| tawpek |
2014-04-09 15:25 |
ئون ئىككى ھايۋانلىق كالىندار .... ئابدۇبەسىر شۈكىرى
ئەدەبىيات بىلىم نوقتىللىرى(25) b@s6jNhVO^
Py72:;wn
9.ئون ئىككى ھايۋانلىق كالىندار .................... ئابدۇبەسىر شۈكىرى 4-r5C5o, W
w! kWG,{C
ئابدۇبەسىر شۈكۈرى – 1964-يىلى پىچان ناھىيىسىدە تۇغۇلغان. شىنجاڭ پىداگوگىكا ئۇنۋېرسىتېتىنىڭ فىروفىسسورى «ئىرق، بىنگ ۋە قەدىمكى ئۇيغۇرلارنىڭ دۇنيا قاراشلىرى» قاتارلىق كىتابلىرى نەشىر قىلىنغان. 1SK|4Am
1.جەلالى كالىندارى__ قەدىمكى فارس- تاجىك خەلقلىرى مىلادىيەدىن بۇرۇنقى 7-ئەسىردىن باشلاپلا ئاۋستا كالىندارىنى قوللانغانىدى. مىلادىيە 11- ئەسىرگە كەلگەندە پارسلاردىن چىققان مەشھۇر ئاسترونوم جەلالىدىن مالىك شاھ، بۇ ئەنئەنىۋىي كالىندارنى زور دەرىجىدە ئىسلاھ قىلدى. شۇنىڭ بىلەن بۈگۈنگىچە ئىراندا ئىشلىتىلىۋاتقان شەمسىيە كالىندارى مەيدانغا كەلدى. بۇنى ئىلىم ساھەسى‹‹جەلالى كالىندارى» دەپ ئاتىدى. R\T1R"1
2.ھىجىرىيە كالىندارى_ بۇ مۇسۇلمانلار دۇنياسىدا ئومۇمىيۈزلۈك دىگۈدەك قوللىنىدىغان كالىندار بولۇپ، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ مىلادىيە 622-يىلى 7- ئاينىڭ 16-كۈنى مەككىدىن مەدىينەگە سەپەر قلغان كۈنىدىن باشلانغان كالىنداردۇر. gJFx#s0?6.
3. يۇقارقى كالىندار قاتارىدا ئەجدادلىرىمىزنىڭ ئىنسانىيەت مەدەنىيەت تارىخىغا قوشقان كالىندارچىلىقتىكى تۆھپىسى ئون ئىككى ھايۋانلىق تۈرك كالىندارىدۇر. ‹‹ئون ئىككى ھايۋانلىق تۈرك كالېندار» ھەققىدە ھەممىدىن بۇرۇن بوۋىمىز مەھمۇد كاشغەرىي « دىۋانۇ لۇغەتىت تۈرك » دېگەن ئەسىرىدە سېستىمىلىق ۋە ئەتىراپلىق مەلۇمات بەرگەن. Mil+> X0
1.چۈشەندۈرۈش ماقالىسى دېگەن نېمە ؟ GZt
L-
جاۋاپ :مەلۇم بىر شەيئىنىڭ ھالىتى ، خاراكتىرى ، خۇسۇسىيىتى ، ئشلىتىلىشى ، ئىچكى مۇناسىۋەتلىرى ۋە ئەھمىيىتى قاتارلىقلارنى ماھىيەتلىك ھالدا چۈشەندۈرۈپ بېرىشنى ئاساس قىلىدىغان ماقالىلەر چۈشەندۈرۈش خاراكتىرلىك ماقالىلەر دەپ ئاتىلىدۇ . &02I-lD4+
چۈشەندۈرۈش ماقالىلىرىدا چۈشەندۈرۈش ئاساسلىق ئىپادىلەش ئۇسۇلى بولۇپ ، ئۇنىڭدا شەيئىلەرنى تۇنۇشتۇرۇش ۋە ئىزاھلاش مۇھىم مەزمۇن قىلىنغان بولىدۇ . چۈشەندۈرۈش ماقالىلىرىدا يەنى ، بەزى بايان ، تەسۋىر ، مۇھاكىمە تەركىپلىرىمۇ بولىدۇ ، ئەمما بۇ ئىپادىلەش ئۇسۇلى قۇشۇمچە قىلىنىدۇ . CM`B0[B
.2 چۈشەندۈرۈش ماقالىلىرىنى يېزىشتا قانداق تەلەپلەر قويىلىدۇ ؟ @{q:179w^
جاۋاپ : چۈشەندۈرۈش ماقالىسى يىزىشتا تۆۋەندىكىدەك تەلەپلەر قويىلىدۇ . V] 0T P#
(1)چۈشەندۈرۈش ماقالىسى يازغاندا ئىنچىكە ۋە تەپسىلى كۈزىتىپ ، شەيئىلەرنىڭ ماھىيەتلىك ئالاھىدىلىكىنى گەۋدىلەندۈرۈپ بىرىشنى مۇھىم نۇقتا قىلىشى لازىم . asc Y E
(2)شەيئلەرنىڭ ئۆزىدە بار بولغان قائىدە-قانۇنىيەتلارنى ئەكس ئەتتۈرۈش كېرەك. (3) تىلى توغر ا ، ئاممىباب ،چۈشىنىشلىك بۈلۈشى كىرەك . 5._1G| 3
(4) مۇۋاپىق بولغان چۈشەندۈرۈش ئۇسۇلىنى تاللاش لازىم . YwizA}a#
.3 چۈشەندۈرۈش ماقالىسىنى ياخشى يېزىشتا نېمىلەرگە دىققەت قىلىش كېرەك ؟ =THRy ZCH
جاۋاپ : چۈشەندۈرۈش ماقالىسىنى يېزىش ئۈچۈن تۆۋەندىكىلەرگە دىققەت قىلىش كېرەك . g-LMct8$
(1) چۈشەندۈرۈلىدىغان شەيئىي بىلەن چوڭقۇر تۇنۇشۇپ چىقىش كېرەك . 80GBkFjV
(2)ماقالىنىڭ قاتلىمىنى شەيئىلەرنىڭ ئۆز رېتى بويىچە ئورۇنلاشتۇرۇشقا ئەھمىيەت بىرىش لازىم. zI.%b7wq
. 4 شەيئىلەرنى چۈشەندۈرۈشتە نىمە ئۈچۈن مۇۋاپىق چۈشەندۈرۈش ئۇسۇلى تاللىنىدۇ ؟ S
Rb -eDk'
جاۋاپ : شەيئىلەرنى چۈشەندۈرۈشتە مۇۋاپىق چۈشەندۈرۈش ئۇسۇلىنى تاللاشنىڭ سەۋەبى مۇنداق : چۈشەندۈرۈش ئۇسۇللىرى 1) تۈرگە ئايرىش ، (2)ئېنىقلىما بېرىش ، 3) مىسال كەلتۈرۈش ، 4) سېلىشتۇرۇش ، 5) سانلىق مەلۇماتلارنى كەلتۈرۈش ، 6) ئوخشىتىش ، 7) رەسىم ئارقىلىق چۈشەندۈرۈش قاتارلىقلاردىن ئىبارەت بولۇپ ،چۈشەندۈرمەكچى بولغان شەيئىنىڭ ئالاھىدىلىكى چىقىش قىلىپ ، ئۇنىڭغا ماس كىلىدىغان چۈشەندۈرۈش ئۇسۇلى تاللىنىدۇ . &WKA
g:^k)
oJ.5! Kg
/bbs/read.php?tid=11979 hX)PdRk#
|
|
