| مىېھرىما |
2014-04-05 12:58 |
مىھرىما:ئوقۇتقۇچىنىڭ ئىناۋىتى توغرىسىدا
~]_g q;bG
ئوقۇتقۇچىنىڭ ئىناۋىتى توغرىسىدا #sK:q&/G`
p
Lvvv#Y
Rs0O4.yi;@
ئابدۇراخمان ئابدۇرېھىم O.%'
47A
0Y 8 Si^T
4PwjG;!K
f,'gQ5\ X3
+} al_.
ئوقۇتقۇچىنىڭ ئىناۋىتى دېگىنىمىز، ئوقۇتقۇچىنىڭ سىياسى - ئىدىيىۋى ساپاسى، ئەخلاق – پەزىلىتى، بىلىم قۇرۇلمىسى، كۆپ تەرەپلىمە ئىقتىدارى، ئوقۇتۇش، تەلىم – تەربىيە سەنئىتى، پىسخىك خاراكتېرى، روھى ھالىتى قاتارلىق تەرەپلىرىنىڭ ئوقۇغۇچىلار قەلبىدە پەيدا قىلغان ھۆرمەت قىلىش، قايىل بولۇش ۋە ئېتىراپ قىلىشنىڭ كۈچلۈك – ئاجىزلىقىغا قارىتا ئېيتىلغان، ئوقۇتقۇچىنىڭ ئۆز خىزمىتىدە ياخشى نەتىجىگە ئېرىشىش – ئېرىشەلمەسلىكىگە بىۋاستە تەسىر كۆرسىتىدىغان مۇھىم ئامىل. شۇنداقلا ئۇ ئوقۇتقۇچىنىڭ قول بىلەن تۇتقىلى، كۆز بىلەن كۆرگىلى بولمايدىغان سېھرى كۈچى ۋە مۇھىم بايلىقى. ئوقۇتقۇچى، ئوقۇتقۇچىلىق خىزمىتىنى تىرىشىپ ئىشلەپ، ياخشى ئۈنۈم يارىتىمەن– دەيدىكەن، جەزمەن ئۆزىنىڭ ئوقۇغۇچىلار ۋە ئاتا - ئانىلار ئالدىدىكى ياخشى ئابروي - ئىناۋىتىنى تىكلىشى كېرەك. SLyeonM-C
i /j
DwA
^X
sIQz[q
ئوقۇتقۇچىنىڭ ئىناۋىتىنىڭ شەكىللىنىشى كۆپ تەرەپلىمە ئامىللارغا باغلىق بولۇپ، ئۇلارنى تۆۋەندىكى بىر نەچچە نوقتىغا يىغىنچاقلىغىلى بولىدۇ. A ATiI+\S
z+R A
hRU.^Fn#%
EDMuQu/D8
FaNr}$Pe
1. ئوقۇتقۇچىنىڭ سىياسىي – ئىدىيە ۋە ئەخلاق - پەزىلىتى ,4O|{Iu#n
q%g!TFMg
`x{*P.]N!<
ئوقۇتقۇچىنىڭ سىياسىي – ئىدىيىدە ئىلغار، ئەخلاق – پەزىلەتتە ياخشى بولۇش – بولماسلىقى – ئۇنىڭ ئىناۋىتىنىڭ يوقىرى – تۆۋەن بولىشىنىڭ ئالدىنقى شەرتىدىن ئىبارەت. ئوقۇتقۇچىنىڭ لاياقەتلىك سىياسى – ئىدىيىۋى ساپاسى ۋە يۈكسەك ئەخلاق – پەزىلىتى – ئوقۇغۇچىلارنىڭ تەربىيىلىنىشى ۋە ئۇلاردا ئىسىل ئەخلاق – پەزىلەتنىڭ شەكىللىنىشى ۋە تەرەققى قىلىشىدا ئىجابى تەسىر كۆرسىتىدۇ ھەمدە ئاكتىپ رول ئوينايدۇ؛ شۇڭا، ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچىنىڭ ھۆرمىتىگە سازاۋەر بولىمەن دەيدىكەن، جەزمەن ئۆزىگە تاتتىق تەلەپ قويۇشى؛ ئۆز – ئۆزىنى تەربىيىلەشكە ئەھمىيەت بېرىشى؛ توغرا دۇنيا قاراش، توغرا كىشىلىك تۇرمۇش قارىشى، توغرا قىممەت قارىشى، كۈچلۈك قانون – تۈزۈم قارىشى، توغرا بەخت – ئوڭۇشسىزلىق قارىشى تىكلىشى؛ ئۆزىدە ئاددىي – ساددا بولۇش، جاپا – مۇشەققەتكە چىداپ تۇرمۇش كەچۈرۈش ئادىتىنى يېتىلدۈرىشى؛ ھەر ۋاقىت ۋەزىيەتنىڭ ئۆزگىرىش ۋە تەرەققىياتىدىن خەۋەردار بولۇپ، ئۆزىدە دەۋىر بىلەن تەڭ ئىلگىرلەيدىغان ئاڭ ۋە ئىقتىدارنى يىتىلدۈرۈشى؛ مەسئولىيەت ۋە مەجبۇرىيەت ئېڭىنى كۈچەيتىشى كېرەك. ;\[n{<
7gX#^YkE+k
O[$,e%
|7$Q'3V
2. ئوقۇتقۇچىنىڭ بىلىم قۇرۇلمىسى \ cr)O ^&
9OS~;9YR
B
ئوقۇتقۇچىنىڭ بىلىم سەۋىيىسى ۋە بىلىم قۇرۇلمىسى – ئوقۇتقۇچىنىڭ ئىناۋىتىنى تىكلەشتىكى ھەل قىلغۇچ ئامىل. ئوقۇتقۇچى – ئىنسانىيەتنىڭ پەن – مەدەنىيەت بىلىملىرىنى تارقىتىش، ئوقۇغۇچىنى بىلىم ساھىلىغا باشلاپ كىرىش ۋە ئۇنىڭ قەلبىگە مەرىپەت چىرىغىنى يېقىشتىن ئىبارەت مۇقەددەس ۋەزىپىنى ئۆز زىممىسىگە ئالغان. شۇڭا، ئوقۇغۇچىنىڭ مەدەنىيەت ئاساسى بىلىملىرى ۋە ئاساسى ماھارىتىنى ئىگىلەش– ئىگىلىيەلمەسلىكى- ئاساسى جەھەتتىن ئوقۇتقۇچىنىڭ بىلىم سەۋىيىسى، بىلىم قۇرۇلمىسى، ئوقۇتۇش سەنئىتى ۋە ياخشى ئوقۇتۇش پوزىتسىيىسىگە باغلىق بولىدۇ. شۇڭا، بىلىمى مول، ئۆز كەسپىگە پۇختا، ئىزدىنىش روھىغا باي، كۈچلۈك ئوقۇتۇش ئىقتىدارى ھەم ئوقۇتۇش سەنئىتىگە ئىگە بولغان ئوقۇتقۇچى ھامان ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىززەت – ھۆرمىتىگە سازاۋەر بولالايدۇ. ئاساسىي بىلىم سەۋىيىسى ۋە كەسپى بىلىم سەۋىيىسى تۆۋەن، ئوقۇتۇش قانونىيىتىنى بىلمەيدىغان ھەم ئىزدەنمەيدىغان ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچىلارنىڭ بىلىم ئېلىش ئىستىگىنى قاندۇرالمايدۇ – دە، تەبىئى ھالدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىززەت – ھۆرمىتىگە ئېرىشەلمەيدۇ. بۇ خىلدىكى ئوقۇتقۇچى ئۆتكەن دەرس ئوقۇغۇچىنىڭ بىلىم ئېلىش تەلىپىنى قاندۇرالمىغانلىقتىن، ئۇ ئورتىغا قويغان تەلىم– تەربىيە تەلىپىمۇ ئاسانلا ئوقۇغۇچىلارنىڭ نەزىرىگە ئېلىنمايدۇ، ئەكسىچە قارشىلىقىغا ئۇچرايدۇ، نەتىجىدە ئوقۇتۇش، تەلىم – تەربىيە ئۈنۈمىگە سەلبى تەسىر كۆرسىتىدۇ. nkO4~p
