قايېتىش

قايېتىش
(ھېكايە)
غۇلجا ناھىيە مازار ئوتتۇرا مەكتەپتىن: مۇزەپپەر ئالىم

ئېگىز ئىمارەتلەر بىلەن تولغان شەھەرنىڭ تۇمانلىق مەنزىرسىگە قاراپ، بالكۇندا ئۇن-تىنسىز تۇرغان بۇۋايىنىڭ خىيال كەپتىرى ھەر تەرەپكە پەرۋاز قىلىپ ئۇچاتتى. خىيالنىڭ بىر ئۇچى مۇنۇ شەھەردە بۇلسا، يەنە بىر ئۇچى يىراق ماكانغا تاغلار بىلەن ئۇرالغان خىلۋەت ئانا سەھراغا تۇتىشاتتى. ھاياتلىقتا بىردەممۇ ئارامغا قۇيمايدىغان خىياللارنىڭ مەنزىلى شەھەرنىڭ ئاۋات، چىرايلىق مەركىزىگە جايلاشقان ئۆزنىڭ، باللىرنىڭ ئائلىسىدە بۇلسا، يەنە بىر مەنزىلى ئۆتمۈشكە، باللىقىغا، خىلۋەت مەھەلىدىكى باغ-ۋارانلىق ھۇيلىغا، ئاتا ئانىلىرى مەڭگۈلۈك ئارام تاپقان قەبىرستانلىقتا بۇلاتتى.
بۇۋايىنىڭ كۆزى بىردىنلا دەرۋاز ئالدىدا ئاپتۇماتىنى كۆكرىكىگە باسقۇنچە قېتىپ تۇرغان جەڭچىنى كۆرۈپ ۋۇجىدىنى ئىتقۇسىز ئىللىق بىر سېزىم چۇلغۇۋالدى.
ھە، ئاشۇ چاغلاردا ئۇ ئاشۇ قارۋۇل جەڭچىدەك مېلتىقىنى كۆكرىكىگە چىڭ باسقۇنچە سوغۇق كېچىدە، پىژ-پىژ ئىسىقتا قاراۋۇلىقتا تۇرغان. شۇ چاغلاردا ئۇنىڭ غايلىرى جەڭگاھتىكى پارتىلاۋاتقان بۇمبىغا ئۇخشاش شۇنچە شىدەتلىك، شۇنچە جۇشقۇن، جەڭگۋار ئىدى. ئۇنىڭ ئىسىدىن زادى چىقمايدۇ.
1944-يىلى كۈز.
كېچە ئۇلارنىڭ مەھەلىسىدە تۇيۇقسىز كېچە جېمجتلىقىنى بۇزۇپ قارسىلداپ ئېتىلغان مېلتىق، ئاپتۇماتلار. گۈمبۈرلەپ پارتلىغان بۇمبىلار، ئادەملەرنىڭ تۇۋلىغان، ئاتلارنىڭ كشنىگەن ئاۋازلىرى بېرلىشىپ ئاجايىپ سمفۇنيەنى ھاسىل قىلغان ئىدى.
بۇ ئۆنتۈلماس كېچە شۇنداق ئۇتتى. سەھەرگە يىقىن بايقى ئاۋازلار تۇختاپ ئەتىراپ جىمغاندا كېچىچە قەيەرلەرگىدۇ مۆكۈشكەن ئادەملەر بىر-بىرلەپ سىرتقا چىقشقان ئىدى. ئەتىراپتا نەچچە كۈنلەردىن بېرى نامىنى ئاڭلاپ رىۋايەتلەردىكى قەھىرمانلارغا ئايلانغان كىشلەر قۇراللىرنى سىقمىداپ تۇتقىنچە نېملەرگىدۇر ئالدىرشىپ بەس- بەستە جەڭ مەيداننى تازلىماقتا.
شۇ چاغدا بۇي-تۇرقى ئاجايىپ يۇغان،ھەيۋەت بىر ئادەم ئالا ئېتىنىڭ ئۆستىدە يۇقىرى ئاۋاز بىلەن مەسچىت ئالدىدا تۇپلىشىپ تۇرغان ئادەملەرگە سۆزلەۋاتتى:
- مانا بىز كېچىچە، بىزنى بۆزەك قىلغان مۇنۇ جۇھتىلار بىلەن جەڭ قىلىپ ئۇلارنى سۇر-توقاي قىلىپ ئىمانمىزدەك پاك يۇرتمىزدىن يۇقاتتۇق. بىراق بۇلار چۆمىلدەك كۆپ. بۈگۈن ئۆرۋەتسەڭ ئەت ئۈنۈپ چىققان بىدىدەك،شۇڭا بىز ئۇلارنى پۆتۈنلەي يۇقىتىش ئۈچۈن قۇلمىزغا قۇرال ئىلشمىز كېرەك. ئوغۇل بالا بۇلساڭلار بىزنىڭ سىېپمىزگە قۇشۇلىڭلار.
توپ] ئىچىدە بىرلىرى ئالدىدا سۆزلۋاتقان ھەيۋەت ئادەمىنى غىنى ئوغرى، غىنى باتۇر دەپ كىشلەرگە يەتكۈزدى. غىنى ئۇغرى، غىنى باتۇر كىم ؟ ھەئە، مۇنۇ ھۆكۈمەتىنى تىتىرتىپ، يۈرىكىنى جۇغلتۋاتقان كىشى دەل ئۇلارنىڭ ئالدىدا ماۋزۇرنى سىقمداپ تۇتقىنچە سۆزلمەكتە.
شۇ كۈنى مەھەللىدە تۇي بۇلدى. قۇيلار سويۇلدى، قازانلاردا شۆرپىلار قاينىدى. چارسىلداپ سۆندىغان بىنەم نانلىرى، مۇمايلار ئەتكەن ئەتكەنچاي ئۆزلىرنى زۆلۈمىدىن قۇتقۇزغان پارتىزانلار ئالدىغا قويۇلدى. ھەممە يەردە شاتلىق، خۇشاللىق قەدىمىكى سىدە، قارياغاچ، بۆك-بارقسان باغلار بىلەن چۆمكەلگەن سەھرانىڭ قۇياشى باشقىچە نۇر چاچماقتا. يەنە شۇ كۈنى مەھەلىدىكى نۇۋەر يېگتلەر ئىغلىدىكى ئاتلىرنى توقۇپ، يۇرتنىڭ دۇئاسىنى ئېلىپ پارتىزانلار سېپىگە قۇشۇلدى. مۇنۇ بالكۈندا خىيالچان بۇۋايمۇ شۇ چاغدا مەھەلىدىكى ئاغينىلىرى بىلەن قوشۇلۇپ،تاغلار ئارسىدا ئىسمى-جىسمىغا لايىق پارتىزان بۇلغان ئىدى. شۇ چاغدا ئانا ئۇنىڭ بېشنى مېھىرى بىلەن سىلاپ پىشانىسگە سۆيگەن، ئاتا ئۆزى ئارزۇلاپ مىنىدىغان جېرەن قاشقىسىنى توقۇپ ئۆز قۇلى بىلەن سۆيۈملۈك ئۇغلىنى، جان-جىگەرنى مىنگۈزۈپ جەڭگاھقا ئۇزاتقان ئىدى.

