ئۇيغۇر بۈگۈنكى دەۋر بالىلار شېئىرىيىتىدە ئىپادىلەنگەن قۇشلار بى...

（http://bbs.oylirim.cn）! a7 k6 _6 e0 I# i3 L) f# D
（http://bbs.oylirim.cn）$ ^1 B8 m& \8 T$ J# L（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قىسقىچە مەزمۇنى: بۇ ماقالىدە ئۇيغۇر بۈگۈنكى دەۋر شېئىرىيىتىدە ئىپادىلەنگەن قۇشلار بىلەن ئىنسانلارنىڭ مۇناسىۋىتى ئەمەلىي مىساللار ئارقىلىق بىر قەدەر ئەتراپلىق مۇلاھىزە يۈرگۈزۈلۈپ، قۇشلارنىڭ ئىنسانلارنىڭ دوستى ھەم ئايرىلماس تەركىبى قىسمى ئىكەنلىكى تەتقىق قىلىنىدۇ ۋە بالىلارنىڭ قۇشلارنى ئاسراش، قۇشلارنى قوغداش، قۇشلارنى ئۆلتۈرمەسلىك ئېڭىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش مەقسەت قىلىنىدۇ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاچقۇچلۇق سۆزلەر: بۈگۈنكى دەۋر شېئىرىيىتى؛ قۇشلار؛ ئىنسانلار
（http://bbs.oylirim.cn）* I. t& @1 U( f, f# e（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）+ l3 p( }, X5 t8 E" D- tقۇشلار تەبىئەت دۇنياسىدا ئادەملەرگە ئوخشاشلا مەۋجۇت، بۇ مەۋجۇتلۇقنى خەلقىمىز ھېچقاچان چەتكە قاققان ئەمەس. شۇڭا شائىرلىرىمىز ئۇنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ، پۈتۈن ئىشتىياقى بىلەن قۇشلارنى  مەدھىيەلەپ، قۇشلارنىڭ رولىنىڭ تولىمۇ زۆرۈرلۈكىنى نۇرغۇن تەرەپلەردىن كۆرسىتىپ، قۇشلارنىڭ ئىنسانلارنىڭ مۇھىم تەركىبى قىسمى بولغان بالىلارنىڭ يېقىن دوستى ئىكەنلىكىنى يۇقىرى ئاۋاز بىلەن مەدھىيەلىگەن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۈگۈنكى دەۋر ئۇيغۇر بالىلار شېئىرىيىتىگە نەزەرىمىزنى ئاغدۇرساق، دېھقانلارنىڭ ھويلا-ئاراملىرىدا ئۇۋىلىغان قارلىغاچ، كۆك ئاسماندا پەرۋاز قىلىۋاتقان بۈركۈت، قىزىل گۈلنىڭ ئىشقىدا سايراۋاتقان بۇلبۇل، كۆللەردە ئەركىن ئۈزۈۋاتقان ئاق قۇ، توپ-توپى بىلەن باغلاردا ئۇچۇشۇپ يۈرگەن ئاق قۇشقاچ ۋە باشقا قۇشلار كۆزىمىزگە چېلىقىپ تۇرىدۇ. شائىرلار بالىلارنىڭ قۇشلارغا بولغان چەكسىز قىزىقىشى ھەم ياخشى كۆرۈش تۇيغۇلىرىنى جانلىق ئىپادىلەپ، ئىنسانلار ھايات كەچۈرۈش داۋامىدا قۇشلاردىن ئايرىلالمايدىغانلىقىنى كۆرسەتكەن.
（http://bbs.oylirim.cn）+ J8 Y  p) W$ [( G+ k) F( [( uقۇشلار پۈتكۈل ھاياتلىق، بايلىق مەنبەسىنى تەشكىل قىلغۇچى مۇھىم تەركىبلەرنىڭ بىرى بولۇش سۈپىتى بىلەن، ھاياتلىق ئېكولوگىيەسى، جۈملىدىن تەبىئەت ئېكولوگىيەسىگە بىۋاسىتە ۋە مۇھىم تەسىر كۆرسىتىدۇ. شۇڭا قۇشلارنىڭ ئېكولوگىيە ھەم ئېكولوگىيەلىك سىستېمىسىنىڭ تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلاشتىكى رولىغا سەل قاراشقا بولمايدۇ. ئېكولوگىيەلىك تەڭپۇڭلۇق ئىنسانلارنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇشى ھەمدە تەبىئەت بايلىق مەنبەلىرىدىن پايدىلىنىپ، ئۆزلىرى ئۈچۈن تېخىمۇ كۆپلەپ بايلىق يارىتىشى، تېخىمۇ راۋاجلىنىپ روناق تېپىشىغا مۇناسىۋەتلىك.
