ئوقۇغۇچىلار تورى »مۇنبەر › تارىخقا نەزەر › دۆلەت ۋە شەھەرلەر › بىر كىچىدە غايىپ بولغان شەھەر

كۆرۈش: 259|ئىنكاس: 6

بىر كىچىدە غايىپ بولغان شەھەر

[ئۇلانما كۆچۈرۈش]

مۇناجات

“”

160 تېما	1391 يازما	7946 جۇغلانما

ئالاھىدە باشقۇرغۇچى

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 95

يازما سانى:

1391

تىللا:

4740

تۆھپە:

535

جەۋھەر يازما:

توردا:

485 سائەت

ئاخىرقى:

2016-1-6

ئۇچۇر

لىفىت

ساھىبخان

ۋاقتى: 2015-6-12 16:39:40 | ئايرىم كۆرۈش ئىنكاس مۇكاپاتى

|تەتۈر تىزىش |كۆرۈش شەكلى

بىر كىچىدە غايىپ بولغان شەھەر

ئىتالىيە يېرىم ئارىلىنىڭ غەربىي جەنۇب بۇرجىكىدە پامپىي(庞贝Pompeii) دەپ ئاتىلىدىغان ئۇزۇن تارىخقا ئىگە بىر قەدىمىي شەھەر بار. ئۇ ئەسلىدە قەدىمكى رىم ئاقسۆڭەكلىرىنىڭ جەننىتى بولۇپ، 25مىڭ ئاھالىسى بار، مەنزىرىسى گۈزەل بىر ئاۋات شەھەر ئىدى.
لېكىن بۇ ئاۋات شەھەر بىر كىچىدىلا يەر يۈزىدىن يوقۇلۇپ1800يىلدىن كىيىن يەنە قايتا جاھانغا نامايەن بولغان.
1748-يىلى ئەتىياز، بىر دېھقان ئۆز ئۈزۈملىكىدە يەر كولاۋېتىپ تاساددىپىي بىر تۆمۈر ساندۇقنى بايقاپ قالغان، ساندۇقنى ئېچىپ ھەيران قالغان دېھقان خەۋەرنى بىردەمدىلا ھەريان يەتكۈزۈپ، توپ-توپ ئارخىلوگلار، كىپەن ئوغرىلىرى كېلىپ بۇكىچىك بازار قىزىپ كەتكەن. ساندۇقتىن چىققان ئېرىپ كەتكەن ئالتۇن-كۆمۈش زىبۇزىننەت بويۇملىرى ۋە قەدىمكى مىتال پۇلنى كۆرۈپلا كىشىلەر دەرھال پامپىي شەھىرىنىڭ يوقۇلىشىغا ئائىت رىۋايەتلەرنى ئەسكە ئېلىشقانىدى. ئىتالىيە ھۆكۆمىتى1876-يىلى پامپىي قەدىمىي شەھىرىگە بولغان قېزىپ تەكشۈرۈش خىزمىتىنى باشلىدى. ئۇزاق ئۆتمەي بۇ قەدىمىي شەھەر كىشىلەرنىڭ كۆزئالدىدا نامايەن بولدى.

مىلادىدىن ئىلگىرى10-ئەسىرلەردە پامپىي پەقەت بىر كىچىك قەبىلە بولۇپ، كىشىلەر دېھقانچىلىق ۋە بېلىقچىلىق بىلەن جان كەچۈرەتتى. مىلادىدىن ئىلگىرىكى6- ئەسىردە گرىتسىيلىكلەر بۇ رايوننى ئىشخالىيەت قىلغان، ھەمدە دېڭىز سودا لىنىيسى ئۈستىدىكى مۇھىم ئورۇنغا ئايلانغان. كىيىن پامپىي قەدىمكى رىمنىڭ كۈچلۈك ھەربىي تەھتىتىگە باش ئېگىپ رىمنىڭ ئاۋات شەھىرىگە ئايلانغان.
پامپىي شەھىرى چاسا شەكىللىك، كۆلىمى1.5كۋاردرات كىلومېتىر بولۇپ، شەھەرنى شەھەر سېپىلى قورشاپ تۇرىدۇ، تۆت تەرەپكە قوۋۇق ئېچىلغان. شەھەر ئىچى رەت-رەت كوچىلار، يول يۈزىگە تاش پارچىلىرى يېيتىلغان. ئاساسىي كوچىنڭ كەڭلىكى10 مېتىر ئىككى چىتى پىيادىلەر يولى، ئوتتۇرى ھارۋا يولى بولۇپ تاش تاختا يېيتىلغان. يول يۈزىدىكى مىتال چاقلارنىڭ ئۇپرىتىشىدىن قالغان ئىزلاردىن بۇ كوچىلارنىڭ ئەينى چاغدا قانچىلىك ئاۋات ئىكەنلىكىنى كۆرۇش تەس ئەمەس ئىدى.

