روسىيە،پولشا ۋە گېرمانىيە پۇتبولچىلىقى

مەرۋە

                                                               ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم

2018.يىللىق دۇنيا لوڭقسىنىڭ ساھىبخانى روسىيە پۇتبولچىلىقى ھەققىدە نىمىلەرنى بىلىسىز؟
               

                                                  

روسىيە دۇنيا بويىچە يەر مەيدانى ئەڭ چوڭ دۆلەت بولۇش سۈپىتى بىلەن ياۋرو ئاسىيا قىتئەسىدىكى پۇتبولچىلىقى بىر قەدەر كۈچلۈك دۆلەتلەرنىڭ بىرى

                                    
ئۆكتەبىر ئىنقىلابىدىن كىيىن سوۋېت ئىتىپاقىنىڭ تەنتەربىيە ئىشلىرى جاللىنىپ ، پۇتبولچىلىقىمۇ يىڭى ھاياتقا ئېرىشكەن . 1924 - يىلى 1 -ئاينىڭ 24 - كۈنى سوۋېت ئىتىپاقى پۇتبول جەمئىيىتى قۇرۇپ ، موسكۋا پاراۋۇز كۇلۇبى ، سپارتاك كۇلۇبى قاتارلىق پۇتبول كۇلۇبلىرى زىمىنى كەڭ سوۋېت ئىتىپاقىنىڭ ھەر قايسى مەركىزى رايونلىرى ھەتتا يىراق رايونلارغىچە كېڭەيدى .
                                         
لىكىن سىياسىي سەۋەبلەر تۈپەيلى پەقەت 1946 - يىلىغا كەلگەندىلا ئاندىن ئۇلار خەلقئارا پۇتبول بىرلەشمىسىگە ئەزا بۇلۇپ كىردى . مانا شۇ چاغدىلا دۇنيا پۇتبولچىلىقى يەنە بىر گىگانت پۇتبولچىلار قوشۇنى بىلەن كۈچ سىنىشىشقا توغرا كىلىدىغانلىقىنى ھىس قىلىشتى ،ئۇلارغا يەنە بىر خەتەرلىك رەقىب كۆپەيدى.
پۇتبول ئەڭ دەسلەپتە چار روسىيىگە ئەنگىلىيىلىك ئاكا - ئۇكىلار چارنوكلار ئارقىلىق 1887 - يىلى كىرگەن . شۇنىڭدىن كىيىن پۇتبول ھەركىتى روسىيىگە تەدرىجىي ئومۇملىشىشقا باشلىغان بولسىمۇ ، لىكىن روسىيە پۇتبول ھەركىتى پەيدا بولغان ۋە تەرەقىي قىلغان دۆلەتلەرگە يىراق بولغانلىقى ئۈچۈن تەرەقىياتى ناھايىتى ئاستا بولغان . فىنلاندىيە ، دانىيە ، گېرمانىيە قاتارلىق دۆلەتلەر بىلەن بولغان مۇسابىقىلەردە باشتىن ئاخىر باش كۆتىرەلمىگەن ....
                                          

1958 -يىلى سوۋېت ئىتىپاقى دۆلەتلىك كوماندىسى ھەرقايسى قىتئەلەردىن تاللىنىپ كەلگەن 56 كوماندا بىلەن تۇنجى قېتىم ئۇچرۇشۇپ ئالدىنقى 8 كوماندا ئىچىگە كېرىدۇ .
4 يىلدىن كىيىن يەنى 1962 - يىلى يەنە بىر قېتىم ئالدىنقى 8 كوماندىنىڭ ئىچىگە كىرىدۇ . 1966 - يىلىغا كەلگەندىلا ئۇلار تۇلۇپ تاشقان غەيرەت - شىجائەتى ، دۆلەتنىڭ شان - شەرىپىنى قوغداش ھىسياتى بىلەن چىملىق مەيدانىدا غازاتقا چۈشۈپ ، ئىتالىيە ۋە ۋىنگېرىيە كوماندىلىرىنىڭ ۋارتاسىنى بومباردىمان قىلدى . نەتىجىدە يېرىم ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىگە چۈشۈش سالاھىتىگە ئېرىشتى . 4 - يىلدىن كىيىن يەنى 1970 - يىلى سوۋېت ئىتىپاقى كوماندىسى يېرىم ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىنىڭ ئۇزارتىلغان 30 مىنوت ئىچىدە 0 : 1 نەتىجە بىلەن ئۇرگۇۋاي كوماندىسىدىن شاللىنىپ كەتتى .

پۇتبول ھەركىتىنىڭ تەراقىياتى نوقتىسىدىن قارىغاندا دۇنيا پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئۇدا 4 قېتىم 8 كۈچلۈك كوماندا قاتارىغا كىرىش پەقەت سوۋېت ئىتىپاقى ، برازىلىيە ، گېرمانىيە پۇتبول كوماندىلىرىلا ئىشقا ئاشۇرالايدىغان ئىش ئىدى . ( شۇ دەۋىردە ) لىكىن ئۇلار سولچىل ئىدىيىنىڭ قاتتىق تەسىرىگە ئۇچرىدى . چەتئەلدىن دۆلىتىگە قايتىپ كەلگەندە ئۇلارنى كۈتىۋالغىلى ئالقىش ۋە گۈل دەستىلەر بولماستىن بەلكى ئەيىپلەش ۋە تەنقىدلەش بولدى . « كاپىتالىستىك دۆلەتلەرگە ئۇتتۇرۇپ قويۇپ چىمپىيون بولالماسلىق - - سوتسىيالىستىك سوۋېت ئىتىپاقىنىڭ يۈزىنى تۆككەنلىك » دىيىلدى ...

دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە سوۋېت ئىتىپاقى ئىزچىل تۈردە تەلەيسىز بۇلۇپ قالغىنى بىلەن ، ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئۇلار يەنىلا تەلەيلىك دۆلەتلەرنىڭ بىرىدۇر .
1960 - يىلى ئۇلار 2 : 1 نەتىجە بىلەن يۇگۇسلاۋىيە كوماندىسىنى ئۇتۇپ ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىگە قاتنىشىش سالاھىتىگە ئېرىشتى . گەرچە چىمپىيونلۇققا ئېرىشەلمىگەن بولسىمۇ ، ياشىن ، نېتو قاتارلىق تەنھەركەتچىلەر پارىژنىڭ شاھزادە باغچىسىدىكى تەنتەربىيە مەيدانىدا ئاجايىپ ماھارەتلەرنى كۆرسۈتۈپ ، رىۋايەتلىك پۇتبولچىلاردىن بۇلۇپ قالدى .

سوۋېت ئىتىپاقى 1960 - يىلى ئۆتكۈزۈلگەن بىرىنچى قېتىملىق ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە كۈچلۈك رەقىبلىرىنى يىڭىپ ، تۇنجى نۆۋەتلىك چىمپىيون بولغان.

                                      
4 - يىلدىن كىيىن ئۇلار يەنە سوۋېت ئىتىپاقى پۇتبولچىلار قۇيۇنى چىقىرىپ ، ياۋرۇپادىكى كۈچلۈك كوماندا شىۋېتسىيە ، ئىتالىيە كوماندىلىرىنى مەغلۇپ قىلىپ ، ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە ساھېپخان كوماندا ئىسپانىيىگە ئۇتتۇرۇپ قويۇپ يەنە ئىككىنچى بولدى .
1968 - يىلى ئۆتكۈزۈلگەن ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىنىڭ يېرىم ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە ساھىپخان كوماندا بىلەن 0 : 0 نەتىجە بىلەن تەڭلىشىپ قېلىپ ، ھايات - ماماتلىق جىڭى -- چەك تارتىش ئارقىلىق ھەل قىلىنىش بەلگىلەندى . نەتىجىدە مىتال پۇل ئۇلارنى تاماشىبىنلار قاتارىدا ئولتۇرۇپ ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىنى كۆرۈش تەقدىرىگە دۇچار قىلدى .
4 يىلدىن كىيىن ياشىن قاتارلىقلارنىڭ كوماندىدىن چىكىنىپ چىقىشى بىلەن گېرمانىيە كوماندىسىغا 0 : 3 نەتىجە بىلەن ئۇتتۇرۇپ قويدى . شۇنىڭدىن ئېتىبارەن سوۋېت ئىتىپاقى پۇتبول ھەركىتى تەدرىجىي ھالدا تۆۋەن دولقۇنغا قاراپ يۈزلەندى . ياشىننىڭ چىكىنىشى سوۋېت ئىتىپاقى ئۈچۈن زور يوقىتىش بولدى ...
                                       
1980 - يىللارغا كەلگەندە سوۋېت ئىتىپاقى كوماندىسىدا يەنە بىر قېتىم ئويغۇنۇش ۋەزىيىتى بارلىققا كەلدى . بۇلۇپمۇ 1986 - يىلى ئۆتكۈزۈلگگن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ۋېنەىرىيە كوماندىسىنى 0 : 6 نەتىجە بىلەن مەيداندىن شاللاپ چىقىرۋىتىپ ، يەنە بىر قېتىم ئۆزىنى نامايەن قىلدى . لىكىن ئالدىنقى سەككىز كىرىش مۇسابىقىسىدە 3 : 4 نەتىجە بىلەن بىلگىيە كوماندىسىغا ئۇتتۇرۇپ قويۇپ مۇددەتتىن بۇرۇن دۆلىتىگە قايتىدۇ .
2 يىلدىن كىيىن ئۆتكۈزۈلگەن ياۋرۇپا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە ئۇلار يەنە بىر قېتىم سوۋېت ئىتىپاقى پۇتبولچىلىقى قۇيۇنىنى چىقىرىدۇ ، كۈچلۈك كوماندىلاردىن گوللاندىيە ، ئىتالىيە ، ئەنگىلىيە كوماندىلىرىنى ئارقا - ئارقىدىن مەغلۇب قىلىپ ، ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىگە كىرىدۇ . ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە رەھىمسىز دەقدىر ئۇلارنى ئىككىنچىلىككە قالدۇرىدۇ ...
                                             
ئۇنىڭدىنكى يىللاردا سوۋېت ئىتىپاقىغا چىملىق مەيدانىدا كۆرگىنى قابائەتلىك چۈشلا بولدى . 1990 - يىلى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە بىرىنچى قېتىم شاللانغان كوماندا قاتارىدا لاقا - لۇقىسىنى كۆتۈرۈپ دۆلىتىگە قايتىدۇ ...
1991 - يىلى دەقدىر يەنە بىر قېتىم چاقچاق قىلىپ ، شۇ دەۋىردىكى سوۋېت ئىتىپاقى رەھبىرى گورباچىۋ سوۋېت ئىتىپاقىنىڭ پارچىلانغانلىقىنى دۇنياغا جاكالايدۇ ... بۇ جاكالاش سوۋېت ئىتىپاقى ئۈچۈن بىر چوڭ يوقىتىش ئىدى ...

