ئۇيغۇرتىلى گرامماتىكىسىدا تۇلدۇرغۇچىنى ئايرىش ئۇسۇلى
تولدۇرغۇچى _ جۈملىدە پىئىل ۋە پىئىل بىرىكلىرىمىگە بېقىنىپ، پىئىل ئىپادىلىگەن ھەرىكەتنى ئۆز ئۈستىگە ئالغۇچى شەيئىنى بىلدۇرىدىغان ئەگەشمە بۆلەك تولدۇرغۇچى دەپ ئاتىلىدۇ.
دىمەك، تۇلدۇرغۇچى جۇملىدە ئىپادىلەنگەن ھەركەت بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك بولۇپ ھالەت بىلەن ئوخشىشىپ كېتىدۇ. لىكىن مۇنداق رۇشەن پەرقى بار.
يەنى ، تۇلدۇرغۇچى پىئىل ئىپادىلىگەن ھەرىكەتنى ئۆز ئۈستىگە ئالغۇچى شەيئىنى بىلدۇرىدۇ.
ھالەت پىئىل ئىپادىلىگەن ھەرىكەتنىڭ تۈرلۈك بەلگە- ھالەتلىرىنى ( ھەركەتنىڭ ئورۇن ئالاھىدىلىكىنى، ۋاقتىنى، ئۇسۇلىنى، دەرىجىسىنى، چېكىنى، سەۋەپ- مەخسىدىنى، ۋە يۆنىلىشىنى ) بىلدۈرىدۇ.
بۇ ئىككى بۆلەكنى «ياغچى» «كەمچەن» ياسىۋالغاندەك ئاددى ئۆلچەم بىكىتىۋالساق.
تۇلدۇرغۇچى جۈملىدە ئاساسەن چۇشۇم كىلىش قوشۇمچىسى «نى» بىلەن كىلىدۇ.( «نى» چۇشۇپ قىلىشىمۇ مۇمكىن بىراق سۇئال قويۇش ئارقىلىق بايقىۋالغىلى بولىدۇ. بۇ ئۆتۈملۇك تۇلدۇرغۇچىدۇر.
يەنە بىرقىسىم يۆنىلىش كېلىش، چىقىش كېلىش، ئورۇن- پەيت كېلىشتە كەلگەن لىكىن ئورۇن- جاينىڭ نامىنى بىلدۇرمەيدىغان سۆزلەرمۇ بەشكە
ئۆتۇمسىز تولدۇرغۇچى بولىدۇ. بۇ ئۆتۈمسىز تۇلدۇرغۇچىدۇ
|