（http://bbs.oylirim.cn）$ b- Z" i7 q* A( t9 s& ]0 a! ]
（http://bbs.oylirim.cn）- E6 ^. i! [  |2 Q* M（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）+ H8 S8 R+ S2 A/ K$ m1 I（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）0 T" a  m6 o2 |（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）; l$ l1 J/ e! e- Y+ E8 S; E. sشائىر مامۇت زايىتنىڭ «ئۆردىكىم» ناملىق بۇ شېئىرى ئۆردەكنىڭ تاشقى قىياپىتى ھەم ئۇنىڭ ئاۋازغا تەقلىد قىلىش ئارقىلىق ھەم ئېنىق، ھەم ئوبرازلىق سۈرەتلەنگەن بولۇپ، بالا ئوقۇرمەنلەر بۇ شېئىرنى ئوقۇغىنىدا كۆز ئالدىغا ئۆردەكنىڭ قىياپىتى «مانا مەن» دەپ كېلىدۇ. بۇ يەردە شائىر ئۆردەكتىن ئىبارەت جانىۋار بىلەن شېئىردىكى بالا، يەنى «مەن»نىڭ ئۆردەككە بولغان كۆيۈنۈشى، سۆيۈنۈشى، ئۇنىڭغا دان بېرىپ ھالىدىن خەۋەر ئېلىشى، شۇنداقلا ئۆردەكنىڭمۇ كۆلدە ئۈزۈپ ئۇنىڭغا ئويناپ بېرىشىدەك قىسقىغىنا جەريان گۈزەللەشتۈرۈلۈپ ئەكس ئەتتۈرۈلگەن.
（http://bbs.oylirim.cn）; V1 Q* ~6 f1 G: u0 W5 |0 qقۇشلارنىڭ يېقىملىق، مۇڭلۇق سايراشلىرى، ئادەمنىڭ نېرۋىسىنى تىنچلاندۇرۇپ، دىلىغا ئارام بەخش ئېتىدۇ. شۇڭا ئىنسانلار ھەرخىل قۇشلارنى ئېسىل قەپەسلەرگە سېلىپ، ئەتىۋارلاپ باقىدىغان ئادەتنى شەكىللەندۈرگەن. ئىنسانلارنىڭ قۇشلار توغرىسىدىكى گۈزەل ھېسسىيات، تۇيغۇلىرى قەدىمكى دەۋر شېئىرلىرىدىمۇ ئەكس ئەتتۈرۈلگەن. بۈگۈنكى دەۋر ئۇيغۇر بالىلار شائىرلىرى قەدىمكىلەرنىڭ بۇ ئەنئەنىسىگە ۋارىسلىق قىلىپ، قۇشلارنى ئاسراش، قۇشلارنى سۆيۈش نۇقتىسىدىن چىقىپ تۇرۇپ، قۇشلار ھەققىدە ئاز بولمىغان شېئىرىي ئەسەرلەرنى يېزىپ چىقتى، بالىلارغا قۇشلار بىلەن ئىناق ئۆتۈشنىڭ مۇھىملىقىنى تونۇتتى.