1994 - يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە بارلىق تىرىشچانلىقى بىلەن كامېرون كوماندىسىنى 4 : 0 نەتىجە بىلەن يىڭىپ چىملىق مەيدانىدا يەنە بىر قېتىم پۇتبول سەنئىتىنى ككرسەتكەن بولسىمۇ ، باشقا كوماندىلار بىلەن بولغان مۇسابىقىدە ھالاكەت دەقدىرىدىن قۇتىلالمىدى ...
                                          
1998 - يىللىق فرانسىيىدە ئۆتكۈزۈلگەن 16 - نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە ئۇلارنىڭ قارىسىمۇ كۆرۈنمىدى . دىمەك ئۇلار تاللاش مۇسابىقىسىدىنمۇ چىقالمىغانىدى ...

2000 - يىللىق ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسى ئۆتكۈزۈلگەندىمۇ مۇسابىقىگە قاتنىشىدىغان 16 كوماندا ئىچىدە روسىيە كوماندىسىنىڭ نامى چىقمىدى . دىمەك پارچىلىنىش ، ئىقتىسادىي جەھەتتىكى يىمىرلىش بىلەن تەڭ ئۇنىڭ پۇتبول ھەركىتىمۇ تۆۋەن دولقۇنغا چۈشۈپ قالغانلىقى ئىنىق !
2004 - يىللىق ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدىمۇ بۇ كاج دەقدىر كوماندا گۇرۇپپىلار ئىچىدىلا ئىچىنىشلىق شاللىنىپ كىتىدۇ ..
2008 - يىللىق ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە روسىيە كوماندىسىنىڭ ئىپادىسى ناھايىتى ياخشى بولدى ، خۇددى ئەينى يىللاردىكىدەك چىملىقتا قۇيۇن چىقاردى ... بۇنى ھەرگىزمۇ روسىيە كوماندىسىدىكى ئارشاۋېن قاتارلىق چولپانلاردىن ئايرىپ قاراشقا بولمايدۇ ئەلۋەتتە ...
                                               
سابىق سوۋېت ئىتىپاقىنىڭ خەلقئارادىكى ئېرىشكەن نەتىجىلىرى ( روسىيىنى ئىچىگە ئالمايدۇ ) :
                                      

دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 4 قېتىم ئالدىنقى 8 كۈچلۈك قاتارىغا ئۆتكەن بولسىمۇ ، ئۇنىڭدىن ھالقىيالمىغان .
ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 1960 - يىلى چىمپىيون بولغان . 1964 - يىلدىكى ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئىككىنچى بولغان .. 1974 - يىلدىكى ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئىككىنچى بولغان . 1988 - يىلدىكى ياۋرۇپالوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئىككىنچى بولغان .
1956 - يىلى ئۆتكۈزۈلگەن 16 - نۆۋەتلىك ئوللىمپىك پۇتبول مۇسابىقىسىدە چىمپىيون بولغان . 1972 - يىلى 20 - نۆۋەتلىك ئوللىمپىك پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئۈچىنچى بولغان . 21 - نۆۋەتلىك ئوللىمپىك پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئۈچۈنچى بولغان . 22 - نۆۋەتلىك ئوللىمپىك پۇتبول مۇسابىقىسىدىمۇ ئۈچۈنچى بولغان.


                                                       پولشا پۇتبولچىلقى

                             
     پولىشا كوماندىسى- 1919-يىلى پولىشا دۆلىتىدە قۇرۇلغان بولۇپ، پۇتبولچىلىق تارىخى ئۇزۇن بىر دۆلەت ھىساپلىنىدۇ.

                                    
پولىشا كوماندىسى قۇرۇلۇپ كۆپ ئۆتمەي ھەر قايىسى دۆلەتلەر بىلەن مۇسابىقىگە چۈشۈپ نەتىجىسى ياخشى بولماي، خەلىقئارالىق پۇتبولچىلار جەمىيتىگە سالاھىيتى قاتناشتۇرلىمىغان، بۇنىڭ بىلەن پولىشا دۆلىتىدىكى خەلىق ۋە كوماندا ئەزالىرى بەك ئازاپلىنىپ پولىشا خەلىقىلىرى ئۆز كوماندىسىنىڭ ياخشى نەتىجە يارىتىشى ئۈچۈن ئۆزلۈكسىز مەدەت بىرىپ قوللىغان، پولىشا كوماندىسىمۇ ئۈزلۈكسىز تىرىشىپ دۇنيانىڭ ئالدىنقى قاتارىغا ئۆتۈش تىخىمۇتىرىشقان.  پولىشا كوماندىسى 1923-يىلى خەلىقئارالىق پۇتبولچىلار جەمىيتىگە رەسمى كىرگەن.دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسى يولغا قويۇلغاندىن كىيىن ، پولىشا كوماندىسى قاتنىشىپ چىمپىيون بولۇش ئىستىكىدە ئالدىنقى تاللاش مۇسابىقىسىدە يىڭىلىپ قىلىپ 1930،1934-يىللىق دۇنيا لوڭقىىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىيالمايئىلاجىسىزلىقىتىن 1938-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىنى كۈتۈشكە مەجبۇر بولغان. 1938-يىللىق دۇنيا لوڭقسىىپۇتبول مۇسابىقىسى دىگەندەك پولىشا كوماندىسىنى مۇسابىقە مەيدانىدا كۆرگىلى بولغان. بىراق ، پولىشا كوماندىسىكىچىك گۇرۇپپىلار مۇسابىقىسىدىن چىقالماي چىمپىيون بولۇش ئىستىكى بىردەمدىلا كۆپۈككە ئايلانغان ۋە ئۆز دۆلىتىگە
قايتىشىقا يەنە بىر قىتىم مەجبۇر بولغان.
                           
