ئوقۇغۇچىلار تورى »مۇنبەر › تارىخقا نەزەر › يەر جاي ناملىرى › قەدىمقى يەر-جاي نامىلىرىغا ئىزاھات

12 / 2 بەت كېيىنكى

كۆرۈش: 1001|ئىنكاس: 16

قەدىمقى يەر-جاي نامىلىرىغا ئىزاھات

[ئۇلانما كۆچۈرۈش]

مۇناجات

“”

160 تېما	1391 يازما	7946 جۇغلانما

ئالاھىدە باشقۇرغۇچى

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 95

يازما سانى:

1391

تىللا:

4740

تۆھپە:

535

جەۋھەر يازما:

توردا:

485 سائەت

ئاخىرقى:

2016-1-6

ئۇچۇر

لىفىت

ساھىبخان

ۋاقتى: 2015-1-6 14:39:52 | ئايرىم كۆرۈش ئىنكاس مۇكاپاتى

|تەتۈر تىزىش |كۆرۈش شەكلى

قەدىمقى يەر-جاي نامىلىرىغا ئىزاھات

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم تورداشلار ، تارىخى ئەسەرلەرنى ئوقۇش جەريانىدا قەدىمقى يەر-جاي ناملىرى ئۇچراپ تۇرىدۇ . شۇ ئاتالغان جاي ناملىرىنىڭ ھازىرقى قەيەر ئىكەنلىگىنى ئايدىڭلاشتۇرۋىلىش ئوقىغان ئەسىرىمىزنى تولۇق چۇشىنىشىمىز ئۇچۇن تولىمۇ زورۇر، شۇڭا يۇقارقى يەر-جاي ناملىرىنىڭ ئىزاھلىنىشىنى يوللاپ قويدۇم.
قىرىنداشلارنىڭ بىلىدىغان، تىمىدا ئاتالمىغان جاي ناملىرىنى ئىنكاسقا يوللاپ قويساڭلار پايدىلىق ئىش بولاتتى دەپ ئويلايمەن.

ھۆرمەت بىلەن : مۇناجات

1. ئارتۇچ – ئاتۇش
2. بالاساغۇن— قىرغىزىستاننىڭ توقماق شەھىرىنىڭ شەرقىي جەنوبىغا توغرا  كېلىدۇ.( ئوردۇ بالىق دەپمۇ، قۇز ئوردۇ دەپمۇ ئاتىلىدۇ، قاراخانىيلار خانلىقىنىڭ پايتەختى بولغان)
3. ئوردۇ كەنت– قەشقەرنى كورسىتىدۇ (قاراخانىيلار خانلىقىنىڭ يەنە بىر  پايتەختى بولغان)
4. ماۋراھۇننەھىر– ئوتتۇرا ئاسىيادىكى سىر ۋە ئامۇ دەرياسىنىڭ ئارىلىقىدىكى جايلارنىڭ ئومۇمى نامى
5. ئالمالىق– ھازىرقى قورغاس ئەتراپى
6. كېرمان– ئۆزبىكىستاندىكى بۇخارانىڭ شەرقىي شىمالى
7. ئېۋىرغۇل– قۇمۇل
8. پىشامشان–ھازىرقى چارقىلىق ناھىيسى دائىرىسىدە
9. سارسۇمبىيە – ھازىرقى ئالتاي ناھىيسى
10. خۇراسان – قەدىمكى زاماندا ھازىرقى ئىراننىڭ شەرقى ئافغانىستاننىڭ غەربىي ۋە غەربىي شىمالى قىسمى، ئامۇ دەرياسىنىڭ جەنوبىدىكى جايلارنىڭ جۇغراپىيلىك نامى بۇلۇپ ھازىرقى ئافغانىستاندىكى بىر چوڭ شەھەرنىڭ نامى