（http://bbs.oylirim.cn）! k" d' C! |6 c3 h0 j9 D1 s, F7 \/ Jقۇشلارنىڭ ئىنسانلارغا ئېلىپ كېلىدىغان پايدىسى ئىنتايىن كۆپ، ئۇلار ئەتىيازنىڭ باشلىنىشى بىلەن ئېتىز-ئېرىقلاردا پەيدا بولۇپ، زىيانداش ھاشاراتلارنى تۇتۇپ، زىرائەتلەرنىڭ زىيانغا ئۇچرىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ، يېزا ئىگىلىك ئېكولوگىيەسىنى تەڭپۇڭلاشتۇرۇشتا ئىنسانلار قىلالمايدىغان ھەم ئۇنىڭ قولىدىن كەلمەيدىغان بىر قىسىم ئىشلارنى ئورۇنداپ، مول ھوسۇلنىڭ مول بولۇشىغا تۆھپە قوشىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）% B0 @/ q' n! n6 L
（http://bbs.oylirim.cn）9 q7 g- x/ e! H, c1 |' _: h9 V. m+ T（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）% `4 U% M: k1 D: M) r2 _' k（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）/ \  J7 S+ R0 D+ }0 D
（http://bbs.oylirim.cn）3 W2 S  T0 m8 I% x: \（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）$ y# z! c- W7 Q. e  d
（http://bbs.oylirim.cn）: F9 U+ B% [/ r$ W/ M: z
（http://bbs.oylirim.cn）2 S; g- F1 b; t; m) J# C（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قارلىغاچ ھەريىلى كەلگىنىدە دېھقانلارنىڭ ھويلا-ئاراملىرىدا ئۇۋىلايدۇ، تۇخۇملاپ بالا چىقىرىدۇ، ۋىچىرلاپ سايراپ بالىلارنىڭ قەلبىنى شادلىققا چۆمدۈرىدۇ، كۆڭلىنى ئاچىدۇ. ياخشى-ياماننى بىلىدىغان ئاق كۆڭۈل كىشىلەر تا قارلىغاچ بالىلىرىنى چوڭ قىلىپ ئۇچۇرما قىلىپ كېتىپ بولغۇچە قارلىغاچ ۋە ئۇنىڭ بالىلىرىغا زىيان-زەخمەت يەتكۈزمەيدۇ، ئۇلارنىڭ دەخلىسىز ياشىشىغا كەڭ ئىمكانىيەتلەرنى يارىتىپ بېرىدۇ. ئەكسىچە شېئىردا ئېيتىلغاندەك ئەقىلسىز، پەمسىز بالىلار قۇشلارنىڭ ئۇۋىسىنى بۇزۇپ، ئۇلارغا ئازار بېرىدۇ، شۇڭا قۇشلار بۇنداق بالىلاردىن قورقىدۇ، ئەيمىنىدۇ، لېكىن بالىلار مەكتەپكە كىرگەندىن كېيىن قۇشلارغا مۇناسىۋەتلىك بىلىملەرنى ئۆگىنىدۇ، ئەقلىگە ئەقىل قوشۇلىدۇ، ئۆزلىرىنىڭ توغرا قىلمىغانلىقىنى تونۇيدۇ. شېئىردىكى «مەن»مۇ ھويلىسىدا ئۇۋىلىغان قارلىغاچنىڭ بالىلىرىنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇنىڭغا ئازاب سالغانلىقى تۈپەيلىدىن قارلىغاچ ئۇنىڭدىن ئۈركۈيدۇ، ئۇ سەۋەنلىكىنى، قارلىغاچنىڭ نېمە ئۈچۈن ئۇنىڭدىن ئۈركۈيدىغانلىقىنى چۈشىنىپ، قارلىغاچتىن ئەپۇ سورايدۇ، قۇشلار بىلەن ئىنسانلارنىڭ ئەزەلدىن دوست ئىكەنلىكىنى قايتىدىن تونۇيدۇ. قارلىغاچلارنى ۋە باشقا قۇشلارنى خاتىرجەم قىلمىغان بالا ياخشى بالا سانالمايدۇ، قۇشلار دېھقانلارغا بەخت ئېلىپ كېلىدۇ، شۇڭىمۇ ئۇيغۇرلاردا كەكلىك سەيلىسى، قارچۇغا سەيلىسى، بۆدۈنە سەيلىسى دېگەندەك ھەرخىل كۆڭۈل ئېچىش پائالىيەتلىرى ئومۇملاشقان. ئەجدادلىرىمىز