| خەندان |
2013-12-16 16:47 |
دۇنيادىكى تىللار
1.ئىنگىلىس تىلى (ENGLSHI) قۇللنىۋاتقانلار 1 مىليارىت 800 مىليۇن m$?.Yig?
*%X.ym '
2007-يىلدىكى سىتاستىكغا ئاساسلانغاندا ئىنگىلىس تىلى ئانا تىل بولغانلار 400 مىليۇن بۇلۇپ ، ئىنگىلس تىلنى چەتئەل تىل سۈپتىدا ئىشلتىۋاتقانلار 1 مىليارىت 400 مىليۇن . ئەگەر ئانا تىل بۇيىچە ھىساپلغاندا ئىنگىلىس تىلى دۇنيادىكى 3- ياكى 4- چوڭ تىل بۇلۇپ ھىساپلىندۇ . S/VA~,KCe;
.:8[wI_f
2.خەنزۇتىلى (ئورتاق تىل) ، قوللىنۋاتقانلار 1 مىليارىت 176 مىليۇن h a5e(Hj?
#7o0dE;Kg9
جوڭگۇ چوڭ قۇرۇقىلىقى ۋە تەيۋەندە قوللىنۋاتقان ئورتاق تىل 6GzzG P^
&U&Zo@ot"x
3.ھىندى تىلى (HINDI) قوللىنۋاتقانلار 905 مىليۇن jB!W2~Z
"R23Pi
ھىندى تىلى شىمالى ھىندىستان تىلى دەپمۇ ئاتىلدۇ ، ئانا تىلى ھىندى تىلى بولغانلار 680 مىليۇن ، ھىندى تىلنى چەتئەل تىلى قىلغانلار 225 مىليۇن . /UHp [yod
6vobta^w
4.ئىسپان تىلى (SPANISH) قوللىنۋاتقانلار 900 مىليۇن t 7 7'fm
oy5+ }`
ئىسپان تىلنىڭ ئىشلتىلىش دائىرسى كەڭ ، ئاساسلىقى لاتىن ئامىرىكسدىكى دۆلەتلەر ئىشلتىدۇ ، ئانا تىلى ئىسپان تىلى بولغانلار 400 مىليۇن ، چەتئەل تىل سۈپتىدا ئىشلتىۋاتقانلار 500 مىليۇن .
QNArZ6UQ
5.ئەرەپ تىلى (ARABIC) قوللىنۋاتقانلار 668 مىليۇن ]"sRS`0+
DYRE1!
ئانا تىلى ئەرەپ تىلى بولغانلار 422 مىليۇن ، ئانا تىلى ئەرەپ تىلى بولمىغانلار 246 مىليۇن بۇلۇپ ، ئاساسلىقى ئوتتۇرا شەرىق ۋە شىمالى ئافىرقىدىكى 27 دۆلەت ۋە 4 خەلىقئارا تەشكىلات ئەرەپ تىلنى ھۈكۈمەت تىلى قىلغان . z+/LS5$
?"j@;/=
6.روس تىلى (RUSSIAN) قوللىنۋاتقانلار 278 مىليۇن l^r' $;
V;93).-$
روس تىلنى ئاساسلىقى روسسىيە ۋە سابىق سوۋىت ئىتتىپاقىغا ئەزا باشقا دۆلەتلەر ئىشلتىدۇ ، ئانا تىلى روس تىلى بولغانلار 164 مىليۇن ، چەتئەل تىل سۈپتىدا ئىشلتىۋاتقانلار 114 مىليۇن . f&yQhe6 q
D1Yh,P
7.ئوردو تىلى (URDU) قوللىنۋاتقانلار 270 مىليۇن /6U
4 S>'(
@\}YAa>>"I
ئانا تىلى ئوردۇ تىلى بولغانلار 130 مىليۇن ، چەتئەل تىل سۈپتىدا ئىشلتىۋاتقانلار 130 مىليۇن . {oWsh)[x2
sKfXg`0
8.ھىندنوزىيە تىلى (INDONESIAN) قوللىنۋاتقانلار 250 مىليۇن 50 مىڭ =nVmthGw
g:gB`8w?