1938-يىللىق دۇنيا لوڭقىىسى پۇتبول مۇسابىقىسدە يىڭىلپ قىلىشى پولىشا كوماندىسىغا ئىنتايىن زور تەسىر كۆرسەتكەن. چۈنكى، پولىشا كوماندىسى 1950،1954،1958،1962،1966،1970-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە پەقەت كۆرگىلى بولمىغان ، بىراق، 1974-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ، پولىشا كوماندىسى قايتىدىن باش كۆتۈرۈپ مۇسابىقىگە قاتنىششىغا مۇيەسسەر بولغان. مەيدانغا چۈشۈپلا پولىشا كوماندىسى ئۆز رولنى جارى قىلدۇرۇپ، بۇ نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىنىڭ 3-لىكىنى قولغا كەلتۈرگەن. پولىشا كوماندىسى چىمپىيون بولالمىغان بولسىمۇ، تىرىشىپ
قىيىن ئۆتكەللەرنى بىسىپ ئۆتۈپ ئاخىرى بىر نەتىجە قازانغان. بۇ خوشاللىق نەتىجىسى 1978-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشش پۇرسىتى يەنە كەلگەن، بۇقىتىم چىمپىيون بولۇش ئارزۇسى بىلەن كەلگەن پولىشا كوماندىسى8كۈچلۈك مۇسابىقىسىدىن يىڭلىپ قىلىپ يەنە بىر قىتىم دۆلىتىگە قايتىشىقا مەجبۇر بولغان. بۇ پولىشا كوماندىسغا قىلچە تەسىر بولماي 1982-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە يەنە بىرى قىتىم بىمالال قاتنىشىپ يەنە بىر قىتىم 3-لىكنى
قولغا كەلتۈرگەن، بۇنىڭدىن ھەممە رازى بولغان.بىراق، بۇ خۇشاللىق نەتىجىسى قايغۇلۇققا ئايلىنىپ ، پولىشا كوماندىىسى 1986،1990،1994،1998-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىش پۇرسىتىدىن مەھرۇم بولغان. 2002-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ، پولىشا كوماندىسى يەنە قاتنىشىپ كىچىك گورۇپپىلار مۇسابىقىسىدىن يىڭىلىپ قىلىپ يەنە بىر قىتىم دۆلىتىگە قايتىشقا مەجبۇر بولغان. 2006-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە قاتنىشىپ، تۇنجى مەيدان مۇسابىقىسى ئىكۋادور كوماندىسى بىلەن چۈشۈپ 0-2نەتىجە بىلەن يڭىلىپ قالغان، شۇنىڭ بىلەن پولىشا كوماندىىسى كىيىنكى مۇسابىقىلەردە نەتىجىسى ياخشى بولماي يەنە شاللىنىپ كەتكەن
                                      
          پولشالىق پۇتبولچىنىڭ ئىچىنىشلىق تەقدىرى
                     
2012.يىلى6-ئاينىڭ 9-كۈنى كەچ  ياۋرۇپا پۇتبول مۇسابىقىسنىڭ تۇنجى مەيدان باشلىنىش سىگنالى چېلىنىشتىن بۇرۇن، ساھىپخان كوماندا پولشانىڭ كاپتانى بىلازوۋسىكى ئاخبارات ۋاستىلىرىنىڭ زىيارىتىنى قۇبۇل قىلغاندا ئۈزىنىڭ بالىلىق چاغلىرىدىكى ئازاپلىق بولغان ئاچچىق ئەسلىمىسنى ئېيتىپ ئۆتكەن،يەنى، ئەينى چاغدا بىلازىۋۇسكى دادىسىنىڭ ئاپىسىنى ئۆلتۈرگەنلىك قىلمىشىنى ئۆز كۈزى بىلەن كۆرگەن.
بىلازىۋوسكى مۇنداق دىگەن ،نىمە ئۈچۈن مۇشۇنداق ئىش يۈز بىرىدۇ ؟ مەن مەڭگۇ بۇ ئىشنىڭ سەۋەبىنى بىلمەيمەن،مەن دائىم ئۈزەمگە، بۇ نىمە ئۈچۈن ؟ دەپ سۇئال قۇيۇپ تۇرىمەن،بۇ مەن ھاياتىمىدىكى قەتئى ئۇنتالمايدىغان بىر كۈرۈنۈش،مەن ئىلگىرى ھەر قانداق بىر ئادەمگە بۇ ئىش توغۇرلۇق سۆزلەشنى خالىمايتىم،شۇنداقلا بۇ ئىشنى ئۇنتۇپ كېتىشكە تىرىشقان،بىراق مەن ئۇنداق قىلالمىدىم.
ئەينى چاغدا ئايالىنى ئۆلتۈرگەنلىگى ئۈچۈن بىلاۋزوسكىنىڭ داداىسى 15 يىللىق كىسىلىپ كەتكەن،تۈرمىدە 15 يىل ياتقاندىن كېيىن بىلازىۋوسكىنىڭ دادىسى 2011-يىلى جازا مۇددىتى تۇشۇپ قۇيۇپ بېرىلگەن،لېكىن ئاپىسىنى رەھىمسىزلەرچە ئۆلتۈرگەنلىك قىلمىشى يۈرىگىگە چوڭقۇر ئورناپ كەتكەن بىلازىۋوسكى بىر قېتتىمۇ دادىسىنى « دادا » دەپ چاقىرىپ باقمىغان،بىلازىۋوسكىنىڭ دادىسى 56 يېشىدا قازا قىلغان،بىلازىۋوسكى دادىسىنىڭ ئاخىرەتلىك ئىشلىرىغا قاتناشقان.
بىلازىۋوسكى مۇنداق دىگەن،بۈگۈن كەچ بىز مۇسابىقە ئوينايمىز،مەن ياخشى ئىپادەم بىلەن ئاپامغا جاۋاپ قايتۇرمەن ! ئاپا ،سەن جەننەتتە خاتىرجەم يات،ئوغلۇڭ سەن ئۈچۈن جەڭگە ئاتلىنىدۇ ! سەن چۇقۇم ئوغلۇڭدىن پەخىرلىنىسەن دىگەن ھەم شۇ مەيدان مۇسابىقىدە رەقىبىنى يىڭىشكە زور كۈچ قوشۇپ بىر پاس چىقارغان ھەم مۇسابىقىدىن كىيىن  ئەڭ مۇنەۋۋەر ماھىر بولۇپ باھالانغان، ئۇنىڭ سۆزى ئۆزىگە ھەركەتلەندۈرگۈچ كۈچ ھاسىل قىلغان .