بۇندىن بىر قانچە مىڭ يىل ئىلگىرى توخۇ، ئۆردەك، غاز، كەپتەر قاتارلىق نۇرغۇن قۇشلارنى بېقىپ، كۆندۈرۈپ، ئۇلارنى ئۆي قۇشلىرىغا ئايلاندۇرغان. غاز، ئۆردەكلەرنىڭ پەي-تۈكلىرىدىن پايدىلىنىپ مامۇق ياستۇق، مامۇق يوتقان، مامۇق كۆرپىلەرنى تىكىپ، تۇرمۇشىنى راھەتتە ئۆتكۈزگەن. بۈگۈنكى كۈندىمۇ قۇشلاردىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىپ، قۇشلارغا بارغانسېرى يېقىنلىشىپ، ئۇلار تەبىئەت ۋە كىشىلىك دۇنياسىدا كەم بولسا بولمايدىغانلىقىنى تېخىمۇ چوڭقۇر چۈشىنىپ يەتتى ۋە يېتىۋاتىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）1 Q( N; B  J1 C: {% y( `# N! Nقۇشلار ئېتىز، دالىلاردا، باغ-باراڭ، ئورمانلىقلاردا، ئوتلاق، سۇ بويلىرىدا ياشايدۇ ھەمدە مۇتلەق كۆپ ساندىكى قۇشلار قۇرت-قوڭغۇز، زىيانداش ھاشاراتلار ۋە ياۋا ئوت-چۆپلەرنىڭ ئۇرۇقى بىلەن ئوزۇقلىنىدۇ، شۇ ئارقىلىق ياۋا ئوت-چۆپ، زىيانداش ھاشاراتلارنىڭ يامراپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ. شۇڭا شائىرلار قۇشلارنىڭ بۇنداق پايدىلىق تەرىپىدىن شادلىنىپ، ئۆز ھېسسىياتلىرىنى مۇنداق ئىزھار قىلىشقان:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）  T$ B9 j- \" n7 Y7 A5 U' s
（http://bbs.oylirim.cn）& Y/ Q6 _: N& W; r: Q
（http://bbs.oylirim.cn）" P1 W- T6 B& ~7 ]& D# u
（http://bbs.oylirim.cn）2 ~! w% z3 \, m! S) U6 ^（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）) j5 ~: f$ E; \: e% x( W8 o3 z（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇ شائىر مەخمۇت مەھەممەتنىڭ «قۇشلار بىزنىڭ دوستىمىز» ناملىق شېئىرى بولۇپ، ئۇنىڭدا قۇشلارنىڭ ھاياتىمىزنىڭ زىننىتى، ھەممىمىزنىڭ دوستى ئىكەنلىكىدىن ئالەمچە سۆيۈنىدۇ ھەم قۇشلارنى ئاسراپ، قۇشلارنى سۆيۈپ، قۇشلار بىلەن تەڭ يايراپ ئۆمرىمىزنى مەنىلىك ئۆتكۈزىشىمىزنى ئېسىمىزگە سالىدۇ. بۇنىڭ بىلەن توختاپ قالماي كىم قۇشلارنى ئاسرىسا، ئۇنى دوستىمىز دەپ بىلسە، ھۆرمىتىنىڭ بارغانچە ئېشىپ بارىدىغانلىقىنى گەۋدىلەندۈرىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）$ h% M3 n7 {* _1 X7 Q（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）; Q& H8 ?! x$ o) R（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）5 k3 ~. d1 Z  I
（http://bbs.oylirim.cn）6 F- ~0 Y, Q" K  b' t+ M+ t