پامپىي قەدىمىي شەھىرىنىڭ شەرقىي جەنۇپ بۇرجىكىدە بىر چوڭ ئۈستى ئوچۇق گىلادىئاتورلار مەيدانى بار بولۇپ، يومۇلاق شەكىلدە ئەتراپىدا پەلەمپەيلىك كۆرۈش سۇپىسىغا 20مىڭ تاماشىبىن سىغىدۇ، بۇ ئەينى چاغدىكى شەھەر نوپوسىغا يېقىنلىشىدۇ. ياسىلىش ۋاقتىدىن قارىغاندا مىلادىدىن ئىلگىرى 70-يىلى ياسالغان بولۇپ، رىمنىڭ يۇمۇلاق تىياتىرخانىسىدىنمۇ 40يىل بۇرۇن ياسالغان.
مىلادى79-يىلى8-ئاينىڭ24-كۈنى سەھەر، پامپىي شەھىرىنىڭ شىمالىدىكى ۋېيسىۋېيئو يانار تېغى تۇيۇقسىز پارتىلىدى. كۆزنى يۇمۇپ-ئاچقۇچە يانار تاغدىن ئېتىلىپ چىققان كۈل ۋە ماگمىلار ئەتراپقا يامرىغان. ئادەم نەپىسىنى قىسىدىغان زەھەرلىك گاز پۈتۈن شەھەرنى قاپلىغان...

18سائەتتىن كېيىن تەخمىنەن 100مىليارد توننا قورام تاش، توپا ۋە يانارتاغ كۈلى پامپىي شەھىرىنى ھاۋا كىرگۈسىز دەرىجىدە كۆمىۋەتكەن. تەبىئەت قىلچە ئىككىلەنمەيلا قەدىمكى رىمنىڭ ئەڭ ئاۋات شەھىرىنى يەر يۈزىدىن تەلتۆكۈس يوقىتىۋەتكەن. پامپىي شەھىرى بىزگە پەقەت ھەيۋەتلىك ۋە سەلتەنەتلىك مەدەنىيەت ئىزناسىنىلا قالدۇرغان.

بۇ قېتىملىق يانارتاغ پارتىلاش تارىخ بەتلىرىدە ئەڭ ئېچىنىشلىق تىراگىدىيلەرنى قالدۇرغان، پامپىي شەھىرىنىڭ 25مىڭدىن كۆپرەك ئاھالىسىنىڭ ھەممىسى قازا قىلغان، پۈتۈن شەھەر يەرئاستىغا كىرىپ كەتكەن. پامپىي قەدىمىي شەھىرىنىڭ «تەبىئىي تارىخىي مۇزىي» دىگەن نامى بار، ھازىرغىچە بۇتۈن شەھەرنىڭ ئۈچتىن بىر قىسمىلا قېزىپ چىقىلغان، قالغان قىسمى تېخىچە قېلىن توپا ئاستىدا تۇرماقتا.
قوشۇمچە:

يانار تاغ پارتىلاش كىچىدە يۇز بارگەنلىكى ئۈچۇن كۆپ قىسىم كىشىلەر ئۆزىنى چەتكە ئالالمىغان شۇنىڭ بىلەن لاتقا، يانار تاغ كۇلى سەۋەبىدىن تىرىكلا ھەيكەلگە ئايلىنىپ جان ئۈزگەن