11. شاش– تاشكەنت
12. مىرەن – چارقىلىق ناھىيسىنىڭ دائىرىسىدىكى زىمىن
13. سۇلى – قەشقەر ( خەن، تاڭ دەۋرلىرىدىكى ئاتىلىشى)
14. ئۇدۇن– خوتەن
15. قۇجۇ – تۇرپان
16. شەنشەنتەن – كورلا ئەتراپىدا
17. چىيان – ئېھتىمال ھازىرقى قاراماي
18. ئۈرۈمتاي– ئۇرۇمچى ئەتراپى
19. چىدىر– كورلىنىڭ غەربىي جەنوبىدا
20. كۈسەن – كۇچا  ( خەن، تاڭ دەۋرلىرىدىكى ئاتىلىشى)
21. قۇم –  ئاقسۇ
22. بەدەخشان – ھازىرقى ئافغانىستاننىڭ شىمالىدىكى ۋۇز راباد
23. تۈمەنبالىق– ھازىرقى ئىچكى مۇڭغۇلنىڭ ۋۇيۇەن ناھىيسى
24. سوياب دەرياسى – ھازىرقى چۇ دەرياسى
25. بېشبالىق – جىمسار
26. ئورۇياپ – بۈگۈرنىڭ شەرقىي شىمالى
27. توخارىستان– باكتىرىيە يەنى ھازىرقى ئافغانىستاننىڭ شىمالى
28. فەرغانە – ئۆزبىكىستاننىڭ شەھىرى
29. ئۇرخۇن دەرياسى– مۇڭغۇلىيە تەۋەسىدە
30. مەرۋ، بەلىخ، نىشاپۇر، رەي شەھەرلىرى چىڭگىزخان ئىستىلاسىدىن كېيىن خارابە ھالىتىدە قالدى، بىر نەچچە ئەسىرلەردىن كېيىن بۇ خارابىلەردىن بىر نەچچە كېلومىتىر يىراقلىقتا تېھران شەھىرى قەد كۇتۇردى.( سەمەرقەند دېگەن كىتاپتىن ئېلىندى)
31. ماڭلاي سۆيەر – جەنوبى شىنجاڭ
32. يەتتىسۇ رايۇنى – ھازىرقى بالقاش كۆلىنىڭ جەنوبى
33. يەتتە شەھەر– بەزى ئەسەرلەردە ھازىرقى تىيانشان تاغلىرىنىڭ جەنوبىدىكى قەشقەر، يەكەن، خوتەن، ئاقسۇ، ئۈچتۇرپان، كورلا، كۇچا  قاتارلىق شەھەرلەر كۆزدە تۇتۇلسا ، بەزى ئەسەرلەردە قەشقەر، يېڭىسار، يەكەن، خوتەن، ئاقسۇ، كورلا، كۇچا قاتارلىق شەھەرلەر كۆزدە تۇتۇلىدۇ. «تارىخىي ھەمىدى» دە بولسا  قەشقەر، يەكەن، خوتەن، ئاقسۇ، ئۈچتۇرپان،  كۇچا، تۇرپان قاتارلىق يەتتە شەھەر كۆزدە تۇتۇلىدۇ.ھازىر بۇ رايۇنلار ئالتە شەھەر دەپ ئاتىلىدۇ.
34.    ئىسپاھان – ھازىرقى ئىراننىڭ بىر شەھىرى
35. بارىسكۆل – ھازىرقى بارىكۆل ناھىيەسى
36. كېتىك – ھازىرقى چەرچەن ناھىيسى تەۋەسىدە
37. بابىل – قەدىمكى بابىلنىڭ پايتەختى ئۇنىڭ خارابىسى ھازىرقى ئىراقنىڭ پايتەختى باغدات شەھىرىدىن توقسان ئۈچ كىلومېتىر يىراق.
38. كونىستانتىنوپول – ئىستانبول
39. ئەنەتكەك – ھىندىستان
40. پىرسىيە– ئىران
41. رۇم– قەدىمكى ئىتالىيىدىكى رىم
42. ئەندەلۇس– قەدىمكى ئىسپانىيە
43. شام– ھازىرقى سۈرىيە
44. خانبالىق – بېيجىڭ
45. بارىسغان– ھازىرقى قىرغىزىستاننىڭ ئىسسىق كۆلنىڭ جەنوبى قىرغىقىغا ۋە يىپەك يولىنىڭ بويىغا جايلاشقان قەدىمىي شەھەر.ھازىر قىرغىزىستان چېگرىسى ئىچىدىكى مەزكۇر رايۇندا بارىسقۇن ناملىق بىر يېزا بۇلۇپ بۇ يېزىنىڭ نامى بارىسغان شەھىرىنىڭ نامىدىن كەلگەن(شۈكرۈ خالۇك ئاكالىن يازغان مىڭ يىل بۇرۇن ۋە مىڭ يىل كېيىن مەھمۇد كاشغەرىي ۋە دىۋانۇ لۇغاتىت تۇرك ناملىق كىتاپتىن)
46. بەدرە– ھازىرقى سەئۇدى ئەرەبىستانغا قارايدۇ
47. ئوممان–ئەرەب يېرىم ئارىلىنىڭ غەربىي جەنوبىدىكى جايلارنىڭ ئومۇمىي نامى
48. پارىس– ئىران رايۇنى ۋە ئىراندا ياشايدىغان پارىس تىلىدا سوزلىشىدىغان مىللەتلەرنىڭ جۇغراپىيلىك ۋە ئېتنىك نامى
50.بارچۇق___ مارالبېشى.
51.ساكارائۇل ___ يەركەنت.
52.سوللاغ __ قەشقەر.
53.كىنگىت __ قاراشەھەر
54.خوتونسۇمبول -- خىجىڭ
55.توققۇسسۇ--- شىڭخا
56.چانبالىق --- سانجى
57.ئەردەۋىل --- (ھەرقايسى دەۋىرلەردىكى ئاقسۇنىڭ يەنە بىر خىل ئاتىلىشى)
58. قوردان---(خوتەننىڭ تارىخنامىلەردە يەنە بىر خىل ئاتىلىشى)