                     ياۋرۇپادىكى قورقۇنۇشلۇق كوماندا گېرمانىيە
                        
. ئادەتتە گېرمانيە تارىخى مىلادى 919-يىلى باشلانغان دەپ قارىلىدۇ.بۇ يىلى ساكسون كىنەزى ھېنرى (1-)شەرقى فىرانك پادىشاھلىقىنىڭ پادىشاھ بولۇپ،گىرمانىيە خاندانلىقىنى قۇرغان. ھېنرى (1-)نىڭ ئوغلى ئوتتۇ(1-) تەختكە ۋارسلىق قىلغاندىن كىيىن،ئاتالمىش تەڭرى بەرگەن خانلىق ھوقۇققا ئىرىشىش ئۈچۇن ،مىلادى 968-يىلى پاپا يوھان(12-)نى  رىمدا ئۆزىگە تاج كېيگۈزۇش مۇراسىمى ئۆتكۈزۇپ بىرشكە قىستاپ، ئۆزىنى «رىم پادىشاھى»، گېرمانىيە پادىشالىقىنى «گېرمان مىللىتنىڭ مۇقەددەس رېم ئېمپىرىيسى »دەپ ئاتىغان بولۇپ، بۇ گېرمانىيە تارىخىدا ، «بىرىنچى ئىمپىرىيە »دەپ ئاتالغان.مۇقەددەس رىم ئمپىرىيسى باشتىن ئاخىرى ھوقۇق مەركەزگە مەركەزلەشكەن بىرلىككە كەلگەن دۆلەت بولۇپ تۇرالمىغاچقا،يەرلىك فىئودال كۈچلەرنىڭ كۈنسىرى زورىيشغا ئەگشىپ،پادىشاھنىڭ ھوقۇقى كۈنسىرى ئاجىزلاپ،نۇرغۇن كىچىك پادىشاھلىقلار شەكىللەنگەن.بۇ چاك-چېكدىن بۆسلۇپ كەتكەن ئىمپىرىيە ئاخىرى  چوڭ ئىككى پادشاھلىق :پىرۇسىيە بلەن ئاۋستىرىيە ۋە باشقا ئوتتۇز نەچچە چوڭ كىچىك كېنەزلىكلەرگە بۆلۈنۈپ كەتكەن.
                                               
