روزا ھېيت نامىزى ھەققىدە ساۋات

sardar527

	روزا ھېيت نامىزى ھەققىدە ساۋات بىسمىللاھىر رەھمانىر رەھىم 1- روزا ھېيت نامىزىنىڭ ھۆكمى بۇ ناماز ۋاجىپ بولۇپ (سۈننەتى مۇئەككەدە، دەپمۇ ئاتىلىدۇ)، جامائەت بىلەن ئوقۇلىدۇ. زۆرۈرەتتىن ھېيت نامىزى ئوقۇلىدىغان يەرگە ھازىر بولالمىغانلار، ئۆزلىرى يالغۇز ئوقۇمايدۇ ۋە قازاسىنىمۇ قىلمايدۇ، شۇنداقلا گۇناھكارمۇ بولمايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئوقۇش ياكى تىجارەت ۋە ياكى خىزمەت مۇناسىۋىتى بىلەن ھېيت نامىزى ئوقۇلىدىغان يەرگە ھازىر بولالماسلىقىنى چاغلىغانلارنىڭ ئوقۇش يېرىنى ياكى تىجارەت ۋە خىزمەت قىلىش ئورنىنى تەرك ئېتىپ، ھېيت نامىزى ئوقۇش ئۈچۈن ئاتايىن باشقا شەھەرگە بېرىشىغا ھاجەت يوقتۇر. 2- روزا ھېيت نامىزىنىڭ ۋاقتى بۇ نامازنىڭ ۋاقتى، كۈن نەيزە بۇيى ئۆرلىگەندىن تارتىپ كۈن قايرىلغۇچە بولغان ئارلىقتىكى ۋاقىتتۇر. 3- نامازغا بېرىشتىن بۇرۇن قىلىنىدىغان ئىشلار ئا- ھېيت نامىزىغا چىقىشتىن بۇرۇن ئۆزىمىز ئۈچۈن ۋە ئائىلىمىزنىڭ ھەر ئەزاسى ئۈچۈن سەدىقە فىترە بېرىشمىز كېرەك. بۇنىڭ مىقدارى بىر كىشى ئۈچۈن بىر مىسكىننىڭ بىر كۈنلۈك يىمەك – ئىچمىكىگە يەتكۈدەك نەرسىدۇر. سەدىقە فىترىنى ھېيت نامىزىغا چىقىشتىن بۇرۇن بېرىۋەتسەك ئەڭ تۇغرىسىنى قىلغان بولىمىز؛ ئەگەر بىرەر سەۋەب بىلەن كېچىكىپ قالغان بولسا، ھېيت نامىزىدىن كېين بولسىمۇ بېرىشىمىز لازىم. ھېيتتىن بىر – ئىككى كۈن بۇرۇن بەرسەكمۇ بولىدۇ. بۇنى بېرىش ئۈچۈن ئىقتىسادىي جەھەتتە مەلۇم بىر نىسابقا يېتىش شەرت ئەمەس، ھەتتا بۇنى بىر كۈنلۈك ئوزۇق – تۈلۈكى بار كىشىلەرمۇ بېرىشلىرى كېرەك. ئە- ھېيت نامىزىغا چىقىشتىن بۇرۇن بىر نەرسە يەپ – ئىچىشمىز ياخشى، ئەگەر مۇمكىن بولسا خورما يەپ بارساق تېخىمۇ ياخشىسىنى قىلغان بولىمىز. «ھېيت نامىزى ئوقۇلۇپ بولىغۇچە بىر نەرسە يېمەسلىك ياخشى» دېگەن سۆز قۇربان ھېيتتا كۈچگە ئىگە. روزا ھېيتتا بولسا، يەپ – ئىچىپ، ئاندىن ھېيت نامىزىغا بېرىش ياخشىدۇر. ب- ھېيت نامىزىغا غۇسۇل قىلىپ (بوي تاھارەت ئېلىپ)، تازىلىق قىلىپ، ئەڭ چىرايلىق ۋە ئەڭ پاكىز كىيىملىرىمىزنى كىيىپ بېرىش ياخشىدۇر. پ- ھېيت نامىزىغا كېتىۋېتىپ يولدا تۆۋەندىكى تەكبىرنى ئوقۇيمىز: «ئەللاھۇ ئەكبەر، ئەللاھۇ ئەكبەر، لا ئىلاھە ئىللەلاھۇ، ئەللاھۇ ئەكبەر، ئەللاھۇ ئەكبەر ۋەلىللاھىلھەمد». تەرجىمىسى: «ئاللاھ بۈيۈكتۇر، ئاللاھ بۈيۈكتۇر، ئاللاھدىن باشقا ھېچ ئىلاھ يوقتۇر، ئاللاھ بۈيۈكتۇر، ئاللاھ بۈيۈكتۇر، ئاللاھقا ھەمدۇسانالار بولسۇن». ھېيت نامىزى ئوقۇلىدىغان يەرگە ئەنە شۇ شەكىلدە بارىمىز. 