| كامالىدىن |
2014-03-31 03:16 |
.قۇشلار نېمە ئۈچۈن ئۇچالايدۇ؟
4- ھەپتە 2014 -يىلى 3 -ئاينىڭ - كۈنى تولۇق 1-يىللىق سىنپلارغا 2 سائەت ئۆتۈلىدۇ. ]o}g~Xn
13 .قۇشلار نېمە ئۈچۈن ئۇچالايدۇ؟ {C+blzh6
ئابباس بۇرھان byALM
دەرستىن ئاۋالقى سىناق : @PH`Wn
#S
1.كاكۇ مىچىئو كىم؟ %t&
2. بىر فىزىكنىڭ تەربىيىلىنىش جەريانى »دا قانداق مەزمۇن ئىپادىلەنگەن؟ b)+nNqY|
3. ‹‹مەن ››نىڭ قارىشىچە‹‹سازاڭ بېلىق ئالىمى››نىڭ ‹‹دۇنيا››ھەققىدىكى تونىشى قانداق؟ 9]u=b \fzZ
4. ئالىم ‹‹سازاڭ بېلىق ھىكايىسى ››ئارقىلىق نىمە دىمەكچى؟ jh7-Fl`
ئوقۇتۇش نىشانى : & OO0v*@ {
. 1بېرىلگەن ئەسەرنىڭ ئاپتورى، ژانىرى ھەققىدە چۈشەنچىگە ئىگە بولۇش. 2A>s
a3\
. 2 ئەسەر دىكى چۈشەندۇرۇلگەن ئوبىكىتنىڭ قايسى ئالاھىدىلىكلىرىنىڭ قانداق تەرتىپتە ،قانداق ئۇسسۇلداچۈشەندۈرۈلگەنلىكىنى چۈشىنىش. (مۇھىم ھەم قىيىن نۇقتا) >:C0ZQUW
3.قۇشلارنىڭ ئۇچالىشىدىكى سەۋەپلەرنى تېپىپ چۈشىنىش. (مۇھىم نۇقتا) {J&[JA\
. 4 ئەسەر مەزمۇنىنىڭ قايسى خىل ئۇسۇل ئارقىلىق ئېچىپ بېرىلگەنلىكىنى ئىگىلەش. (قىيىن نۇقتا) rXh*nC
ھەل قىلىش ئۇسسۇلى:ئوقۇش ،كىچىك سۇئاللار ئاساسىدا مۇلاھىزىگە يېتەكلەش،ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچى ھەمكارلىقى ئاساسىدا ھەل قىلىنىدۇ. X }V}%
ھېسسىيات ،پازىتسىيە، قىممەت قارىشى نىشانى: شەيئىلەرنى كۈزەتكەندە ئەستايىدىل بولۇش توغرىسىدىكى قاراش ھېس قىلدۇرۇلىدۇ `;~A
ئىقتىدار نىشانى:ئوقۇش. چۈشىنىش .تەھلىل قىلىش ئىقتىدارىغا ئاساس سېلىنىدۇ. ?)-#\z=6G
ئوقۇتۇش ئۇسۇلى : !B*l'OJw
بۇ دەرس ئىككى سائەت ئۆتۈلىدۇ. 5^5hh m4
بىرىنچى سائىتىدە:ئەسەرنى ئوقۇغۇچىلار دەرستىن ئاۋال ئوقۇپ تەييارلىق قىلىپ كېلىدۇ. سىنىپتا يەنە بىر قېتىم ئۈنلۈك ئوقۇلىدۇ، ئاپتور تونۇشتۇرىلىدۇ، سۆزلۈكلەرگە ئىزاھات بېرىلىدۇ. 1m~-q4D)V
ئىككىنچى سائىتىدەئەدەبىيات كىتابنىڭ 85-بېتىدىكى مۇھاكىمە ۋە مەشق سۇئاللىرى ئارقىلىق ئوقۇغۇچىلارنىڭ تەھلىل قىلىپ چۈشۈنىۋېلىشىغا ھەيدەكچىلىك قىلىنىدۇئومۇملاشتۇرۇپ خۇلاسە قىلىنىدۇ. 6
*&$ha}X
ئوقۇتۇش نىشانىنى ئەمەلىيلەشتۈرۈش : pw.K,?kYr
ئاپتورنى تونۇشتۇرۇش le|Rhs
%Z%
ئۇسۇل:سۆھبەت ،لىكسىيە. Tlm::S
ئوقۇتقۇچى:ئاۋال ئوقۇغۇچى ئۆزىنىڭ ئىزدىنىشى ئاساسىدىكى بىلىملىرىنى ئوتتۇرغا قويۇشقا يېتەكلىنىدۇ ئاخىرىدا ئوقۇتقۇچى لېكسىيە تەرىقىسىدە ئومۇملاشتۇرۇپ تۇنۇشتۇرىدۇ.ئابباس بۇرھان 1932-يىلى ئاتۇشتا توغۇلغان.ئۇنىڭ "ھاياتلىق سىرى"،"قۇشلار ئىنسانلارنىڭ دوستى" "ئۆسۈملۈك ئاسىراش ھەققىدە"،"مۇھىت ئاسىراش ھەققىدە"قاتارلىق ئىجادى ۋە تەرجىمە ئەسەرلىرى بار.ئۇنىڭ بۇ ئەسىرى "قۇشلار ئىنسانلارنىڭ دوستى"دېگەن توپلىمىدىن ئېلىنغان. po!bRk[4
