|
تورخۇمار ( ھېكايە )
بەلكىم 7 ~ 8 يىلنىڭ ئالدىدا بولشى مومكىن ، مەن شەھەرنىڭ ئاۋات كۇچىلىرىدا كىراكەشلىك قىلاتتىم چۈنكى مىنىڭ بېشىمغا كەلگەن كۈلپەتلەر ، مىنىڭ بۇ شەھەردە مۇشۇ ئىشقا سۆرەپ كىرگەن بۇلشى ، يەنە مەلۇم ئىشلار تۈپەيلى يۇرتۇم سەھرايىمدىن ئايرىغان ئىدى . مەن ئىشتىن چۈشۈپ زىرىككەن كۈنى تۇنجى قېتىم تورخانىغا كىرگەن ۋاقتىم . تورخانىدا كىشلەر ناھايتىمۇ كۆپ ، كونۇپكا تاختىلىردىكى ئاۋازلار تاراقشىپ ، بەزلەر بولسا ئۆز - ئۈزگە ئاچىقلانغان . بەزلەر بولسا خۇددى بىرسى بىلەن يېقىن ھالەتتە پاراڭلاشقاندەك ، يەنە بەزلەر كونۇپكا تاختىسنى كۈچەپ بېسىپ :
- ۋۇ ئەبلەخ ! بۇياققا قارا دەيمەن !!!! ئارقاڭغا ئوق يەيسەن ! دىگەن ئاۋازلىرى . بەزلەرنىڭ توپ ئۇيۇنىدا :
- بۇياققا ماڭ !!! پاس بەر ....!!! دىگەن ئۈنلۈك ئاۋازلىرى قۇلاقنى يارغۇدەك ئاڭلىناتتى .
مەن تۇرخانىغا كىرىپلا يا ئارقامغا قايتىشىمنى ، يا ئىچىگە كىرىشىمنى بىلەلمەي گاڭگىراپ تۇراتتىم - ...
- قېنى كىلڭە ئاكا ؟
- دىگەن ئىللىق چىراي مۇلايىم گەپ قىلغان خەنزۇ قىز پۇكەيدە ماڭا قاراپ تۇراتتى . بۇ قىز خەنزۇ بولغىنى بىلەن ئۇيغۇرچە گەپنى سۇدەك بىلگەچكىمىكىن ، گەپلىرى ئانچە چانمىغان ئىدى .
- ھە .... تورغا چىقاي دىگەن ؟ قانچە پۇل سائىتى ؟ دىدىم مەن بۇندىن بۇرۇن تورخانىغا كىرمىگەچكە ، ئۇدۇللا سوراپ .
- سائىتى بەش يۈئەن ، تىزىملاپ بىرەيمۇ ؟ -- كىملىكىڭىزنى بىرىڭ قانچە سائەتلىك ... دىدى ھېلىقى قىز .
- ئىككى سائەتلىك بولسۇن دىدىم مەن ، يېڭى بىجىرگەن كىملىكىمنى قىزغا سۇنۇپ .
قىز بىرەمدىن كىيىن كىملىكنى قايتۇرۇپ بەردى .
- قايسى كومپيۇتىرنى ئاچىمەن ؟
- قايسى بولسا بولىدۇ . ئاۋال كىملىك نۇمۇرنى بېسىپ ئاندىن مەخپى نۇمۇرغا 9 دىن 6 تىنى باسسىڭىز بولىدۇ دىدى قىز يان تېلپۇنىغا قارىغاچ .
مەن كىشلەرنى ئارلاپ بىرەر مۇۋاپىق ئۇرۇن تاپالماي ئۇيان بۇيان قارايتىم . كومپىيۇتىر ئويناۋاتقانلار ئىچىدە ، 40 ~ 50 ياشلار ئەتىراپىدىكلەرمۇ ، ھەتتا مەكتەپ يېشىدىكلەرمۇ باردەك قىلاتتى .
مەن يان تەرەپتىكى بوش ئۇرۇندۇقنى تاللاپ ئولتۇرپ ، بىرەر سائەت ھەپىلىشىپ ئاران دىگەندە كومپيۇتىرنى ئاچتىم .
توۋا نىمانداق تەستۇ بۇ كومپيۇتىر دىگەن نەرسە دىدىم ئىچىمدە .