4- روزا ھېيت نامىزىنىڭ ئوقۇلۇش شەكلى ئا- روزا ھېيت نامىزى بولسۇن، قۇربان ھېيت نامىزى بولسۇن، ھېچبىر ھېيت نامىزىغا ئەزان – تەكبىر ئوقۇلمايدۇ. ئە- ئىمامنىڭ ياكى مەزىن (مۇئەززىن) نىڭ «ھازىر ناماز باشلىنىدۇ دېگەندەك» ئېلان قىلىشى بىلەن جامائەت ئورنىدىن تۇرۇپ سەپ بولىدۇ. ب- بۇ ئەسنادا ھەممەيلەننىڭ كۆڭلىدە روزا ھېيت نامىزى ئوقۇش نىيىتى بولىدۇ. نىيەتنى ئاغزىدا سۆزلەش ياخشى ئەمەس، چۈنكى نىيەتنىڭ ئورنى قەلبتۇر. پ- ئالدى بىلەن ئىمام «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ نامازغا شۇرۇ قىلىدۇ (نامازغا باشلايدۇ)، جامائەت ئىمامغا ئەگىشىپ، ئىچىدە «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ نامازغا شۇرۇ قىلىدۇ. ت- ئىمام ۋە جامائەت ئىچىدە سانا (سۇبھانەكەللاھۇممە ۋەبىھەمدىكە ۋەتەبارەكەسمۇكە ۋەتەئالا جەددۇكە ۋەلائىلاھە غەيرۇكە نى) ئىچىدە ئوقۇيدۇ. ج- سانادىن كېيىن ئىمام ئۈچ قېتىم ئۈنلۈك «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ تەكبىر ئېيتىدۇ. ئىمامنىڭ ھەر تەكبىر ئېيتىشىدا جامائەت ئىمامغا ئەگىشىپ ئىچىدە «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ تەكبىر ئېيتىدۇ. چ- ئاندىن ئىمام ئىچىدە «ئەئۇزۇ بىللاھى مىنەششەيتانىر رەجىم، بىسمىللاھىررەھمانىر رەھىم» نى ئوقۇغاندىن كېيىن، فاتىھە سۈرىسىنى ۋە باشقا بىرسۈرىنى (بۇ سۈرىنىڭ ئەئلا سۈرىسى بولۇشى ياخشىدۇر) ئۈنلۈك ئوقۇيدۇ. جامائەت جىم تۇرۇپ ئاڭلايدۇ. خ- ئاندىن ئىمام «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ رۇكۇغا بارىدۇ، جامائەتمۇ ئىمامغا ئەگىشىپ ئىچىدە «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ رۇكۇغا بارىدۇ. ئاندىن ئىمام «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ سەجدىگە بارىدۇ، جامائەتمۇ ئىمامغا ئەگىشىپ ئىچىدە «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ سەجدىگە بارىدۇ. ھېيت نامازلىرىنىڭ رۇكۇ ۋە سەجدىلىرىدە ئوقۇلىدىغان زىكىر – تەسبىھلەر باشقا نامازلاردىكىگە ئوخشاشتۇر. د- ئاندىن ئىمام «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ ئىككى سەجدىدىن باش كۆتۈرۈپ ئىككىنچى رەكئەتنى ئوقۇش ئۈچۈن ئورنىدىن تۇرىدۇ، جامائەتمۇ ئىمامغا ئەگىشىپ ئىچىدە «ئەللاھۇ ئەكبەر» ئورنىدىن تۇرۇشىدۇ. ر- ئىمام ئورنىدىن تۇرۇپ ئىچىدە «بىسمىللاھ…» نى ئوقۇغاندىن كېيىن فاتىھەنى ۋە بىر سۈرىنى (بۇ سۈرىنىڭ غاشىيە سۈرىسى بولۇشى ياخشىدۇر) ئۈنلۈك ئوقۇيدۇ، جامائەت جىم تۇرۇپ ئاڭلايدۇ. ژ- ئىمام قىرائەتتىن كېيىن يەنى فاتىھەنى ۋە بىر سۈرىنى ئوقۇپ بولغاندىن كېيىن ئۈچ قېتىم «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ ئۈنلۈك تەكبىر ئېيتىدۇ، جامائەتمۇ ھەر تەكبىردە ئىمامغا ئەگىشىپ ئىچىدە «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ تەكبىر ئېيتىدۇ. س- ئاندىن ئىمام قايتا «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ تۆتىنچى تەكبىرنى ئېيتىپ رۇكۇغا بارىدۇ، جامائەت ئىمامغا ئەگىشىپ ئىچىدە «ئەللاھۇ ئەكبەر» دەپ رۇكۇغا بارىدۇ. ش- ھېيت نامىزىنىڭ قالغان قىسمى ئادەتتىكى نامازغا ئوخشايدۇ، يەنى ئولتۇرۇش، ئەتتەھىيياتۇ… دۇرۇت ۋە دۇئالار باشقا نامازلاردا قانداق ئوقۇلسا، ھېيت نامىزىدىمۇ شۇنداق ئوقۇلۇپ، ناماز