ئوقۇش : IZ_?1%q>}
ئۇسسۇل:ئۈنلۈك نۆۋەتلىشىپ ئوقۇش،بەلگە قويۇپ تەھلىلگە تەييارلىق قىلىش ئاساسىدا ئوقۇشقا يېتەكلىنىدۇ. ) ^`V{iD
يېڭى سۆزلەرگە ئىزاھات: تېكىستتىكى بىر قىسىم مۇھىم ئۇچۇرلار چۈشەندۈرۈلدۇ. ^W kqRs
تەھلىل مەشىق. U4N H9-U'
ئۇسسۇل:سۆھبەت ،سۇئال جاۋاپ،مۇلاھىزە Alk+MwjR
ئوقۇتقۇچى: سىز قۇشلارنىڭ ئۇچۇپ كېتىۋاتقانلىقىنى كۆرگەندە، ئۆز- ئۆزىڭىزگە: «قۇشلار نېمىشقا ئۇچالايدىغاندۇ» ياكى «قۇشلارنىڭ ئۇچۇش ماھارىتى نېمىشقا شۇنچىۋالا يۇقىرى بولىدىغاندۇ؟» دەپ سوئال قويۇپ باققانمۇ؟ تېكىستنى تەپسىلىي ئوقۇپ چىقىپ، قۇشلارنىڭ ھەر خىل شەكىلدە ئۇچالىشىدىكى كونكرېت سەۋەبلەرنى بىر- بىرلەپ سۆزلەپ بېقىڭ. N9#5 P!
ئوقۇغۇچى: (ئالدىنقى سوئاللارغا ئوقۇغۇچىلار ئەمەلىي جاۋاب بەرسە بولىدۇ.)
.lAP lJOO
قۇشلارنىڭ ئۇچۇش شەكلى ئادەتتە قانات قېقىپ ئۇچۇش، شۇڭغۇپ ئۇچۇش، لەيلەپ ئۇچۇشتىن ئىبارەت ئۈچ خىل شەكىلدە بولىدۇ. قۇشلارنىڭ بۇنداق ئۇچالىشىدىكى كونكرېت سەۋەبلەر: بىرىنچىدىن، ئۇلارنىڭ بەدىنىنى قاپلىغان پەيلەر ئوخشاش بولمىغان شەكىلدىن تۈزۈلگەن بولۇپ، قۇشلار ئۇچقاندا ھاۋانىڭ قارشىلىقىنى يېڭىشكە ياردەم بېرىدۇ. ئىككىنچىدىن، قۇشلاردىكى قانات ۋە قۇيرۇقلارنىڭ بولۇشى بولۇپ، قۇيرۇق قۇشلارنىڭ ئۇچۇش يۆنىلىشىنى توغرىلاپ بەرسە، قانات قۇشلار ئۇچقاندا يۇقىرى- تۆۋەن ھەرىكەتلىنىپ كۆتۈرۈلۈش كۈچى ھاسىل قىلىشتا بەلگىلىك رول ئوينايدۇ. 9vP#/ -g
يۇقرىىقىلاردىن باشقا قۇشلارنىڭ بەدەن تۈزۈلۈش شەكلىمۇ قۇشلارنىڭ ئۇچۇپ ياشاشتىن ئىبارەت تۇرمۇش ئادىتىگە لايىقلاشقان نۇرغۇن فىزىيولوگىيەلىك، ئاناتومىيەلىك ئالاھىدىلىكلەرگە ئىگە بولۇپ، بۇ خىل ئالاھىدىلىكلىرى بىلەن قۇشلار ئۇچقاندا ھاۋانىڭ قارشىلىقىنى كېمەيتىش، ھاۋانى يېرىپ ئۇچۇش، يۇقىرى بوشلۇقتا ئۇزاققىچە ئۇچۇپ يۈرۈش قاتارلىقلارغا پايدىلىق ئىمكانىيەت يارىتىپ بېرىدۇ. <@$+uZ t+
كۆرۈش قۇۋۋىتىنىڭ كۈچلۈك بولۇشى قۇشلارنىڭ ئۇچۇش ىقتىدارىنىڭ يۇقىرى بولۇشىدىكى يەنە بىر سەۋەب ھېسابلىنىدۇ. 8,IQ6Or|-2
ئوقۇتقۇچى: فىزىكا ۋە بىيولوگىيەگە دائىر چۈشەنچىلەرگە ئاساسەن تۆۋەندىكى ئىككى مەسىلە ھەققىدە ئويلىنىپ بېقىڭ: &Oc
`|r*
1) قۇشلارنىڭ كۆتۈرۈلۈشى ۋە پەسلىشىدىكى ئەھۋاللاردىن قانداق فىزىكىلىق قانۇنىيەتنى ھېس قىلىشقا بولىدۇ؟ nsM. `s@V