  17-18-ئەسىردە گېرمانىيە ئەينى ۋاقتتىكى ياۋرۇپا چوڭ قۇرۇقلىقدا سانائەت ۋە ئىقتىسادى تەرەققىي قىلىپ، كۈچلۈك رايونلاردىن بولۇپ قالغان. 19-ئەسىرنىڭ دەسلىۋىدە ناپالىئون گېرمانىينى ئىگەللگەندىن كىيىن، گېرمانىيدىكى مۇقەدددەس رېم ئىمپىرىيسى پادىشاھى دىگەن نامنى ئەمەلدىن قالدۇرغان. شۇنىڭ بىلەن ئىسىمى بار جىسمى يوق مۇقەددەس  رىم ئىمپىريسى  گومىران بولغان. 19-ئەسىرنىڭ كىينكى يېرىمىدا، پىرۇسىيە ئۇچ قېتىم خانلىق ئۇرشى ئارقىلىق،گىرمانىينى پىرۇسىينىڭ كونتۇرۇلىقغا ئېلىپ،بىرلىككە كەلتۇرۇشنى ئىشقا ئاشۇرغان.1864-يىلى دانىيە ئۇرشىدىن كىيىن،پىرۇسىيە بىلەن ئاۋستىرىيە دانىيەنى رايۇنىنى بۆلۈپ بىرىشكە مەجبۇرلىغان.1866-يىلى پىرۇسىيە ،ئاۋستىرىيە ئۇرۇشىدا ،ئاۋستىرىيە مەغلۇپ بولۇپ،گېرمانىيە فىدراتسىيسىدىن ئايرىلىپ چىقىپ كىتىشكە مەجبۇر بولغان.گىرمانىيە فىدراتسىيسى پارچىلانغاندىن كىيىن،ئۇنىڭ ئورنىنى ئىگىلگىنى مېيىن دەرياسنىڭ شىمالىدىكى ھەر قايسى پادىشاھلىقلارنى ئۆز ئىچگە ئالغان.پىرۇسىيە يتەكچلىكدىكى شىمالى گىرمانىيە فىدراتسيسى بولغان.پىروسىيە 1870-يىلى پارتىلغان پىرۇسىيە فىرانسيە ئۇرشىدا فىرانسىينى مەغلۇپ قىلىپ،شۇ يىل 1-ئاينىڭ 18-كۈنى پىرۇسىيە پادشاھى ۋېليام (1-)فېرانسىينىڭ ۋېرسال سارىيدا پادىشاھلىق تاجى كىيىپ،گېرمانىينىڭ پادشاھى بولۇپ،«ئىككىنچى ئىمپىرىيە»نى قۇرغان.1914-يىلى پارتلغان 1-دۇنيا ئۇرشى گېرمانىيە ئىمپىريسنىڭ ھالاك بولىشى بىلەن ئاخىرلاشقان.ئۇرۇش گېرمانىيدە تۇنجى قېتىم فېدراتىپ جومھۇرىيەت قۇرۇش پۇرستىنى شەكىللەندۇرۇپ، جومھۇرىيەت قۇرلۇپ،بۇ تارىختا «ۋېمار جومھورىيتى »دەپ ئاتالغان.1933-يىلى 1-ئاينىڭ30-كۈنى گېتلىر فاشستىك مۇستەبىت  ھۆكىمرانلىقىنى ئورنتىپ،ۋېيمار جومھورىيتىنىڭ گومىران بولغانلىقىنى جاكارلىغان. گېتلىر ھۆكىمرانلىقىدىكى فاشستىك گېرمانىيە «3-ئىمپىرىيە »دەپ ئاتالغان. 1939-يىلى 3-ئايدا گېرمانيە فاشستلىرى چېخسلۋاگىيگە ھۇجۇم قوزغىغان. 1939-يىلى 9-ئاينىڭ 1-كۈنى گېرمانىيە قوشۇنى پولشاغا كىرىپ، ياۋرۇپا ئۇرۇشىنى قوزغىغان. 1945-يىلى 5-ئاينىڭ 8-كۈنى مەغلۇپ بولۇپ شەرتسىز تەسلىمنامىگە قول قويغان.
   مانا مۇشۇنداق پۈتۈن دۇنيانى بوي سۇندۇرۇشقا ئاز قالغان نېمىس مىللىتىنىڭ پۇتبول مەيدانىدىكى نەتىجىلىرىمۇ ئىنتايىن ياخشى ، ئۇلار چىملىقتىكى بەئەينى ئېغىر تىپتىكى زەمبىرەكنىڭ ئۆزى .
دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 4 قېتىم چىمپىيون بۇلغان ، نېمسىس مىللىتىنىڭ ئىگەلمەس روھىنى دۇنياغا تونۇتقان گېرمانىيە دۆلەت كوماندىسى  

                                          
گېرمانىيە پۇتبول ھەركىتى تارىخىدا ئېرىشكەن زور نەتىجىلىرى :

1934 - يىلى ، 1970 - يىلى ، 2006 - يىلى ، 2010 - يىللىرى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيالوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئۈچۈنچى بولغان .
1966 - يىلى ، 1982 - يىلى ، 1986 - يىلى ، 2002 - يىللىرى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيالوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئىككىنچى بولغان .
1954 - يىلى ، 1974 - يىلى ، 1990 - 2014_يىللىرى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيالوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە چىمپىيون بولغان .
                                      
            ھازىرقى زامان پۇتبول ھەركىتى 19 - ئەسىرنىڭ 60 - يىللىرىدا گېرمانىيىگە كىرگەن ، ئەنگلىيىلىكلەرنىڭ تەسىرىدە ، گېرمانىيىلىكلەرمۇ مەملىكەتنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا بىر قىسىم كۇلۇپلارنى قۇرغان .
1860 - يىلى ميونخىن - 1860 كۇلۇبى ۋە لېپىسگ كۇلۇبى قۇرۇلغان . كۆلىمى ۋە تەسىرى بىر قەدەر چوڭلاردىن 1893 - يىلى قۇرۇلغان شتۇتگارت كۇلۇبى ، 1899 - يىلىقۇرۇلغان فرانكفورت كۇلۇبى ۋە 1900 - يىلى قۇرۇلغان بايرىن ميونخىن كۇلۇبى قاتارلىقلار بار .پۇتبول كۇلۇپلىرىنىڭ ئارقا ئارقىدىن بارلىققا كىلىشى نەتىجىسىدە ، گېرمانىيە تەنتەربىيەچىلەر جەمئىيىتى ھەر قايسى كۇلۇپلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى ماسلاشتۇرۇش ئۈچۈن ، 1990 - يىلى 1 - ئاينىڭ 28 - كۈنى لېپسىگ شەھرىدىكى بىر مېھمانخانىدا گېرمانىيە پۇتبولچىلار جەمئىيىتىنى قۇرغان . گېرمانىيە پۇتبولچىلار جەمئىيىتى مەملىكەت بويىچە بىرلەشمە مۇسابىقىنى يولغا قويغان ، تۇنجى نۆۋەتلىك بىرلەشمە مۇسابىقىدە لېپىسگ كۇلۇبى چىمپىيون بولغان . گېرمانىيە دۆلەت كوماندىسى 1908 - يىلى تەشلىللەنگەن ھەم شۇ يىلى 4 - ئاينىڭ 5 - كۈنى شۋېتسارىيە بىلەن ئىلىپ بېرىلغان تۇنجى مەيدان خەلقئىرا مۇسابىقىدە 3 ؛ 5 نەتىجە بىلەن ئۇتتۇرۋەتكەن . گېرمانىيە كوماندىسى ئىككىنچى دۇنيا ئۇرىشىدىن ئىلگىرى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسى ۋە ئولىمپىك پۇتبول مۇسابىقىلىرىگە قاتناشقان بولسىمۇ ، نەتىجىسى كۆڭۈلدىكىدەك بولمىغان .
                                    