&@dW d
y!9f ac
g
jy]< q^J
3. ئوقۇتقۇچىنىڭ كۆپ تەرەپلىمە ئىقتىدارى Hset(-=X
ZcX qH7`r
~lR"3z_Z}
ئوقۇتقۇچىنىڭ كۆپ تەرەپلىمە ئىقتىدارى – ئوقۇتقۇچىنىڭ ئىناۋىتىنىڭ تىكلىنىشى ۋە ئۇنىڭ مۇستەھكەملىنىشىنىڭ ئاساسى كاپالىتى. ئوقۇتقۇچى ئۆز زىممىسىگە ئالغان ئوقۇتۇش، تەلىم – تەربىيىدىن ئىبارەت مۇقەددەس ۋەزىپىسىنى ياخشى ئادا قىلىش ئۈچۈن جەزمەن ئۆزىدە كۆپ تەرەپلىمە ئىقتىدار يىتىلدۈرۈش ئۈچۈن تىرىشىشى كېرەك. ئوقۇتقۇچىنىڭ كۆپ تەرەپلىمە ئىقتىدارى ئاساسلىقى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ: (1) كەسپى ئىقتىدارى؛ (2) ئوقۇتۇش پروگراممىسى ۋە دەرسلىكنى تەتقىق قىلىش ئىقتىدارى؛ (3) ئوقۇتۇشنى تەشكىللەش – باشقۇرۇش ئىقتىدارى؛ (4) تىل بىلەن ئىپادىلەش ئىقتىدارى؛ (5) دوسكا خېتى ۋە دوسكا لايىھىلەش ئىقتىدارى؛ (6) ئىجادى تەپەككۇر ئىقتىدارى؛ (7) ئوقۇتۇش تەتقىقات ئىقتىدارى؛ (8) ئۆزلۈكىدىن ئۈگىنىش – دەۋىر بىلەن تەڭ ئىلگىرلەش ئىقتىدارى؛ (9) يىزىقچىلىق ئىقتىدارى؛ (10) تەنتەربىيە، موزىكا، گۈزەل سەنئەت قاتارلىق دەرستىن سىرتقى پائالىيەتلەردىكى ئىقتىدارى؛ (11) ئۆز – ئۆزىنى كونترول قىلىش ئىقتىدارى؛ (12) ھەق – ناھەقنى پەرق ئىتىش ئىقتىدارى؛ (13) سەگەك كۆزىتىش ئىقتىدارى ..... قاتارلىقلار. ئوقۇتقۇچىنىڭ ئىقتىدارى قانچە كۈچلۈك، قانچە ئەتراپلىق بولسا، ئۇنىڭ ئوقۇغۇچىلار قەلبىدىكى ئوبرازى، ئىززەت – ھۆرمىتى، ئىناۋىتى شۇنچە يوقىرى بولىدۇ. lrSo@JQ
$ V"~\h8
Zcg=a _
c FjC
4. ئوقۇتقۇچىنىڭ پىسخىك خارەكتېرى Kfc(GL?
8T
6jM+ h
F1?@tcr'
ئ وقۇتقۇچى ئىناۋىتىنىڭ يۇقىرى – تۆۋەن بولۇشى يەنە ئۇنىڭ پىسخىك خاراكتېرى بىلەنمۇ زىچ مۇناسىۋەتلىك بولىدۇ. ئادەتتە ئوقۇتقۇچىنىڭ پىسخىك خاراكتېرى تۆۋەندىكىدەك بىر نەچچە تەرەپتە گەۋدىلىكرەك ئىپادىلىنىدۇ. +98~OInySZ
-BACdX
E](Ood
(1) ئوقۇغۇچىلارنى قىزغىن سۆيۈش، ئۇلارغا قارىتا پوزىتسىيىدە مۇلايىم بولۇش؛ f? [ y-
hig^o vF
S! ,.#e (Y
(2) ئوقۇغۇچىلارغا ئوقۇتۇش، تەلىم– تەربىيىدە تەلەپچان بولۇش، سىياسىي- ئىدىيە، تۇرمۇشتا كۆيۈنىدىغان، غەمخورلۇق قىلىدىغان بولۇش؛ HnioB=fc
b)$
!