مەن شۇنچە ھەپىلىشىپمۇ تور ئادىرسىنى بىلمىگەچكە ئۇيغۇرچە تور بىكەتلىرنى تاپالماي تىت - تىت بولدۇم . ئاخىرى ئىككى سائەت ۋاقىتنى بىكار ئۆتكۈزۈپ تورخانىدىن ئايرىلدىم . لېكىن مەن ناھايتى خۇشال ھالدا ئۆيگە قايتتىم . چۈنكى تورخانىغا كىرىپ روھىم كۈتۈرلۈپ قالغان ئىدى .
ئەتىسى كەچ بولغاندا ئايالىمغا يالغان ئېيتىپ دوستۇمنىڭ ئۈيگە بېرىپ كىلەي دىگەن بانا سەۋەپ بىلەن يەنە تورخانىغا يۈگۈردۈم .
يەنە شۇ تۈنۈگۈنكى خۇش چىراي خەنزۇ قىز تىزىملىتىپ بەردى . مەن بۈگۈن ئانچە قىينالمايلا كومپيۇتىرنى ئوڭۇشلۇق قوزغىتىپ ، تور دۇنياسىغا قەدەم باسقان ئىدىم .
يەنە شۇ ئۇيغۇرچە بىكەتلەرنى تاپالماي ئىچىم پۇشۇپ تۇراتتى . يان تەرپىمدىكىلەر بولسا ئۇيغۇرچە بىكەتلەرنى زىيارەت قىلۋاتاتتى سوراي دىسەم خىجىل بولدۇم . باشقىلارنىڭ مەسخىرە قىلىشدىن ئەنسىردىم .
تۇساتتىن بىر چىرايلىقىنە قىز يان تەرپىمدىكى كومپيۇتىرنى قوزغىتىپ ئاچقان ئىدى ، بۇ قىزدىن سوراي دىدىم يۇ ... بىراق ئىزا تارتتىم .
مەن نىمىلا بولمىسۇن چاندۇرماستىن خەنزۇچە بىكەتلەرنى زىيارەت قىلاتتىم .
تۇساتتىن ياندىكى قىز مەندىن سوردى .
- ئاكا ياخشىمۇ سىز ؟ ماۋۇ خەتتە نىمە دەپتۇ ؟ تەرجىمە قىلىپ بىرڭە ؟ دىگەن ئاۋازى ئاڭلاندى . مەن دەمەلىققا ئاڭقىرالماي ئىككى يانغا قارايتىم . بىراق ئىككىمىزدىن باشقىلار يان تەرپىمىزدە خەنزۇ يولداشلار بار ئىدى .
-- مىنى دىدىڭىزما ؟ دىدىم مەن دۇدۇقلىغانچە .
- ھەئە سىزنى دىدىم .
- مەن ... مەن خەنزۇچە بىلمەيمەن سىڭلىم دىدىم مەن چىرايىم قىزارغان ھالدا .
- ئۇنداق كەمتەرلىك قىلماڭچۇ ؟ قارسام مىنكوۋخەندەك قىلسىز ماڭا بىر ياردەم قىلسىڭىز بوپتكەن . دىدى قىز مەندىن ئۈتۈنگەن ھالدا .
- مىنى خىجىل قىلماڭ سىڭلىم دىدىم مەن قىزغا قاراپ .
- ئەمىسە باياتىن بىرى قارسام خەنزۇچە تور بىكەتلەرنى زىيارەت قىلۋېتىپسىز شۇڭا بىلەمدىكىن دىگەن دىدى قىز .
- مەن قاتتىق خىجىل بولغان ھالدا قىزغا چۈشەندۈردۈم .
- قاراڭ سىڭلىم مەن بۇ تورخانا دىگەن يەرگە تۇنجى قېتىم كىرشىم . شۇ ئۇيغۇرچە تور بىكەتلەرنى تاپالماي يۈرمەن .
- قىز قاتتىق قاقاقلاپ كۈلگەنچە .....
- ھە مۇنداق دەڭ ئاكا .... مەندىن سورسىڭىز بولماسمىدى ؟ دىدى قىز يەنە تەبەسۇم بىلەن كۈلگەنچە .
- سوراي دىگەن شۇ ... خىجىل بولدۇم . دىدىم مەن ئۈزەمچە، تازا مەسخىرە بولدۇمدە دىدىم ئىچىمدە ......
- مەن بۇ قىزنىڭ ياردىمىدە ئۇيغۇرچە تور بىكەتلەرنى ئېچىش ، مۇنبەرلەرگە تىزىملىتىش دىگەندەك بىرقۇر بىلىملەرگە ئىگە بولدۇم .