ئوقۇغۇچى: كۈچلەرنىڭ ئۆز ئارا تەسىرى، ئېقىش تېزلىكى بىلەن گاز ئوتتۇرسىدىكى مۇناسىۋەت، قارشىلىق كۈچى بىلەن سۈركىلىش يۈزى ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەت قاتارلىق فىزىكىلىق قانۇنىيەتلەرنى ھېس قىلىشقا بولىدۇ. kC ALJRf~d
ئوقۇتقۇچى: نېمە ئۈچۈن بۈركۈت 1000 مېتىر ئېگىزلىكتە ئۇچۇپ كېتىۋېتىپمۇ يەردىكى بىر پارچە گۆشنى ئېنىق كۆرەلەيدۇ؟ Q
nJLTBv
ئوقۇغۇچى: كۆرۈش قۇۋۋىتىنىڭ كۈچلۈك بولۇشى قۇشلارنىڭ ئۇچۇش ئىقتىدارىنىڭ يۇقىرى بولۇشىدىكى مۇھىم ئامىللاردىن بىرى بولۇپ، قۇشلارنىڭ كۆزىنىڭ ئۆتكۈرلىكى تەبىئەت دۇنياسىدىكى ھەر قانداق جانلىقنىڭكىدىن يۇقىرى بولىدۇ، بۈركۈتنىڭ 1000 مېتىر ئېگىزلىكتە ئۇچۇپ كېتىۋېتىپمۇ يەردىكى كىچىككىنە ئولجىنى كۆرەلىشى ئۇنىڭ كۆزىنىڭ ئۆتكۈرلىكىدىن بولغان. k8!:`jG
ئوقۇتقۇچى: قۇشلار ئۇچالايدۇ، بىراق قۇشلار ئىچىدە تۆگىقۇش قانىتى تۇرۇپمۇ ئۇچالمايدۇ. بىيولوگىيەگە ئائىت بىلىمىڭىزگە ئاساسەن ئۇلارنىڭ ئۇچالماسلىقىدىكى سەۋەبلەر ھەققىدە ئىزدىنىپ كۆرۈڭ. \< hHZS
ئوقۇغۇچى: بىيولوگىيە بىلىملىرى ئاساسىدا ماتېرىيال كۆرۈپ كېلىپ جاۋاب بەرسە بولىدۇ. J 7sH]
مۇستەھكەملەش باسقۇچى : 505ejO|
1 . ئابباس بۇرھان كىم؟ ئۇنىڭ ئەسىرىنىڭ ئۆزگىچە ئالاھىدىلىكى قانداق؟ K%W;-W*'
.2ئەسەردە ئوتتۇرىغا قويۇلغان ئاساسلىق مەسىلە قايسى؟ قانداق ئوتتۇرىغا قويۇلغان؟ M(yWE0 3
3. قۇشلارنىڭ ھەر خىل شەكىلدە ئۇچالىشىدىكى كونكرېت سەۋەبلەر قايسى؟ بىر- بىرلەپ سۆزلەپ بېقىڭ. E,dUO;
تاپشۇرۇق: PJ=| g7I
دەرس مەزمۇنىنى پۇختا ئىگىلەپ كېلىش. EM@EB< pRX
mfF `K2R
L0I |V[
EiaP1o
jse!EtB:
@H3x51PT(m
(+cZP&o
wf1p/bp f
*9w-eK1{
.Pte}pM"v
ij~-
q,%Fvcmx+e
^,t@HN;gA
U6*[}W w
S:`Gi>D
GG<0k\RN
دوسكا لاھىيىسى: <6Y;VH^_
قۇشلار نېمە ئۈچۈن ئۇچالايدۇ؟ Fw{# 4
ئابباس بۇرھان Im!b-1
ئابباس بۇرھان 1932-يىلى ئاتۇشتا توغۇلغان.ئۇنىڭ "ھاياتلىق سىرى"،"قۇشلار ئىنسانلارنىڭ دوستى" "ئۆسۈملۈك ئاسىراش ھەققىدە"،"مۇھىت ئاسىراش ھەققىدە"قاتارلىق ئىجادى ۋە تەرجىمە ئەسەرلىرى بار.ئۇنىڭ بۇ ئەسىرى "قۇشلار ئىنسانلارنىڭ دوستى"دېگەن توپلىمىدىن ئېلىنغان.
-u<F>C
بۇ ئەسەرنىڭ ژانىرى چۈشەندۈرۈش ماقالىسى، t']/2m.&p
چۈشەندۈرۈش ئۇسۇللىرىدىن ئېنىقلىما بېرىش، تۈرگە ئايرىش، مىسال كەلتۈرۈش، سانلىق مەلۇمات بېرىش، سېلىشتۇرۇش، رەسىملەر ئارقىلىق چۈشەندۈرۈش قاتارلىقلار قوللىنىلغان. bc~$"
دەرستىن كېيىنكى قايتا ئويلىنىش: '0 )`.
گۇرۇپپا باشلىقىنىڭ پىكىرى: 2014-يىل -ئاي -كۈن z;2& d
|
|