K(0)~u
(3) ئوقۇغۇچىلارنى ھۆرمەت قىلىدىغان، ئۇلارنى كۆپرەك تەقدىرلەيدىغان، كۆپرەك ئىلھاملاندۇرىدىغان ، ئاز تەنقىدلەيدىغان، ئاز ئەيىپلەيدىغان بولۇش؛ Aq QArSu,
398}a!XM
TS $ 2K
(4) ئوقۇغۇچىلارغا تەكشى مۇئامىلە قىلىدىغان، يان باسمايدىغان، ئۆچ ئالمايدىغان، ئادىل، شەخسىيەتسىزبولۇش؛ '`\\O:@C`
MBXumc_g
#{U M4~|:
(5) كەڭ قۇرساق بولۇش، ئوقۇغۇچىلارنىڭ كۆڭلىنى چۈشىنىدىغان، ئۇلارنىڭ ئاجىزلىق، سەۋەنلىكلىرى، كەمچىلىك – خاتالىقلىرىغا قارىتا كەڭ قۇساقلىق ۋە ئېغىر– بېسىقلىق بىلەن مۇئامىلە قىلالايدىغان بولۇش، ئوقۇغۇچىلاردا ئۆز خاتالىقلىرىنى ئۆزى تونۇپ، ئۆزى تۈزىتەلەيدىغان ئىرادە ۋە ئىشەنىچنى تۇرغۇزالايدىغان بولۇش؛ vkASp&a
-+#\W B{AI
/b@8#p x
(6) سۆزى بىلەن ھەرىكەتتە بىردەك بولالايدىغان، ئۆز ئەمەلىيىتى ئارقىلىق ئوقۇغۇچىلارغا تەسىر - تەربىيە كۆرسىتەلەيدىغان بولۇش؛ #fRhG^QKp
Zh6bUxr
b{b2L .
(7) خاراكتېر ئالاھىدىلىكى بولۇش، تېتىك، چىقىشقاق، يۇمۇرلۇق بولۇش؛ كىچىك ئىشلارغا چېچىلمايدىغان، كەيپىياتى تۇراقلىق بولۇش؛ ... قاتارلىقلار. (XX6M[M8
cX>
a>U
%kxq" =3
g G> 1
5. ئوقۇتقۇچىنىڭ سالاپىتى ۋە روھى ھالىتى 1j`-lD
C
},;M @xV
o+4/L) h
ئوقۇتقۇچىنىڭ سالاپىتى، تەققى– تۇرقى، تىلى ۋە خىسلىتى، يۈرۈش– تۇرۇشلىرى، كىيىم– كېچىكى، ... قاتارلىقلارمۇ ئوقۇتقۇچىنىڭ ئىناۋىتىنىڭ شەكىللىنىشىدە ئىنتايىن مۇھىم تاشقى ئامىللار بولۇپ ھېساپلىنىدۇ. %[u6<
Z3g6 ?2w6
gbsRf&4h
ئوقۇتقۇچىنىڭ تاشقى قىياپىتى رۇس، كىيىم – كېچىكى پاكىزە، رەتلىك، يارىشىملىق بولسا ئوقۇغۇچىدا بىر خىل تەمكىن، راسىتچىل، سەمىمىي، پەزىلەتلىك تۇيغۇ تەسىرى پەيدا قىلىدۇ – دۇ، ئوقۇغۇچىلار بىر كۆرۈپلا بۈ ئوقۇتقۇچىغا قايىل بولىدۇ؛ ئوقۇتقۇچى سۆزدە نازاكەتلىق، ھىسياتقا باي بولۇپ، ھىسسىياتىنى تىل ئارقىلىق روشەن ئىپادىلەپ بېرەلىسە، مۇلايىم – مېھرىبان، قىزغىن، تەسىرلىك بولسا، ئوقۇغۇچىلارنىڭ ياقتۇرۇشىغا ئېرىشەلەيدۇ، ئۇلاردا ياخشى تەسىر قالدۇرالايدۇ؛ ئوقۇتقۇچى جىددى، ئەمما تەمكىن، سالماق بولسا، ئاددىي – ساددا، كىچىك پىئېل، چىقىشقاق، راسىتچىل، ۋاقت قارىشى كۈچلۈك بولسا، ئوقۇغۇچىنىڭ ھۆرمەت ھېسياتىنى قوزغىيالايدۇ، ئۇلاردا چوڭقۇر تەسىر قالدۇرالايدۇ، ئومۇمەن ئوقۇتقۇچى ياخشى ئابروي – ئىناۋەت تىكلىمەكچى بولىدىكەن، ئۇ ھالدا ئۆزىدە جەزمەن ياخشى سالاپەت ۋە روھى ھالەت تۇرغۇزۇشى كېرەك. ng0IRJ:3
% 6+J]U
q#:, 6HDd
vA2@Db}
` wuA}v3!
-ماتىرىيال مەنبەسى؛ «مائارىپ ۋە ئوقۇتۇش تەتقىقاتى ئۈستىدە ئىزدىنىش» ناملىق كىتابتىن |
|