ئانا تىلى ھىندنوزىيە تىلى بولغانلار 17 مىليۇن ، ئانا تىلى ھىندنوزىيە تىلى بولمىغانلار 233 مىليۇن بۇلۇپ ، ھىندنوزىيە تىلى ھىندنوزىيەنىڭ ھۈكۈمەت تىلى . دۇنيا بۇيىچە تەخمىنەن 17 مىليۇندىن 30 مىليۇنغىىچە ئادەم بۇ تىلنى ئىشلتىدۇ ، ھىندنوزىيە تىلى بىلەن مالايسىيا تىلى بەك ئوخششۇپ كىتىدۇ . EXpSh}
Sz 0+
9.بىنگال تىلى (BENGAL) قوللىنۋاتقانلار 230 مىليۇن RJc%,
]:
ئانا تىلى بىنگال تىلى بولغانلار 189 مىليۇن ، چەتئەل تىل سۈپتىدا ئىشلتىۋاتقانلار 41 مىليۇن . gfo}I2
"
9
5 H?{
10.پورتىگال تىلى (PORTUGUESE) قوللىنۋاتقانلار 191 مىليۇن PX EKV0y
oR %agvc^^
پورتىگال تىلنى ئىشلتىدىغان دۆلەت ۋە رايۇنلار پورتىگالىيە ، بىرازىليە ، ئانگۇلا ، جوڭگۇ ئاۋمىن ، ئىسپانىيە ، موزامبىك ۋە شەرقى تىمور . Efr&12YSS
j=j+Nf$
11.ئىتالىيان تىلى (ITALIAN) قوللىنۋاتقانلار 190 مىليۇن p>p'.# M
{A3 m+_8
ئانا تىلى ئىتالىيە تىلى بولغانلار 70 مىليۇن ، ئانا تىلى ئىتالىيە تىلى بولمىغانلار 120 مىليۇن . ئاسالىق ئىشلتىدىغان دۆلەت ۋە رايۇنلار : لىيوكسېمبورگ ، گىرمانىيە ، ئەنگىليە ، بىلگىيە ، ئامىركا ، كانادا ، ئاۋستىرالىيە ، پاراگۇۋاي ، بىرازىلىيە ، ئارگىنتىنا ۋە ۋىنسۇئىلا . ئىتالىيە تىلى ئاساسلىقى ئامرىكنىڭ بوستون ، چىكاكۇ ، نىيۇۋ يۇرۇك ۋە فىلادېلفىيە دىن ئىبارەت 4 شەھرىدە ئىشلتىلدۇ . ;$;rD0i|
d@>\E/zA
12.گىرمان تىلى (GERMAN) قوللىنۋاتقانلار 185 مىليۇن ^saM$e^c:
7;xKy'B\
گىرمان تىلى يەنى نىمىس تىلىنى ئانا تىلى قىلغانلار 105 مىليۇن ، چەتئەل تىلى قىلغانلار 80 مىليۇن . ئاساسلىقى گىرمانىيە ، ئاۋستىريە ، شىۋىتسارىيەنىڭ شىمالى ، لىيوكسېمبورگ ، ئىتالىيەنىڭ جەنۇبى ۋە بىلگىيەنىڭ بىرقىسم جايلىرىدكىلەر ئىشلتىدۇ . % 6 ]\^
.)`-Hkxa
13.فىرانسۇس تىلى (FRENCHI) قوللىنۋاتقانلار 175 مىليۇن C1 {ZW~"YI
{8:o?LnM W
ئانا تىلى فىرانسۇس تىلى بولغانلار 87 مىليۇن ، فىرانسۇس تىلنى 2-تىل قىلغانلار 175 مىليۇن . D3.VXuKn6
SG`)PW?
14. بوجپۇرى تىلى (BHOJPURI) قوللىنۋاتقانلار 170 مىليۇن ITc `]K
4W-"|Z_x
بوجپۇرى تىلنى ھىندىستاننىڭ شىمالى قىسمىدىكى رايۇنلار ئىشلتىدۇ ، $_bZA;EMQ
kjX7- ZPY
15. ياپۇن تىلى (JAPANESE) قوللىنۋاتقانلار 130 مىليۇن 1M/$<
kQ-N
hiIya WU
ياپۇن تىلى ياپۇنىيە تاقىم ئارىلدىكى داخې مىللىتى ئىشلتىدىغان تىل بۇلۇپ ، ياپۇنىيەنىڭ ھۈكۈمەت تىلى . ياپۇن تىلنىڭ تىل تەۋەلىكدە تالاش تارتىش بۇلۇپ ، بەزىلەر ئالتاي تىلى سېستىمسغا تەۋە دەپ قارايىدۇ ، لىكىن ياپۇنىيەدىكى بىرقىىسىم ئالىملار ئۇنى مۇستەقىل تىل ياكى ياپۇن تىلى سېستىمسى دەپ قارىغان . e?1KbJ?.