يۇقاردىكى رەسىمدىكىسى ھەيكەلتاراشلارنىڭ ئەسىرى ئەمەس بەلكى يانار تاغ كۇلىگە كۆمىلىپ جان ئۆزگەن ئادەملەر

تىما مەنبەسى : باغداش مۇنبىرى ، رەسىملەر بەيدۇ تورىدىن

بۇ يازمىنى يىقىندا زىيارەت قىلغانلار : كۆرۈنىشى باش رەسىم ھالىتى تىزىملىك ھالىتى

ساقلاش0 ھەمبەھر قېزىلما0 قوللاش0 قارشى0 ئۈندىدارغا

نى ئىنسانلارنى كۆردۈم ئۇچىلىرىدا كىيىم يوق، نى كىيىملەرنى كۆردۈم ئىچلىرىدە ئىنسان يوق.

ئىنكاس

جابدۇق پاش قىلىش

تىلسىم

“”

152 تېما	4864 يازما	1 تۈمەن جۇغلانما

بېكەت مەسئۇلى

باش دىرىكتور

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 2

يازما سانى:

4864

تىللا:

8527

تۆھپە:

697

جەۋھەر يازما:

توردا:

1814 سائەت

ئاخىرقى:

2017-3-4

ئۇچۇر

دېۋان

ۋاقتى: 2015-6-12 18:05:21 | ئايرىم كۆرۈش

بۇ شەھەر بىزنىڭ تۇران چۆل ( تەكتىماكان) غا ئوخشامدۇ قانداق ؟ چوڭلىرىمىزنىڭ سۆزلەپ بىرىشىچە تەكتىماكان ئەسلىدە گۈزەل ، باي - باياشات بىر شەھەر ئىكەنمىش ، بىر كىچىدە قۇمغا باستۇرۇلغىنى مەلۇم . قۇرئاندىمۇ مۇشۇنداق بىر گەپلەر باردەك قىلغان .

ئىنكاس ئېسىل ناچار

جابدۇق پاش قىلىش

مۇناجات

“”

160 تېما	1391 يازما	7946 جۇغلانما

ئالاھىدە باشقۇرغۇچى

ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نومۇرى: 95

يازما سانى:

1391

تىللا:

4740

تۆھپە:

535

جەۋھەر يازما:

توردا:

485 سائەت

ئاخىرقى:

2016-1-6

ئۇچۇر

ئورۇندۇق

ئىگىسى| ۋاقتى: 2015-6-12 18:33:15 | ئايرىم كۆرۈش

تىلسىم يوللىغان ۋاقتى 2015-6-12 18:05
بۇ شەھەر بىزنىڭ تۇران چۆل ( تەكتىماكان) غا ئوخشامدۇ قان ...

تارىخلاردا ۋە رىۋايەتلەردە ئىيتىلىشىچە تۇران چۆلدە ئەسلىدە 36 شەھەر دۆلىتى بولۇپ تۇران ئىمپىرىيىسىگە(ئەفراسىياپ) قارام بەگلىكلەر بولۇپ كىيىن بەگلىكلەرنىڭ ئىچكى نىزاھلىرى،ئۈرۇش،ئەڭ موھىمى ئىنسانلار ھەركىتىنىڭ تەسىرىدە تۇران چۆل موھىتىنىڭ ئۆزلۇكسىز يامانلىشىشى سەۋەبىدىن بۇ شەھەر دۆلەتلىرى بارا-بارا قۇمنىڭ ئاستىدا قالغان.
شەھرى كېتىك،شەھرى چەمەن،شەھرى لوپ،شەھرى مىرەن،شەھرى كىرورەن......قاتارلىق قەدىمى شەھەرلەر شۇ 36شەھەر دۆلىتى جۇملىسىدىن.

نى ئىنسانلارنى كۆردۈم ئۇچىلىرىدا كىيىم يوق، نى كىيىملەرنى كۆردۈم ئىچلىرىدە ئىنسان يوق.

ئىنكاس ئېسىل ناچار

جابدۇق پاش قىلىش