ئىچىم پۇشۇپ قالغاندا دەرھاللا تورخانىغا يۈگۈردۈم . تورخانىغا كىرىپلا يەنە شۇ قىزنىڭ ياردىمىدە تىزىملىتىپ قويغان تورداش تورىغا كىردىم ۋە باش سۈرئەت چىقاردىم ئاندىن بىر قۇر ئارخىبىمنى يېڭىلاپ بۇنبەر ئەزالىرى بىلەن تۇنۇشتۇم .
ھەي .... ئۇ ۋاقىتىككى تور موھىتى نىمە دىگەن ياخشى ھە ؟ تورداش تورنىڭ قىزغىنلىقى بەكلا ئاشاتتى . بىر تىملارغا چۈشكەن تېتىملىق ئىنكاسلار بىرەر يۈزدىن ئاشاتتى . بەزدە تورداش مەشرەپلىرى ، مۇشائىرە ، ۋە ھەر -خىل پائالىيەتلەر ئۆتكۈزلەتتى .
- مەنمۇ قانداق بولىدكىن دەپ بىلگىنىم بۇيۇنچە بىر ئىككى تىما يوللاپ تورداشلارنىڭ قىزىقتۇرشى بىلەن شىئېر ھېكايلەرنى يېزىشقا قىزىققان ئىدىم .
راس گەپنى قىلسام تورداش تورى مىنىڭ ئىككىنجى مەكتىپىم ، تورداش توردىكى يازغۇچى ئۇستازلار مىنىڭ ئۈگۈنۈش ئۇبىكتىم بولغان ئىدى .
- ھەي بۇ خۇشال كۈنلەرمۇ ئۇزۇنغا بارماي ، مەلۇم سەۋەپلەر تۈپەيلى مەن تۇغلۇپ ئۆسكەن سەھرايىمغا كەتتىم .
سەھرادا تور بولمىغانلىقتىن ئىچىم پۇشاتتى ، دوسلۇرۇم بىلەن ھاراق ئىچەتتىم ، مەھەللە دوقمىشىغا چىقىپ دوسلار بىلەن كورت ئوينايتىم . بىراق بۇ ئىشلار مىنىڭ تورخۇمارلىق ھەۋىسىمنى قاندۇرالمىغان ئىدى . شۇ سەۋەپتىنمۇ ھاراقكەش دىگەن نامغىمۇ ئېرىشكەن ئىدىم .
قانداق قىلىمىز يېزا دىگەندە ئىچ پۇشقىنى مۇشۇنداق چىقارمىساق . بەزدە دوسلار يىغلىپ مەشرەپ ئوينىساق ، بەزدە .... ھەي ئىشقىلىپ ھەممە خۇشالىق ئىشلارنى قىلىپ باقاتتۇق .
ئايالىمنىڭ مىنىڭ بۇ ئىشلارغا قارتا ئاچىققى كەلگەن بولسمۇ تورخمارلىق ھەۋىسىمنى بىلگەچكە ئارتۇق گەپمۇ قىلمايتى . بەزدە ئايالىمغا تۇيدۇرماي شەھەرگە كىرىپ تاڭ ئاتقۇچە تورخانىدا تۈنەپ ئەتىسى چىقاتتىم . ئىككى كۈن ئۆتمەيلا تورخانىغا يەنە يۈگرەپ يازغان تىملىرىمنىڭ ئىنكاسقا تۇشۇپ كەتكەنلىكىدىن تورداشلارنىڭ پىكىر تەكلىپىدىن سۈينۈپ يەنە بىر تىما يوللاپ ئەتىسى يېنىپ چىقاتتىم . ئىشقىلىپ تورخۇمارلىقىم بارا - بارا كۈچەيمەكتە ئىدى .
- ئاخىرى بىر دوستۇمدىن ئۇقۇشۇپ يېزلارغا تور تارتىدىكەن دىگەن گەپنى ئاڭلاپلا پوچتا ئىدارىسگە يۈگۈردۈم . ئۇلاردىن شۇنچە ئۈتۈنۈپ قىممەت بولسمۇ ، تور سۈرىتى ئاستا بولىدۇ دىگەنگە ئۇنىماي ئاخىرى ئۈيۈمگە 1300 يۈئەنگە يىللىق تور ئەكىرۋالدىم . مەن ناھايتىمۇ خۇشال ئىدىم .