ئاخىرلاشتۇرۇلىدۇ. غ- ئىمام نامازدىن سالام بەرگەندىن كېيىن جۈمە خۇتبىسىگە ئوخشاش ئىككى خۇتبە ئوقۇيدۇ، جامائەت جىم ئولتۇرۇپ ئاڭلايدۇ. ئىككىنچى خۇتبىنىڭ ئاخىرلىشىشى بىلەن ھېيت نامىزى ئاخىرلاشقان بولىدۇ. يىغىپ ئېيتقاندا ھېيت نامىزى ئىككى رەكئەت بولۇپ، ئۇنىڭ ئادەتتىكى نامازغا ئوخشىمايدىغان تەرەپلىرى بار. شۇنىڭ ئۈچۈن ئىمامنىڭ بەرگەن تەلىمىگە دىققەت بىلەن قۇلاق سېلىشىمىز ۋە ھېيت نامىزىنى شۇ بويىچە ئوقۇشىمىز كېرەك. 5- ناماز ئوقۇلۇپ بولغاندىن كېيىن قىلىنىدىغان ئىشلار ئا- ھېيت نامىزىدىن كېيىن بىر – بىرىمىزنىڭ ھېيتىنى مۇبارەكلەش ياخشىدۇر. مەسىلەن: جامەدىن ياكى ھېيت نامىزى ئوقۇلغان يەردىن چىقىپ، جامائەت بىلەن قول ئېلىشىپ كۆرۈشۈپ «ئاللاھ قوبۇل قىلسۇن، ھېيتلىرىغا مۇبارەك بولسۇن» دېيىشىشىمىز ياخشى ئىشتۇر. ئە- ھېيت نامىزىدىن قايتىشتا، مۇمكىن بولسا ھېيت نامىزىغا بارغان يولىمىزدىن باشقا بىر يول بىلەن قايتىشىمىز ياخشىدۇر. 6- ھېيت كۈنلىرىدە قىلىنىدىغان ئىشلار ئا- ھېيت كۈنلىرىدە بىر – بىرىمىز بىلەن ھېيتلىشىشىمىز، يەنى ئاتا – ئانىمىزدىن باشلاپ پۈتۈن ئۇرۇق – تۇغقانلىرىمىز ۋە باشقا دوستلىرىمىز بىلەن بىر – بىرىمىزنىڭ ئۆيىنى زىيارەت قىلىشىشىمىز ناھايىتى ياخشى ئىشتۇر. ئە- ھېيت كۈنلىرىدە نامازلارنى جامائەت بىلەن ئوقۇش، زىكىر – تەسبىھ ئېيتىش، قۇرئان تىلاۋەت قىلىش قاتارلىق ياخشى ئىشلارنى ئۈزلۈكسىز داۋاملاشتۇرۇشىمىزلازىم. ب- ھېيت كۈنلىرىدە پېقىر – مىسكىنلەرگە خەير – سەدىقە قىلىش، يېتىم – يېسىرلارنىڭ بېشىنى سىلاش، غېرىب - غۇرۋالارغا خەير – ساخاۋەت قىلىش كېرەك. پ- بۇ ئۇلۇغ كۈنلەردە پۈتۈن دۇنيادىكى قېرىنداشلىرىمىز ئۈچۈن ئاللاھ تەئالاغا دۇئا قىلىشىمىز كېرەك. ت- ھېيت مۇناسىۋىتى بىلەن بالا – چاقىلىرىمىزنىڭ يىمەك – ئىچمەك ۋە كىيىم – كىچەكلىرىنى ئىسراپ قىلمىغان ئاساستا كەڭ – كەڭرى قىلىپ بېرىمىشىز ياخشىدۇر. ج- ھېيتتا شەرىئەت رۇخسەت قىلغان (دىن – دىيانەتنى مەسخىرە قىلمايدىغان، ئەخلاقنىڭ بۇزۇلۇشىغا ۋە گۇناھ – مەئسىيەتكە چاقىرمايدىغان، ئەر – ئاياللار ئارىلىشىپ ئوينالمايدىغان) ئويۇن – تاماشالارنى قىلشقا بولىدۇ. 7- ھېيتتىن كېيىن قىلىنىدىغان ئىشلار ئا- رامىزاندا ياخشى ئادەم بولۇشقا باغلانغان بېلىمىز، ھېيت بىلەن بوشاپ كەتمەسلىكى لازىم. ئە- رامىزان بويىچە ئادەتلەنگەن تەقۋالىقىمىزنى ئەينەن داۋاملاشتۇرۇشىمىزلازىم. يەنى رامزاننىڭ چىقىپ كېتىشى بىلەن «تەرىتىمىز سۇنۇپ كەتمىسۇن!». ب- ھېيتتىن كېيىن، ھېيت ئېيى چىقىپ كېتىپ بولغۇچە 6 كۈن نەپلە روزا تۇتۇشىمىز ياخشىدۇر. بۇ روزىنى ئارقىمۇئارقا تۇتۇشىمىز شەرت ئەمەس. پ- بەرىكەت ۋە رەھمەت ئېيى بولغان رامىزان چىقىپ كەتكەن بىلەن، رەھمەت ۋە بەرىكەتنىڭ ئەسلا تۈگىمەيدىغانلىقىنى ئۇتنۇماسلىقىمىز، شۇنداقلا ئۇنىڭغاھەر دائىم لايىق بولۇپ تۇرۇشىمىز لازىم. ھېيتىڭلارغا مۇبارەك بولسۇن!                               مەنبە:http://www.musulmanlar.com/?p=1569

