قەشقەرنىڭ قىسقىچە تارىخى(مۇناجات)

مۇناجات

مارشال يوللىغان ۋاقتى  2014-4-7 15:53
رەھمەت مەن ئۈچۈن بەك مۇھىم بىر تېمىنى ئېلىپ كەپسىز قېر ...

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم مارشال ئەپەندى دىدار غەنىمەت،‹‹ سۇلى›› دىگەن بۇ نام ئاساسەن خەن تارىخنامىلىرىدە كۆپرەك ئۇچرايدۇ،
باشقا تىلدىكى تارىخلاردا بۇ نامنى ئۇچرىتىپ باقمىدىم.
جۇڭگونىڭ قەدىمكى تارىخىي كىتابى «كېيىنكى خەننامە»نىڭ «غەربىي يۇرت تەزكىرىسى»دىكى خاتىرىلەرگە ئاساسلانغاندا، قەشقەر تاڭ سۇلالىسىدىن ئىلگىرىكى زامانلاردا «سۇلى»(勒国疏) دېگەن نام بىلەن ئاتالغان. ئېنىقكى، مەزكۇر تارىخىي كىتابتا قەيت قىلىنغان نام پۈتكۈل قەشقەر بوستانلىقىنىڭ ئومۇمىي نامىغا ئەمەس، بەلكى ھازىرقى كونىشەھەر، يېڭىشەھەر ۋە قەشقەر شەھىرىنىڭ (ئېھتىمال بۇنىڭدىنمۇ كىچىك دائىرىنى كۆرسىتىشى مۇمكىن.) ئەتراپىدىكى بىر قىسىم جايلارنىڭ نامىغىلا ۋەكىللىك قىلالايدىغان نام، شۇنداقلا «كېيىنكى خەننامە» دە غەربىي يۇرتتىكى 36 بەگلىك دەپ تىزىمغا ئېلىنغان يۇرتلارنىڭ بىرىنىڭ نامى.
بەلكىم بۇ نام خەنچە ئاھاڭ تەرجىمىسىدىن كەلگەن بولسا كىرەك، ھازىرمۇ قەشقەر يىڭىشەھەر ناھىيىسى خەنچە ‹‹سۇلى شەن›› دەپ ئاتىلىۋاتىدۇ، مىنىڭچە بۇ‹‹ سۇلى›› نامى كاشىغەرنىڭ ئومۇمى نامى ئەمەس بەلكى كىچىك بىر قىسمىنىڭ ئاتىلىشى بولىشى مۇمكىن.

شەپقەتلىك

بەك بەلەن يوللاپسىلە ئاداش كىرىم ........................

مارشال

مۇناجات يوللىغان ۋاقتى  2014-4-7 16:28
ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم مارشال ئەپەندى دىدار غەنىمەت،‹‹ س ...

ۋەئەلەيكۇم ئەسسىلام.ئاپرىن!! قايىلمەن قېرىندىشىم، كۆپرەك تەلىم بەرگەيسىز .

ئەنسەر

ئەزىزانە يۇرتۇم قەشقەرگە چوڭقۇر مىھرىم بار ، ئۇستازنىڭ تەپسىلى تارىخى ئېزنالىرىدىن تارىتىپ بىزگە سۇنغىندىن  تولىمۇ خۇرسەن بولدۇم ، بۇ تىما بىلەن قەشقەرگە بولغان تونۇشۇم ، مۇھەببىتىم تىخىمۇ ئاشتى ، ئۇستازغا رەخمەت .

مۇناجات

ئەنسەر يوللىغان ۋاقتى  2014-4-7 19:03
ئەزىزانە يۇرتۇم قەشقەرگە چوڭقۇر مىھرىم بار ، ئۇستازنى ...

رەخمەت ئەنسەر، قەشقەر ئۇيغۇر دىيارىدىكى تۇرپان،قۇمۇل.....ۋە باشقا يۇرىتلىرىمىزغا ئوخشاش ئۇيغۇرنىڭ يۇرىكى ۋە مەۋجۇتلىقىمىزنىڭ شانلىق پاكىتى.

چولپان

    قەشقەر بوستانلىقى قەدىمدە «يىپەك يولى»نىڭ شىنجاڭ تەۋەسىدىكى جەنۇبىي يول بۆلىكى بولغان لوپنۇر، مىران، كروران، چەرچەن، خوتەن لىنىيىلىرى بىلەن ئوتتۇرا يول بۆلىكى بولغان تۇرپان، قاراشەھەر، كۇچا، ئاقسۇ لىنىيىلىرىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى قوشۇلۇش تۈگۈنى بولۇپ، پامىر ئېگىزلىكى ۋە قاراقۇرۇم تاغلىرىدىن ئۆتۈپ قىرغىزىستان، ئۆزبېكىستان، ئافغانىستان، ھىندىستان، پاكىستان، كەشمىر، ئىران ۋە ئوتتۇرا ئاسىيادىكى ھەر قايسى ئەللەرگە بارىدىغان كارۋان يولىنىڭ چوقۇم بېسىپ ئۆتمىسە بولمايدىغان ئېغىزى ئىدى.
ئۆزۈمنىڭ مۇشۇنداق كاتتا يەرلەردە تۇغۇلۇپ ئۆسكۈنىم ئۈچۈن ، مەن بەخىتلىك...
تەشەككۈر سىزگە .