^(g_ .>
16. پەنجاپ تىلى (PANJABI) قوللىنۋاتقانلار 104 مىليۇن Of&"U/^
HSC6;~U
پەنجاپ تىلى شىمالى ۋە شەرقى پەنجاپ تىلى دەپ ئىككىگە ئايرىلدۇ ، S2bexbp0o
fOLnK
y#
17. ماراتىخ تىلى (MARATHI) قوللىنۋاتقانلار 90 مىليۇن 783 مىڭ k|5k8CRX
pSXE J 2k
بۇ تىلنى ئاساسلىقى ھىندستاننىڭ مەخرەشىت ئۆلكسدكىلەر ئىشلتىدۇ . CMFC"e S e
$@:>7Y"
18. پارىس تىلى (FARSI) قوللىنۋاتقانلار 82 مىليۇن 280 مىڭ x>8 }|ou
i Ks,i9j
بۇ تىل ئاساسلىقى ئىران ، ئافىغانىستان ۋە تاجىكستان ئىشلتىدۇ . تارىخ ۋە دىن سەۋەبىدىن ، پارس تىلىدىكى ٪60 سۆزلۈك ئەرەپ تىلدىن كەلگەن . Q
2SSJ
W_f "Gk
19. جاۋا تىلى (NAVANESE) قوللىنۋاتقانلار 80 مىليۇن jFPE>F7-M
Y9co?!J 5M
20. ۋىتنام تىلى (VIETNAMESE) قوللىنۋاتقانلار 79 مىليۇن 662 مىڭ {W-PYHZ;
(A1 ! )c
21. كورىيە تىلى (KOREAN) قوللىنۋاتقانلار 78 مىليۇن
62.{8Uj
E;%{hAD{
22. جوڭگۇ ۋۇ يۈ تىلى (CHINESE,WU) قوللىنۋاتقانلار 77 مىليۇن 175 مىڭ X2s=~)`#c
J )*y1
خەنزۇتىلنىڭ بىر خىل شىۋسى بۇلۇپ ، تىل شۇناسلار ئادەتتە ئىككى خىل تىلدا بىۋاستە ئۆزئارا تىل ئالاقە قىلالمىسا ، ئوخشىمايدىغان 2 خىل تىل دەپ ئېنىقلما بىرلىگەنلىكتىن ، ئايرىم تىل دەپ قارىغان . u'}DG#@ -
o6'`W 2P
23. تامىل تىلى (TAMIL) قوللىنۋاتقانلار 77 مىليۇن 75 مىڭ U%2 pbGU
e -x {7
بۇ تىل ئاساسلىقى ھىندستاننىڭ جەنۇبى ، سېرلانكىنىڭ شەرقى شىمالى ،ماداغاسقار ، ماۋىرتانىيە ، فىجىدىكى بىرقىسىم ئاھاللەر ئىشلىتىدۇ . m/CA
.,-t}5(VSq
24. تېلۇگۇ تىلى (TELUGU) قوللىنۋاتقانلار 74 مىليۇن 350 مىڭ PJO +@+"{@
h2K1|PUKl[
بۇ تىل ھىندىستاننىڭ ئاندلا ئۆلكسنىڭ ھۈكۈمەت تىلى . 'd'*4 )]k
m8#+w 0p)
25. جوڭگۇ گۇاڭ دوڭ تىلى (CHINESE YUE) قوللىنۋاتقانلار 70 مىليۇن %E,s*=j
:p5V5iG
بۇ تىل گۇاڭدوڭنىڭ ئوتتۇرا غەربى قىسمى ، گۇڭشنىڭ ئوتتۇرا جەنۇبى قىسمى ۋە شىياڭگاڭ ، ئاۋمىن ، شەرقى جەنۇبى ئاسيادىكى بىرقىسىم دۆلەت ۋە رايۇنلاردا ، ئۇنىڭدىن سىرىت شىمالى ئامىرىكا ۋە ئاۋىستىرالىيەدىكى جوڭگۇلۇقلار ئولتۇراق رايۇنلرىدا كەڭ قوللىندۇ . !Zlvz%X
V1,O7m+F2
26. تايلانىت تىلى (THAI) قوللىنۋاتقانلار 65 مىليۇن 47 مىڭ Si.3J e[q
mtvfG
27. تۈرك تىلى (TURKISH) قوللىنۋاتقانلار 63 مىليۇن m?`U;R[
L*"Q5NzB]
بۇ تىل ئاساسلىقى تۈركىيەدە قوللىندۇ ، ئۇنىڭدىن سىرىت ئەزەربەيجان ، سىپروس ، گىرتسىيە ، ماكدونىيە ، رۇمىنيە ، ئۆزبىكستان ، تۈركمەنىستانلاردىمۇ قوللىندۇ . C{H:-"\J9
oQ{(7.e7)