bugaltir

	ھېيتتىن كېيىن، ھېيت ئېيى چىقىپ كېتىپ بولغۇچە 6 كۈن نەپلە روزا تۇتۇشىمىز ياخشىدۇر. بۇ روزىنى ئارقىمۇئارقا تۇتۇشىمىز شەرت ئەمەس. رامىزاندا تەقۋالىشىپ  ھېيتتا لەقۋالىشىپ قالمايلى   !!!!!!!!!!

wahxi

	- نامازغا بېرىشتىن بۇرۇن قىلىنىدىغان ئىشلار ئا- ھېيت نامىزىغا چىقىشتىن بۇرۇن ئۆزىمىز ئۈچۈن ۋە ئائىلىمىزنىڭ ھەر ئەزاسى ئۈچۈن سەدىقە فىترە بېرىشمىز كېرەك. بۇنىڭ مىقدارى بىر كىشى ئۈچۈن بىر مىسكىننىڭ بىر كۈنلۈك يىمەك – ئىچمىكىگە يەتكۈدەك نەرسىدۇر. ============================================      مۇشۇنداق ھىساپلىغاندا ، ھازىرقى شارائىتتا ئائىلىدىكى ھەربىر جان ئادەمگە قانچە پۇلدىن توغرا كەلسە مۇۋاپىق بولار؟

تۇغچى

	مۇشۇنداق ھىساپلىغاندا ، ھازىرقى شارائىتتا ئائىلىدىكى ھەربىر جان ئادەمگە قانچە پۇلدىن توغرا كەلسە مۇۋاپىق بولار؟ جىگدىلىك جامىئەسىنىڭ ئىمامىنىڭ دىيىشىچە، بىر ئادەمگە 15 سومدىن ھېسابلاپ بەرسەك بولىدىكەن.