[تىما يوللىغۇچى ئىزاھاتى] : دىيارىمىزدىكى بىر قىسىم شەھەرلەر،جايناملىرىغا ئۇلىنىپ كەلگەن ‹‹ بالىق ›› قوشۇمچىسى ‹‹ شەھەر، قورغان..›› دىگەن مەنىدە.

مەنبە: بىرقىسمى ئەلكۇيى مۇنبىرىدىن ۋە توردۇنياسىدىن توپلاندى.

بۇ يازمىنى يىقىندا زىيارەت قىلغانلار : كۆرۈنىشى باش رەسىم ھالىتى تىزىملىك ھالىتى

ساقلاش0 ھەمبەھر قېزىلما0 قوللاش0 قارشى0 ئۈندىدارغا

نى ئىنسانلارنى كۆردۈم ئۇچىلىرىدا كىيىم يوق، نى كىيىملەرنى كۆردۈم ئىچلىرىدە ئىنسان يوق.

ئىنكاس

جابدۇق پاش قىلىش

چولپان

“”

21 تېما	1137 يازما	5183 جۇغلانما

مەكتەپ مۇدىرى

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 404

يازما سانى:

1137

تىللا:

3858

تۆھپە:

جەۋھەر يازما:

توردا:

263 سائەت

ئاخىرقى:

2016-5-23

ئۇچۇر

دېۋان

ۋاقتى: 2015-1-6 15:53:18 | ئايرىم كۆرۈش

بىلۋالدىم ،كۆپ رەھمەت!

قاتتىق ياپما چىقان ئىشىكنى ،يىنىپ قايتا كىرىپ قالسەن.

ئىنكاس ئېسىل ناچار

جابدۇق پاش قىلىش

umid90

“”

0 تېما	33 يازما	417 جۇغلانما

ئوقۇغۇچى

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 382

يازما سانى:

تىللا:

294

تۆھپە:

جەۋھەر يازما:

توردا:

118 سائەت

ئاخىرقى:

2017-1-7

ئۇچۇر

ئورۇندۇق

ۋاقتى: 2015-1-7 11:03:19 يانفوندا يوللانغان | ئايرىم كۆرۈش

رەھمەت تارىخى ئەسەرلەرنى ئوقۇغاندا بەزى جايلارنىڭ قەيەرنى كۆرستىدىغانلىقىنى بىلەلمەي يۈرۈۋدىم ئەمدى ياخشى بولدى

ئىنكاس ئېسىل ناچار

جابدۇق پاش قىلىش

ئاتىكەم

“”

14 تېما	2110 يازما	6412 جۇغلانما

ئالاھىدە باشقۇرغۇچى

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 162

يازما سانى:

2110

تىللا:

4287

تۆھپە:

جەۋھەر يازما:

توردا:

271 سائەت

ئاخىرقى:

2017-4-23

ئۇچۇر

يەر

ۋاقتى: 2015-1-7 13:08:01 | ئايرىم كۆرۈش

ساقلىۋالغۇدەك مۇھىم تىما ئەكەپسىز ، رەھمە ت!

مۇھەببەت - ئىنساننىڭ ئىرادىسىگە بويسۇنمايدىغان سىرلىق ياخشى كۆرۈش تۇيغۇ...

ئىنكاس ئېسىل ناچار

جابدۇق پاش قىلىش

كۆكتاش

“”

5 تېما	805 يازما	3858 جۇغلانما

سىنىپ مۇدىرى

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 349

يازما سانى:

805

تىللا:

2717

تۆھپە:

جەۋھەر يازما:

توردا:

492 سائەت

ئاخىرقى:

2017-2-12

ئۇچۇر

5^#

ۋاقتى: 2015-1-7 22:16:40 | ئايرىم كۆرۈش

پاسئان -گۇما

گۈزەللىكنىڭ كېلىش مەنبەسى -مەن

ئىنكاس ئېسىل ناچار

جابدۇق پاش قىلىش

ئاي بەرگى

“”

28 تېما	5894 يازما	2 تۈمەن جۇغلانما

ئالاھىدە باشقۇرغۇچى

تۆھپىكار باغۋەن

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 284

يازما سانى:

5894

تىللا:

13047

تۆھپە:

2062

جەۋھەر يازما:

توردا:

2344 سائەت

ئاخىرقى:

2016-7-24

ئۇچۇر

6^#

ۋاقتى: 2015-1-8 08:49:01 | ئايرىم كۆرۈش

باھادىرنامىنى يەنە بىر ئوقۇغۇم كەلدىغۇ بۇ تېمىنى كۆرۈپ ..........