28. سىندى تىلى (SINDHI) قوللىنۋاتقانلار 54 مىليۇن 300 مىڭ {R5Q{]dK 3
tF}Vs}
بۇ تىل پاكستاننىڭ سىندى ئۆلكىسدە قوللىندۇ . iaPrkMhd
2K 0HN
29. جوڭگۇ گەن تىلى (CHINESE GAN) قوللىنۋاتقانلار 50 مىليۇن 580 مىڭ G}<%%U D
x%I vd
بۇ تىل خەنزۇ تىلنىڭ بىر شىۋسى بۇلۇپ ، جىياڭشنىڭ كۆپ قىسىم رايۇنلىرىدا ، خۇنەننىڭ شەرقى جەنۇبى ، خۇبىينىڭ شەرقى جەنۇبى ، ئەنخۈينىڭ غەربى جەنۇنى ۋە فۇجىيەن ئۆلكسنىڭ غەربى شىمالدا قوللىندۇ . 0.7* 2s-
~ ?T*D*
30. جوڭگۇ مىن نەن تىلى (CHINESE MIN NAN) قوللىنۋاتقانلار 49 مىليۇن nKPvAe(
UlF=,0P
بۇ تىل خەنزۇ تىلنىڭ بىر شىۋسى . ?|Y/&/;%I
S^ ij
%
31. ئوكرايىن تىلى (UKRAINIAN) قوللىنۋاتقانلار 47 مىليۇن 400 مىڭ yv2BbrYyy
XoI,m8A
32. گۇجارات تىلى (GUJARATI) قوللىنۋاتقانلار 46 مىليۇن 100 مىڭ l'h[wwEXm{
=<~/ U?
بۇ تىل ھىندىستان ۋە پاستاننىڭ قىسمەن جايلىردا قوللىندۇ . [;O 6)W
~]t/|xe
p
33. جوڭگۇ جىن يۇ تىلى (CHINESE JIN YU) قوللىنۋاتقانلار 45 مىليۇن F@=)jrO=$
9AJMm1 _
34. مەيتىل تىلى (MAITHILI) قوللىنۋاتقانلار 45 مىليۇن 260 مىڭ ?FC6NEu}8
)dFTH?Mpo
35. كانادا تىلى (KANNADA) قوللىنۋاتقانلار 44 مىليۇن ~i&Lc 7Xl
P<@Yux#
بۇ تىل ھىندىستاننىڭ كاناتاك ئۆلكسدە قوللىندۇ ، كانادا دۆلتى بىلەن قىلچە مۇناسۋتى يوق ، پەقە ئاتالغۇ ئوخشاشلىقى بار . h Gc')
=1D* JU
36. پولشا تىلى (POLISH) قوللىنۋاتقانلار 24 مىليۇن 200 مىڭ AuZ?~I1
IQK__)
37. بېرىما تىلى (BURMESE) قوللىنۋاتقانلار 32 مىليۇن k|l"Rh<\~
tq9t(0EL
38. نىپال تىلى (NEPALI) قوللىنۋاتقانلار 40 مىليۇن 56 مىڭ c4CBpi?}
x U1dy*-
39. خائوسا تىلى (HAUSA) قوللىنۋاتقانلار 39 مىليۇن 200 مىڭ ee&QZVL>
WT(R =bLw
40. پۇشتۇ تىلى (PASHTO) قوللىنۋاتقانلار 38 مىليۇن 685 مىڭ r jU $*+
fE)+9 !
بۇ ئافىغانستاندىكى پۇشتۇ مىللىتنىڭ تىلى . gzzPPd,hd
aI|)m8 >)X
41. مالايالام تىلى (MALAYALAM) قوللىنۋاتقانلار 37 مىليۇن 198 مىڭ /]]\jj#^
xKsn);].`
بۇ تىل ھىندىستاندا قوللىندۇ ، مالايالام دىگەن سۆز مالايالام تىلىدا ئادەم دىگەن مەندە . Jc9SH C
J
g;]
2'Rj
42. جوڭگۇ شىياڭ تىلى (CHINESE XIANG) قوللىنۋاتقانلار 36 مىليۇن 15 مىڭ !;CY
@=
=#%e'\)a
بۇ تىل خەنزۇ تىلنىڭ بىر شىۋسى . [zf9UUc~
X[;4 . imE
43. ئىبو تىلى (IGBO) قوللىنۋاتقانلار 35 مىليۇن zi*D8!_C
Vp5qul%
بۇ تىل نىگىريەدە قوللىندۇ . fv NGGn!
a.8 nWs^
44. جوڭگۇ كېجىيا تىلى (CHINESE HAKKA) قوللىنۋاتقانلار 34 مىليۇن pM
VeUK?