bugaltir

	wahxi يوللىغان ۋاقتى  2012-8-18 09:25 AM - نامازغا بېرىشتىن بۇرۇن قىلىنىدىغان ئىشلار ئا- ھېيت نا ...                  رامزاندىكى سەدىقە پىتىرنىڭ ئۆلچىمى (بىلىۋىلىڭ)                                              سەدىقە پىترى ۋە ئۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك ئەھكاملار بىسمىللەھىرراھمانىرراھيم سەدىقە پىترىنىڭ تەرىپى: سەدىقە پىترى لۇغەتتە: ئېغىز ئېچىش سەدىقىسى ياكى بەدەن سەدىقىسى دېگەن بولۇپ ئىستىلاھتا: روزى ھېيت مۇناسىۋىتى بىلەن مۇسۇلمانلار رامىزان روزىسىنى تۇتۇشنى توختىتىپ ئېغىز ئاچقاندا پېقىرلەرگە بېرىشى ۋاجىب بولغان سەدىقىدىن ئىبارەت . بۇ سەدىقە ئادەم بېشىغا ۋاجىب بولغانلىقى ئۈچۈن كاللا زاكىتى دەپمۇ ئاتىلىدۇ، قانداقلا بولمىسۇن بۇنى ھەدىستە كەلگەن بويىچە بىر خىل زاكات دەپ ئاتىغان تەقدىردە رامىزان روزىسىنى تۇتۇشنى توختىتىپ ئېغىز ئاچقاندا رامزاندا سادىر بولغان بەزى گۇناھلارنى پاكلىغۇچى، كەم قالغان نۇقسانلىرىنى تولۇقلىغۇچى زاكات دېگەن مەنىدە بولىدۇ، چۈنكى زاكات دېگەن سۆز پاكلاش ۋە ئۆستۈرۈشنى بىلدۈرىدۇ، لېكىن پۇل-مال ۋە باشقا ئىقتىسادقا مۇئەييەن ئۆلچەم بىلەن بېرىلىدىغان زاكات بىلەن بۇ زاكاتنىڭ كۆپ پەرقلىرى بار. سەدىقە پىترىنىڭ پايدىسى: سەدەقە پىترىدىن ئىبارەت بۇ سەدىقە رامىزان ئېيىدا سادىر بولغان غەيۋەت ۋە تىل-ھاقارەتتەك بەزى گۇناھلارنى يۇيىدۇ، مەسىلەن روزا تۇتقان كىشى غەيۋەت ياكى تىللاش ياكى نامەھرەملەرگە قاراپ سېلىش ۋە ياكى بەزىبىر نالايىق ئىشلارنى بىلىپ-بىلمەي سادىر قىلىپ قالىدۇ، سەدىقە پىتىر باشقا تەۋبە، زىكىر، ئىستىغپار ۋە نەپلە ناماز قاتارلىق ياخشى ئەمەللەرگە قېتىلىپ ھەممىسى بىرلىكتە روزا تۇتقان كىشىنىڭ گۇناھلىرىغا كاپپارەت بولۇپ ئۇلارنى يۇيىۋېتىدۇ، كەم يەرلىرىنى تولۇقلىۋېتىدۇ. يەنە رامزاندا ئاچلىقنىڭ تەمىنى تېتىغان كىشى ئاچ-يالىڭاچ قالغانلارغا بۇ ئازغىنە سەدىقە بىلەن ياردەم قىلىپ رامزاندىن ئەمەلىي دەرس ئالغان بولىدۇ، رامزاندا روزا ۋە تاراۋىھ نامازلىرىنى ئادا قىلىشقا، باشقىلارنى ئىپتارلىتىۋېلىش ۋە مال زاكاتلىرىنى ئادا قىلىشتەك ياخشى ئەمەللەرنى ئادا قىلىشقا مۇيەسسەر قىلغانلىقى ئۈچۈن ئاللاھ تائالاغا شۈكۈر ئىزھار قىلىش ھەم بۇ سەدىقىنىڭ پەرز بولىشىدىكى ھېكمەتلەرنىڭ بىرىدۇر. شۇڭا كىمىكى رامزاندا روزا تۇتۇپ بۇ سەدىقىنى بەرمەيدىكەن روزا تۇتۇش ئىبادىتىدىن ھەقىقىي بەھرىمەن بولمىغانلىقىنى ياكى ئۇنى ياخشى ئىشلارغا مۇۋەپپەق قىلغانلىقىنىڭ شۈكرانىسىنى بەرمىگەن بولىدۇ. يەنە بىر تەرەپتىن نامراتلار بۇ سەدىقىنى ئېلىپ ھېيت-ئايەمنى مۇھتاجلىق ھېس قىلماي خوشال-خۇرام ئۆتكۈزىدۇ، بۇنىڭ بىلەن يىلدا بىرەر كۈن بولسىمۇ نامراتلارنى تىلەش خارلىقىدىن قۇتۇلدۇرغان بولىدۇ. دېمەك سەدىقە پىتىر ئىككى تەرەپكە پايدىسى يېتىدىغان ئىبادەتتۇر، بىرى روزا تۇتقان كىشىنىڭ ئۆزى، يەنە بىرى نامراتلار. نەتىجىدە جەمئىيەتتىكى بارلىق تەبىقە ۋە قاتلاملار ھېيت كۈنلىرىنى ھەقىقىي شاد-خۇراملىق ۋە خاتىرجەملىك ئىچىدە ئۆتكۈزەلەيدۇ.    