ھەر كىم نىيەت ئىقبالىغا يارىشا كۈن كۆرىدۇ

ئىنكاس ئېسىل ناچار

جابدۇق پاش قىلىش

مەۋھۇم

“”

20 تېما	329 يازما	2250 جۇغلانما

سىنىپ مۇدىرى

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 359

يازما سانى:

329

تىللا:

1736

تۆھپە:

جەۋھەر يازما:

توردا:

168 سائەت

ئاخىرقى:

2016-10-2

ئۇچۇر

7^#

ۋاقتى: 2015-1-9 15:26:42 | ئايرىم كۆرۈش

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا مەۋھۇم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2015-1-9 15:31

رۇم-(1) ھازىرقى تۈركىيىنىڭ قەدىمقى نامى، بەزى رىۋايەتلەردە رۇم شەھىرىنى(ئىستامبولنى) رۇم بىننى ئەيىس بىننى ئىسھاق ئەلەيھىسسالام بىنا قىلغان دەپ بايان قىلىنىدۇ. (2) رۇم ئەسلىدە مىلادىدىن بۇرۇنقى 753-يىلى تەخىتكە چىققان ئىمپېراتۇرلىقىنىڭ تۇنجى ئىمپېراتۇرى رۇمۇلۇس تەرىپىدىن بىنا قىلىنغان ۋە ئۇنىڭ نامى بىلەن ئاتالغان بىر شەھەر بۇلۇپ، كىيىنچە پۈتۈن رۇم (رۇما) ئىمپېراتۇرلىقىنىڭ دۆلەت نامى بۇلۇپ قالغانىدى. رۇما ئىمپېراتۇرلىقى پارچىلانغاندىن كىيىن، بەزىدە ئۇنىڭ غەربى تەرىپى،بەزىدە شەرقى تەرىپىنىڭ نامى بۇلۇپ قالدى. بۇلۇپمۇ مىلادىدىن بۇرۇنقى 389-يىلى فەرەڭلەر(ياۋرۇپالىقلار) ئۇنىڭ غەربى قىسمىنى ئىگىلىگەندىن كىيىن، «رۇم» سۈزى ئاساسەن ئۇنىڭ شەرقى يەنى ئاسىيا قىسمىنىڭ نامى بۇلۇپ قالدى.

شام- سۈرىيەدىكى بىر شەھەرنىڭ نامى (ھازىرقى دەمەشق)

شەھرى كىرمان- كىرمان شەھىرى، ھازىرقى ئىراننىڭ كىرمان ئۆلكىسى، قەدىمى شەھەر ئىراننىڭ جەنۇبى قىسمىدا.

مەشرىق-ئەرەپلەرنىڭ شەرقى تەرىپىدىكى رايۇنلارنى كۆرسىتىدۇ.

جەيھۇن- ئامۇ دەرياسىنىڭ قەدىمكى نامى.

سەيھۇن- سىر دەرياسىنىڭ قەدىمكى نامى.

ئەنتاكىيە-ھازىرقى تۈكىيىنىڭ شەرقى جەنۇبىغا جايلاشقان قەدىمىي بىر شەھەرنىڭ نامى.

شەھىرى غەددار- ئوتتۇرا شەرىقتىكى قەدىمىي شەھەر.

ھەمەدان- ھازىرقى ئىراننىڭ جەنۇبىدىكى قەدىمىي شەھەرنىڭ نامى.

شەھىرى قەزۋىن- ئىراننىڭ غەربىي قىسمىدىكى قەدىمى بىر شەھەرنىڭ نامى.

ئەدەن- يەمەندە ئەڭ ياخشى مەرۋايىتى بىلەن مەشھۇر بولغان بىر ئارالنىڭ نامى.

دەريايى كوھەڭ، (كوھەك)- سەمەرقەنت ئەتراپىدىن ئاقىدىغان زەرەپشان دەرياسىنىڭ قەدىمكى نامى.
قۇلزۇم- قىزىل دېڭىز.

باختەر- بەلخ شەھرىنىڭ قەدىمكى نامى.

مەنبە «ئىسكەندەرنامە» ناملىق كىتاپتىن ئېلىندى.