لېكىن تور پۇلى مەن ئۈچۈن قىممەت بولسمۇ كۆڭلۈم توق تۇراتتى . بەزدە ئۆيدە ئايالىم ۋە بالىلىرىم بىلەن قىززىق كىنولارنى كۈرەتتۇق . بەزدە قىزقارلىق يۇمۇر لەتىپىلەرنى كۈرۈپ ئايالىم ناھايتى خۇشال تۇراتتى .
ئەڭ مۇھىمى ئايالىمنىڭ خۇشال بولىشى مىنىڭ ھاراق تاشلىغانلىقىمدا ئىدى . ئايالىم بولسا ، سەن ھاراق تاشلىدىڭ يىلىقى ئىككى ئۈچ مىڭ يۈئەنلىك ھاراق ئىچەتتىڭ تور پۇلى مىڭ نەچچە يۈز يۈئەن ئىكەن . دەپ تور تاتقاندىكى كۈنلىرمىز خۇشال خۇرام ، ئۇرۇش ماجىراسىز ئۈتەتتى .
مەن تۇر بىكەتلەردە ئانچە مۇنچە ئەسەر يېزىپ بىر نەچچە نادىر تىملارنىمۇ يېزىپ باقتىم . مىنىڭ مۇشۇنچىلىك بىر نەرسە يازمىقىمنىڭ ئۈزىمۇ چوڭ ئىشى ئىدى ، چۈنكى مەن بولسام باشلانغۇچنىمۇ تۈزۈك ئۇقىمىغان قارا تۈرىك ئىدىم . بەزدە نىمىشقىمۇ مەكتەپتە تۈزۈك ئۇقىمىغاندىمەن دەپ ئۆز ئۈزەمگە ئاچىقلىناتتىم . چۈنكى بەزى تورداشلار يازغان ئەسىرىمگە قاراپ مىنى شىركەتلىرگە تەكلىپ قىلماقچىمۇ بولغان ئىدى .
مەن ئۇلارغا چۈشەندۈرۈپ ، ئۈزەمنىڭ مەكتەپتە باشلانغۇچ 3- سىنىپنى پۈتۈرگنلىكىمنى خەنزۇچە سەۋيە نەدە تۇرسۇن ئۇيغۇرچە مەكتەپ سەۋيەرىمنىڭ پۇختا ئەمەسلىكىمنى ئېيتىپ ئۇلارنىڭ كەتلىبىنى نەچچە رەت رەت قىلغان ئىدىم .
بەزدە ئىلھاملىرىم تۇتۇپ قالسا شىئېر قۇشاق يېزىپ مۇنبەرداشلارنى كۈلدۈرۋىتەتتىم .
مەن بارا - بارا بەزى بىر مۇنبەرلەردە مۇنبەر باشقۇرغۇچى ئالىي باشقۇرغۇچىمۇ بولدۇم . بۇ مەن ئۈچۈن خۇشالىنارلىق ئىش بولسمۇ لىكىن باشقۇرغۇچلىق ۋەزىپىسىنىڭ تەسلىكىنى بارا بارا بىلىپ كەتكەن ئىدىم . چۈنكى باشقۇرغۇچلارنىڭ ۋەزىپىسى تىما تەستىقلاشلا ئەمەس ، تىما تەھرىرلەش ، تۈرگە ئايرىش ، قانۇنسىز مەزمۇنلارنى بىر تەرەپ قىلىش ، قانداق تىملارنى نادىرلاش ۋە تامغىلاش دىگەندەك نۇرغۇنلىغان ئىشلار بار ئىدى .
لىكىن مەن كۈندە كاچتە تورغا چىققان بولغاچقا باشقىلارغا قارغاندا توردىكى ۋاقتىم يەنىلا بىر قەدەر كۆپ ئىدى .