مۇناجات

چولپان يوللىغان ۋاقتى  2014-4-7 19:09
قەشقەر بوستانلىقى قەدىمدە «يىپەك يولى»نىڭ شىنجاڭ تە ...

ئاللاھ ئىلمىڭىزنى تىخىمۇ زىيادە قىلغاي، قەشقەر ئۇيغۇر مەدىنىيىتى ۋە شۆھرىتىنىڭ نامايەندىسى،باشقا يۇرىتلىرىمىز ۋە سىز تىلغا ئالغان شەھەرلىرىمىزمۇ خۇددى بىر توننىڭ ياقا،يەڭلىرىگە ئوخشاش بۇ شۆھرەتنىڭ نامايەندىسى ۋە ئۇيغۇرنىڭ پەخرى.

تىلسىم

  ئەي گۈزەل قەشقەر ئەي ئەزىزانە قەشقەر ھەرقىتىم سىنى زىيارەت قىلغىلى كەلسەم كۆڭلۈم يايراپ يۈرەكلىرىم ئويناپ كىتىدۇ، ئادەملىرىڭ شۇنداق مەدەنىي، ھەم سىلىق سىپايە ،ئەدەپ يۇسۇنلۇق، قىز يىگىتلىرىڭ چىرايلىق ھەم كىلىشكەن ،قاتار-قاتار كەتكەن رەتلىك ئىگىز بىنالاردا ئۇيغۇرلارنىڭ مىللى ئالاھىدىلىك مىمارچىلىقى ئەكىس ئەتكەن بولۇپ ۋىۋىسكىارغا يىزىلغان ئۇيغۇرچە خەتلەر ئۆز ئەكسىنى تاپقان،  باھارنىڭ چىرايلىق گۈل -چىچەكلىرىگە پۈركەنگەن ئەشۇ ئىللىق مىھرىڭ مانا مەن ئۇيغۇر دىگەن ھەرقانداق بىر ۋىجدانلىق ئىنساننى خۇددى ئۇيغۇرلار دۇنياسىغا كەپ قالغاندەك چۇڭقۇر ئويغا سالىدۇ. ئۇيغۇر دىيارىنىڭ گۈل تاجى بۇلغان بۇ تارىخى زىمىندا ئالەمشۇمۇل ئالىم مۇتەپپەكۇرلىرىمىز يىتىشىپ چىققان ئەمەسمۇ؟.  دۇنيانىڭ ھەرقانداق بىر بۇلۇڭ پۇچقاقلىرىدا ياشاۋاتقان ئۈزىنى ئۇيغۇر دەپ ئاتىغان ھەرقانداق بىر ئىنسان ئۆمرىدە بىر قىتىم بولسىمۇ قەشقەرنى زىيارەت قىلىپ ئۇلۇغلىرىمىزنىڭ قەبرىسىنى تاۋاپقىلىپ ھىيىتكاھ جامەسىدە برقىتىممۇ بولسا ناماز ئوقۇۋالغۇلۇق.

ئاي بەرگى

تىلسىم يوللىغان ۋاقتى  2014-4-7 19:19
ئەي گۈزەل قەشقەر ئەي ئەزىزانە قەشقەر ھەرقىتىم سىنى زى ...

بەزىلەر قەشقەر بىلەن يەكەننى ئايرىم دەپ تۇرۋالاتتى.بۈگۈن ماۋۇ "قەشقەر"دىگەن  ناخشىدا  يەكەندىكى داڭلىق مازارنى كۆرۈپ قالدىما؟ كىرىشتۈرگۈچىلەر خاتا كىرىشتۈرۈپ قويدىمۇ نىمە؟
بەك ياقتۇرۇپ قالدىم بۇ ناخشىنى،بەك ياخشى ئوقۇپتۇ.

تىلسىم

گۈلمىسال يوللىغان ۋاقتى  2014-4-7 19:29
بەزىلەر قەشقەر بىلەن يەكەننى ئايرىم دەپ تۇرۋالاتتى.ب ...

دىمىسىمۇ ئايرىمغۇ ، قەشقەرمۇ ئۆز ئالدىغا مەدىنىيىتى بىلەن دۇنياغا تونۇلغان ، يەكەنمۇ ئەلۋەتتە شۇنداق.

تارىخمىزگە نەزەر سالدىغان بولساق ئۇيغۇر مەدەنىيىتى تەرەققى قىلىپ يۇقىرى باسقۇچقا يەتكەن ئىكى ئۇلۇغ خاندانلىقىمىز بار. ئۇنىڭ بىرى يەركەن سەئىدىيە خاندانلىقى يەنە بىرى قاراخانىيلار خاندانلىقى. 168 يىل ھۈكۈم سۈركەن يەركەن سەئىدىيە خانلىقى ھەربىر ئۇيغۇر پەرزەنتى تەرپىدىن مەڭگۈ يات ئېتىلىپ تۇرىدۇ ئەلۋەتتە.
ئۆز تارىخىنى بىلىش شەرەپ،تارىخىنى ئۇنتۇش نۇمۇستۇر،ئۆز تارىخىنى بىلمىگەن،ئۇنتۇپ قالغان كىشى خائىندۇر!