ئەبۇ داۋۇد رىۋايەت قىلغان ھەدىستە كېلىشىچە: "پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام پىتىر زاكىتىنى روزا تۇتقانلارنى بىھۇدە گەپ ۋە يامان سۆزلەردىن پاكلاش، بىچارە-مىسكىنلەرگە تاماق قىلىپ بېرىش ئۈچۈن پەرز قىلغان، كىمكى ئۇنى ھېيت نامىزىدىن بۇرۇن ئادا قىلسا مەقبۇل بولىدۇ، كىمىكى نامازدىن كېيىن ئادا قىلسا ئادەتتىكى سەدىقىلەردىن ھېسابلىنىدۇ".(ئەبۇ داۋۇد 1609-ھەدىس) سەدىقە پىترىنىڭ ھۆكمى: بۇ سەدىقىنىڭ پەرز-ۋاجىبلىقىنى قۇرئان كەرىمنىڭ ئايەتلىرىنىڭ ئومۇم مەنىسى، شۇنداق سەھىھ ھەدىسلەر ۋە بارلىق مۇسۇلمانلارنىڭ ئىجمائى ئىسپاتلىغاندۇر. ھەزرىتى ئۆمەر ئىبنى ئابدۇل ئەزىز ۋە ئەبۇل ئالىيە قۇرئان كەرىمدىكى ئەئلا سۈرىسى: ((پاك بولغان ئادەم مەقسىتىگە يەتتى، ئۇ پەرۋەردىگارىنىڭ نامىنى ياد ئەتتى، ئاندىن ناماز ئوقۇدى)) دېگەن 14- 15- ئايەتنى زاكاتى پىتىرنى بېرىپ ئاندىن ھېيت نامىزى ئوقۇدى، دەپ تەپسىر قىلغان. لېكىن ئۇلاردىن باشقا بارلىق ئالىملار بۇ سەدىقە پەيغەمبەر ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ھەدىسلىرى بىلەن ۋاجىب بولغان دەپ قارىغان، ئىمام بۇخارى ۋە مۇسلىم ھەزرىتى ئابدۇللاھ ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇمادىن رىۋايەت قىلغان بىر ھەدىستە مۇنداق كەلگەن: نافىئ رىۋايەت قىلىدۇكى، ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما مۇنداق دېگەن: رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم قۇل بولسۇن ياكى ھۆر بولسۇن، ئەركەك بولسۇن ياكى چىشى بولسۇن، كىچىك بولسۇن ياكى چوڭ بولسۇن ھەر بىر مۇسۇلمانغا خورما ياكى ئارپىدىن بىر سا سەدىقە پېتىر بېرىشنى پەرز قىلىپ بەلگىلەپ، ئۇنى كىشىلەر ھېيت نامىزىغا چىقىشتىن بۇرۇن ئادا قىلىۋېتىشكە بۇيرۇدى.(سەھىھۇل بۇخارى 1503-ھەدىس) بىر سا: 2040 گىرام يەنە بىر قاراشتا 3250 گىرامغا توغرا كېلىدۇ. شۇنداقلا بارلىق مۇسۇلمانلار بۇ سەدىقىنىڭ پەرز-ۋاجىبلىقىغا پەيغەمبەر ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ دەۋرىدىن تارتىپ تا ھازىرقى كۈنگە قەدەر بىرلىككە كەلگەندۇر. سەدەقە پىترى قاچان پەرز قىلىنغان؟ سەدەقە پىترى ھىجرەتنىڭ ئىككىنچى يىلى رامىزان روزىسىنى تۇتۇش پەرز قىلىنىش بىلەن بىللە پەرز قىلىنغاندۇر. سەدەقە پىترىنى بېرىش قانداق كىشىگە ۋاجىب بولىدۇ؟ بۇ سەدىقە ھەر بىر مۇسۇلمانغا ۋاجىب بولۇپ ھەنەفىي مەزھەبتە بۇ سەدىقىنى زاكات بېرىش دەرىجىسىگە يەتكەن باي كىشىلا بېرىدۇ، كەمبەغەل بەرمەيدۇ، چۈنكى زاكات بېرىش بىلەن ئېلىش بىر كىشىدە جەم بولمايدۇ، دەپ قارايدۇ. باشقا مەزھەبلەر سەدىقە پىتىر مىقدارىدىن باشقا بىر كېچە-كۈندۈزلۈك ئوزۇقى قولىدا ئاشىدىغان بولسا بۇ سەدىقىنى بېرىشى ۋاجىب دەپ قارىغان، بۇ قاراشقا ئاساسەن نامرات كىشىلەرمۇ سەدىقە پىتىرنى بېرىدۇ، ھەم ئەينى ۋاقىتتا باشقىلاردىن ئالىدۇ، يەنى نامرات كىشى سەدىقە پىتىرنى ئېلىپ قولىدا سەدىقە پىتىر مىقدارىدىن باشقا بىر كېچە-كۈندۈزلۈك ئوزۇقى قولىدا ئاشىدىغان بولسا، باشقا زۆرۈر ئېھتىياجى قامدالغان بولسا ئۇ كىشى بۇ سەدىقىنى باشقىلارغا بېرىشى ۋاجىب بولىدۇ، ئېلىپ-بەرگەننىڭ نېمە پايدىسى دېگەندە، ئۇنى مۇنداق ئىزاھلاشقا بولىدۇ: يىلدا بىر قېتىم بولسىمۇ نامرات كىشىلەرمۇ ئۆزىنى بايلارغا ئوخشاش باشقىلارغا بېرەلەيدىغان ھېس قىلىشى، باشقىلارغا سەدىقە بېرىشتىن ئىبارەت بۇ ھۇزۇردىن بەھرىمەن بولىشى، داۋاملىق ئېلىشقىلا كۆنمەي بېرىشكىمۇ كۆنىشى، باياشات چاغدىلا بېرىدىغان ئەمەس بەلكى نامرات چاغدىمۇ بېرەلەيدىغانغا چېنىقتۇرۇش ئۈچۈندۇر. ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ ھەر بىر شەخس، ھەر بىر ھايات ئىنسان ئۈچۈن بېرىلىدىغان سەدىقىدۇر، كاللا زاكىتىدۇر، شۇڭا ھېيت نامىزىغا ئون مىنۇت قالغاندا تۇغۇلغان بوۋاققىمۇ بۇ سەدىقىنى بېرىش ۋاجىب بولىدۇ. سەدىقە پىترىنى قايسى كىشىلەرگە بەرسە بولىدۇ؟ سەدىقە پىتىرنى پەقىر ۋە مىسكىن كىشىلەرگە بەرسە بولىدۇ. سەدىقە پىترىنى ئۆزىدىن باشقا يەنە كىملەر ئۈچۈن بېرىدۇ؟ بۇ سەدىقىنى ھەر بىر مۇسۇلمان ئۆزى ۋە ئۆزى باقىدىغان بارلىق بالا - چاقىلىرى، ئايالى ئۈچۈن ھەر بىر كىشىگە بىر كىشىلىكتىن بېرىدۇ، يەنە ئۇلاردىن باشقا ئۆزى بېقىۋاتقان ئاتا-ئانىسى، تولۇق ئىگىدارچىلىق قىلىدىغان كىشى ئۈچۈنمۇ بېرىدۇ، ھېيت نامىزىغا قەدەر تۇغۇلغان بوۋاق ئۈچۈنمۇ بىر كىشىلىك سەدىقە بېرىدۇ. قورساقتىكى بالىغا بەرمەيدۇ. سەدىقە پىترىنى بېرىش ۋاجىب بولىدىغان ۋاقىت: سەدىقە پىترى رامزاننىڭ ئاخىرقى كۈنى كۈن پاتقاندىن كېيىن ۋاجىب بولىدۇ، ۋاجىب بولغاندىن كېيىن تاكى ناماز ئوقۇشقا قەدەر بەرسە بولىدۇ، ناماز ئوقۇشقا قەدەر بەرمەي نامازدىن كېيىنگە كېچىكتۈرگەن ئەھۋالدا گۇناھكار بولىدۇ، بۇ زاكات نامراتلارنىڭ ھەققى بولغاچقا تاكى بەرمىگىچە قەرز ھېسابىدا بوينىدىن ساقىت بولمايدۇ. سەدىقە پىتىرنى ھېيت نامىزىغا چىقىشتىن بۇرۇن بېرىش مۇستەھەب، ھېيت كۈنىدىن بىر ياكى ئىككى كۈن بۇرۇن بەرسىمۇ بولىدۇ، ساھابىلەرنىڭ شۇنداق قىلغانلىقى سەھىھ ھەدىستە كەلگەندۇر. ئىمام بۇخارى سەھىھىدە رىۋايەت قىلىشىچە ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دېگەن: ئۇلار (ساھابىلار) سەدىقە پىتىرنى ھېيت كۈندىن بىر ئىككى كۈن ئىلگىرى بېرىشەتتى. يەنە بەزىلەر رامىزان ئىچىدە بېرىۋەتسىمۇ بولىدۇ، دەپ قارايدۇ، ئەلۋەتتە ئۇنتۇپ قېلىشتىن ئەنسىرىگەن كىشى رامىزان ئىچىدىلا پۇرسەت تاپقاندا بېرىۋېتىشى ئەۋزەل. سەدىقە پىترىنى بېرىش ۋاجىب بولىدىغان جاي: كىشى قەيەردە تۇرغان بولسا سەدىقە پىتىرنى شۇ يەردىكى نامراتلارغا بېرىشى ۋاجىب بولىدۇ، ئەمما مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن باشقا جايدىكى نامراتلارغا بەرسىمۇ ھەم بولىدۇ. مەسىلەن بىرسى ئىچكىرىدە ياكى چەتئەلدە تۇرىدىغان بولسا تۇرغان ئورۇندا نامرات مۇسۇلمان يوق بولۇپ باشقا يۇرتلاردا نامرات مۇسۇلمانلار بولسا ياكى نامرات تۇغقانلىرى بولسا شۇلارغا يوللاپ بەرسە بولىدۇ. ئۆزى بىر يۇرتتا بالىلىرى باشقا جايدا بولسا بالىلىرى ئۈچۈن سەدىقە پىتىرنى ئۆزى تۇرغان جايدا بەرسىمۇ بولىدۇ، بالىلىرى بار يۇرتتا بەرسىمۇ بولىدۇ، لېكىن سەدىقە پىتىرنىڭ ئۆلچىمىنى ھېسابلاشتا ئۆزى تۇرغان جايدىكى باھا بويىچە بېرىدۇ. مەسىلەن بىر كىشى