2- دۇنيا ئۇرىشىدا گېرمانىيەمەغلۇپ بولغاندىن كىيىن ، شەرقىي ۋە غەربىي گېرمانىيە دەپ ئىككىگە بۆلىنىپ كەتكەن . نەتىجىدە گېرمانىيە پۇتبولچىلار جەمئىيىتىمۇ ئىككىگە بۆلىنىپ كەتكەن . غەربىي گېرمانىيە پۇتبولچىلار جەمئىيىتى فرانكفورت شەھرىگە كۆچۈپ كەتكەن . شۇندىن ئىتىبارەن 1990 - يىللارگىچە شەرقىي گېرمانىيە بىلەن غەربىي گېرمانىيە ئۆز ئالدىغا كوماندا تەشكىللەپ مۇسابىقە ئويناپ كەلگەن . شۇنداق بولسىمۇ شەرقىي گېرمانىيە دىگەندەك ياخشى نەتىجىلەرگە ئېرىشەلمىگەن . شۇڭا غەربىي گېرمانىيە كوماندىسى ئاساسلىق ئورۇندا تۇرۇپ كەلگەن .  
                              
ئۇرۇشتىن كىيىن غەربىي گېرمانىيە پۇتبول ھەركىتى مىسلىسىز جاللانغان . 1952 - يىلى ، غەربىي گېرمانىيە كوماندىسى ئولىمپىك پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىپ مىسىر بىلەن برازىلىيىنى يىڭىپ يېرىم ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىگە قاتنىشىش ھالاھىتىگە ئېرىشىپ ، ئاخىرىدا يۇگۇسلاۋىيە ، شۋېتسىيە كوماندىسىغا ئۇتتۇرۇپ 4 - بولغان .  
1954 - يىلى ، غەربىي گېرمانىيە كوماندىسى تۇنجى قېتىم دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىپ ، مۇسابىقە جەريانىدا گېرمانىيە كوماندىسى ئۆز خەلقنىڭ قەيسەر ئىرادىسىنى جارى قىلدۇرۇپ ، ھەك قىلغۇچ مۇسابىقىدە 3 ؛2 نەتىجە بىلەن ۋېنگىرىيە كوماندىسىنى ئۇتۇپ ، دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە چىمپىيون بولغان .

                        
غەربى گېرمانىيە پۇتبول جەمئىيىتى 1963 - يىلدىن باشلاپ ، بىرلەشمە پۇتبول مۇسابىقىسىنى كەسەپلەشتۈرۈشنى قارار قىلغان . شۇنىڭ بىلەن تۇنجى نۆۋەتلىك غەربىي گېرمانىيە مەملىكەتلىك كەسپىي پۇتبول بىرلەشمە مۇسابىقىسى 1963 - يىلى 8 - ئاينىڭ 24 - كۈنى باشلانغان .

كەسپىي پۇتبولنىڭ يولغا قويۇلىشى بىلەن ، غەربىي گېرمانىيىنىڭ پۇتبول سەۋىيىسى ئىلگىركىدىن كۆرىنەرلىك ئۆسكەن ، 1966 - يىلى ئەنگىلىيىدە ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 2 - بولغان .
70 - يىللاردا غەربىي گېرمانىيە پۇتبول ھەركىتى ئالتۇن دەۋىرگە قەدەم قويغان . 1972 - يىلىدىكى ياۋرۇپا پۇتبول مۇسابىقىسىدە سابىق سوۋىت ئىتىپاقى كوماندىسىنى يىڭىپ چىمپىيون بولغان . 1974 - يىلى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە 2 ؛ 1 نەتىجە بىلەن گوللاندىيە كوماندىسىنى يىڭىپ ئىككىنچى قېتىم دۇنيا چىمپىيونى بولغان .
                           
