنى كۈتەتتى. شۇنداق چاغلاردا ئۆزۈمنى زورىغا تۇتۇۋېلىشنى ئويلىساممۇ تۇتۇۋالالمايتتىم، شەكىلەنى تىللاپلا كېتەتتىم.
−−ئۆلگىچە ئادەم بولمايدىغان شۇم! مېنى ساياھەت قىلىپ، ئارام ئېلىپ كەتتى دەمدىكىنا؟ خۇددى شاھزادىگە ياتلىق بولىدىغاندەك تەييارغا ھەييار بولۇشتىن باشقىنى بىلمىگەن، مېنى چارچاپ ئۆلسۇن دەيسەنغۇ، شۇ!
شۇنداق تىللىۋالسام ئاچچىقىم يېنىپ، قۇشتەك يەڭگىللەپ قالىدىغاندەك، ئىچىمدىكى دەردلىرىم بىر يولى چىقىپ كېتىدىغاندەك، سەردارنىڭ ھاي بېرىشىگە ئۇنىماي تىل سالاتتىم. يەنە شەكىلەنىڭ پەرۋاسىزلىقىدىن، ئاتامنىڭ ئەھۋالىنى سوراپمۇ قويمىغىنىدىن ھار ئېلىپ يىغلاپمۇ كېتەتتىم. تەلىيىمگە سەردارنىڭ كۆيۈنۈشى، مېنى قوللاپ - قۇۋۋەتلىشى بار ئىكەن، بولمىغاندا تەڭقىسلىقتا تۈگۈشۈپ كەتكەن بولاتتىم. ناۋادا ئۇ ئاتا - ئانامنىڭ ئۆيىگە بېرىشىمنى چەكلىسە، شەكىلەنى ئېغىر ئالسا قانداقمۇ قىلاتتىم! ئەلھۆكمىلىللا دەپ كۆز يېشى قىلماقتىن باشقا چارە بولارمىدى؟ ياق، ئۇنداق ئاقىۋەتنى ئويلىغۇم، ھەتتا خىيال قىلغۇممۇ يوق!
ھېيتقا ئاز قېلىۋاتقان بولسىمۇ، تېخىچە سەردارنىڭ تەييارلىقىنى قىلىشقا ۋاقىت چىقىرالمايۋاتاتتىم. ئۇنىڭ بىلەن بازارغا بېرىشقا جابدۇنغان كۈنى ئانام مېنى تۇيۇقسىز چاقىرىتىپ كەتكەچكە، بىللە بېرىشقا ئامالسىز قالغانىدىم. سەردار ئاشۇ قېتىملىق تېلېفوندىن بىر ئاز نازارى بولغان بولسىمۇ، چىش يېرىپ بىر نەرسە دېمىگەنىدى. مەن ئۇنىڭ كۆڭلىنى چۈشىنەتتىم، شەكىلە ئۆيىمىزگە كەلگەن ئالتە ئايدىن بۇيان كۈنلىرىمىزنىڭ قانداق ئۆتۈۋاتقانلىقى ماڭا ئايان ئىدى.
−−مەلىكەمنىڭمۇ بىر قۇر يېڭى كىيىم كىيگۈسى بار ئىدى، ئەپسۇس خانىش ئانىسى شاھ ئاتىسىنىڭ كۆزلىرىدىن چاچراۋاتقان ئوتقا قارىماي، يەنە قېچىپ كېتىدىغان بولدى - دە!
چاقچاق ئارىلاش ئېيتىلغان سۆزلىرىم سەردارنى خۇشال قىلالمىدى، چىراي ئىپادىسىدىن نېمە ئويلاۋاتقانلىقىنىمۇ بىلگىلى بولمىدى. مەن ئۇنىڭ كىيىم تاللاشنى بىلمەيدىغانلىقىدىن ئەنسىرىمەيتتىم، بەلكى يالغۇز بازار ئايلىنىش بىلەن خۇشى يوقلۇقىدىن خىجالەت ھېس قىلاتتىم.

ياسىنجان510	2014-04-16 22:56
كومپىئوتۇردا مەشغۇلات قىلاماق ئۇنچىۋالا ئاسان ئەمەس.ئادەمنىڭ گەجگىسى قېتىپ كۆزلەر تورلىشىپ كېتىدۇ.جاپا چېكىپسىز ،ئەجرىڭىز قەدىرلىنىدۇ.

رەيھان	2014-04-17 17:14
مەن بۇ ھېكايىنى تارىم ژورنىلىدا ئوقۇغان. رەخمەت كۆپ ئەجىر قىلىپ بۇ مۇنبەرگە قەيتىدىن چىقىرىپسىز.قوللىرىڭىزغا دەرت بەرمىسۇن

مىېھرىما	2014-04-17 19:28
بەكلا ياخشى ھېكايە ئىكەن .سىزگە رەھمەت !!!

رەيھان	2014-04-23 18:41
مەنمۇ بۇ ھېكايىنى تارىم ژورنىلىدا ئوقۇغان

tawpek	2014-04-23 21:11
ھىكايە ئەمەسكەن پوۋىستكەن، مەن ئايرىم بىر كۈنى ۋاقىت چىقىرىپ ئوقوي. ساقلاپ قويدۇم. n5IQKYrg ReA-.j_2@ ~(GNY 5 ئىپىك ئەسەرلەر مۇنبىرىمىزگە يوللانماسلا بوپ كەتكەنتى، تەشەككۇر.