RI*Q-n{
بۇ تىل خەنزۇ تىلنىڭ بىر شىۋسى بۇلۇپ ، جۇگۇنىڭ جەنۇبى ، تەيۋەن ، شىياڭگاڭ ، ئاۋمىن ۋە چەتئەلدىكى جۇڭگۇلۇقلار قوللىندۇ . Wdy2;a<\ {
r &ToUU 5
45. ئەزەربەيجان تىلى (AZERBAIJANI) قوللىنۋاتقانلار 31مىليۇن 364 مىڭ iwmXgsRa9}
`C!Pe84(
بۇ تىلمۇ ئالتاي تىلى سېستىمسغا تەۋە بۇلۇپ ، تۈرۈك تىلى بىلەن ناھايتى زور مۇناسۋتى بار . =~HX/]zF
: wn![<`3q
46. ئورىيا تىلى (ORIYA) قوللىنۋاتقانلار 31مىليۇن 7CQ48LH]
aX
?ON
47. رۇمىنيە تىلى (ROMANIAN) قوللىنۋاتقانلار 28مىليۇن 8o4
vA,
7qh_URt@
48. گوللاندىيە تىلى (DUTCH) قوللىنۋاتقانلار 27مىليۇن 100مىڭ ("9)=x *5
9h9Y:i*Gh5
49. سۇندا تىلى (SUNDANESE) قوللىنۋاتقانلار 27مىليۇن & i!.6M2
IXC: Q
50. زۇلۇ تىلى (ZULU) قوللىنۋاتقانلار 26مىليۇن 7,
O_'T &
b)`< J @&{
51. ئورومو تىلى (OROMO) قوللىنۋاتقانلار 25مىليۇن 920 مىڭ
Qy9#(596
L]9
*^al
52. سۇمالىيە تىلى (SOMALI) قوللىنۋاتقانلار 25مىليۇن zR]l2zL3
A2 htD!3
53. يورۇبا تىلى (YORUBA) قوللىنۋاتقانلار 25مىليۇن C~kw{g+|
bY]aADv\
54. مالاي تىلى (MALAY) قوللىنۋاتقانلار 23مىليۇن 600 مىڭ WG1x:,-
_AK-AY
55. ئۆزبىك تىلى (UZBEK) قوللىنۋاتقانلار 23مىليۇن 566 مىڭ CSIW|R@
yA =#Ji
ئۆزبىك تىلى ئۇيغۇر تىلى بىلەن ئاساسەن ئوخشىپ كىتىدۇ ، بىراق پارىس تىلى ۋە روس تىلنىڭ تەسىرگە ئۇچرىغان . ?3 "lI,!0
#8 rLB(
56. تاگالۇ تىلى (TAGALOG) قوللىنۋاتقانلار 22مىليۇن O_*%_S}F&
UM3}7 |
57. گىرىك تىلى (GREEK) قوللىنۋاتقانلار 22مىليۇن ?sk{(UN]
}&F|u0@b
58. كېخمىر تىلى (KHMER) قوللىنۋاتقانلار 21مىليۇن 600 مىڭ Nu/wjx$b
"m4
. _4U
59. ئاۋاد تىلى (AWADHI) قوللىنۋاتقانلار 20مىليۇن 540 مىڭ L7;8:^ v
vhIZkz!9
60. مارجاس تىلى (MALAGASY) قوللىنۋاتقانلار 20مىليۇن 398 مىڭ {7'Wi $^F
^F,sV*
61. ئۇيغۇر تىلى (UYGHUR) قوللىنۋاتقانلار 20مىليۇن K*I!:1;3N
iR?}^|]
ئۇيغۇر تىلى ئاساسلىقى تارقالغان دۆلەتلەر : جوڭگۇ شىنجاڭ ، ئۆزبىكستان ، سەئۇدى ئەربستان ، قازاقستان ، قىرغىىستان ، تۈركىيە ، پاكىستان ، ئافىغانستان ، مىسىر ، ئامىرىكا ، كانادا ، گىرمانىيە ، نۇرۋىگىيە ، شىۋىتسىيە ، شىۋتسارىيە ، ياپۇنىيە ، ئاۋۇستىرالىيە قاتارلىقلار . f7Y BhF
V' hb 4}@
خەنزۇچە توردىن قىسقارتىپ تەرجىمە قىلىندى ، مەنبە : http://www.doc88.com/p- |
|