tawpek |
2013-08-23 18:02 |
ئەدەبىيات بىلىم نوقتىللىرى(5)
ئەدەبىيات بىلىم نوقتىللىرى(5) vj,OX~| غەزەل مەسنەۋىدىن ئىككى جەھەتتىن پەرىقلىنىدۇ . ZlG|U]mM5 بىرىنچىدىن ؛ غەزەل ئاساسەن لىرىكىلىق بولۇپ ،قىزغىن ھسيات ۋە ھاياجان بىلەن يىزىلىدۇ . ::`#qa4! ئىككىنچىدىن ؛ شەكىل جەھەتتىن ئۇنىڭ دەسلەپكى بىيىتى ئۆز-ئارا قاپىيەداش بولىدۇ .ئۇنىڭدىن كىيىكى ھەر بىر كۇپلىتنىڭ بىرىنچى مىسراسى ئوچۇق قالدۇرلۇپ ئىككىنچى مىسراسى دەسلەپكى كۇپلىت بىلەن قاپىيەداش بولۇپ كىلىدۇ .بىيىت سانى تاق بولۇپ ئادەتتە بەش بىيىتتىن 13بىيىتقىچە يىزىلىدۇ ھازىرقى شېئىريىتىمىزدە بىيىتلەرنىڭ سانى بۇنىڭ بىلەن چەكلەنمەيدۇ بۇ شەكىل بىلەن تۈزەلگەن توپلام « غەزەللىيات »دەپ ئاتىلىدۇ oo4aw1d تىلىمىزدىكى تۇراقلىق ئىبارىلەر ماقال،تەمسىل،ئىدىئوم،ھىكمەت دەپ تۆت تۈرگە بۆلىنىدۇ. ;eY.4/*R شەكىلداش سۆزلەر شەكلى بىر خىل ئەمما مەنىسى ھەرخىل بولغان سۆزلەرگە قارىتىلغان. مەنىداش سۆزلەر بولسا شەكلى ھەر خىل مەنىسى بىر خىل بولغان سۆزلەرگە قارىتىلغان 4}xw&x لۇغەت تەركىبىگە كىرىدىغان سۆزلەر ئاساسىي لۇغەت تەركىبگە كىرىدىغان سۆزلەر ۋە ئادەتتىكى لۇغەت تەركىبىگە كىرىدىغان سۆزلەر دەپ ئىككىگە بۆلىنىدۇ {'@`:p&3r تىلىمىزدىكى فونىتىكىلىق ئۆزگۈرۈشلەر تاۋۇشلارنىڭ ئاجىزلىشىشى(‹‹ئا ئە›› تاۋشلىرىنىڭ ‹‹ئې ياكى ئى›› تاۋۇشىغا ئاجىزلىشىشى ) ،تاۋۇشلارنىڭ قوشۇلۇپ قېلىشى(‹‹ي›› تاۋۇشىنىڭ قوشۇلۇپ قېلىشى)، تاۋۇشلارنىڭ چۈشۈپ قېلىشى(‹‹ئى، ئۇ قاتارلىق تاۋۇشلارنىڭ چۈشۈپ قېلىشى) غا قارىتىلغان . *'to#_n&W
سوزۇق تاۋۇشلاردىكى ماسلىشىش تىل ئورنى جەھەتتىكى ماسلىشىش ۋە لەۋ ھالىتى جەھەتتىكى ماسلىشىش دەپ ئىككى تۇرگە بۆلىنىدۇ. Nbvs_>N ئۈزۈك تاۋۇشلارنىڭ ماسلىشىشى سۆزلەرنىڭ ئاخىرىدىكى ئۈزۈك تاۋۇشنىڭ جاراڭلىق ياكى جاراڭسىز بولۇشىغا قاراپ ،قوشۇمچىلارنىڭ شۇنىڭغا ماس شەكلىنىڭ ئۇلىنىپ كېلىشىگە قارىتىلغان . &,8F!)[9 ئىپادىلەش ئۇسۇللىرى-بايان ،تەسۋىر،لىرىكا،چۈشەندۈرۈش،مۇھاكىمە. aM7=> لىرىك شېئىرلارنىڭ تۇرلىرى: تەبىئەت لىرىكىسى،مۇھەببەت لىرىكىسى،ئىنتىم لىرىكىسى،سىياسىي لىرىكا،قەسىدە ،مەرسىيە،قوشاق ،ھەجىۋىي شېئىر قاتارلىقلار . E*AI}:or; ئابدۇخالىق ئۇيغۇر ياڭزىڭشېڭ تەرىپىدىن ئۆلتۈرۈلگەن،لۇتپۇللا مۇتەللىپ شېڭسىسەي تەرىپىدىن ئۆلتۈرۈلگەن. L.?QZN%cN /bbs/read.php?tid=7552 L+.&e4f'oj 2013-7-24 #1De#uZ
|
|