1990 -يىلى 10 - ئاينىڭ 4 - كۈنى گېرمانىيە بىرلىككە كەلدى . بۇ ۋەزىيەت ئۇلارنىڭ پۇتبول ھەركىتىگە تېخىمۇ قولايلىق يارىتىپ بەردى . بىرلىككە كەلگەندىن كىيىن گېرمانىيە كوماندىسى 1992 - يىلى ئۆتكۈزۈلگەن ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 2 - لىككە ، 1996 - يىلدىكى ياۋرۇپا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە چىمپىيون بولدى . 2006 - يىلى گېرمانىيىدە ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 3 - لىككە ئېرىشتى ... 2010 - يىللىق دۇنيالوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدىمۇ ئۆزىنىڭ يىڭىلمەس جەسۇرانە روھى بىلەن گېرمانىيە كوماندىسى 3 - لىككە ئېرىشتى .
گېرمانىيە پۇتبولچىلىرىنىڭ شەخسىي تېخنىكىسى جەنۇبىي ئامىرىكا  ۋە جەنۇبىي ياۋرۇپا پۇتبولچىلىرىنىڭكىدەك ئۈستۈن بولمىسىمۇ ، ئەمەلىيەتچانلىقى كۈچلۈك ، ئىمتىزامچانلىقى قاتتىق ، تېرىنىرنىڭ مۇدداسىنى ئەمەلىيلەشتۈرۈش ، ۋاقىت توشمىگىچە ئۇتتۇرغىنىغا تەن بەرمەسلىكتەك روھى بىلەن دۇنياغا داڭلىق ...
           يەنە كىلىپ گېرمانىيە دۇنياغا داڭلىق پۇتبولچىلارنى يىتىشتۈرۈش بىلەن داڭلىق ، بۇلارنىڭ تىپىك مىساللىرىدىن بېكىنپاۋۇل ، رومېنېگ ، كىلىنسىمان ، ماتتائۇس ، كىلوز ، باللاك ، مۇللىر .كاھىن قاتارلىق نۇرغۇنلىغان داڭلىق پۇتبولچىلارنى يىتىشتۈرۈپ چىققان .
                     

ئەلقۇت

بۇ تېمىنى ھەر قايسى دۆلەتلەرنىڭ تارىخى ئارقا كۆرۈنىشى بىلەن ھازىرقى زامان پۇتبول تەرەقىياتىنى ماسلاشتورۇپ ياخشى يىزىپسىز،بولۇپمۇ گىرمان كۇماندىسىنىڭ مەيداندىكى قەيسىرانە روھى بىزنى قايىل قىلماي تورالمايدۇ.
تىرىشقانلار چوقۇم غەلبىسىنى كۆرىدۇ.

ئالۋاستى

مەنمۇ قاچان مۇشۇنداقراق تېما  يوللىيالامە  ئەجىر قىپسىز رەھمەت  ئالدىرماي ئوقۇي

دەۋران75

روسيەنىڭ پۇتبول تارىخي ئۇزۇن ھەم ياۋرۇپادىكى بۇرۇن نەتىجە قازانغا كوماندا بولغىنى بىلەن ھازىر بىراقلا بىسىلىپ كەتتى.
بۇلاردىن چىققان ھازىرقى چولپانلىرىمۇ يەنى ئارشاۋىن ۋە كىچىك ئارشاۋىنلارمۇ خۇدىدى روسيە پۇتبول تارىخيدەك بولۇپ قالدى، يەنى بالدۇر چىقىپ بالدۇرلا توزۇپ كەتتى. قىنى 2018 - يىلى ئۈز دۆلىتىدىكى دۇنيا لوڭقسىدا بۇ تارىخىنى بىيىتالامدۇ؟ ياكى شۇنداقلا قىپ قالامدۇ، بۇنىڭغا شۇ چاغدا بىر نىمە دەيلى؟؟؟؟؟

FaRuH777

قالتىس،مەن بىلمەيدىغان بەزى ئىشلاېنى بىلىۋالدىم.تىما ئىگىسىگە رەھمەت.

baress

گىرمانلارنىڭ ئىپادىسى ھەقىقەتەن تۇراقلىق  . پولشانىڭ ئۈچىنجىلىك تارىخى باركەن ھە بىلمەپتىكەنمەن .

sangun10

بەك ئەجىرلىك تېما بۇپتۇ....باشقۇرغۇچىلار بولسا مۇشۇ تېما ئىگىسىنى لۈكچەك ياكى ئالىي ئەزا قىلساڭلار بۇلاركەن نادىرتېمىسىمۇ خېلە جىق

ajdadizi

ئىسىل تېما بۇلۇپتۇ ،رەھمەت بۇرادەر جاپا چىكىپسىز…

ahsa-Boy

روسىيەنىڭ ھازىرقى نەتىجىسى دىن سوۋېت ئىتتىپاقى ۋاقتى دىكى نەتىجىلىرى ياخشىكىن بۇيىللىق ياۋروپا لوڭقىسى دىمۇ گورپىدىنمۇ چىقامىدى. قالغىنى 2018 دۇنيا لوڭقىسىدا كۆرمىز؟ پولشا نىڭ ياۋروپا لوڭقىسىدا پورتۇگالىيە ئوينىغان مۇسابىقىسىنى كۆرۈپ كۈشلۈك دۆلەت ئىكەنلىكىنى بۈلگەنتىم. گىرمانىيە دۆلەت كوماندىسى توغۇرلۇق بەك تەپسىلى يىزىپ سىز جىق نەرسىلەرنى بىلىۋالدىم .

suykasiqi

بەك تەپىسىلى يىزىپىسىز ،كۇپ ئىزىدىنىپىسىز،نۇرغۇن بىلىملارغا ئىگە بولۋالدۇق

ئاقسۇ01

تىمىڭىزغا رەخمەت ، جاپا چەكتىڭىز  ، بىلمىگەننى بىلۋالدىم