ياۋروپادا تۇرۇپ قەشقەردىكى بالىلىرى ئۈچۈن سەدىقە پىتىر بەرمەكچى بولسا ياۋروپادا بىر كىشىلىك سەدىقە 75 يەن بولسا قەشقەردىكى ھەر بىر بالىسى ئۈچۈن 75 يەن ئەۋەتىپ بەرسە ياكى بۇيرۇپ بەرسە بولىدۇ. سەدىقە پىترىنىڭ مىقتارى: مىقتارى: ھەنەفىي مەزھەبتە ھەر بىر كىشى بۇغداي ياكى بۇغداي ئۇنىدىن 1625 گىرام بېرىدۇ، ئارپا، خورما ياكى يىمىشتىن 3250 گىرام بېرىدۇ، سەدىقە پىتىر ئۈچۈن نەخ پۇل بەرسىمۇ بولىدۇ، بەلكى تېخى نەخ پۇل بېرىش ياخشىراق، چۈنكى كەمبەغەللەر نەخ پۇل ئارقىلىق ھەرقانداق ئېھتىياجىنى قامدىيالايدۇ، نەخ پۇل بەرمەكچى بولغاندا ئاشۇ مىقداردىكى ئوزۇقنىڭ شۇ كۈندىكى بازار باھاسىنى بېرىدۇ. ئەمما باشقا مەزھەبلەردە بولسا نەخ پۇل بېرىشكە بولمايدۇ، شۇ يۇرتنىڭ ئاساسلىق ئوزۇقلۇقلىرىدىن 2040 گىرام مىقدارىدا بېرىدۇ. ئەلۋەتتە ھازىرقى زاماندا ھەنەفىي مەزھەب قارىشى بويىچە نەخ پۇل بېرىش مۇۋاپىقراق. چۈنكى نامرات كىشىلەر نەخ پۇلنى قولىغا ئېلىپ لازىملىق نەرسىلەرنى سېتىۋالالايدۇ، بۇنىڭغا ئاساسەن بۇغداي ئۇنى ياكى گۈرۈچنىڭ بىر كىلوسى 3 يەن بولسا بىر كىشى ئۈچۈن ھەنەفىي مەزھەبكە كۆرە 5 يەن، باشقا مەزھەبلەرگە كۆرە 6 يەن ئەتراپىدا بەرسە بولىدۇ. ئەمما ئاچارچىلىق ياكى ئاشلىق قىس چاغلاردا ئاشلىقنىڭ ئۆزىنى بېرىش ئەۋزەل بولىدۇ. سەدىقە پىتىرنى روزا تۇتمىغان كىشىمۇ بېرەمدۇ؟ رامىزان ئاز ئالدىغا پەرزدۇر، سەدىقە پىتىرمۇ ئۆز ئالدىغا ئايرىم بىر پەرزدۇر، شۇڭا بىرىنى ئادا قىلالمىغان كىشى يەنە بىرىنى تاشلىماسلىقى كېرەك، بىز يۇقىرىدا ئېيتقاندەك سەدىقە پىتىر ئىككى خىل پايدىسى بار ئىبادەت بولغاچقا روزا تۇتمىغان كىشى رامزاندىن ئالىدىغان پايدىنى ئالالمىغان بولسىمۇ نامراتلارغا ئىللىقلىق يەتكۈزۈش، ئۇلارغا خوشاللىق كىرگۈزۈشتىن ئىبارەت بۇ ۋاجىبنى تاشلاپ قويماي بېرىشى كېرەك، بىر كىشىنىڭ سەدىقە پىتىرنى بىرقانچە كىشىگە بۆلۈپ بەرسە ياكى بىرقانچە كىشىنىڭكىنى بەكلا مۇھتاج بىر كىشىگە يىغىپ بەرسە بولامدۇ؟ بىر كىشىنىڭ سەدىقە پىتىرنى بىرقانچە كىشىگە بۆلۈپ بېرىش تازا مۇۋاپىق ئەمەس، چۈنكى بۇنداق قىلسا نامراتلارنى ھېيت كۈنىدە تىلەشكە مۇھتاج قىلماسلىقتىن ئىبارەت مەقسەت ئادا بولمايدۇ، ئەمما بىرقانچە كىشىنىڭكىنى بەكلا مۇھتاج بىر كىشىگە يىغىپ بەرسە بولىدۇ، چۈنكى بۇنداق ئەھۋالدا سەدىقە پىتىردىن مەقسەت ئادا بولىدۇ. ئەمما باشقا شۇنىڭغا ئوخشاش دەرىجىدىكى ياكى ئېغىرراق موھتاجلارنى قۇرۇق قويۇپ ھەممىنى بىر كىشىگە يىغىپ بېرىشمۇ مۇۋاپىق ئەمەس. باشقا مۇھتاج بولمىغان ئەھۋالدا يىغىپ بەرسە بولىدۇ. مەنبە    :    مىسرانىم  تورى   . http://www.misranim.com/adabiyat/din/2012-08-14/4160.html

tatinqak

	رەخمەت ، كۆڭلۈم ئەجەپ يايراپ كەتتى .

wahxi

	رامزاندىكى سەدىقە پىتىرنىڭ ئۆلچىمى (بىلىۋىلىڭ)                                              سەدىقە پىترى مۇشۇنداق ياخشى مەزمۇنلارنى بىزگە دەل ۋاقتىدا يەتكۈزگىنىڭىزگە ئاللاھ سىزگە رەھمەت قىلسۇن!!!

白绿光

	ياخشى تىما ياخشى ئىنكاسلار بىلەن تولۇپتۇ .

qidax

hekmat110

	بىلىۋالدۇق ،ئايەم موبارەك!