ھەئە، قانلىق جەڭلەر ئىچىدە تاۋلانغان، جەڭ مەيدانلىرىدا كۆكىرەك كېرىپ دۆشمەنلىرى بىلەان ئىلشقان يېگىتلەرنىڭ جەسەتلىرى چۆللەردە ، تاقىر قىرلاردا، قالغان ئىدى. ئۇمۇ بىر نەچچە قېتىم ئەزىرائىلىنىڭ چاڭگىلىدىن قوتۇلۇپ قالدى. راست ھاياتلىق ئىنسانغا ھاياتىنىڭ ئولۇغلىقىنى تېخمۇ ياخشى چۆشەندرىدىكەنئ. ئۆلۈم بىلەن ھاياتلىق زىدىيەت ئىچىدە بىر-بىرىگە تېخمۇ يىقىن تۈرىدىكەن،ئۆلۈمىنىڭ شەپىسى ئاڭلانغان چاغدا، بولۇپمۇ قانلىق جەڭگاھتا ئۇيلايدىغىنىڭ پەقەت بىرىلا ئۇ بۇلسمۇ ئاشۇ پۆتەينى، پىلمۇت ئۇقى بىلەن سەپداشلىرڭىنىڭ يۇلنى توسۇۋالغان پۆتەينى قانداق قىلىپ پارتلىتىش بۇلسا كېرەك. ئۇرۇش ئوتلىرىدىن خالىي ھاياتىڭىدا ئۇيلايدىغىنىڭ نېمە دېگەن كۆپ -ھە! بالا-ۋاق، باغ-ۋاران، قىرىنداش، ئاتا-ئانا، ئۆتكۈزگەن گۇناھ ھەممە-ھەممە نەرسە خىيالىڭىدىن بىردەممۇ چىقمايىدۇ.