（http://bbs.oylirim.cn）) x* q  F+ g3 k（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شائىر مامۇت زايىتنىڭ «بوز تورغاي» ناملىق بۇ شېئىرىنىڭ تىلى يەڭگىل، چۈشىنىشلىك، ئاھاڭدار بولۇپ، بالا ئوقۇرمەنلەرنىڭ سۆزلەش، ھېس قىلىش ئىقتىدارىغا تولىمۇ ماس كېلىدۇ. ئۇ تولۇپ-تاشقان قىزغىنلىق بىلەن بوز تورغايغا «ناخشاڭنى ئېيت، ئۇنى مەن ئاڭلاي، سېنىڭ بىلەن بىللە دېھقان تاغامنى مەدھىيەلەي» دەيدۇ ھەم دېھقانلارنىڭ بوز تورغاينىڭ سايرىشىنى زوقلىنىپ ئاڭلاپ ئۆز كۆڭلىنى خۇش قىلغانلىقىدىن مەمنۇن بولىدۇ، دېھقاننىڭ تەرى بىلەن بۇغدايلارنىڭ ئوخشىغانلىقىدىن پەخىرلىنىپ، بوز تورغايدىن ئۇنىڭ بەختىنى توختىماي كۈيلەشنى ئىلتىجا قىلىدۇ. بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، ئىنساننىڭ خۇشاللىقى، قۇچقان شان-شەرەپلىرىنىڭ مەدھىيەسى قۇشلارنىڭ يېقىملىق سايراشلىرىنى بىلەن بىرلىشىپ كەتكەن. شائىرلار شان-شەرەپ ئىگىلىرىنىڭ خۇشاللىقلىرىنى سۈرەتلىگەندە، ئۇلارنىڭ خۇشاللىقىدىن قۇشلاردەك ئۇچۇشقا تەييار بولغانلىقىنى، يەڭگىللەپ روھى كەيپىياتىنىڭ يۇقىرىلاپ بېرىۋاتقانلىقىنى، قۇشلاردەك يايراپ يۈرىكى قەپىسىگە پاتماي قالغانلىقىنى ئەكس ئەتتۈرگەن. بۇ بۈگۈنكى دەۋر ئۇيغۇر بالىلار شېئىرىيىتىنىڭ مۇھىم بىر ئالاھىدىلىكى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）, R8 Y' O' E' N- h- ~
（http://bbs.oylirim.cn）# L$ z$ J* V% V  Q* E
（http://bbs.oylirim.cn）% g* \5 w# z% V
（http://bbs.oylirim.cn）" M% [+ x7 x! I（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）. z2 B$ X; w) I8 ?
（http://bbs.oylirim.cn）$ F2 o: U& s9 }, ?1 O0 \& [7 S9 Tئەدىھەم ئىبراھىمنىڭ بۇ شېئىرى يېقىملىق ھەم تەبىئىي يېزىلغان بولۇپ، بالا ئوقۇرمەننىڭ كۆز ئالدىغا قاردىكى بۆدۈنىنىڭ سۈرىتىنى كەلتۈرىدۇ. شائىر قۇشلارنى سۆيۈش، ئۇنىڭ زىيان-زەخمەتكە ئۇچراپ ۋەيران بولۇشنىڭ ئالدىنى ئېلىش نۇقتىسىدىن بۆدۈنىگە ھېسداشلىق قىلىدۇ، ئۇنىڭغا بولغان كۆيۈنۈش ھېسسىياتىنى مەسئۇلىيەتچانلىق نۇقتىسىدىن چىقىپ تۇرۇپ ئىزھار قىلىدۇ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）4 t! v3 `) U7 g/ r! I! g$ J* f
（http://bbs.oylirim.cn）- e8 i0 t0 ]. d) M& R5 S$ s（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）6 D# ]$ d( {9 ]& {+ {) e（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）+ K9 N& e/ s2 z% y（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）- h6 U% z$ ~' X* R, s; ?+ kشائىر ھەسەن تىلىۋالدىنىڭ «قۇشلار بىزنىڭ دوستىمىز» ناملىق بۇ شېئىرىنىڭ تىلى يىپەكتەك يۇمشاق، ھېسسىيات تاغ سۈيىدەك ئويناق، سۈزۈك بولۇپ، بالا ئوقۇرمەنلەرنىڭ قەلبىنى ھاياجانغا سالىدۇ. ئۇنىڭدا شائىر «مەن»نىڭ تىلى ئارقىلىق «ئەي قۇشلار بۇياققا كېلىڭلار، سىلەرگە ئۇۋا ياساپ بېرەي، سىلەر باغلارنىڭ، تاغلارنىڭ زىننىتى، سىلەرنى كۆرسەم قەلبىم شادلىققا تولىدۇ، سىلەر ئىنسانلارغا ھەم زىرائەتكە پايدىلىق» دەپ ئىچ-ئىچىدىن سۆيۈنىدۇ ھەم سەمىمىي تىلىكىنى ئىزھار قىلىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）" w1 Z/ k- Y: O0 e/ T2 }يىغىپ ئېيتقاندا، قۇشلارنى ئاسراش، قۇشلارنى سۆيۈش، قۇشلارنى دوستىمىز دەپ بىلىش، قۇشلارنىڭ ئىنسانىيەت جەمئىيىتىگە يەتكۈزىدىغان پايدىسىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ، قۇشلارنى ئىنسانلار ئۆزلىرىنىڭ مۇھىم بىر تەركىبى قىسمى دەپ چۈشىنىشتىن ئىبارەت «قۇشلار قارىشى» ئۇيغۇر بۈگۈنكى دەۋر بالىلار شېئىرىيىتىدىكى مۇھىم تېمىلارنىڭ بىرى بولۇپ، نۇرغۇن ياش، ئوتتۇرا ياش، پېشقەدەم شائىرلار پەخىرلىك ھېسسىياتى بىلەن قۇشلار توغرىسىدا قەلەم تەۋرەتكەن، قۇشلارنىڭ ئىنسان ئۈچۈن يەتكۈزىدىغان پايدىسىنى تونۇپلا قالماي، قۇشلارنىڭ ئىنسانلارنىڭ دوستى ھەم ئايرىلماس تەركىبى قىسىمى ئىكەنلىكىنى چوڭقۇر تونۇش بىلەن بىر ۋاقىتتا، بالىلارنىڭ قۇشلارنى تۇتماسلىق، ئۆلتۈرمەسلىك، ئۇنى سۆيۈش ۋە ئاسراش توغرىسىدا مول بەدىئىي تەربىيەلەرنى بېرىپ، ئۇلارنى قۇشلار بىلەن ئېجىل-ئىناق ئۆتۈشكە چاقىرىپ، قۇشلار ئېكولوگىيەسىنى تەسىر يەتكۈزۈشنىڭ ئۆزى چوڭ جىنايەت بولىدىغانلىقىنى قايتا-قايتا ئەسكەرتىپ، بۇ جەھەتتىكى پىكىرلىرىنى ئەركىن ئىپادىلەپ، ئۆسمۈر بالىلارغا زور تەسىرلەرنى كۆرسەتتى. شۇڭا ئۇيغۇر بۈگۈنكى دەۋر بالىلار شېئىرىيىتىدە تەسۋىرلەنگەن قۇشلار تېمىسىنى تەتقىق قىلىش نۆۋەتتە رېئال ئەھمىيەتكە ئىگە.
（http://bbs.oylirim.cn）! n6 M1 n7 l+ r5 k7 cئىزاھاتلار:
（http://bbs.oylirim.cn）. V9 C. I/ y# k① «ئۈمىد چېچەكلىرى»دىن، 226-بەت.
（http://bbs.oylirim.cn）, e' `3 J9 x* n  X0 t② «سالام يۇلتۇزلار»دىن، 46-بەت.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
③ «باغقا بارايلى»دىن، 17-بەت.
（http://bbs.oylirim.cn）# J  i2 I1 F' Q2 K" G0 L/ U/ ~④ «ئاق تاش، كۆك تاش»تىن، 16-بەت.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
⑤ «لاي قونچاق»تىن، 94-بەت.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
⑥ «ئاق تىرەك»تىن، 132-بەت.
（http://bbs.oylirim.cn）# }0 y9 j% h6 M" G# y8 h
（http://bbs.oylirim.cn）/ C/ `! ~/ v- Tتەھرىرلىگۈچى: ئابدۇرېھىم زۇنۇن
（http://bbs.oylirim.cn）; X. c0 g; {  n
（http://bbs.oylirim.cn）: u8 r1 a. O: [$ L5 h$ b+ H（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
维吾尔当代儿童诗歌创作所表现的鸟类与人类的关系（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
艾尔肯•达吾提（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
摘  要：本文用实例就维吾尔当代诗歌创作中所表现的鸟类和人类的关系进行了较为全面的探讨，对鸟类是人类的朋友和不可分离的一部分进行研究并教育孩子要爱鸟护鸟，不要滥杀鸟类。（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
关键词：儿童当代诗歌；鸟类；人类（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）