بەزدە مەھەلەمدىكىلەر مىنىڭ ئەسىرىمنى توردىن كۈرۈپ يازغۇچى ياسىنجان دەپ ماختاپمۇ قۇياتتى . لىكىن بەزدە مەھەلەمدىكىلەر بىلەن ئارازلىشىپ قالغان ۋاقتىممۇ بولغان . ئۆتكەن يىلى كەنتىمىزدە بىرسىنىڭ مەن يازغان << ئەسەبىيلىككە قارشى >> يازغا شىئېرىمنى مىنىڭ قىلۋېلىپ مۇكاپات ئالغاندا تازا ئۇرشۇپ قالغان ئىدىم ، بۇ بىزنىڭ كەنتىمىزنىڭ قانۇن سېكىرتارمىز ئىدى ... --- ئۇكام مەن كۈرۈپ باقاي دىدى بىرىپتمەن . ئەتىسى ھەمىنىڭ ئالدىدا ئۇقۇپ قاتتىق ئالقىشقا ئېرىشتى . مەن بۇ شىئېرنى ئۇقۇغاندا : - باشقىلار ئۇقۇپ بولغان ، دىگەن گەپلەرنى قىلىپ تاسلا قالدى ماڭا جازا بەرگىلى شۇنداقتمۇ بىر كۈن كەنىتتە دىجۈرنى تۇرۇش جازاسىنى بەردى . بەزدە كەنىتىككى بەزلەرنىڭ مەن يازغان شىئېرلارنى ھاتتا باشقا يازغۇچلارنىڭ شىئېرلىرنى كەنتىمىزدە ئۇقۇپ مۇكاپات ئالغان ئىشلىرمۇ بەك كۆپ . لېكىن ئىنكاس قىلاي دىسەممۇ جازالىنىشتىن قورقتۇم . شۇندىن بىرى كەنىتتە ئەسەر يېزىپ ئالقىشقا ئېرىشمەن دىمەي مۇكاپات ئالمىساممۇ تور دۇنياسىغا يېزىشقا باشلىدىم .
بەزلەرنىڭ :
- تورغا ئەسەر يوللاپ قانچە پۇل مۇكاپات كەلدى ؟ دىگەن گپلىرمۇ بولدى . مەن بۇگەپلەرگە پىسەنىتمۇ قىلماستىن كىتىپ قالاتتىم . چۈنكى مىنىڭ ئەسەر يېزىشىم پۇل ئۈچۈن ئەمەس بەلكى ، بىكار ۋاقىتلاردىن پايدىلىنىپ كۆپرەك بىلىم ئېلىش . ئاشۇ ھاراق تاماكىدىن ئۈزەمنى يىراق تۇتۇش . مەھەللە دوقمۇشغا چىقىپ كىشلەرنىڭ غەيۋىتىنى قىلماسلىق ئىدى .
بەزلەرگە نىسپەتەن تور دۇنياسى خەتەرلەك يول بولسمۇ ، بەزلەرگە نىسپەتەن تور دۇنياسى ئىزدەپ تاپقۇسىز بىلىم بۇلقى .
تور دۇنياسىدا ، مەكتەپ دەمسىز ، دوختۇرخانا دەمسىز ، باقمىچىلىق دەمسىز ، دىخانچىلىق دەمسىز ئىشقىلىپ ھەممسى بار .
ھازىر بولسا تەرەقىياتنىڭ ئۇچقاندەك تەرەققىي قىلغان دەۋىردە تېلپۇنلار مودىلاشتى . شۇنىڭغا بېقىپ ئۈندىدار سالۇنلىرى كۈپەيمەكتە . بىراق يەنە شۇ مۇنبەرنىڭ تىمىلىرىغا يەتمەيدىكەن . يەنە شۇ قىزغىنلىق ، تېتىملىق ئىنكاسلار بولمىسۇن ، مۇنبەرلەر ئىسىل تىمسىز قالىدۇ . يازغۇچىلارنىڭ قىزغىنلىقى تۈۋەنلەيدۇ .
لېكىن مىنىڭ تورخۇمارلىقىم ، مۇنبەر قىزغىنلىقىم يەنىلا سۇسلاشقىنى يوق .....
ئىشلىرىمنىڭ قانچە زۈرۈلىكىدىن قەتتى نەزەر كۈندە تورنى بىر ئېچىپ مۇنبەرلەرنى بىر ئارلاپ يېڭى تىملاردىن ھۇزۇر ئېلىش مىنىڭ ئادىتىمگە ئايلانغان ئىدى .
بەزى يەرلەردە ئىملا خاتالىقى بولشى مومكىن تورداشلارنىڭ تۈزتىپ ئۇقۇشنى ئۈمۈت قىلىمەن .
ئاپتۇرى :
2016 - 8 27 كۈنى . ئونسۇ ناھيە تۇخلا يېزا تۈۋەنكى قۇرباغ كەنتتى دىن :
ياسىنجان تۇردى .
| 
بايلىق
شۆھرەت
ۋاقتى: 2016-8-27 03:17:47
ساقلاش
ھەمبەھر
قېزىلما
قوللاش
قارشى
ئىگىسى
ۋاقتى: 2016-9-1 17:21:50