ئۇ نۇرغۇن ئۇرۇشلارغا قاتناشتى. قەھىرمانلىق كۆرسەتتى شۇنىڭ بەدىلىگە كوماندىرىمۇ بولدى. ئۇرۇش تۇختغاندا يەنىلا ەربىي بولۇش يۇلنى تاللىۋالدى. ھەربىي بولۇش شۇنىڭ بىلەن ئۇلارنىڭ ئائىلسگە بىر كەسىپ بولۇپ قالدى. ئىككى ئوغۇل، ئۈچ قىزىنىڭ ھەممىسى ھەربىيى سەپكە قاتناشتى. ئەمما ئوغۇللىرنىڭ كىچىكى ئۇنىڭ يۈزنى تۈكىتى. مەشىققە چىدىمايقاچىتى. يەنە تۇتۇپ بەردى. يەنە قاچتى. ئاخىرى بۇلماي ئۇنى بىر زاۋۇتقا ئۇرۇنلاشتۇردى. لىكىن ئۇ يەرگە تېخمۇ چىدمىدى. ئۇغرلىق قىلدى. خۇتۇننى قۇيۋىتىپ بىر بالىنى يېتىم قىلدى. ئاخىرى-ئاخىرى موتۇدىن يىقىلىپ قازا قىلدى.

بالا شۇنداق چىدىماس، شۇخ بۇلسمۇ ئەمما ئۇغلىنى ئېسىدىن چىقارمىدى. ھەر قېتىم نەۋرسنى كۆرگەندە ئۇغلىنى كۆرگەندەك ، ئۇنىڭ ھىدىنى ھىدىلغاندەك بۇلاتتى. قەلبىي ئىتقۇسىز ئازاپقا تۇلاتتى. ئۇ ئەسلى بالىغا بۇلغان مىھىرنى ئۆزەلمەيدىكەندە، ئۇ نۇرغۇن جەڭلەرنى كۆرۈپ ئۆلۈمىنىڭ قانداقلىقىن بىلىپ يۈرىكى قاتقان بولسمۇ، شۇ كۈنى ئۇغلىنىڭ جەسىتىنى ئېلىپ كەلگەندە ۋۇجۇدى شۇنداق تىتىردىكى ئۆزنىڭ قانداق ھۆشىدىن كەتكىننى سەزمەيلا قالدى.

بابۇر0725	2014-03-04 00:07
ئۆلگۈلۈك ماقالىلەر ھېسابىدا پايدىلىنىشقا بولامدۇ؟؟؟

گۈلنىھال	2014-03-04 12:16
ھېكايىڭىز ياخشى يېزىلىپتۇ . « بەش تال ئوق » ...دىگەندەك دەرسلەرنى ئۆتكەندە پايدىلانساق بولغۇدەك .